Η χρήση ουσιών αποτελεί πλέον ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα της κυπριακής κοινωνίας. Οι αριθμοί των χρηστών αυξάνονται διαρκώς και ο μέσος όρος ηλικίας πέφτει δραματικά προς τα κάτω.
Εδώ και 20 χρόνια ωστόσο, η μοναδική κοινότητα απεξάρτησης με ψυχολογική στήριξη, χωρίς υποκατάστατα, παραμένει η Αγία Σκέπη.
Την επισκεφθήκαμε, ξεναγηθήκαμε στους χώρους της και στη συνέχεια μιλήσαμε με έναν από τους απόφοιτούς της που, μετά από 20 χρόνια χρήσης, είναι αποφασισμένος να συνεχίσει τη ζωή του μακριά από ναρκωτικά, καθώς και με μία από τις ψυχολόγους της κοινότητας.
Η ιστορία του Γιώργου: Για 20 χρόνια χρήστης
Έχοντας αποθεραπευτεί, συμφιλιωμένος με τον εαυτό του και τους γύρω του, απέκτησε ένα παιδί, εργάζεται και ζει μια φυσιολογική ζωή
Ο Γιώργος Σ., 45 χρονών, έχασε 20 χρόνια από τη ζωή του. Εδώ και ενάμιση χρόνο όμως ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία, έχοντας αποθεραπευτεί και αποκτήσει ένα παιδί.
Η σχέση του με τα ναρκωτικά ξεκινά από τα φοιτητικά του χρόνια στην Αθήνα. Αρχικά, αραιά και πού, με τη χρήση κάνναβης, χωρίς ιδιαίτερες αιτίες. Ωστόσο, όπως λέει, πάντα ήθελε να ξεχωρίζει, πάντα επιζητούσε την προσοχή, ιδιαίτερα από τον πατέρα του.
Ένα καλοκαίρι στην Κύπρο, όπου έκανε διακοπές με την Ελλαδίτισσα τότε σύντροφό του, αυτή συνελήφθη στο ταχυδρομείο όπου πήγε να παραλάβει πακέτο το οποίο περιείχε ναρκωτικά. Η Αστυνομία προχώρησε σε έρευνα στο σπίτι του όπου βρέθηκε και η δική του κάνναβη, γεγονός που προκάλεσε σοκ στην οικογένειά του. Την εποχή εκείνη, μέσα της δεκαετίας του ’90, η χρήση ναρκωτικών αποτελούσε μεγάλο στίγμα για μια οικογένεια (ο πατέρας του ήταν εκπαιδευτικός).
Παρόλα αυτά, είχε πάντα τη στήριξη τόσο των γονιών του όσο και της αδελφής του, χωρίς όμως ο ίδιος να τα καταφέρνει να ανταποκριθεί. Το πράγμα σιγά-σιγά ξέφυγε, παραίτησε τις σπουδές του και ήρθε πλέον μόνιμα στην Κύπρο όπου αρχικά δούλεψε σε διαφημιστικά γραφεία, τόσο στη Λευκωσία όσο και στη Λεμεσό, ως γραφίστας που ήταν ο τομέας του.
Αν και κατάφερνε να κρύβει το ότι έκανε χρήση, δεν έλεγχε πλέον τη συμπεριφορά του, είχε τάσεις φυγής από όλα και όλους, υποτιμούσε τους γύρω του που έκαναν μια φυσιολογική ζωή. Άνοιξε ένα μπαράκι, όπου η πρόσβαση στα ναρκωτικά ήταν πλέον πιο εύκολη και πέρασε σε πιο σκληρά.
Κάποια στιγμή η μητέρα του διαγνώστηκε με καρκίνο και ορκίστηκε στον εαυτό του να σταματήσει τη χρήση. Τα κατάφερε για έξι μήνες και παρόλο που η υγεία της μητέρας του πήγαινε καλύτερα, στο τέλος δεν τα κατάφερε. Όπως ούτε κι αυτός. Βυθίστηκε πιο πολύ στον κόσμο των ναρκωτικών, σπατάλησε όλη την περιουσία που είχε κληρονομήσει, έλεγε ψέματα, έκλεβε τον πατέρα του, απομονωνόταν, γινόταν παρανοϊκός με εκρήξεις βίαιης συμπεριφοράς.
