Η αλλαγή που έρχεται από την 1η Ιουνίου στον τομέα της Υγείας προκαλεί, και δικαιολογημένα ίσως, δεκάδες απορίες στους πολίτες οι οποίοι δεν έχουν ακόμα ενημερωθεί πλήρως για το πώς θα πρέπει να χρησιμοποιούν το Γενικό Σύστημα Υγείας, ποια θα είναι τα δικαιώματα και ποιες οι υποχρεώσεις τους.
Η ύπαρξη «συμπληρωμών» για τις διάφορες υπηρεσίες που θα λαμβάνουν οι δικαιούχοι από το ΓεΣΥ προκαλεί διάφορα ερωτήματα, ενώ κάποιοι αντιμετωπίζουν την τακτική των «συμπληρωμών» και «συνεισφορών» με δυσπιστία. Στην πραγματικότητα με τη σωστή χρήση των υπηρεσιών του ΓεΣΥ ένας δικαιούχος θα μπορεί να εξασφαλίζει τις υπηρεσίες υγείας που θα χρειαστεί στη διάρκεια ενός έτους με μόνο €75 ή €150 (ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει) πέραν της μηνιαίας εισφοράς του στο Ταμείο Ασφάλισης Υγείας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΓεΣΥ: Νέα δεδομένα για προσωπικούς ιατρούς και παιδίατρους
Σταθερό ποσοστό για όλους όσοι έχουν εισοδήματα, η εισφορά (για την πρώτη φάση εφαρμογής του ΓεΣΥ) 1,7% επί των εισοδημάτων. Στα εισοδήματα περιλαμβάνονται μισθοί, μερίσματα, τόκοι, ενοίκια κ.λπ. Αυτή η αποκοπή από σήμερα, με την καταβολή του μισθού για τον μήνα Μάρτιο, είναι εμφανής στις καταστάσεις μισθοδοσίας όλων των εργαζομένων. Το ποσό που έχει αποκοπεί με τον μισθό του Μαρτίου θα παραμείνει σταθερό μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου 2020, αφού από την 1η Μαρτίου 2020 το ποσοστό της εισφοράς θα αυξηθεί για τους δικαιούχους από 1,7% σε 2,65% με ανάλογη αύξηση για το κράτος και τους εργοδότες.
Παράδειγμα:
– Ως μισθωτός λαμβάνει €1.000 ακάθαρτο μηνιαίως. Αυτός ο μισθός θα «φορολογείται» από το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων και η εισφορά θα φθάνει (για την πρώτη φάση του ΓεΣΥ) τα €17 (1,7%X1.000).
– Ο ίδιος μισθωτός, στη φορολογική του δήλωση, αναφέρει επιπρόσθετα εισοδήματα από ενοίκια ύψους €1.000. Αυτό το ποσό θα «φορολογείται» μέσω της διαδικασίας που ο κάθε φορολογούμενος ακολουθεί κατά την υποβολή της φορολογικής του δήλωσης από το Τμήμα Φορολογίας. Δηλαδή θα καταβάλλει άλλα €17.
Πέραν της εισφοράς, η οποία είναι υποχρεωτική και καταβάλλεται από όλους τους νόμιμους, μόνιμους κάτοικους των ελεύθερων περιοχών, ο κάθε δικαιούχος για να λάβει υπηρεσίες από το ΓεΣΥ θα πρέπει να καταβάλλει συγκεκριμένες «συμπληρωμές» και «συνεισφορές».
Το ύψος αυτών των συμπληρωμών όπως καθορίστηκαν είναι:
– Για επίσκεψη στον ειδικό γιατρό €6.
– Για τις διαγνωστικές εξετάσεις €10 ανά εξέταση.
