Τα προκατασκευασμένα σπίτια κοστίζουν περίπου όσο και τα συνηθισμένα σπίτια, όπως υποστηρίζεται σε μελέτη του Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ), ο οποίος ουσιαστικά αναίρεσε τον εαυτό του, αφού σχετικά πρόσφατα ο τέως πρόεδρος του Οργανισμού είχε εισηγηθεί ενώπιον της Βουλής την κατασκευή προκατασκευασμένων μονάδων προκειμένου να αντιμετωπιστούν στεγαστικά προβλήματα ομάδων πληθυσμού, ως φθηνή λύση.
 
Μάλιστα, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Εσωτερικών, όπου συζητήθηκε το θέμα των αστέγων, ο υπουργός Εσωτερικών βρέθηκε προ εκπλήξεως ακούοντας τις εισηγήσεις για κατασκευή προκατασκευασμένων οικοδομών. Ο κ. Πετρίδης ζήτησε εισηγήσεις από τον ΚΟΑΓ, ο οποίος ανέθεσε σε ιδιώτη την εκπόνηση μελέτης η οποία και ολοκληρώθηκε.
 
Με τη μελέτη ουσιαστικά αποκλείεται η κατασκευή λυόμενων σπιτιών από το κράτος προκειμένου να αντιμετωπιστούν καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης (σεισμοί, πλημμύρες, σχετικά μαζική κάθοδος μεταναστών, εκκένωση σπιτιών λόγω κατολισθήσεων ή και άλλων θεομηνιών). Βεβαίως, τον τελευταίο λόγο θα έχει η πολιτεία, η οποία μπορεί να αποφασίσει να αγοράσει αριθμό λυομένων για βραχύβια διαμονή ανθρώπων, αντί οικιστικές μονάδες «μακράς πνοής» όπως εισηγείται η μελέτη του οργανισμού. 
 
Στο πλαίσιο της μελέτης εξετάστηκε το κόστος και άλλες παράμετροι για την κατασκευή προκατασκευασμένων οικιών (από ξύλινα μέχρι και κοντέινερ) οι μεταλλικές/σύμμικτες οικοδομές και οι γνωστές κατασκευές από δομικά υλικά (τούβλα, μπετόν κ.λπ.).
 
Για τις κατασκευές με δομικά υλικά στη μελέτη αναφέρεται ότι το προκαταρτικό κόστος κατασκευής κυμαίνεται, αναλόγως της ποιότητας υλικών, από €950 έως €1.250, ανά τετραγωνικό μέτρο. Με βάση σχέδιο που δόθηκε στον ιδιώτη μελετητή, εκτίμησε τον μέσο όρο κόστους στα €990 ανά τ.μ. Με βάση τους υπολογισμούς για τον συγκεκριμένο σχεδιασμό, το συνολικό κόστος για δύο κατοικίες εκτιμήθηκε στις €284.970, δηλαδή το κόστος ανά οικία υπολογίστηκε στις €142.485.
 
Το προκαταρτικό κόστος κατασκευής σύμμεικτου κτηρίου (βάση από δομικά υλικά και σιδηροκατασκευή ο σκελετός) το κόστος εκτιμήθηκε ότι κυμαίνεται μεταξύ €900-€1.100 ανά τ.μ. Με βάση το σχέδιο που δόθηκε στον μελετητή, το μέσο κόστος εκτιμήθηκε στα €1.000 ανά τ.μ. Όπως υπολόγισε επιμετρητής ποσοτήτων, το συνολικό κόστος εκτίμησης για δύο κατοικίες κυμαίνεται στις €288.870, οπόταν το κόστος ανά οικία κυμαίνεται τις €144.435. 
 
Το προκαταρκτικό κόστος κατασκευής των προκατασκευασμένων κυμαίνεται αναλόγως από €800 έως €950 ανά τ.μ. και είναι το μικρότερο κόστος κατασκευής από όλες τις μεθόδους που εξετάστηκε. Ο μελετητής διευκρινίζει πως στο κόστος περιλαμβάνονται κεραμικά, είδη υγιεινής, πελεκανικά, κουζίνα, κάγκελα, αλουμίνια, κλιματισμός, αυτοματισμοί κ.λπ. Επιμετρητής ποσοτήτων εκτίμησε πως το συνολικό κόστος για δύο κατοικίες κυμαίνεται στις €259.200, δηλαδή το κόστος ανά οικία ανέρχεται περί στις €129.600 (περίπου €900/m2).
 
Τα υπέρ και τα κατά των τουβλοκατασκευών
 
Ο μελετητής καταγράφει τα εξής πλεονεκτήματα της συμβατικής κατασκευής (δομικά υλικά) έναντι των υπολοίπων συστημάτων κατασκευής:
  • Στιβαρότητα κατασκευής.
  • Εύκολα διαθέσιμα υλικά, τα περισσότερα από τα οποία είναι κυπριακής παραγωγής (σκυρόδεμα, τούβλα, πολυστερίνη, σοβάς).
  • Ευκολία εξεύρεσης εξειδικευμένων συνεργείων στον συγκεκριμένο τρόπο δόμησης και αυτό συνεπάγεται καλύτερες τιμές.
  • Η αντίσταση του σκυροδέματος σε φωτιά και ψηλές θερμοκρασίες είναι επίσης μοναδική, αφού είναι μη καύσιμο υλικό που μπορεί να λειτουργήσει σαν προστατευτικό διάφραγμα, ενώ η παραμένουσα αντοχή εφόσον η θερμοκρασία δεν ξεπεράσει τους 200º C είναι αρκετά καλή.
Γενικά τα κτήρια με εξωτερικούς τοίχους από σκυρόδεμα χρειάζονται λιγότερη ενέργεια για θέρμανση και ψύξη από αντίστοιχα κτήρια από χάλυβα ή ξύλο.
 