Το μόνο που τον έσωζε ήταν η σχέση με μια κοπέλα. Όταν αυτή τον απείλησε πως θα τον εγκαταλείψει οριστικά (μετά από πολλούς χωρισμούς και επανασυνδέσεις), τότε ένιωσε πως θα έχανε ό,τι πιο πολύτιμο είχε και αποφάσισε να παλέψει.
Έψαξε για θεραπείες, έχοντας κατά νου κάποια σύντομης διάρκειας. Οι οποίες θεραπείες όμως προσφέρονταν στο εξωτερικό και ήταν πολύ ακριβές.
Μετά από παραινέσεις φίλου που είχε ακολουθήσει τη μοναστηριακή ζωή, έψαξε για την Αγία Σκέπη. Η περιγραφή στην ιστοσελίδα του κινητοποίησε αισθήματα, τηλεφώνησε για να κλείσει ραντεβού αλλά η θεραπεύτρια που απάντησε το τηλέφωνο τού είπε «έλα τώρα», ξέροντας πως μέχρι την επομένη μέρα ίσως να μετάνιωνε. Πήγε, πείστηκε και ζήτησε από την κοπέλα του να τον βοηθήσει. Αυτή του απάντησε πως θα στηρίξει την προσπάθειά του, χωρίς όμως να υπόσχεται τίποτα για το μέλλον.
Παρά την απόφασή του, δεν τα κατάφερνε να μείνει καθαρός για έναν μήνα ώστε να εισαχθεί στο πρόγραμμα, όπως προβλέπει η διαδικασία. Στην τρίτη απόπειρα να μείνει καθαρός και βλέποντας τη θέλησή του, του έγινε μία έκπτωση στη χρονική διάρκεια και εντάχθηκε.
Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα φυσικά, αλλά με τη διαρκή βοήθεια των θεραπευτών, την αλληλοστήριξη ανάμεσα στους θεραπευόμενους κατάφερε να συμπληρώσει την πρώτη φάση, να περάσει στη δεύτερη και στον πέμπτο μήνα που δικαιούτο το πρώτο του τηλεφώνημα επικοινώνησε με την κοπέλα του. Μαθαίνοντας ότι συμμετείχε σε παράλληλες ομάδες στήριξης που προσφέρονται από την Αγία Σκέπη για συγγενείς και οικεία πρόσωπα, οπλίστηκε με ακόμα μεγαλύτερη θέληση, ξέροντας ότι υπήρχε μια προοπτική στη σχέση του. Στους επτά μήνες συναντήθηκε με τον πατέρα του στα πλαίσια της θεραπείας και αφού μίλησαν ανοικτά, με τη βοήθεια θεραπευτών, συγχώρεσαν ο ένας τον άλλο για τις όποιες ευθύνες και στεναχώριες, και κατάφερε να ολοκληρώσει το βασικό μέρος της θεραπείας.
Πλέον έπρεπε να ψάξει για δουλειά και διαμονή, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να σταθεί στα πόδια του. Αρχικά έψαξε στον τομέα της γραφιστικής που γνώριζε. Αν και βρήκε θετική ανταπόκριση από έναν παλιό συνάδελφο που πλέον είχε κάνει δικό του γραφείο, ταυτόχρονα προέκυψε θέση στα αγροκτήματα της Αγίας Σκέπης. Ασχολία που είχε αγαπήσει όσο ήταν εκεί ως θεραπευμένος και τα είχε πάει πολύ καλά. Έτσι, προτίμησε την ασχολία στη φύση χωρίς να μπορεί πλέον να φανταστεί τον εαυτό του σε ένα γραφείο όλη μέρα.
Καθαρός πλέον, συμφιλιωμένος με τον εαυτό του και τα λάθη του, προχώρησε τη σχέση του και απέκτησε ένα παιδί. Σήμερα δεν θυμίζει τίποτα από τον άνθρωπο που είχε υπάρξει για είκοσι χρόνια. Ο φόβος, ωστόσο, πάντα υποβόσκει και λέει «Είμαι καθαρός για σήμερα». Και κάθε μέρα ο στόχος ανανεώνεται.
* Δίνοντας τα χέρια για να αποχαιρετιστούμε στην καφετερία, μας πλησιάζει μια κυρία απολογούμενη που άκουγε τη συνομιλία μας και ζητά πληροφορίες για την Αγία Σκέπη. Για να βοηθήσει έναν μαθητή της και τον γιο μιας φίλης της. Ενδεικτικό του προβλήματος που υπάρχει με τη χρήση ναρκωτικών, αλλά και απόδειξη πως ο Γιώργος Σ. μπορεί να αποτελέσει ένα φωτεινό παράδειγμα.
