Η ψυχική υγεία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ευημερία και την αποδοτικότητα στους χώρους εργασίας
– H υγεία και η καλή διάθεση δημιουργούν η μία την άλλη [Joseph Addison, Άγγλος δοκιμιογράφος (1672-1719)].
Ο γνωστότερος μέχρι σήμερα ορισμός για την υγεία έχει διατυπωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας [ΠΟΥ] και είναι ο εξής: «Υγεία είναι μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας του ατόμου και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας».
Ως εκ τούτου, ο ορισμός αυτός αναγνωρίζει την ψυχική, σωματική και κοινωνική διάσταση της υγείας που εμπεριέχει φυσικά και την ευεξία.
Επίσης, ο ΠΟΥ ορίζει την ψυχική υγεία ως «την κατάσταση συναισθηματικής ευεξίας, στην οποία το άτομο αντιλαμβάνεται τις ικανότητές του, δύναται να αντιμετωπίσει τα άγχη της καθημερινότητας, μπορεί να εργαστεί παραγωγικά και δημιουργικά και είναι σε θέση να συνεισφέρει στην ευρύτερη κοινότητα στην οποία ανήκει».
Όπως είναι αντιληπτό, η ψυχική υγεία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ευημερία και την αποδοτικότητα στους χώρους εργασίας, γι’ αυτό και αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο ως ζήτημα καθοριστικής σημασίας για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι κύριοι παράγοντες, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που επηρεάζουν την ψυχική υγεία των εργαζομένων είναι: το περιεχόμενο της εργασίας, ο φόρτος και ο ρυθμός της, ο χρόνος, ο έλεγχος, η νοοτροπία και λειτουργία του οργανισμού, οι διαπροσωπικές σχέσεις, ο ρόλος του/της στον οργανισμό, η εξέλιξη της σταδιοδρομίας, το περιβάλλον και ο εξοπλισμός, η έλλειψη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και φυσικά η βία και ο εκφοβισμός.
Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, μπορεί κάποιος να κατανοήσει ότι οι επιπτώσεις των προβλημάτων ψυχικής υγείας μπορεί να είναι σοβαρές και να επηρεάσουν την απόδοση, τις σχέσεις με συναδέλφους και συνεργάτες και μπορεί ακόμη να οδηγήσει σε απουσίες από την εργασία.
Συγκεκριμένα, για τους εργοδότες καθίσταται ολοένα και πιο σαφές ότι συνεπάγεται κόστος, το οποίο μπορεί να εκφραστεί με συχνές απουσίες και μειωμένη παραγωγικότητα. Επιπλέον, τίθενται ζητήματα σχετικά με τους τρόπους, μετριασμού και διαχείρισης του κινδύνου αλλά και της προαγωγής της ψυχικής υγείας και ευεξίας στο προσωπικό.
Ένας τρόπος να ενισχυθεί η ψυχική υγεία στον χώρο εργασίας είναι η προώθηση της ανοιχτής επικοινωνίας. Οι εργοδότες και οι διευθυντές πρέπει να είναι ανεκτικοί και ανοικτοί σε συζητήσεις σχετικά με την ψυχική υγεία και να προσφέρουν υποστήριξη στους εργαζομένους τους και να κατέχουν δεξιότητες όπως είναι η ενσυναίσθηση. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν προγράμματα ενημέρωσης και τεχνικές για την ψυχική υγεία, όπως η διαχείριση του στρες και η προώθηση της χαλάρωσης.
Η προαγωγή της αίσθησης αυτονομίας και ελέγχου στους χώρους εργασίας είναι επίσης σημαντική. Οι εργοδότες πρέπει να επιτρέπουν στους εργαζομένους να έχουν κάποιον βαθμό ελευθερίας και ευελιξίας στην εκτέλεση των καθηκόντων τους και να τους ενθαρρύνουν να λαμβάνουν πρωτοβουλίες και αποφάσεις. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί υποστήριξης και επίλυσης προβλημάτων, όπως εξειδικευμένοι σύμβουλοι ή ακόμη και προγράμματα εθελοντικής υποστήριξης.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να προωθούνται οι θετικές σχέσεις μεταξύ του προσωπικού, η αναγνώριση και η δίκαιη επιβράβευση της εργασίας, η επιλογή για εργασία από το σπίτι, και η προαγωγή της ισορροπίας μεταξύ της προσωπικής και επαγγελματικής ζωής των εργαζομένων.
Το ΚΕΒΕ αντιλαμβάνεται πλήρως τη σημαντικότητα της υγείας στους χώρους εργασίας και γι’ αυτό το λόγο λαμβάνει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση, συμβάλλοντας μέσω της οργάνωσης εξειδικευμένων σεμιναρίων τόσο για τα μέλη του όσο και για το προσωπικό του, μέσω της συμμετοχής του σε διεθνείς συναφείς οργανισμούς καθώς επίσης και σε διάφορες κρατικές επιτροπές και κέντρα αποφάσεων.
Συνοψίζοντας, η ψυχική υγεία στους χώρους εργασίας είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία μας και την αποδοτικότητα μας ως επαγγελματίες και γι’ αυτό πρέπει να προσεγγίζεται με πάσα σοβαρότητα. Με τη δημιουργία ενός ανοιχτού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος, την προώθηση της αίσθησης αυτονομίας και ελέγχου, καθώς και τη δημιουργία θετικών σχέσεων και ενθάρρυνσης της ισορροπίας, μπορούν να δημιουργηθούν καλύτερες και πιο υγιείς για όλους συνθήκες εργασίας.
* Ανώτερος Λειτουργός
Τμήμα Υπηρεσιών, Εμπορίου και Ψηφιοποίησης
Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο
