Ωρολογιακή βόμβα λυμάτων στη Λεμεσό

 

Σημειώνεται ότι συνεπεία της μη κατασκευής/λειτουργίας του σταθμού, ο ΣΑΠΑ απώλεσε περίπου €10 εκατ. ενώ παράλληλα αποχετευτικά έργα εκατομμυρίων ευρώ κινδυνεύουν να καταστραφούν ή να υποστούν ζημιές, λόγω της μη σύνδεσης τους με τον σταθμό.

 

 

Η διαδικασία κατακύρωσης της προσφοράς επισπεύθηκε πρόσφατα και λόγω των δεσμεύσεων που ανέλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία για τη λειτουργία του Καζίνο στη Λεμεσό μέχρι το 2020. Σημειώνεται, πως για να μπορέσει να λειτουργήσει το Καζίνο είναι απαραίτητο, ο σταθμός επεξεργασίας λυμάτων να είναι έτοιμος και σε πλήρη λειτουργία, μέχρι τις αρχές του 2020. Δεν αποκλείεται δε, η Κυπριακή Δημοκρατία να κληθεί να καταβάλει αποζημιώσεις εκατομμυρίων. Η συμβατική περίοδος κατασκευής του σταθμού ανέρχεται στους 24 μήνες από την ημερομηνία υπογραφής της Σύμβασης.

 

 

Τα κατασκευαστικά έργα άρχισαν πρόσφατα και οι ιθύνοντες του ΣΑΠΑ βρίσκονται «με την ψυχή στο στόμα» μήπως κάτι πάει στραβά και ανατραπεί ο προγραμματισμός. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους το έργο παρακολουθείται στενά από τον ΣΑΠΑ.

 

Ο Σταθμός Επεξεργασίας Λυμάτων Κάτω Πολεμιδιών προγραμματίστηκε να κατασκευαστεί από το 2008 για σκοπούς αύξησης της αξιοπιστίας του συστήματος και ικανοποίησης των αναγκών της πόλης λόγω της προβλεπόμενης αύξησης του όγκου των λυμάτων μέχρι το 2019-2020. Λόγω δε της ραγδαίας ανάπτυξης της Λεμεσού τα τελευταία λίγα χρόνια αλλά και της ανέγερσης ουρανοξυστών (αρκετοί από τους οποίους βρίσκονται υπό κατασκευή ή σε στάδιο σχεδιασμού στα επόμενα δύο χρόνια) η ροή στο αποχετευτικό σύστημα της Λεμεσού, ξεπέρασε τις 26.000 μέτρα λυμάτων ημερησίως και συνεχίζει να αυξάνεται συνεχώς με γοργούς ρυθμούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο υφιστάμενος σταθμός Μονής ανατολικά της Λεμεσού να πλησιάζει στα όρια του και, όπως εκτιμάται, πολύ σύντομα δεν θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις ανάγκες του συστήματος. 

 

Η πρώτη προκήρυξη προσφορών για τον σταθμό επεξεργασίας των Κάτω Πολεμιδιών έγινε το 2010, μετά από σχετική Μελέτη Επικινδυνότητας (Risk Analysis), η οποία κατέδειξε ότι λόγω της προβλεπόμενης αύξησης των ροών μέσα στα επόμενα 10-12 περίπου χρόνια από το 2008, δηλαδή μέχρι το 2018-2020, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι πρόκλησης περιβαλλοντικής καταστροφής σε περίπτωση απρόβλεπτων γεγονότων, όπως η απότομη αύξηση της ροής λόγω βροχών, ή αστοχίας του συστήματος κοκ.