Όλο και πιο πολλοί έφηβοι κάνουν χρήση
Η Βικτώρια Μιχαήλ είναι ψυχολόγος με ειδικότητα στην απεξάρτηση από ουσίες και εργάζεται στην Αγία Σκέπη εδώ και 12 χρόνια.
Στα χρόνια αυτά, όπως μας εξηγεί, έχουν αλλάξει οι ουσίες που χρησιμοποιούνται, με αποτέλεσμα να αλλάζουν και τα προβλήματα που προκαλούνται, άρα και οι θεραπείες που χρειάζονται. Πλέον, πολύ συχνά είναι τα ψυχιατρικά προβλήματα ως αποτέλεσμα της χρήσης νέων ναρκωτικών ουσιών. Αυτά χρειάζονται, αρχικά, φαρμακευτική αγωγή.
Το πιο τραγικό ωστόσο είναι η μείωση προς τα κάτω του μέσου όρους ηλικίας. Και παρόλο που η Κοινότητα απευθύνεται σε ενήλικες, λόγω της έλλειψης δομών για ανήλικους, τα τελευταία χρόνια δέχεται και έφηβους προσαρμόζοντας όσο είναι δυνατόν το πρόγραμμά της. Είναι ωστόσο απαραίτητη και επείγουσα η ανάγκη δημιουργίας μονάδας εφήβων.
Το άλλο στοιχείο που άλλαξε στην πάροδο των χρόνων είναι ο αριθμός των χρηστών. Ο οποίος, δυστυχώς, αυξήθηκε κατά πολύ. Στην Αγία Σκέπη, μέχρι σήμερα, έχουν τύχει θεραπείας 550 άτομα ως μονάδες αλλά ο αριθμός των εισαγωγών είναι πέραν των 800, αφού κάποιοι εισήχθησαν επανειλημμένα. Τα ποσοστά επιτυχίας είναι γύρω στο 52% ενώ 80% των αποφοίτων του προγράμματος παραμένουν καθαροί τουλάχιστον για πέντε χρόνια που γίνεται follow up.
Ποιο είναι το προφίλ του χρήστη;
Το προφίλ του χρήστη δεν είναι ένα συγκεκριμένο, αφού και οι λόγοι που οδηγούν στη χρήση είναι πολλοί, οι οποίοι είτε συνυπάρχουν, είτε αλληλοεπιδρούν. Μπορεί να είναι βιολογικοί, να έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα του ατόμου, μπορεί να είναι οικογενειακοί, κοινωνικοί, ή ακόμα μπορεί να έχουν να κάνουν με τη διαθεσιμότητα των ουσιών.
Το προφίλ του χρήστη δεν είναι ένα συγκεκριμένο, αφού και οι λόγοι που οδηγούν στη χρήση είναι πολλοί, οι οποίοι είτε συνυπάρχουν, είτε αλληλοεπιδρούν. Μπορεί να είναι βιολογικοί, να έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα του ατόμου, μπορεί να είναι οικογενειακοί, κοινωνικοί, ή ακόμα μπορεί να έχουν να κάνουν με τη διαθεσιμότητα των ουσιών.
Πολλές φορές βλέπεις περιοχές ή γειτονιές που έχουν μεγάλο πρόβλημα. Αυτό έχει να κάνει με τη διαθεσιμότητα. Ωστόσο, ένας από τους σημαντικούς παράγοντες είναι προβλήματα και συγκυρίες που βιώθηκαν στην παιδική ηλικία. Από τρανταχτά παραδείγματα με κακοποιήσεις, εγκατάλειψη ή παραμέληση, αλλά και πράγματα που μπορεί να συνέβησαν άθελα χωρίς οι γονείς να συνειδητοποιούν το πρόβλημα.
Φυσικά αυτό έχει να κάνει με την ψυχοσύνθεση του καθενός. Για κάποιους κάποια πράγματα περνούν απαρατήρητα, ενώ για άλλους βιώνονται τραυματικά. Καμιά φορά μπορεί να είναι και οι συνθήκες στην οικογένεια. Χωρίς να αποτελεί φυσικά κανόνα, η ύπαρξη, για παράδειγμα, ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες που μπορεί να συγκεντρώνει την προσοχή των γονέων, μπορεί να κάνει ένα άλλο παιδί να νιώθει πως παραμελείται.
