Μετά τον υπουργό Γεωργίας που τα μάσησε την περασμένη Τρίτη σε σχέση με τη διοικητική έρευνα για τον Ακάμα, αντιδράσεις προκάλεσε στις περιβαλλοντικές οργανώσεις και η δήλωση του κυβερνητικού Εκπροσώπου μετά το πέρας του Υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη Πέμπτη για τις δήθεν αποφάσεις που λήφθηκαν.

Σε κοινή τοποθέτηση τους, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις σημειώνουν πως το ζητούμενο είναι η ευθυγράμμιση των τελικών κατασκευαστικών σχεδίων με τους νομικά δεσμευτικούς, ουσιώδεις και ειδικούς όρους της περιβαλλοντικής έγκρισης και όχι η «προσαρμογή» των όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης με τα παράτυπα κατασκευαστικά σχέδια και τις αυθαίρετες κατασκευαστικές εργασίες του κύριου οδικού δικτύου του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα.

Περαιτέρω, ζητούν ως μέλη της ad-hoc επιτροπής για την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ), να τους αποσταλεί η τελική έκθεση της διοικητικής έρευνας του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (ΓΑΑΠ) για την παράβαση νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης, κατά τις εργασίες βελτίωσης του κύριου οδικού δικτύου του ΕΔΠ Ακάμα.

Ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου (BirdLife Cyprus), το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών και ο Σύνδεσμος Προστασίας Άγριας Ζωής (Cyprus Wildlife Society) θεωρούν ότι οι αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, αναφορικά με τα παράτυπα κατασκευαστικά σχέδια και τις αυθαίρετες κατασκευαστικές εργασίες στο ΕΔΠ Ακάμα, δεν διασφαλίζουν την εφαρμογή των νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα γενικότερα και της Φάσης Α΄ για τη βελτίωση των κύριων δασικών δρόμων του ΕΔΠ Ακάμα ειδικότερα.

Υφίσταται, υποστηρίζουν, σαφής παράβαση αρκετών και σημαντικών νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης, επειδή τα τελικά κατασκευαστικά σχέδια δεν παρουσιάστηκαν ενώπιον της ad-hoc επιτροπής για την ΕΟΑ και κυρίως δεν ευθυγραμμίστηκαν με τους όρους που είχαν ήδη τεθεί.

Περαιτέρω, αναφέρουν ότι η παράβαση νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης αναγνωρίζεται από όλα τα μέλη της ad-hoc επιτροπής για την ΕΟΑ, περιλαμβανομένων τόσο των συναρμόδιων Αρχών (Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών), όσο και των εξειδικευμένων περιβαλλοντικών οργανώσεων (Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου, Terra Cypria, BirdLife Cyprus).

Μόνο το Τμήμα Δασών (αρμόδια αναθέτουσα Αρχή) συνεχίζει να μην αναγνωρίζει την παράβαση νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης.

Ένα από τα ανησυχητικά σημεία που καταγράφουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι πως τόσο στην ανακοίνωση του υπουργού ΓΑΑΠ, ημερομηνίας 05/12/2023, όσο και στη γραπτή δήλωση του κυβερνητικού Εκπροσώπου, ημερομηνίας 07/12/2023, δεν γίνεται ξεκάθαρη παραδοχή ότι υφίσταται σαφής παράβαση αρκετών και σημαντικών νομικά δεσμευτικών όρων, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης. Ως εκ τούτου, δεν αναζητούνται και δεν καταλογίζονται οι όποιες ευθύνες.

Υπενθυμίζεται πως σε ανοιχτή επιστολή των περιβαλλοντικών οργανώσεων, ημερομηνίας 01/12/2023, η οποία απευθύνεται στον υπουργό ΓΑΑΠ, έχει υποβληθεί μία δέσμη 10 διορθωτικών μέτρων και έχει ζητηθεί ο καθορισμός κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ του υπουργού ΓΑΑΠ και όλων των μελών της ad-hoc επιτροπής για την ΕΟΑ, για συζήτηση εις βάθος, ώστε να εξευρεθούν κοινά αποδεκτές και θεσμικά ορθές λύσεις στο πρόβλημα της παράβασης νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα.

Αντί απάντησης, έλαβαν πρόσκληση σε επιτόπια επίσκεψη, η οποία προγραμματίζεται στις 16/12/2023, για «επισκόπηση των έργων που έχουν υλοποιηθεί» και «επαναξιολόγηση για τον καθορισμό των γεωμετρικών προτύπων ή/και άλλων στοιχείων της όδευσης, βάσει και των εισηγήσεων των εμπειρογνωμόνων, που έχουν εμπειρία στην εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και έχουν σχεδιάσει και υλοποιήσει δρόμους εντός προστατευόμενων περιοχών».

Οι οργανώσεις καλούν το υπουργείο ΓΑΑΠ να διευκρινίσει το αντικείμενο και το στόχο της επιτόπιας επίσκεψης που προγραμματίζεται στις 16/12/2023. Τονίζουν ότι η επιτόπια επίσκεψη για την επιθεώρηση αυθαίρετων κατασκευαστικών εργασιών, οι οποίες έχουν ήδη υλοποιηθεί στη βάση παράτυπων κατασκευαστικών σχεδίων, είναι εκτός της νενομισμένης διαδικασίας της ΕΟΑ.

