Μετά την εκπομπή του «Ωμέγα» DE FACTO, με το Σωτήρη Παρούτη, στις 14/4/2024, για την υπόθεση της Νίτσας Χατζηγεωργίου, λέχθηκαν από τον κόσμο πολλά, γεγονός που δείχνει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για την περίπτωση και την Ιστορία του τόπου μας γενικά. Γράφτηκαν, επίσης, πολλά, αλλά τα περισσότερα ανιστόρητα, αφού αποτελούσαν σκέτη εξωτερίκευση των κομματικών ή άλλων συμφεροντολογικών κινήτρων των δημιουργών τους.
Ως ιστορικός ερευνητής, αλλά κι επειδή είχα πάρει μέρος την εκπομπή, λέγω καθαρά ότι, πολλά που λέχθηκαν δεν ήταν τα σωστά, τα γεγονότα, αλλά περιαυτολογίες και προσπάθεια οικειοποίησης ενεργειών άλλων. Για το στραγγαλισμό της Νίτσας, όπως και για πάμπολλα άλλα περιστατικά -γνωστά και μη- του αγώνα της ΕΟΚΑ και άλλων ιστορικών στιγμών της Κύπρου, έχω κάνει βαθιές, πολύχρονες και με πείσμα έρευνες για την διακρίβωση της ιστορικής αλήθειας. Ως εκ τούτου παραθέτω τα εξής, με στοιχεία και συνοπτικά λόγω χώρου, τα εξής για το στυγερό έγκλημα σε βάρος της 37χρονης αγωνίστριας:
1. Τα όσα λέχθηκαν για το τι έγινε τη μοιραία εκείνη ημέρα στο σπίτι της Νίτσας, δεν ανταποκρίνονται ποσώς στα γεγονότα. Με βάση την τηλεοπτική μαρτυρία προς το γράφοντα του ενός των αγωνιστών που εκτέλεσαν τον Άγγλο αεροπόρο, ο λόγος που ενήργησαν έτσι, ήταν γιατί ο Άγγλος τους επιτέθηκε με πολύ κακές διαθέσεις, οπότε, για τη δική τους ασφάλεια, αναγκάστηκαν να κάνουν αυτό που έγινε.
Ένα απόσπασμα των διαδραματισθέντων, μέρος της μαρτυρίας του Γ.Χ.: «Μπήκαμε στο σπίτι προτού φτάσουν ο Εγγλέζος με τη Νίτσα. Η συνεννόηση που είχαμε, ήταν να του δώσει αναψυκτικό με υπνωτικό, να κοιμηθεί και να τον πάρουμε στο αυτοκίνητο που μας περίμενε. Κρυφτήκαμε στο μπάνιο, αφού βγάλαμε τα παπούτσια για την αποφυγή θορύβου. Περιμέναμε, περιμέναμε, η ώρα περνούσε, γι’ αυτό και αρχίσαμε να ανησυχούμε. Κάποια στιγμή, ήρθε προς το διάδρομο η Νίτσα, μας ψιθύρισε πως με τίποτε δεν πίνει την κόκα κόλα. Η αγωνία επιτάθηκε».