Το φύλο πώς επηρεάζει;
Από την εμπειρία μας βλέπουμε πως πιο πολύ είναι οι άντρες που καταφεύγουν σε ουσίες. Οι γυναίκες, συνήθως, καταλήγουν στη χρήση διαμέσου μιας σχέσης τους. Από μόνες τους σχεδόν ποτέ δεν θα ψάξουν για ναρκωτικά. Και στις θεραπευτικές μας ομάδες πάντοτε η αντιστοιχία είναι περίπου 25 άντρες 5 γυναίκες.
Από την εμπειρία μας βλέπουμε πως πιο πολύ είναι οι άντρες που καταφεύγουν σε ουσίες. Οι γυναίκες, συνήθως, καταλήγουν στη χρήση διαμέσου μιας σχέσης τους. Από μόνες τους σχεδόν ποτέ δεν θα ψάξουν για ναρκωτικά. Και στις θεραπευτικές μας ομάδες πάντοτε η αντιστοιχία είναι περίπου 25 άντρες 5 γυναίκες.
Γιατί γίνεται ξεχωριστά η θεραπεία;
Είναι διαφορετικές οι ανάγκες. Για άλλα πράγματα θα μιλήσουν οι άντρες και άλλα οι γυναίκες, άλλα θέματα απασχολούν τους μεν άλλα τις δε. Είναι επίσης το θέμα του φλερτ. Οι θεραπευόμενοι πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένοι στον στόχο τους. Τυχόν φλερτ, κάτω από συνθήκες που μπορεί να μην είναι πραγματικές, θα αποσυντόνιζε και θα έκανε ζημιά. Αρχικά ήταν κοινό το πρόγραμμα, αλλά διαφάνηκαν δυσκολίες.
Είναι διαφορετικές οι ανάγκες. Για άλλα πράγματα θα μιλήσουν οι άντρες και άλλα οι γυναίκες, άλλα θέματα απασχολούν τους μεν άλλα τις δε. Είναι επίσης το θέμα του φλερτ. Οι θεραπευόμενοι πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένοι στον στόχο τους. Τυχόν φλερτ, κάτω από συνθήκες που μπορεί να μην είναι πραγματικές, θα αποσυντόνιζε και θα έκανε ζημιά. Αρχικά ήταν κοινό το πρόγραμμα, αλλά διαφάνηκαν δυσκολίες.
Σε επίσκεψή μου στην Αγία Σκέπη είδα ότι υπάρχει και ένα παιδάκι μαζί με τη μητέρα του.
Ναι, σχεδόν κάθε φορά υπάρχει και μία μητέρα με παιδί με στόχο να μην χαθεί η επαφή. Αυτό γίνεται για τις ανάγκες κυρίως του παιδιού. Το περιβάλλον είναι απόλυτα ασφαλές και στο παιδί παρέχεται εκπαίδευση με φοίτηση στα γειτονικά χωριά όπου το παιδί παίρνει και παραλαμβάνει η ίδια η μητέρα συνοδευόμενη από μέλος του προσωπικού.
Ναι, σχεδόν κάθε φορά υπάρχει και μία μητέρα με παιδί με στόχο να μην χαθεί η επαφή. Αυτό γίνεται για τις ανάγκες κυρίως του παιδιού. Το περιβάλλον είναι απόλυτα ασφαλές και στο παιδί παρέχεται εκπαίδευση με φοίτηση στα γειτονικά χωριά όπου το παιδί παίρνει και παραλαμβάνει η ίδια η μητέρα συνοδευόμενη από μέλος του προσωπικού.
Πόσο διαρκεί το πρόγραμμα;
Το κλειστό πρόγραμμα, που πρέπει να τονίσω πως είναι στεγνό, δεν παραχωρούνται δηλαδή υποκατάστατα, διαρκεί 9-12 μήνες και ακολουθούν άλλοι έξι μήνες στο πρόγραμμα επανένταξης.
Το κλειστό πρόγραμμα, που πρέπει να τονίσω πως είναι στεγνό, δεν παραχωρούνται δηλαδή υποκατάστατα, διαρκεί 9-12 μήνες και ακολουθούν άλλοι έξι μήνες στο πρόγραμμα επανένταξης.