 

Οι αρμόδιοι εκτιμούν, πως οι επιπτώσεις και οι κίνδυνοι σε περίπτωση διαρροής λυμάτων από το αποχετευτικό σύστημα, κυρίως στο παραλιακό μέτωπο από όπου περνά ο κύριος αγωγός του συστήματος, με τα μεγάλα πολυτελή ξενοδοχεία και τις δεκάδες χιλιάδες τουρίστες θα είναι καταστροφικές και ανυπολόγιστες. Σήμερα το σύστημα εξαρτάται από ένα μόνο σταθμό επεξεργασίας λυμάτων στα ανατολικά (στη Μονή) και τον κύριο αγωγό μεταφοράς λυμάτων κατά μήκος της παραλιακής τουριστικής περιοχής. Η κατασκευή του δυτικού σταθμού επεξεργασίας λυμάτων θα συμβάλει στην ουσιαστική απεξάρτηση του συστήματος από τον κύριο αγωγό και τον σταθμό Μονής, με αποτέλεσμα την αποφασιστικής σημασίας αναβάθμιση της αξιοπιστίας του και την ουσιαστική μείωση των προαναφερόμενων κινδύνων.

 

Μία άλλη επιπλοκή που δημιουργείται από τις πιο πάνω καθυστερήσεις είναι ο ετεροχρονισμός των διαφόρων έργων και συνολικού κόστους πέραν των 25 εκατ. ευρώ περίπου, με τα οποία κατασκευάστηκαν τα αποχετευτικά δίκτυα της δυτικής περιοχής Λεμεσού και τα οποία παραμένουν σε αχρηστία από το 2016 με αποτέλεσμα να παραμένουν τα έργα αναξιοποίητα, αλλά κυρίως όσο περνά ο χρόνος, να καταστρέφονται με αποτέλεσμα να απαιτηθούν εκατομμύρια για την επιδιόρθωσή τους.

 

Η καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου οξύνει συνεχώς τα μεγάλα προβλήματα που ήδη υπάρχουν, λόγω της μη σύνδεσης των μεγάλων Κυβερνητικών Οικισμών που υπάρχουν στην περιοχή των Κάτω Πολεμιδιών και διαιωνίζει τα περιβαλλοντικά και υγειονομικά προβλήματα που υπάρχουν ήδη στους οικισμούς αυτούς λόγω αδυναμίας κατασκευής νέων αποχετευτικών δικτύων και της λειτουργίας των υφισταμένων. Ήδη η Κυβέρνηση, με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αποφάσισε την υλοποίηση νέων έργων στην περιοχή (για εξυπηρέτηση πολλών χιλιάδων προσφύγων), συνολικού κόστους πολλών εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία όμως δεν μπορούν να υλοποιηθούν, αν δεν αρχίσει η κατασκευή του νέου σταθμού.

 

Πέραν των πιο πάνω, το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού – Αμαθούντας (ΣΑΠΑ) απώλεσε περίπου €10 εκατ. από τις εισπράξεις που θα είχε αν ο σταθμός λειτουργούσε εγκαίρως. Το ποσόν προκύπτει από μέτριους υπολογισμούς, αν υπολογίσει κάποιος ότι η απώλεια ανέρχεται σε περίπου €6.500 την ημέρα για περίοδο οκτώ ετών που εκκρεμεί η κατασκευή του σταθμού.

 

 

Ο γενικός διευθυντής του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού Αμαθούντας κ. Ιάκωβος Παπαϊακώβου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του «Φ», ανέφερε ότι αποτελεί και δική του αγωνία η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε επί σειρά ετών αλλά, όπως υπέδειξε, αυτή δεν οφείλεται σε αδράνεια ή παραλείψεις του Συμβουλίου Αποχετεύσεων αλλά κυρίως σε εξωγενείς παράγοντες. Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται προσφυγές που καταχωρήθηκαν ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, ενώ ρόλο έπαιξαν και καταγγελίες εναντίον προσφοροδοτών οι οποίοι διεκδικούσαν ανάληψη του έργου αλλά τελικά αποκλείστηκαν ύστερα από μακρά διαδικασία.