Συνεχίσαμε να περιμένουνε για αρκετή ώρα ακόμα, με τη σκέψη στο μυαλό, μήπως ο Άγγλος έρθει στο μπάνιο, οπότε εμείς τι να κάναμε; Είχαμε πάει για συγκεκριμένο σκοπό, όμως, τα πράγματα βλέπαμε πως εξελίσσονταν σε βάρος μας. Πήρα τότε την πρωτοβουλία και μπήκα στο υπνοδωμάτιο με το πιστόλι προτεταμένο, με τον Άγγλο να ξαφνιάζεται, προφανώς γιατί κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Εγώ, απευθυνόμενος αμέσως προς αυτόν, τού είπα στη γλώσσα του: «Κοίταξε, πιες το ποτό και σού υπόσχομαι κακό δεν θα σού συμβεί. Απλώς σε θέλουμε ως όμηρο. Δεν ήρθαμε για να σε σκοτώσουμε». Αυτός μάς κοιτούσε άγρια, ολοκόκκινος από θυμό όπως ήταν, γεγονός που με ανησύχησε, όμως ήρεμα, τού επανέλαβα ξανά: «Σε παρακαλώ, πιες το αναψυκτικό»… Αντί απάντησης, αυτός πετάχτηκε με ορμή πάνω, μέχρι το ταβάνι και, μ’ ένα αεροπλανικό πλοντζόν… χύμηξε προς εμένα. Δεν είχα άλλη εκλογή: Τον πυροβόλησα και έπεσε στα πόδια μου, δίπλα το κρεβάτι!.. (σ.σ: Περαιτέρω λεπτομέρειες αποφεύγω, για ευνόητους λόγους). Τον σκότωσα, γι’ αυτό εκείνο που με ενοχλούσε πάντα μετά στη ζωή μου, ήταν ότι σκότωσα άνθρωπο ενώ δεν έπρεπε»…
2. Δεν έγινε το πρέπον, το προσυμφωνημένο, για την παραλαβή των δύο αγωνιστών, και του Άγγλου ασφαλώς, από το σπίτι της Νίτσας. Το αυτοκίνητο αναμονής, με τους αγωνιστές Νίκο Κόση, Μαρούλα Μαρκίδου και Νίκη Αρτεμίου – σύμφωνα με την αφήγηση της αείμνηστης Μαρούλας προς εμένα – ενώ ήταν σε μικρή απόσταση περιμένοντας, απομακρύνθηκε εν σπουδή με το άκουσμα των πυροβολισμών. Ως αποτέλεσμα, οι δύο αγωνιστές, βγαίνοντας λίγο αργότερα από το σπίτι, υποχρεώθηκαν να πάνε πεζοί σε σπίτι συνδέσμου της ΕΟΚΑ (αγωνίστριας, που ήταν σε αρκετή απόσταση και είχε το ψευδώνυμο «Έλλη»), για να απαλλαγούν από τα πιστόλια τους και να φύγουν, προσπάθεια που απέβη χρονοβόρα και επικίνδυνη. «Για το ότι θα μας περίμεναν», ανέφερε ο Γ.Χ., «μου το είχαν πει ο τομεάρχης Τσιάρτας και ο Κόσης».
3. Στην περίπτωση της Νίτσας, δεν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα από τις συστάσεις του αρχηγού της ΕΟΚΑ, για τα μετά από ένα σοβαρό γεγονός. Για την προστασία και φυγάδευση των εμπλεκομένων. Αντίθετα προς αυτά, η συμβουλή προς τη Νίτσα μετά την εκτέλεση του Άγγλου, ήταν να πάει να καταγγείλει το γεγονός στον αστυνομικό σταθμό Αγίου Δομετίου. Στο «στόμα του λύκου», δηλαδή, στους Άγγλους κατακτητές!
4. Και το πιο σημαντικό: Η Νίτσα στρα-γγα-λί-στη-κε! Δεν πέθανε από την πείνα και την κατάθλιψη λόγω των βασανιστηρίων, ούτε από τα φάρμακα που έπινε. Ο ιατροδικαστής Παντελής Κατελάρης, που εξέτασε τη σορό της μετά από παράκληση της μητέρας της, ήταν κατηγορηματικός περί τούτου. Όπως μαρτύρησε στο γράφοντα: Οι εκχυμώσεις (γρατσουνιές) στο λαιμό της ήταν εμφανείς, αλλά, βρέθηκε σπασμένο ένα κόκαλο στο βάση του κεφαλιού.
Τώρα, γιατί δεν ακολούθησε θανατική ανάκριση, γιατί έγινε τότε λόγος για «αυτοκτονία», γιατί η Νίτσα έζησε (μαζί με άλλες αγωνίστριες) Γολγοθά ψυχολογικού πολέμου στις Φυλακές κατά την κράτησή της και τσουνάμι εκδικητικής μανίας και κοινωνικής αποστροφής, για εννιά χρόνια μετά τον αγώνα μέχρι του στραγγαλισμού της το 1968, όπως και για πολλά άλλα «γιατί», είναι ένα μεγάλο και οδυνηρό κεφάλαιο, με τις λεπτομέρειές του να γεμίζουν τόμο.