Όσο διαρκεί το πρόγραμμα στην κοινότητα, δεν έχουν καμιά επαφή με τον έξω κόσμο;
Μέχρι τους πρώτους τρεις μήνες όχι. Στον τρίτο μήνα δικαιούνται μία τηλεφωνική επικοινωνία δέκα λεπτών με κάποιο συγγενή πρώτου βαθμού, δεδομένου πως δεν έχει σχέση με χρήση και με θέματα που έχουν συζητηθεί από πριν με τον θεραπευτή και παρουσία του θεραπευτή.
Μέχρι τους πρώτους τρεις μήνες όχι. Στον τρίτο μήνα δικαιούνται μία τηλεφωνική επικοινωνία δέκα λεπτών με κάποιο συγγενή πρώτου βαθμού, δεδομένου πως δεν έχει σχέση με χρήση και με θέματα που έχουν συζητηθεί από πριν με τον θεραπευτή και παρουσία του θεραπευτή.
Μετά τον πέμπτο μήνα δικαιούνται να έχουν κάποιες εξόδους με πολύ δομημένο προγραμματισμό και ποτέ μόνοι. Θα πρέπει να είναι τρία τουλάχιστον άτομα μαζί και ανά πάσα στιγμή θα πρέπει να γνωρίζουμε με ποιους είναι και πού.
Στους 6-7 μήνες γίνονται οικογενειακές συναντήσεις, οικογενειακές παρουσία θεραπευτή και αφού έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα και οι δύο πλευρές. Οι συναντήσεις αυτές αποτελούν την κορύφωση της Β’ φάσης. Συνήθως θα απολογηθούν για πράγματα και συμπεριφορές, θα βάλουν στόχους χωρίς προσπάθεια απόδοσης ευθυνών. Δεν είμαστε δικαστήριο. Στόχος είναι η κάθε πλευρά να αντιληφθεί αυτά που μπορεί να αντιληφθεί και να τεθούν νέες βάσεις στη σχέση, δεδομένου ότι θέλουν να έχουν σχέση. Αν η οικογένεια είναι λειτουργική, στόχος είναι να υπάρχει στη ζωή του καθενός. Αν όχι, δεν είναι αναγκαστικό.
Μπορεί κάποιος να εγκαταλείψει το πρόγραμμα και να ενταχθεί ξανά;
Ναι βέβαια. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις. Φυσικά κάθε φορά ξεκινά από την αρχή.
Ναι βέβαια. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις. Φυσικά κάθε φορά ξεκινά από την αρχή.
Κάποιος μπορεί να απορριφθεί;
Μόνο αν δεν ταιριάζει το προφίλ του στο πρόγραμμα. Οι θεραπευτικές κοινότητες προτείνονται για μακροχρόνιους χρήστες. Δεν θα επιδιώξουμε να φέρουμε μέσα ένα παιδί που πειραματίζεται για έναν χρόνο με το χόρτο. Αυτές οι περιπτώσεις μπορούν να εξυπηρετηθούν μέσω ανοικτών προγραμμάτων.
Μόνο αν δεν ταιριάζει το προφίλ του στο πρόγραμμα. Οι θεραπευτικές κοινότητες προτείνονται για μακροχρόνιους χρήστες. Δεν θα επιδιώξουμε να φέρουμε μέσα ένα παιδί που πειραματίζεται για έναν χρόνο με το χόρτο. Αυτές οι περιπτώσεις μπορούν να εξυπηρετηθούν μέσω ανοικτών προγραμμάτων.
Η Αγία Σκέπη είναι για χρόνιους χρήστες, που έχουν χάσει πολλά, που δυσλειτουργεί η ζωή τους και δυσκολεύονται στην καθημερινότητά τους και χρειάζεται να κρατήσουν μία απόσταση, να επανασυντονιστούν, να αποκτήσουν δεξιότητες για να ανταπεξέλθουν σε έναν υγιή τρόπο ζωής.
Σε πιο στάδιο είναι αυξημένος ο κίνδυνος κάποιος να εγκαταλείψει την προσπάθεια;
Όλα τα στάδια έχουν τον δικό τους κίνδυνο. Στην Α’ φάση, κάποιος βρίσκεται ξαφνικά κλεισμένος, χωρίς πρόσβαση σε ουσίες και καλείται να βάλει στην καθημερινότητά του πράγματα που ίσως να μην είχε κάνει ποτέ προηγουμένως στη ζωή του. Καλείται να συμβιώσει, να εκφράσει συναισθήματα εκεί που ζούσε με παγωμένο το συναίσθημα. Άρα μπορεί να πει «δεν αντέχω».