– Για τα φάρμακα €1 ανά φαρμακευτικό προϊόν (όχι ανά συσκευασία)
– Για τις εργαστηριακές εξετάσεις €1 ανά εξέταση, με οροφή ανά έντυπο παραπομπής για κάθε κατηγορία εργαστηριακής εξέτασης τα €10. Δηλαδή, εάν σε ένα παραπεμπτικό ο γιατρός ζητήσει τη διενέργεια για παράδειγμα 12 εξετάσεων/αναλύσεων της ίδιας κατηγορίας, ο ασθενείς δεν θα καταβάλλει €12 αλλά θα καταβάλλει μόνο €10 ως συμπληρωμή.
– Για επίσκεψη σε άλλους επαγγελματίες υγείας (π.χ. φυσιοθεραπευτές) €10 για κάθε επίσκεψη.
– Για επίσκεψη στα ΤΑΕΠ, €10
– Για επίσκεψη σε νοσηλευτή/μαία, €6.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Άρχισαν οι αποκοπές σε μισθούς και συντάξεις λόγω ΓεΣΥ
Από τις συμπληρωμές εξαιρούνται συγκεκριμένες ομάδες ατόμων όπως:
Από τη συμπληρωμή €10 στα ΤΑΕΠ εξαιρούνται τα μέλη σωμάτων ασφαλείας, οι έφεδροι και εθνοφύλακες εν ώρα υπηρεσίας και στα πλαίσια εκτέλεσης υπηρεσιακών καθηκόντων.
Για όλες τις υπηρεσίες απαλλάσσονται οι εθνοφρουροί, οι ανάπηροι αγώνων, οι αιχμάλωτοι πολέμου του 1974 και οι εξαρτώμενοί τους, οι εξαρτώμενοι από αγνοούμενους, ανάπηρους ή πεσόντες, τα άτομα που κατέχουν ταυτότητα νοσηλείας η οποία εκδόθηκε από την Επιτροπή Ανακούφισης Παθόντων, οι ασθενείς που πάσχουν από σοβαρή ψυχική διαταραχή, τα άτομα με νοητική υστέρηση, οι ένοικοι ιδρυμάτων για άτομα με ειδικές ανάγκες, τα παιδιά που είναι εμπιστευμένα στη φροντίδα του Κράτους, κατάδικοι και άτομα υπό σύλληψη, ανασφάλιστοι ηλικιωμένοι, Έλληνες πολίτες και ασθενείς που διαμένουν στη Στέγη Αγίου Χαραλάμπους.
«Συνεισφορά» ο δικαιούχος καταβάλλει:
– Όταν επιλέγει να προμηθευτεί φαρμακευτικό προϊόν ακριβότερο του φαρμακευτικού προϊόντος που το ΓεΣΥ αποζημιώνει με την καταβολή του €1 «συμπληρωμή». Δηλαδή, στο ΓεΣΥ οι δικαιούχοι θα έχουν στη διάθεση τους όλα τα φάρμακα που κατέχουν άδεια κυκλοφορίας στην Κύπρο. Ο ΟΑΥ θα αποζημιώνει με €1 μόνο το φθηνότερο φάρμακο από κάθε «κατηγορία» φαρμάκων. Ο δικαιούχος όμως θα μπορεί να επιλέξει ένα ακριβότερο φάρμακα της ίδιας κατηγορίας, που είναι δηλαδή «ανταλλάξιμο», και να πληρώσει μόνο τη διαφορά στην τιμή.
Παράδειγμα:
Στον κατάλογο φαρμάκων υπάρχουν 5 διαφορετικά «ανταλλάξιμα» μεταξύ τους φαρμακευτικά σκευάσματα για την υπέρταση. Στο ΓεΣΥ, ο δικαιούχος θα μπορεί να πάρει καταβάλλοντας €1 το φθηνότερο από τα 5. Εάν όμως επιλέξει ένα από τα υπόλοιπα σκευάσματα, τότε θα πληρώσει τη διαφορά στην τιμή. Εάν το φθηνότερο κοστίζει €5 και το φάρμακο της επιλογής του €7, τότε ο δικαιούχος θα πληρώσει «συνεισφορά» €2.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Στην τελική ευθεία το ΓεΣΥ
– Συνεισφορά ύψους €25 ενδεχομένως να κληθεί να καταβάλει ο δικαιούχος εάν επιλέξει να επισκεφθεί γιατρό μετά τις 8 το βράδυ, τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες (ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να μη χρεώσει τον δικαιούχο). Για τους παιδίατρους από την καταβολή της συμπληρωμής ύψους €25 εξαιρούνται οι περιπτώσεις τοκετού όπου ο παιδίατρος αμείβεται με €200 ανά νεογνό.
