Αν ο πόλεμος στο Ιράκ το 2003 ήταν ο πρώτος που μεταδόθηκε άμεσα από την τηλεόραση, η έναρξη της σύγκρουσης της Χαμάς με το Ισραήλ ήταν η πρώτη που μεταδόθηκε άμεσα μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Μιλώντας στον Φιλελεύθερο η Ορίτ Παρλόβ, ειδική αναλύτρια για τα κοινωνικά δίκτυα και Research Fellow στο Institute for National Security Studies (INSS) του Τελ Αβίβ είπε πως το πρωί της 7ης Οκτωβρίου ξύπνησε αρχικά από τις σειρήνες που ακούστηκαν.
Στη συνέχεια, αφού βρήκε τρόπο να προστατευθεί από τη βροχή των ρουκετών που έπεφταν άνοιξε τα κοινωνικά δίκτυα για να δει τι συμβαίνει. «Ήταν κάτι τρομακτικό, στο Facebook στο Instagram ήταν όλα αυτά τα βίντεο, τα οποία αναρτούνταν την ώρα που γίνονταν τα γεγονότα. Βλέπαμε τι γινόταν στο φεστιβάλ μέσα στα σπίτια των θυμάτων που είχαν εισβάλει οι τρομοκράτες της Χαμάς. Ήταν εξωπραγματικό το ότι ενώ βρισκόμουν στο σπίτι μου μπορούσα να δω τους ενόπλους να μπαίνουν σε άλλα σπίτια και να τα καίνε, να σκοτώνουν κόσμο, να βιάζουν γυναίκες. Και δεν ήταν μόνο οι ένοπλοι της Χαμάς αλλά το ίδιο έκαναν και τα θύματα, έβγαζαν βίντεο, έστελναν μηνύματα προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους διώκτες τους».
Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι πως το σκηνικό συνεχίστηκε και μόλις ξεκίνησαν τα ισραηλινά αντίποινα. Τα κοινωνικά δίκτυα γέμισαν με ειδήσεις και βίντεο που οι Παλαιστίνιοι αναρτούν με τους βομβαρδισμούς, τους δικούς τους νεκρούς και τον πόνο που βιώνουν.
Από την πρώτη στιγμή, η χώρα βίωσε το εύρος και το μένος της επίθεσης. Δεν ήταν μόνο το ότι δέχτηκε μια άνευ προηγουμένου τρομοκρατική επίθεση, ίσως να μην έχουν άδικο όσοι παρομοιάζουν τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου με εκείνα της 11ης Σεπτεμβρίου, αλλά κυρίως το πόσο πληγώθηκε ο ψυχισμός της. Όπως περιέγραψε η Ορίτ Παρλόβ οι συμπατριώτες της έβλεπαν τι γινόταν χωρίς να μπορούν να κάνουν τίποτε για αυτό. Το συναίσθημα ανημποριάς ήταν αβάστακτο. «Είδαμε αρκετούς Παλαιστίνιους να πανηγυρίζουν, αλλά αμφιβάλλω αν η χαρά τους προερχόταν από τα βίντεο και τις πληροφορίες για τη σφαγή. Πιστεύω πως αυτό που τους χαροποίησε ήταν το γεγονός πως το Ισραήλ φάνηκε τόσο εύθραυστο. Όλο αυτό το διάστημα κοκορευόμαστε πως έχουμε τον καλύτερο στρατό στη Μέση Ανατολή, πως είμαστε οι πιο δυνατοί, πως έχουμε τις αποτελεσματικότερες μυστικές υπηρεσίες. Γονατίσαμε μέσα σε δευτερόλεπτα. Πλέον, είμαστε εύθραυστοι και ευάλωτοι», εξήγησε.