Όλα τα στάδια έχουν τον δικό τους κίνδυνο. Στην Α’ φάση, κάποιος βρίσκεται ξαφνικά κλεισμένος, χωρίς πρόσβαση σε ουσίες και καλείται να βάλει στην καθημερινότητά του πράγματα που ίσως να μην είχε κάνει ποτέ προηγουμένως στη ζωή του. Καλείται να συμβιώσει, να εκφράσει συναισθήματα εκεί που ζούσε με παγωμένο το συναίσθημα. Άρα μπορεί να πει «δεν αντέχω».
Αν τα καταφέρει, περνά στη Β’ φάση όπου θα ανατρέξει στο παρελθόν για να ανακαλύψει τους λόγους που τον έσπρωξαν στη χρήση. Εδώ έρχεται σε επαφή με επώδυνες καταστάσεις που μπορεί να μην αντέξει την αναβίωσή τους.
Στη Γ’ φάση προετοιμάζεται για το έξω. Και μπορεί ξαφνικά να νιώσει ότι μπορεί να ελέγξει τη χρήση. Οπόταν, το κάθε στάδιο έχει τη δική του επικινδυνότητα για υποτροπή.
Πέραν των 500 ατόμων έτυχαν βοήθειας
Η Θεραπευτική Κοινότητα «Αγία Σκέπη» ιδρύθηκε το 1998 από τον τότε ηγούμενο της Μονής Μαχαιρά και νυν Μητροπολίτη Λεμεσού, Αθανάσιο.
Εφαλτήριο για τη δημιουργία της ήταν η καταφυγή κάποιων νεαρών στη Μονή Μαχαιρά με στόχο, όχι τον μοναχισμό στην πραγματικότητα, αλλά την απομάκρυνση από τα ναρκωτικά. Από την εμπειρία αυτή παρατηρήθηκε το κενό που υπήρχε, αλλά και το αποτέλεσμα που είχε το οριοθετημένο πρόγραμμα του μοναστηριού και η κοινοβιακή ζωή.
Έτσι, και μετά από σχετική έρευνα για τον τρόπο λειτουργιάς άλλων προγραμμάτων, δημιουργήθηκε η Αγία Σκέπη, η οποία ήταν η πρώτη και παραμένει μέχρι σήμερα η μοναδική στην Κύπρο κλειστή Θεραπευτική Κοινότητα για απεξάρτηση από τα ναρκωτικά.
Η σχέση της με την Εκκλησία ωστόσο τελειώνει εκεί. Λειτουργεί βάσει μοντέλων που εφαρμόζονται σε όλο τον κόσμο και στελεχώνεται αποκλειστικά από επιστημονικό προσωπικό. Στη μικρή δε εκκλησία που υπάρχει εντός του συγκροτήματος ο εκκλησιασμός είναι εθελοντικός.
Βρίσκεται στο Φιλάνι, έξω από το χωριό Πολιτικό σε έκταση γης που παραχωρήθηκε από τη Μονή Μαχαιρά.
Οικονομικά στηρίζεται από εισφορές εθελοντών, εκδηλώσεις και δραστηριότητες της ίδιας της κοινότητας, όπως η παραγωγή, το πακετάρισμα και η διάθεση στην αγορά διάφορων βιολογικών προϊόντων. Δραστηριότητες οι οποίες εντάσσονται στο θεραπευτικό πρόγραμμα και προετοιμάζουν τους συμμετέχοντες για τη μετέπειτα ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Εκτός από το πρόγραμμα της κλειστής κοινότητας στο Φιλάνι, λειτουργεί συμβουλευτικός σταθμός στην Αγλαντζιά, στον οποίο μπορεί να απευθυνθεί οποιοσδήποτε για πληροφορίες. Ο Σταθμός προετοιμάζει επίσης τα άτομα για ένταξή τους στο πρόγραμμα θεραπείας της κλειστής κοινότητας.
Στην Αγλαντζιά λειτουργεί επίσης Ξενώνας Επανένταξης. Ο Ξενώνας αποτελεί την τελευταία φάση του προγράμματος στην οποία εδραιώνεται η αλλαγή και τα άτομα αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη του εαυτού τους, βρίσκοντας δουλειά και διαμονή. Εδώ τα μέλη φεύγοντας από το κλειστό πρόγραμμα έχουν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο υποτροπής και γι’ αυτό η θεραπεία εστιάζει κυρίως σ’ αυτό.