 

Ο κ. Παπαϊακώβου ανέφερε, πως το πρόβλημα σε προσφυγικούς συνοικισμούς είναι ήδη υπαρκτό και καταβάλλονται προσπάθειες αντιμετώπισης του, αν και όπως εξήγησε, αν δεν λειτουργήσει ο σταθμός το πρόβλημα δεν θα επιλυθεί.

 

Όπως είναι γνωστό, πέραν της υπερχείλισης λυμάτων, σε σπίτια προσφυγικών συνοικισμών παρουσιάστηκαν ζημιές (καθιζήσεις, ρωγματώσεις κ.ά.).

Πιθανή διεκδίκηση εκατομμυρίων…

Ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών κατατέθηκαν και τα εξής για τη σημασία της λειτουργίας του Καζίνο και την ανάγκη ολοκλήρωση των εργασιών του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων των Κάτω Πολεμιδιών που θα το εξυπηρετεί:

«Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση που έγινε ποτέ στη χώρα μας και εάν δεν ολοκληρωθεί το επίδικο έργο (σταθμός λυμάτων), η επένδυση θα μείνει αδρανής, ενώ η Δημοκρατία θα βρεθεί αντιμέτωπη με απαιτήσεις εκατομμυρίων για αποζημιώσεις και θα υποστεί πολύ σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της».

Το ΣΑΠΑ είχε υποστηρίξει επίσης πως το έργο έχει να κάνει με την υγεία, το περιβάλλον, αλλά και την αξιοπιστία και την ανάπτυξη της χώρας που δεν μπορούν να αποτιμηθούν σε χρήμα.

Ποιοι είχαν χέρι στην καθυστέρηση

Το χέρι τους στην καθυστέρηση της υλοποίησης του σταθμού έβαλαν δημοτικοί σύμβουλοι και κάτοικοι του Δήμου Κάτω Πολεμιδιών, των οποίων οι αντιδράσεις, πέραν του ότι οδήγησαν στην ακύρωση της προφοράς το 2013 (προκηρύχθηκε το 2010), οδήγησαν και στη μείωση της δυναμικότητας του σταθμού από 20.000 κυβικά επεξεργασμένου νερού ημερησίως, σε 13.000. κυβικά.

Το 2014  (20/06/2014) ετοιμάστηκαν νέα έγγραφα και οι προσφορές υποβλήθηκαν στις 9/2/2015. Η αξιολόγηση των τεχνικών προτάσεων ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2016, ενώ η αξιολόγηση των οικονομικών προτάσεων ολοκληρώθηκε με την ετοιμασία της Έκθεσης Αξιολόγησης περί τον Ιανουάριο του 2017.

Στη συνέχεια αφού ολοκληρώθηκε η διαδικασία και πριν ακόμα ενημερωθούν οι Οικονομικοί Φορείς με την επιστολή προκαταρκτικής ενημέρωσης, προέκυψε νέο θέμα με το σκάνδαλο των ΧΥΤΥ Πάφου και ΧΥΤΑ Κόσιης και μετά από έρευνα που διάρκεσε αρκετούς μήνες, λήφθηκε απόφαση για κατακύρωση της προσφοράς στην Κοινοπραξία Aktor-Aqualia. Ακολούθησε νέα καταγγελία και το Συμβούλιο του ΣΑΛΑ στις 10/10/2018 αποφάσισε την κατακύρωση της Προσφοράς στον επόμενο προσφοροδότη, κοινοπραξία Kruger-Cybarco, εφόσον ο αμέσως επόμενος στη σειρά Οικονομικός Φορέας απορρίφθηκε για επαγγελματικό παράπτωμα, ενώ ο χαμηλότερος προσφοροδότης που κέρδισε αρχικά την προσφορά, απέσυρε το ενδιαφέρον του για τη συγκεκριμένη σύμβαση. Ακολούθησε νέα προσφυγή και τελικά η προσφορά κατακυρώθηκε στις 30/11/2018 έναντι €42.898.810,88 στον οικονομικό φορέα Kruger-Cybarco.