– Συνεισφορά €25 θα καταβάλλει ο δικαιούχος και στις περιπτώσεις που παρακάμπτει τη διαδικασία του προσωπικού ιατρού του και απευθύνεται χωρίς παραπεμπτικό σε ειδικό ιατρό. Δηλαδή, εάν ο δικαιούχος επισκεφθεί ειδικό ιατρό ύστερα από παραπομπή του από τον προσωπικό ιατρό θα καταβάλει το ποσό των €6 ως συμπληρωμή. Εάν επιλέξει να επισκεφθεί χωρίς παραπομπή τον ειδικό ιατρό, θα καταβάλει το ποσό των €25.
Ο γιατρός θα μπορεί να χρεώσει:
– για κατ’ οίκον επισκέψεις για παροχή υπηρεσιών σε δικαιούχους (κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του ΓεΣΥ).
– Ο προσωπικός γιατρός θα μπορεί να χρεώνει επίσης δικαιούχους οι οποίοι δεν είναι εγγεγραμμένοι στον κατάλογο δικαιούχων του.
– €15 θα χρεώνει ο γιατρός στις περιπτώσεις κατά τις οποίες παρατηρείται κατάχρηση του Συστήματος από δικαιούχους. Προς τον σκοπό αυτό έχουν καθοριστεί συγκεκριμένα όρια:
Για τα παιδιά από 0-1 έτους ανώτατος αριθμός επισκέψεων ορίζονται οι 10 (τον χρόνο), για 1-3 ετών οι 8 επισκέψεις, για 3-5 ετών οι 7 επισκέψεις, για 6-10 ετών οι 4 επισκέψεις και για 11-18 ετών οι 3 επισκέψεις ετησίως. Για τους ενήλικες, από 16-18 ετών ορίζονται οι 3 επισκέψεις, για 18-40 ετών οι 4 επισκέψεις, για άτομα 41-50 ετών οι 6 επισκέψεις, για άτομα 51-65 ετών οι 8 επισκέψεις και για άτομα άνω των 65 ετών οι 10 επισκέψεις τον χρόνο. Από αυτή τη ρύθμιση εξαιρούνται οι χρόνιοι ασθενείς, οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι λήπτες ΕΕΕ και τα παιδιά αυτών.
€75 ή €150 η οροφή
Για την προστασία των πολιτών το ΓεΣΥ καθορίζει ανώτατο ποσό «οροφή» συμπληρωμών που θα καταβάλλει ο κάθε δικαιούχος κατά τη διάρκεια ενός χρόνου. Χαμηλοσυνταξιούχοι, λήπτες δημοσίου βοηθήματος/ΕΕΕ δεν θα καταβάλλουν ποσό πέραν των €75 κατ’ έτος.
Για τον γενικό πληθυσμό το ποσό αυτό ορίζεται στα €150.
Δηλαδή εάν ένας δικαιούχος, λόγω προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζει σε μια χρονική περίοδο, δαπανήσει €150 τους πρώτους έξι μήνες του χρόνου, για τους υπόλοιπους έξι μήνες δεν θα καταβάλει καμία «συμπληρωμή» όποιες υπηρεσίες και αν λάβει.
Στις «οροφές» δεν υπολογίζονται τα ποσά που καταβάλλονται ως «συνεισφορές», τα €15 εάν ξεπεράσει κάποιος τον αριθμό προβλεπόμενων επισκέψεων και τα ποσά που ο γιατρός θα χρεώνει κατά την κρίση του.