Τα προγράμματα βοήθειας χωρίζονται σε διάφορες φάσεις. Αρχικά είναι το πρόγραμμα Κινητοποίησης. Απευθύνεται σε εξαρτημένα άτομα που δεν είναι έτοιμα να ζητήσουν βοήθεια. Σκοπό έχει τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους και την παροχή μέτρων ασφάλειας, με απώτερο στόχο να τους κινητοποιήσει ώστε να επιδιώξουν θεραπεία.
Έπειτα είναι η Εισαγωγή. Απευθύνεται σε μακροχρόνιους χρήστες προετοιμάζοντάς τους για ένταξη στο πρόγραμμα εσωτερικής διαμονής στην κοινότητα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις, ώστε να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες συμπλήρωσης του προγράμματος με επιτυχία.
Ακολουθεί η ένταξη με διαμονή στους χώρους της Αγίας Σκέπης και παρακολούθηση ομαδικών προγραμμάτων, τα οποία αποτελούν τον κύριο άξονα της θεραπείας. Εντοπίζονται οι λόγοι που κάνουν κάποιον επιρρεπή στη χρήση ουσιών και δίνεται έμφαση στη διαχείριση θυμού, στην ανάληψη ευθυνών, στην αναγνώριση συναισθημάτων, ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, διαχείριση μετατραυματικού στρες, πρόληψη υποτροπής. Πρόσβαση στο πρόγραμμα προσφέρεται και σε άτομα που έχουν καταδικαστεί σε φυλάκιση για κατοχή ή χρήση ουσιών, και έχουν ήδη υπηρετήσει τα 2/3 της ποινής τους.
Βασικό μέρος είναι επίσης η εργασιοθεραπεία. Σε ένα πραγματικό εργασιακό περιβάλλον καλούνται να αναπτύξουν δεξιότητες περνώντας από διάφορα πόστα. Η επαγγελματική κατάρτιση είναι βασικός στόχος, καθώς σημαντικός αριθμός δεν είχαν προηγούμενη ουσιαστική εργασιακή εμπειρία.
Έχοντας συμπληρώσει το πρόγραμμα εντός της κοινότητας, οι θεραπευόμενοι προχωράνε στη φάση επανένταξης όπου, ενώ συνεχίζουν την ομαδική θεραπεία, καλούνται ταυτόχρονα να αναλάβουν ευθύνες και να δραστηριοποιηθούν στην κοινωνία.
Σε αυτή τη φάση τα μέλη φιλοξενούνται στον ξενώνα επανένταξης. Εδώ οι ομάδες θεραπείας εστιάζουν στον κίνδυνο υποτροπής, στην εξεύρεση επαγγελματικής απασχόλησης, και την αντιμετώπιση του οικογενειακού περιβάλλοντος. Δίνεται επίσης έμφαση στην προσαρμογή στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και στη δημιουργική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου.
Έχοντας επανενταχθεί στην κοινωνία οι απόφοιτοι αντιμετωπίζουν καθημερινά προκλήσεις που θα μπορούσαν να τους οδηγήσουν σε ενδεχόμενη υποτροπή. Για αυτό παρέχεται διαρκής ψυχολογική υποστήριξη.
Παράλληλα με τα πιο πάνω λειτουργούν προγράμματα οικογενειών.
Εφόσον οι απόφοιτοι του προγράμματος ενδεχομένως να επιστρέψουν στην οικογένεια ή σε συντρόφους τους, οι οποίοι θα είχαν άμεσα επηρεαστεί, είναι αναγκαίο να έχουν περάσει από συμβουλευτική, ώστε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι να τους υποδεχτούν και να τους στηρίξουν.
Επίσης, υπάρχει πρόγραμμα για συγγενείς εξαρτημένων ατόμων που δεν έχουν αποταθεί για βοήθεια. Αυτό έχει ως στόχο να εντοπίσει και να βελτιώσει συμπεριφορές που μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά τα παιδιά τους και να τους βοηθήσει να τα πείσουν να αναζητήσουν θεραπεία.
* Για πληροφορίες μπορεί κάποιος να επικοινωνήσει στα τηλέφωνα 22347720 και 25770348. Επίσης, όποιος επιθυμεί μπορεί να γίνει μέλος του Συνδέσμου Φίλοι της Αγίας Σκέπης με ετήσια συνδρομή €20.