Σημαντικό όπλο στην προσπάθεια που καταβάλλουν ο υφυπουργός Τουρισμού και ο Επίτροπος Ορεινών Κοινοτήτων για την ενίσχυση των περιοχών του Τροόδους αποτελεί η νέα μελέτη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου για την ανάδειξη των δυνητικά ευεργετικών επιδράσεων του περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής Τροόδους στην ανθρώπινη υγεία κατά την περίοδο του καλοκαιριού.
Τα αποτελέσματα της πιλοτικής κλινικής τυχαιοποιημένης δοκιμής TEMP δημοσιεύτηκαν στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Environmental Research, από το Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία, του ΤΕΠΑΚ.
Η μελέτη TEMP ανέδειξε τη δυνητικά ευεργετική επίδραση της έστω και παροδικής διαμονής (μέσος όρος 7 μέρες) στο περιβάλλον της περιοχής του Τροόδους, πάνω στα επίπεδα της μεταβολικής ορμόνης λεπτίνης για ενήλικες που μετέβησαν από την πόλη σε κάποια από τις ορεινές κοινότητες του Τροόδους (μέσο υψόμετρο 880 μέτρα) κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Οι μεταβολικές ορμόνες λεπτίνη και αδιπονεκτίνη παράγονται από τον λιπώδη ιστό και είναι σημαντικοί δείκτες υγείας γιατί συνδέονται με την παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο.
Σκοπός της μελέτης ήταν να διερευνηθεί κατά πόσο μια παροδική διαμονή (≥5 ημέρες) το καλοκαίρι σε κάποια από τις ορεινές κοινότητες του Τροόδους θα μπορούσε να βελτιώσει τα επίπεδα μεταβολικών ορμονών (λεπτίνη και αδιπονεκτίνη) και της κύριας ορμόνης του ψυχοκοινωνικού στρες (κορτιζόλη).
Οι ορεινές κοινότητες στις οποίες διέμειναν παροδικά οι συμμετέχοντες ήταν οι ακόλουθες: Αγρός, Άλωνα, Κακοπετριά, Καλοπαναγιώτης, Λουβαράς, Μονιάτης, Οίκος, Πλατάνια και Πλατανιστάσα.
Τα πειραματικά αποτελέσματα της μελέτης TEMP έδειξαν:
● Σημαντική βελτίωση των επιπέδων της μεταβολικής ορμόνης λεπτίνης όταν οι ενήλικες συμμετέχοντες μετέβησαν για 5-15 ημέρες στην περιοχή του Τροόδους από τη μόνιμη κατοικία τους στη Λευκωσία ή Λεμεσό. Τα επίπεδα των ορμονών αδιπονεκτίνη και κορτιζόλη βελτιώθηκαν, αλλά δεν ήταν στατιστικώς σημαντικά.
● Η βελτίωση των επιπέδων της μεταβολικής ορμόνης λεπτίνης στο περιβάλλον του Τροόδους συνδέθηκε στατιστικά με σημαντική μείωση της θερμοκρασίας δέρματος σε σχέση με τις αντίστοιχες θερμοκρασίες που μετρήθηκαν για τα ίδια άτομα στην πόλη με τη βοήθεια προσωπικών αισθητήρων (sensors). Αυτοί οι αισθητήρες μετρούν τη θερμοκρασία δέρματος, η οποία άμεσα αντανακλά τις όποιες μικροαλλαγές στη θερμοκρασία αέρα συναντά το άτομο στην καθημερινότητά του.
Συνολικά 41 Κύπριοι ενήλικες συμμετείχαν στην πιλοτική μελέτη. Οι εκφάνσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ιδιαίτερα αισθητές στην Κύπρο το καλοκαίρι με μεγάλες περιόδους υψηλών θερμοκρασιών. Οι μέγιστες ημερήσιες θερμοκρασίες αέρα, κατά την περίοδο της μελέτης, ήταν κατά μέσο όρο 8-10°C υψηλότερες στη Λευκωσία και Λεμεσό σε σχέση με αυτές που μετρήθηκαν στην περιοχή του Τροόδους. Η δυνατότητα παροδικής μετάβασης κατοίκων των αστικών κέντρων στην ευρύτερη περιοχή του Τροόδους (περίπου ≤1 ώρα απόσταση με αυτοκίνητο από τα αστικά κέντρα της Κύπρου), κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, θα μπορούσε να απαλύνει τις δυσμενείς επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής (υψηλές θερμοκρασίες). Εντούτοις, χρειάζεται μεγαλύτερο δείγμα για επιβεβαίωση των πιλοτικών αποτελεσμάτων.
Νέες δράσεις ιατρικού τουρισμού
Ο αναπληρωτής καθηγητής Περιβαλλοντικής Υγείας στο ΤΕΠΑΚ Κωνσταντίνος Μακρής ανέφερε στον «Φ» ότι μέσα από νέες δράσεις ιατρικού τουρισμού, οι επίσημοι φορείς μπορούν μαζί με τις τοπικές κοινωνίες να διαμορφώσουν δράσεις και επενδύσεις σε αυτό το πρωτοποριακό θέμα προσέλκυσης τουρισμού για την περιοχή του Τροόδους.
Ουσιαστικά πρόκειται για την πρώτη μελέτη του ΤΕΠΑΚ προς αυτή την κατεύθυνση, η οποία έχει πραγματοποιηθεί με κονδύλια του Πανεπιστημίου. Θεωρείται χρήσιμο να γίνει σε μεγαλύτερη κλίμακα για να αξιολογηθούν περαιτέρω τα ευρήματα από την πολιτεία και τους τοπικούς φορείς.
Η μελέτη θεωρείται χρήσιμη και για την ανάπτυξη τουρισμού τρίτης ηλικίας, που απαιτεί βέβαια υπηρεσίες καλής ποιότητας σε συνδυασμό με την υγεία. Προς την κατεύθυνση αυτή η προσφορά ιατρικού τουρισμού, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της ορεινής περιοχής, μπορεί να βοηθήσει στους στόχους που τίθενται τόσο από το υφυπουργείο Τουρισμού όσο και από τον Επίτροπο Ορεινών Κοινοτήτων.
Σύμφωνα με τον δρα Μακρή, τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά και ευεργετικά, ειδικά για το καλοκαίρι, και δίνουν έρεισμα σε επενδυτές που επιθυμούν να προχωρήσουν σε αναπτύξεις στο Τροόδος. Έκανε επίσης λόγο για ποιοτικά χαρακτηριστικά της περιοχής σε θέματα υγείας.
Πρόσθεσε ότι είναι ακόμα ένας λόγος για εξορμήσεις στις κοινότητες ευπαθών ομάδων πληθυσμού από τις πόλεις όπου διαμένουν. Μέσα σε μικρή απόσταση (1 ώρα περίπου οδήγώντας) οι θερμοκρασίες είναι κατά 8-10 βαθμούς χαμηλότερες και μπορείς να κάνει τον περίπατό σου απολαμβάνοντας καθαρό αέρα.
Η ερευνητική ομάδα του ΤΕΠΑΚ ευχαριστεί τους συμμετέχοντες στη μελέτη, όπως επίσης τους κοινοτάρχες, στων οποίων τις κοινότητες έλαβε χώρα η μελέτη, την τέως Επίτροπο Περιβάλλοντος Ι. Παναγιώτου, τον δρα Μ. Τρύφωνος, το Νοσοκομείο Κυπερούντας και τον Μ. Κωνσταντίνου, πρόεδρο του κοινοτικού συμβουλίου των Τριών Ελιών.