Επειδή, όμως, κάποιοι παρουσιάζονται, εκ των υστέρων, ως συναγωνιστές της Νίτσας -λέγοντας, μάλιστα, και πλείστα όσα σπαραξικάρδια και φανταστικά αφηγήματα, για προσωπικά οφέλη και κορδώματα, που ποσώς δεν το δικαιούνται- και, το χειρότερο, εξαντλούν την, δήθεν, πονοψυχία τους με ,υποκριτικά κλαψουρίσματα εκ των υστέρων, τους καλώ να πουν στο κόσμο αν έδωσαν ποτέ στη Νίτσα και τη μητέρα της, που αποδεδειγμένα πεινούσαν, ένα πιάτο φαΐ, μιαν «ατζία» ψωμί, έστω;
Η Νίτσα συνελήφθη το 1956, ο αγώνας τέλειωσε το 1959, βρέθηκε στραγγαλισμένη στις 11 του Μάρτη του 1968, αλλά κανένας, ουσιαστικά, δεν ενδιαφέρθηκε γι’ αυτήν. Αντίθετα, πολλοί τωρινοί υποκριτές τιμητές της την πολέμησαν, γιατί ήταν υποστηρικτές και μόνιμα «τσιβίτζια» (γαλευτές) του τότε καθεστώτος. Του καθεστώτος της επάρατης Ζυρίχης στην οποία αντιτάχθηκε μέχρι τέλους η ηρωίδα Νίτσα, πιστή στο όρκο και στις εθνικές καταβολές της…
Νίτσα-Θανάσης: Δύο όψεις, σ’ ένα νόμισμα
Οι αναφορές στα ΜΜΕ στο «ιερό σκεύος» του απελευθερωτικού αγώνα 1955-59 (ναι, ιερό σκεός), τη Νίτσα Χατζηγεωργίου, συμπίπτουν τις ημέρες αυτές με την, επίσης φρικιαστική και συγκλονιστική περίπτωση, του εθνοφρουρού Θανάση Νικολάου, για το στραγγαλισμό του οποίου αποφάνθηκε τελεσίδικα το δικαστήριο μετά… από 19 χρόνια επίμονων αγώνων της ηρωίδας μάνας του Ανδριάνας και των δικηγόρων της.
Όπως ο Θανάσης στραγγαλίστηκε, το ίδιο συνέβη και με τη Νίτσα. Ο στραγγαλισμός της έγινε το 1968, πολλές δεκαετίες πριν, όμως τα εγκλήματα ποτέ δεν παραγράφονται. Είναι, πιστεύω, τα πανομοιότυπα αυτά ανήκουστα περιστατικά, δύο όψεις στο ίδιο νόμισμα, μια μεγάλη πολύ πρόκληση για τις εισαγγελικές, αστυνομικές και άλλες Αρχές, να επαναφέρουν προς διερεύνηση σε βάθος και το ανοσιούργημα του στραγγαλισμού της Νίτσας. Είναι ευκαιρία θεωρώ να γίνει τούτο, σε καιρούς, ειδικά, που θεσμοί αυτοπυροβολούνται, εξευτελίζονται και η εμπιστοσύνη του κοινού σ’ αυτούς αγνοείται. Ιδού η Ρόδος, λοιπόν!
Της ‘Ανοιξης λουλούδι
Το είναι της προσέφερε η Νίτσα στον αγώνα,
ήταν στην πρώτη τη γραμμή, πάντα στον προμαχώνα,
όμως σκληροί, κακόψυχοι, με σκέψη δίχως βάθος,
προχώρησαν με κίνητρο τ’ αρρωστημένο πάθος,
για να τη στραγγαλίσουνε στης νιότης της το άνθος!..
Νίτσα Χατζηγεωργίου ήσουν Άνοιξης πάντα λουλούδι,
φώναζες «είμαι ΕΟΚΑ κι ας καεί το πελεκούδι»,
τους κινδύνους αψηφούσες και τους έκανες τραγούδι!..
*Δημοσιογράφος, ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας και ποιητής
