Σε κατάσταση σοκ παραμένει το Ισραήλ μετά τη δική του «11η Σεπτεμβρίου» και την ξαφνική επίθεση που εξαπέλυσε η Χαμάς στο έδαφός του.
Η στρατιωτική απάντηση ήταν άμεση, με αποτέλεσμα για άλλη μια φορά η περιοχή να βουλιάζει στη βία, στο χάος και τον τρόμο. Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μπορεί να προβλέψει κανείς, όσα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν. Είναι όμως πιθανόν πως οι μάχες θα συνεχιστούν για σημαντικό χρονικό διάστημα, ενώ το γεγονός πως οι μαχητές της Χαμάς απήγαγαν δεκάδες Ισραηλινούς πολίτες και στρατιωτικό προσωπικό, κάνει ακόμη πιο περίπλοκη την κατάσταση.
Ένα κρίσιμη ερώτημα που προκύπτει είναι πως η Χαμάς κατάφερε να επιτεθεί με τόση σφοδρότητα και γιατί οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ισραήλ πιάστηκαν στον ύπνο. Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος, ειδικός Ευρωπαϊκής ασφάλειας και νέων απειλών και κύριος ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ μίλησε στο philenews για το πώς η επίθεση της Χαμάς αιφνιδίασε το Ισραήλ, το οποίο βυθίστηκε στην εσωτερική κρίση που αντιμετωπίζει και που ενδεχομένως να μην έδωσε τη σημασία που έπρεπε. Αναφέρθηκε σε περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης και εξέφρασε το φόβο πως η επίθεση της Χαμάς να σηματοδοτήσει ένα νέο κύκλο ισλαμιστικής τρομοκρατικής βίας με αποδέκτες όχι μόνο το Ισραήλ αλλά και άλλες δυτικές χώρες.
Οι Ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες θεωρούνται από τις καλύτερες στον κόσμο. Γιατί πιάστηκαν τόσο αδιάβαστες και τόσο απροετοίμαστες με αποτέλεσμα το τρομακτικό χτύπημα της Χαμάς το Σάββατο;
Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα που προκύπτει από την συντονισμένη τρομοκρατική επίθεση στο Ισραήλ είναι το γιατί οι υπηρεσίες πληροφοριών της χώρας, οι οποίες θεωρούνται και είναι από τις κορυφαίες στον κόσμο, δεν κατάφεραν να την αποτρέψουν. Σίγουρα όταν δεν έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα από την κατάσταση στο πεδίο, αλλά και την αντίδραση των Ισραηλινών δεν μπορούμε με βεβαιότητα να αξιολογήσουμε το αν και σε τι βαθμό απέτυχαν οι υπηρεσίες πληροφοριών. Εννοώ για παράδειγμα αν δεν κατάφεραν να εκτιμήσουν σωστά την χρονική στιγμή εκδήλωσης της επίθεσης ή το μέγεθος αυτής ή αν έπεσαν πλήρως έξω. Ωστόσο, είναι εμφανές πως σίγουρα υπήρξε πρόβλημα στην αντίδραση. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε δύο λόγους. Ο πρώτος είναι η υποτίμηση των κινήσεων του εχθρού και των δυνατοτήτων του, τόσο σε στρατηγικό επίπεδο, αν δηλαδή η Χαμάς επεδίωκε ή όχι μία τέτοια κλιμάκωση, όσο και σε επιχειρησιακό, αν μπορούσε να την πραγματοποιήσει ή όχι. Προφανώς η αξιολόγηση επικινδυνότητας εδώ δεν ήταν επιτυχής. Ο δεύτερος λόγος είναι η παρατεταμένη εσωτερική κρίση που αντιμετωπίζει το Ισραήλ το τελευταίο διάστημα, η οποία προφανώς επηρεάζει τόσο τις Ένοπλες Δυνάμεις, όσο και τις Υπηρεσίες Πληροφοριών της χώρας. Η αβεβαιότητα στην διακυβέρνηση είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τον τομέα των πληροφοριών και της ασφάλειας. Πρέπει να προσθέσουμε και δύο ακόμη παραμέτρους: α) την μετεξέλιξη της Χαμάς, η οποία προσαρμόζει τις τακτικές και τους στόχους της μαθαίνοντας μέσα από τις συχνές συγκρούσεις με το Ισραήλ και β) η πιθανότητα οι Υπηρεσίες Πληροφοριών να είχαν διαφορετικά κομμάτια της πιθανής επίθεσης και να μην κατάφεραν εγκαίρως να τα ενώσουν, κάτι που θυμίζω ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της επιτυχίας των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου.
Χάμας και Ισραήλ τονίζουν πως δεν θα υποχωρήσουν και πως θα φτάσουν μέχρι τέλους. Ποια είναι η εκτίμηση σας για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η κρίση;
Η κατάσταση στο πεδίο γίνεται συνεχώς και χειρότερη. Η εμπλοκή της Χεζμπολάχ άνοιξε ένα νέο μέτωπο συγκρούσεων στην περιοχή του Λιβάνου και καθιστά πιθανότερο το χειρότερο σενάριο, έναν πόλεμο που να μας θυμίζει τους αντιστοίχους των δεκαετιών ’60 και ’70. Η συγκεκριμένη σύγκρουση, που πρέπει πλέον να την αντιμετωπίζουμε ως πόλεμο, κάτι που έκανε και επίσημα το Ισραήλ, θα έχει βάθος χρόνου και πιθανότατα θα προκαλέσει μεγάλη αναταραχή στην περιοχή. Μην βγάζουμε από την εξίσωση και τις εκτιμήσεις που ήδη υπάρχουν για πιθανή υποστήριξη της επίθεσης από το Ιράν, αν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί η κατάσταση θα περάσει σε άλλο επίπεδο. Πάντως, τόσο η Χαμάς, όσο και το Ισραήλ που θέλει να δώσει μία συντριπτική απάντηση, δεν θα υποχωρήσουν.
Θα μπορούσε η επίθεση της Χαμάς να σηματοδοτήσει ένα νέο κύκλο ισλαμιστικής τρομοκρατικής βίας με αποδέκτες όχι μόνο το Ισραήλ αλλά και άλλες δυτικές χώρες;
Δυστυχώς η επίθεση και ο πόλεμος που ήδη εξελίσσεται θα επηρεάσει σίγουρα και σε μεγάλο βαθμό την ισλαμιστική ριζοσπαστικοποίηση. Πρώτον η Χαμάς προβάλει έντονα το θρησκευτικό- ισλαμιστικό στοιχείο της ταυτότητάς της. Δεύτερον, κάλεσε επίσημα σε κινητοποίηση της Παλαιστινιακής διασποράς στο εξωτερικό και σε πραγματοποίηση βίαιων επιθέσεων κατά των Ισραηλινών όπου και αν βρίσκονται και τρίτον, το Παλαιστινιακό είναι διαχρονικά ένας βασικός καταλύτης στην προπαγάνδα των ισλαμιστικών τρομοκρατικών οργανώσεων. Σε αυτό το πλαίσιο είναι δυστυχώς πιθανό να δούμε και τρομοκρατικές επιθέσεις σε δυτικές χώρες, για αυτό και πρέπει να υπάρξει η σχετική εγρήγορση από τις υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας.