Και αυτό το συναίσθημα ενισχύθηκε και από το τι ακολούθησε. Όπως είπε, για ώρες μετά την επίθεση τίποτα εξακολουθούσε να μην λειτουργεί. Υπήρχαν όλοι αυτοί οι νεκροί, οι όμηροι, το χάος, οι τραυματίες και όμως το κράτος ήταν απών. Έχουν οργανωθεί αποστολές, μαζεύονται ρούχα και τρόφιμα για τους πληγέντες, στήθηκαν δίκτυα υποστήριξης, όλα ιδιωτικές πρωτοβουλίες. «Απήχθησαν τόσα άτομα, πέρασαν τόσες μέρες και ακόμη δεν ξέρουμε τον ακριβή αριθμό τους. Οι οικογένειές τους δεν δέχτηκαν ούτε ένα τηλεφώνημα από κάποια κρατική υπηρεσία για να τους πουν τι συμβαίνει», εξήγησε με μεγάλο παράπονο. Πρόσθεσε, πως άνθρωποι απελπισμένοι τηλεφωνούσαν σε κρατικές υπηρεσίες, σε αστυνομικά τμήματα και στον στρατό ζητώντας βοήθεια, χωρίς κανένας να απαντά τα τηλέφωνα. Χρειάστηκε να περάσουν πολλές ώρες και αφού η Χαμάς είχε ήδη διαπράξει το μεγαλύτερο μέρος των εγκλημάτων της, για να φανούν αστυνομικοί και στρατιωτικοί.
Πλέον αρκετοί είναι αυτοί που αναζητούν ευθύνες. «Έχουν μαζευτεί τόσες πολλές αποτυχίες. Απέτυχαν οι μυστικές υπηρεσίες, απέτυχε ο στρατός, απέτυχε η κυβέρνηση. Και όλο αυτό προκαλεί μια εκρηκτική αντίδραση. Ας σφάξουμε τους κατοίκους της Γάζας και ας ισοπεδώσουμε την περιοχή. Ας αφήσουμε τους κατοίκους της να πεθάνουν από την πείνα και τη δίψα. Ας κλείσουμε τα σύνορά και ας τους σκοτώσουμε όλους. Ο φόβος γεννά τη δίψα για εκδίκηση, όμως η εκδίκηση δεν είναι η απάντηση. Πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι. Τα 2,2 εκατομμυρίων των Παλαιστινίων στη Γάζα δεν έκαναν κάτι για να το αξίζουν αυτό. Ακόμη και να υποθέσουμε πως υπάρχουν κάποιες χιλιάδες μαχητές ή υποστηρικτές της Χαμάς, οι υπόλοιποι δεν έκαναν κάτι».
Εκείνο πάντως, που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το πώς τον βομβαρδισμό βίντεο και ειδήσεων των πρώτων ωρών στα κοινωνικά δίκτυα εκ μέρους της Χαμάς, ακολούθησε μια παρατεταμένη σιωπή. Μια σιωπή που γίνεται ακόμη πιο δύσκολη, καθώς οι συγγενείς των ομήρων αγωνιούν για τους δικούς τους και δεν έχουν ελάχιστες ενδείξεις για το τι τους έχει συμβεί.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως δεν υπάρχει πληροφόρηση. Πλέον, εξήγησε η Ορίτ Περλόβ υπάρχει ένας καταιγισμός ειδήσεων και πληροφοριών, οι οποίες όμως πολλές φορές είναι ψεύτικες. Το γύρο των κοινωνικών δικτύων κάνουν καθημερινά βίντεο, φωτογραφίες με φρικτές ιστορίες και εικόνες με την πλειονότητα τους να μην ανταποκρίνονται στην αλήθεια. «Ακόμη και ειδικοί μπορούν να ξεγελαστούν. Βλέπουμε φωτογραφίες ότι προέρχονται από τη Γάζα και τελικά είναι από τη Συρία. Κάποια δε βίντεο και φωτογραφίες είναι εξ ολοκλήρου κατασκευασμένα. Και καταλήγουμε να μην έχει καν σημασία αυτό, αφού οι περισσότεροι αν όχι όλοι τα αποδέχονται ως αληθινά. Για αυτό λέω πάντα ότι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχει σημασία τι έγινε. Αυτό που μετρά είναι οι αντιλήψεις που δημιουργούν και που είναι πιο σημαντικές από την πραγματικότητα», είπε. Ακόμη και να διαψευστούν ακόμη και να αποσυρθούν τα fake news η επίδρασή τους είναι εκεί. Το ίδιο ισχυρή όσος καιρός να περάσει.
Ξεγελάστηκαν οι μυστικές υπηρεσίες και ο στρατός
Εύλογα έρχεται το ερώτημα γιατί το Ισραήλ με την υπεροχή που διέθετε δεν μπόρεσε να δει την καταστροφή που ερχόταν. Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις, επεσήμανε η Ορίτ Περλόβ. Συνήθως η Χαμάς επιλέγει ισραηλιτικές και αραβικές γιορτές για να δράσει και αυτή τη φορά το έκανε σε ανύποπτο χρόνο. Επιπλέον, προέβη σε διάφορες κινήσεις καλής θέλησης, όπως το να αποσύρει τους διαδηλωτές που διαδήλωναν κοντά στο φράκτη με τον Ισραήλ και ήταν σε συνεννόηση με τις ισραηλιτικές αρχές για διάφορα ζητήματα. Είχαν θέσει κάποιους όρους, οι οποίοι έγιναν μάλιστα δεκτοί και αυτό καθησύχασε ακόμη περισσότερο το Ισραήλ.