Τα μειονεκτήματα που έχει η συμβατική κατασκευή έναντι των υπολοίπων συστημάτων κατασκευής είναι:
  • Μεγαλύτερος χρόνος κατασκευής.
  • Πιθανόν υψηλότερο κόστος δόμησης σε σχέση με τη σύμμεικτη κατασκευή. Η διαφορά μεταξύ της συμβατικής μεθόδου και της σύμμεικτης κατασκευής είναι πολύ μικρή και σε σπίτια, ίσως, να είναι και φθηνότερο είδος κατασκευής. Η διαφορά κυμαίνεται κατά την άποψη του μελετητή στο 10% επί του κόστους του φέροντος οργανισμού και μόνο.
  • Δυσκολότερη και με υψηλότερο κόστος η επισκευή του φέροντος οργανισμού.
  • Υψηλότερο κόστος συντήρησης του κτηρίου από τις άλλες μεθόδους.

Η επιλογή της σιδηροκατασκευής

Τα πλεονεκτήματα της σύμμεικτης μεθόδου είναι:

  • Παρέχει αντισεισμική θωράκιση. Τα υποστυλώματα και οι δοκοί κατασκευάζονται από χαλύβδινες διατομές που θωρακίζουν αντισεισμικά το κτήριο.
  • Εξασφαλίζει σταθερές και υψηλές προδιαγραφές κατασκευής διότι τα μέλη του φέροντος οργανισμού (μεταλλικοί δοκοί, μεταλλικά υποστυλώματα, χαλυβδόφυλλο) είναι προϊόντα βιομηχανικής παραγωγής.
  • Παρέχει ελευθερία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Επιτρέπει τη δημιουργία μεγάλων ενιαίων χώρων χωρίς ενδιάμεσα υποστυλώματα.
  • Ενδείκνυται για την κατασκευή όλων των ειδών κτηρίων, ακόμα και πολυώροφων κτηρίων χωρίς τη χρήση υπερμεγεθών δομικών στοιχείων.
  • Ευνοεί την καθ’ ύψος επέκταση, λόγω μικρότερου βάρους.
  • Απαιτεί μικρότερο χρόνο παράδοσης έναντι της συμβατικής κατασκευής με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο σκυρόδεμα.
  • Απαιτεί χαμηλότερο κόστος θεμελίωσης λόγω των μικρότερων φορτίων του φέροντος οργανισμού που την επιβαρύνουν.
  • Ο συγκεκριμένος τρόπος κατασκευής προτείνεται διεθνώς και ιδιαίτερα σε περιοχές με έντονη σεισμική δραστηριότητα λόγω των υψηλών αντοχών σε περίπτωση σεισμού.

Τα μειονεκτήματα της σύμμεικτης μεθόδου είναι: 

  • Μεγαλύτερη ανάγκη πυροπροστασίας και απαίτηση αυξημένης και εξειδικευμένης τεχνογνωσίας.

Συν και πλην των προκατασκευασμένων

Τα προκατασκευασμένα που αποτελούνται από ελαφρές προκατασκευές από ξύλο και μέταλλο, βαρέως τύπου (φέροντα στοιχεία σκυροδέματος) και τα τύπου container, έχουν τα εξής πλεονεκτήματα: 

  • Οικονομικότερη συντήρηση (θέρμανση και ψύξη). Ο μελετητής αναφέρει πως, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το κόστος συντήρησης και κατοχής ενός συμβατικού σπιτιού μέσα σε 20-25 χρόνια φτάνει το κόστος απόκτησης ενός καινούργιου προκατασκευασμένου σπιτιού. 
  • Αντισεισμική προστασία.
  • Μειωμένο κόστος υλικών.
  • Ταχύτητα κατασκευής.
  • Υψηλή ποιότητα.
  • Φιλικά προς το περιβάλλον.

Στα μειονεκτήματα συγκαταλέγονται:

  • Το βάρος, το σχήμα, το μέγεθος αλλά και η ευαισθησία των βιομηχανοποιημένων στοιχείων είναι δυνατό να δημιουργήσουν σειρά προβλημάτων από την παραγωγή έως τη συναρμολόγηση.
  • Έλλειψη τεχνογνωσίας από την πλειοψηφία της κοινωνίας των μηχανικών.
  • Έλλειψη μηχανισμού ελέγχου της κατασκευής από τον μελετητή (επιβλέποντα και ιδιοκτήτη).

Διάρκεια κατασκευής της κάθε επιλογή

Ο χρόνος κατασκευής θεωρείται από τον μελετητή ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των τριών επιλογών. Συγκεκριμένα, τα προκατασκευασμένα χρειάζονται τον λιγότερο χρόνο κατασκευής (περίπου 6 μήνες), ακολουθεί η μεταλλική/σύμμικτη μέθοδος (8-9 μήνες) και στο τέλος η συμβατική μέθοδος (10-12 μήνες).