Το Κτηματολόγιο παρέχει πληροφορίες σε ενδιαφερόμενο πρόσωπο για καταχώρηση σε κτηματικό μητρώο ή βιβλίο με πληρωμή τέλους

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν ένα ενδιαφερόμενο πρόσωπο να αιτηθεί πληροφορίες από το Κτηματολόγιο σχετικά με ακίνητη ιδιοκτησία που είναι καταχωρημένη σε κτηματικό μητρώο ή βιβλίο, με καταβολή του νενομισμένου τέλους. Στο κτηματικό μητρώο που τηρείται σε κάθε Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο, καταχωρούνται όλες οι εγγραφές και μεταβιβάσεις ακίνητης ιδιοκτησίας. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο μπορεί να είναι ο ιδιοκτήτης, οι κληρονόμοι ή κληροδόχοι του, ο δικαιούχος οποιουδήποτε δικαιώματος ή συμφέροντος επί ακινήτου, ο προτιθέμενος αγοραστής ή ο ενυπόθηκος δανειστής, ο ενάγοντας σε αγωγή εναντίον του κυρίου της ιδιοκτησίας αυτής, ένας εκτιμητής που θέλει πληροφορίες για σκοπούς εκτίμησης που σχετίζεται με αναγκαστική απαλλοτρίωση όπως και ένας δικηγόρος στον οποίον αποδεδειγμένα ανατέθηκε από τα προαναφερόμενα πρόσωπα να ζητήσει οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με καταχώρηση ή μεταβίβαση ακινήτου. Ανάλογα, το Κτηματολόγιο παρέχει πληροφορίες και σε πιστωτικό ίδρυμα, νοουμένου ότι στην αίτηση του αναφέρει τους λόγους από τους οποίους πηγάζει το δικαίωμα του να λαμβάνει σαν ενδιαφερόμενο πρόσωπο τις πληροφορίες αυτές. Σχετικές είναι οι πρόνοιες του άρθρου 51Α του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας Νόμου, Κεφ.224, στο οποίο γίνεται σχετική ρύθμιση.

Όταν ζητούνται πληροφορίες από πιστωτικό ίδρυμα, ο Διευθυντής του Κτηματολογίου τις παραχωρεί, χωρίς να ελέγχει τους λόγους που προβάλλονται στην αίτηση. Το πιστωτικό ίδρυμα οφείλει να πληροφορεί αμέσως και γραπτώς το πρόσωπο για το οποίο ζήτησε πληροφορίες που αφορούν την ακίνητη ιδιοκτησία του και να καταγράφει τους λόγους που παρέθεσε στην αίτηση του. Ο Διευθυντής προβαίνει εκ των υστέρων σε δειγματοληπτικό έλεγχο, ώστε να διαπιστώσει τη συνδρομή των λόγων που προβάλλονται, αποστέλλοντας επιστολή ζητώντας από το πιστωτικό ίδρυμα τα αποδεικτικά στοιχεία των λόγων που επικαλέστηκε για λήψη πληροφοριών και τα οποία το κατέστησαν ενδιαφερόμενο πρόσωπο. Σε τέτοια περίπτωση, το πιστωτικό ίδρυμα είναι υποχρεωμένο να αποστείλει μέσα σε ένα μήνα τα αποδεικτικά στοιχεία των λόγων που επικαλέστηκε και αντίγραφο της ενημερωτικής επιστολής προς στον ιδιοκτήτη.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, στα πλαίσια της απόφασης του στην Αίτηση Αρ.49/2023, ημερ.24/05/2023, για έκδοση εντάλματος madamus, ερμήνευσε την έννοια του όρου «ενδιαφερόμενο πρόσωπο». Όπως αναφέρεται στην απόφαση που εξέδωσε ο Δικαστής κ. Γ. Ν. Γιασεμής, ενάγοντας ήγειρε αγωγή και αξίωνε εναντίον εναγομένων να του αναγνωριστεί έναντι αυτών δικαίωμα χρήσης και κατοχής ακίνητης ιδιοκτησίας, η οποία είναι καταχωρημένη προς όφελος τους και απορρίφθηκε πρωτόδικα. Το Εφετείο ανέτρεψε την πρωτόδικη απόφαση εκδίδοντας σχετική αναγνωριστική απόφαση. Ο ενάγοντας στη συνέχεια μέσω δικηγόρου και πληρεξούσιου αντιπρόσωπου του, ζήτησε από το Διευθυντή του Κτηματολογίου πιστοποιημένο αντίγραφο της δήλωσης μεταβίβασης της ακίνητης περιουσίας, η οποία φέρεται να έγινε πριν από την έκδοση της απόφασης του Εφετείου.

Ο λόγος που ζητήθηκε η πληροφορία αυτή ήταν για να χρησιμοποιηθεί, προκειμένου να καταχωρείτο δικαστική διαδικασία εναντίον των προσώπων που προέβησαν στη μεταβίβαση. Ο Διευθυντής του Κτηματολογίου αρνήθηκε να παραχωρήσει πιστοποιημένο αντίγραφο της δήλωσης μεταβίβασης με όλα τα εσώκλειστα έγγραφα, βασιζόμενος στο άρθρο 51Α (1) (2) του Κεφ.224. Ο ενάγοντας συνεπεία αυτού, αποτάθηκε με αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο και ζήτησε να του παραχωρηθεί άδεια με σκοπό την προώθηση διαδικασίας έκδοσης εντάλματος madamus, ώστε να διαταχθεί ο Διευθυντής του Κτηματολογίου να του παραδώσει αντίγραφο της κτηματολογικής πράξης της μεταβίβασης.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, προβαίνοντας σε αναφορά στα γεγονότα, ερμήνευσε το άρθρο 51Α (1) (2) του νόμου, υπογραμμίζοντας ότι «ενδιαφερόμενο πρόσωπο» το οποίο δικαιούται στην παραχώρηση προς αυτό, των πληροφοριών που αναφέρονται στο εδάφιο 1, σημαίνει και δικηγόρο στον οποίον αποδεδειγμένα έχει ανατεθεί από οποιοδήποτε από τα προαναφερόμενα πρόσωπα να ζητήσει οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με καταχώρηση σε μητρώο ή άλλο βιβλίο του Κτηματολογίου.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι την αίτηση στο Κτηματολόγιο την υπέβαλε ο δικηγόρος του ενάγοντα ως ο αποδεδειγμένα εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος του, σύμφωνα με το εδάφιο 2 του άρθρου 51(Α). Επομένως, ο δικηγόρος είναι το ενδιαφερόμενο πρόσωπο το οποίο αυτοδικαίως με την καταβολή του νενομισμένου τέλους, μπορούσε να υποβάλει αίτηση και να ζητήσει οποιαδήποτε πληροφορία.

Κατά συνέπεια, με την απόρριψη της εν λόγω αίτησης από τον Διευθυντή του Κτηματολογίου, το πρόσωπο το οποίο δικαιούτο να επιδιώξει την έκδοση εντάλματος madamus, ανεξαρτήτως αν αυτή θα μπορούσε να επιτύχει, ήταν ο δικηγόρος και όχι ο ενάγοντας. Εν ολίγοις, κατέληξε ότι ο ενάγοντας υπό τις περιστάσεις δεν είχε locus standi στην υποβολή της αίτησης και γι’ αυτό την απέρριψε.

* Δικηγόρος στη Λάρνακα