Παρόλα αυτά, υπήρχαν σημάδια τα οποία αγνοήθηκαν και τα οποία έπρεπε να ληφθούν υπόψη, όπως για παράδειγμα οι αλλεπάλληλες επισκέψεις ανώτατων Ιρανών αξιωματούχων το τελευταίο διάστημα στον νότιο Λίβανο, όπως και οι προειδοποιήσεις της Αιγύπτου, οι οποίες ήταν μεν ασαφείς ως προς το χρόνο διεξαγωγής μιας πιθανής τρομοκρατικής επίθεσης, ωστόσο υπήρξαν. Κοιτάζοντας, πίσω, λέει η Ισραηλινή ειδικός υπήρχαν ενδείξεις πως κάτι γινόταν. Ωστόσο, όταν έπρεπε δεν λήφθηκαν υπόψη, με αποτέλεσμα το Ισραήλ να δεχτεί ένα τόσο σφοδρό χτύπημα, πριν από οκτώ μέρες.
Πόσο πιθανό είναι η Χαμάς να εκμεταλλεύτηκε τις εσωτερικές διαφωνίες στο Ισραήλ για να πραγματοποιήσει την επίθεσή της την συγκεκριμένη στιγμή, ερωτήθηκε η Ισραηλινή ειδικός. «Εδώ και σαράντα βδομάδες σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται κάθε Σάββατο στους δρόμους και διαδηλώνουν κατά της κυβέρνησης, η οποία έβαλε στόχο την αναθεώρηση της δικαιοσύνης. Χωριστήκαμε, διαφωνούσαμε και ακόμη και τώρα μετά από αυτό που συνέβη δεν είμαι σίγουρη πόσο ενωμένοι είμαστε. Το Ισραήλ παρουσίασε μια αδύναμη εικόνα και οι εχθροί μας το εκμεταλλεύτηκαν» είπε. Το τελευταίο διάστημα τόνισε το μόνο που έκαναν οι Ισραηλινοί ήταν να τσακώνονται. «Τσακωνόμαστε μεταξύ μας, τσακωνόμαστε με τους γείτονές μας, τσακωνόμαστε με τους Αμερικανούς, τσακωνόμαστε με όλο τον κόσμο. Αυτό δεν ήταν καθόλου ορθό και δεν έφερε κανένα καλό».
Το ερώτημα πλέον είναι για πόσο καιρό θα διαρκέσει η σύγκρουση. Εκτίμηση της Ορίτ Περλόβ είναι ότι σίγουρη απάντηση δεν μπορεί να δοθεί γιατί είναι κάτι που θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. «Ας υποθέσουμε ότι καταλάβουμε τη Γάζα στρατιωτικά, κάτι που δεν είναι εύκολο να γίνει. Θα χρειαστεί μια χερσαία επιχείρηση, καθώς είναι ένα εγχείρημα που δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αεροπορία και τους βομβαρδισμούς. Αν χρειαστεί να δημιουργήσουμε μια πράσινη ζώνη θα χρειαστεί καιρός. Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τι θα γίνει με τους ομήρους. Και αυτό αφορά μόνο τη Γάζα. Αν, στη συνέχεια η Χεζμπολάχ έχει ενεργότερη εμπλοκή αυτό σημαίνει τη δημιουργία δεύτερου μετώπου στο βορρά. Η Χαμάς και οι σύμμαχοί της έχουν διαμηνύσει πως δεν πρόκειται να αφήσουν την οργάνωση να καταρρεύσει και πως αυτό είναι μια κόκκινη γραμμή. Αυτό σημαίνει άραγε πως ίσως να δούμε εμπλοκή του Ιράν ίσως και της Συρίας; Αν συμβεί αυτό κανένας να μην περιμένει πως η σύγκρουση θα τελειώσει τόσο εύκολα. Προσωπικά, προβλέπω πως θα πάρει αρκετούς μήνες για να εκτονωθεί η κατάσταση».