Σύμφωνα με τις οργανώσεις, το καθεστώς προστασίας και οι νενομισμένες διαδικασίες για τη διαφύλαξη της ακεραιότητας των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 σαφώς έχουν υπέρτερη νομική ισχύ και αυτά δεν τίθενται προς διαπραγμάτευση.

Υπογραμμίζουν ότι η μη τήρηση νομικά δεσμευτικών, ουσιωδών και ειδικών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης αφήνει τον Ακάμα, μια από τις σημαντικότερες περιοχές Natura 2000 στην Κύπρο, έρμαιο κακού σχεδιασμού και παράβασης αδιαπραγμάτευτων όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης. Παράλληλα, σημειώνουν, δημιουργεί ένα κακό προηγούμενο, το οποίο θέτει σε κίνδυνο την ακεραιότητα και συνοχή των προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 σε ολόκληρη την Κύπρο.

Ψάχνει απαντήσεις από το Τμήμα Δασών το Τμήμα Περιβάλλοντος

Πέντε καίρια ερωτήματα εγείρει το Τμήμα Περιβάλλοντος προς το Τμήμα Δασών σχετικά με την τήρηση των όρων της Έκθεσης ΕΟΑ για την υλοποίηση του Σχεδίου Αειφόρου Ανάπτυξης ΕΔΠ Ακάμα.

Σε επιστολή ημερ. 23/11/2023 του Τμήματος Περιβάλλοντος προς το Τμήμα Δασών, η οποία αφορά τα έργα βελτίωσης του κύριου οδικού δικτύου του ΕΔΠ Ακάμα και συγκεκριμένα τα έργα της Φάσης Α΄, σημειώνεται ότι αυτά εξετάστηκαν τόσο σε επίπεδο σχεδίου, στα πλαίσια αξιολόγησης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και της Μελέτης ΕΟΑ, όσο και σε επίπεδου έργου, στα πλαίσια αξιολόγησης της Έκθεσης Πληροφοριών.

Το Τμήμα Περιβάλλοντος ζήτησε από το Τμήμα Δασών όπως υποβάλει τα ακόλουθα στοιχεία και προβεί στις αναγκαίες διευκρινίσεις:

α) Να διευκρινισθεί κατά ποσό, η επηρεαζόμενη έκταση (σε τετραγωνικά μέτρα / δεκάρια) από τις μέχρι σήμερα κατασκευαστικές εργασίες και του εύρους κατάληψης του οδικού δικτύου, είναι σύμφωνα με την έκταση που έχει υπολογιστεί τόσο στη μελέτη ΕΟΑ όσο και στην Έκθεση Πληροφοριών.

β) Σε περίπτωση που η έκταση αυτή διαφέρει με την ήδη υπολογιζόμενη, να διευκρινισθεί η διαφορά της έκτασης σε τετραγωνικά μέτρα ή δεκάρια και να αναφερθούν οι αιτίες της διαφοροποίησης αυτής.

γ) Να τεκμηριωθεί ποιοι οικότοποι έχουν επηρεασθεί μέχρι σήμερα και εάν έχουν επηρεασθεί οικότοποι προτεραιότητας.

δ) Σε περίπτωση διαφοροποίησης επηρεαζόμενης έκτασης, να διευκρινισθεί κατά πόσο ο επηρεασμός είναι μόνιμος ή προσωρινός (αναστρέψιμος).

ε) Σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα κατασκευαστικές εργασίες, να δοθούν τα εμβαδά της ήδη επηρεασμένης γης, μέσω τοπογραφικής εργασίας, να υποβληθεί η τοπογραφική εργασία πριν την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών καθώς και η τοπογραφική εργασία της σημερινής επιτόπου κατάστασης, στην οποία να φαίνονται τα εμβαδά της επηρεαζόμενης γης.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Γιατί κρύβουν το πόρισμα;

Οι εξειδικευμένοι εκπρόσωποι των περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίοι μετέχουν στην ad-hoc επιτροπή, για την ΕΟΑ, κλήθηκαν προφορικά από τον ερευνών λειτουργό Εσωτερικού Ελέγχου του υπουργείου ΓΑΑΠ να καταθέσουν τις απόψεις και θέσεις τους, καθώς και όλα τα σχετικά στοιχεία και έγγραφα που είχαν στην διάθεσή τους στο πλαίσιο της διοικητικής έρευνας. Παρ’ ότι το έπραξαν άμεσα και επίσημα, δηλαδή γραπτώς, δεν έχουν λάβει μέχρι σήμερα την τελική έκθεση της διοικητικής έρευνας του ΥΓΑΑΠ. Αυτό υποδηλώνει αδιαφάνεια εκ μέρους του Υπουργείου απέναντι στα ίδια τα μέλη της θεσμοθετημένης και καθ’ ύλην αρμόδιας επιτροπής του κράτους. Πρόκειται για τα ίδια άτομα που εξαρχής αναγνώρισαν το πρόβλημα και υπέβαλαν τις καταγγελίες. Η αποστολή της τελικής έκθεσης είναι το ελάχιστο που θα έπρεπε να πράξει το Υπουργείο απέναντί τους.