Καθώς οι εταιρείες προσπαθούν να επιβιώσουν σε περίοδο συνεχόμενης αβεβαιότητας, τα εργαλεία αναδιάρθρωσης, τα οποία μπορεί να εφαρμοστούν είτε στα αρχικά στάδια των κίνδυνων είτε μετέπειτα στα στάδια των δυσκολιών, μπορούν να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα προς όφελος των εταιρειών οι οποίες τα εφαρμόζουν.

Αναδιαρθρώσεις και πρόληψη

Τα τελευταία χρόνια παρατηρήσαμε αναδιαρθρώσεις εταιρειών σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Κάποιες αποδείχθηκαν επιτυχείς, κάποιες άλλες επέφεραν οικονομική καταστροφή. Το κλειδί της επιτυχίας για τη διασφάλιση της συνέχειας της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της επιβίωσης είναι η προνοητικότητα και η καίρια δράση των διοικητικών συμβουλών, των διευθυντών και των ιδιοκτητών. Η έννοια της πρόληψης σε πολλές περιπτώσεις είναι ζωτικής σημασίας. Η εύλογη ερώτηση στην προκείμενη περίπτωση είναι, πώς προβλέπουμε τις δυσκολίες για να ληφθούν οι κατάλληλες δράσεις σε καίριο χρόνο.

Κίνδυνοι και εργαλεία παρακολούθησης

Δυσκολίες μπορεί να δημιουργηθούν από ένα ρίσκο, έναν κίνδυνο που δεν αντιμετωπίζεται, μια ανεπάρκεια ή μια προβληματική κατάσταση που εξελίσσεται σε μια ενδοεπιχειρησιακή νόσο.

Βεβαίως, δεν είναι όλες οι συνθήκες ίδιες και δεν είναι όλοι οι κίνδυνοι προβλέψιμοι. Αυτό που οφείλεται όμως να γίνεται, είναι να υπάρχει συνεχής παρακολούθηση για οποιοδήποτε οιωνό που σηματοδοτεί ότι καραδοκεί κίνδυνος, εσωτερικά σε μια εταιρεία αλλά και στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Μερικές σηματοδοτήσεις κίνδυνων αποτελούν μεταξύ άλλων:

  • Η απώλεια σημαντικών πελατών ή η απότομη μείωση πελατείας/εισοδημάτων
  • Η αύξηση αποθεμάτων τα οποία δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά
  • Η συνεχόμενη μη επίτευξη των προϋπολογισμών/στόχων
  • Η σημαντική αύξηση του ανταγωνισμού και μείωση στα περιθώρια κέρδους στην αγορά
  • Η διαταραχή του επιχειρηματικού μοντέλου (π.χ. διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα)
  • Οι αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο
  • Το αυξανόμενο και δυσανάλογο κόστος σε συνάρτηση με τον κύκλο εργασιών
  • Οι υψηλές δανειακές υποχρεώσεις οι οποίες ενδεχομένως δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν στο μέλλον
  • Η απουσία ρευστότητας σε συγκεκριμένες περιόδους

Οι ενέργειες για αντιμετώπιση των κινδύνων ενδέχεται να διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση. Η προσέγγιση όμως παραμένει η ίδια. Δεδομένης της συνεχούς παρακολούθησης, όταν αναπόφευκτα μια εταιρεία έρχεται αντιμέτωπη με έναν κίνδυνο, πρέπει να κάνει ένα βήμα πίσω και να αξιολογήσει την παρούσα κατάσταση και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις σε συνάρτηση με το όραμα και το επιχειρησιακό της πλάνο. Έπειτα, θα πρέπει να ανιχνευθούν τα αίτια που δημιούργησαν έναν κίνδυνο, να δημιουργηθεί ένα ξεκάθαρο πλάνο και να ακολουθήσει η έγκαιρη δράση και η ανάληψη προληπτικών ενεργειών για εξάλειψη του κίνδυνου σε αρχικά στάδια ή αντιδραστικών ενεργειών στο στάδιο της δυσκολίας.

Στρατηγική σμίκρυνση

Όταν το στάδιο της προληπτικής δράσης έχει περάσει και ο κίνδυνος δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα και έχει γίνει πλέον δυσκολία, η οποία απειλεί την επιβίωση μιας επιχείρησης, η αβεβαιότητα αυξάνεται και έρχεται η ώρα για μια αντιδραστική αντιμετώπιση. Μια ενδιαφέρουσα αντιδραστική στρατηγική είναι η στρατηγική σμίκρυνση.

Η τακτική αυτή έχει εφαρμοστεί σε αρκετές περιπτώσεις σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, μειώνοντας τους κινδύνους σε ανεκτά επίπεδα. Κάθε περίπτωση χρίζει διαφορετικής αντιμετώπισης.

Μερικές δράσεις που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια στρατηγικών σμικρύνσεων είναι οι ακόλουθες:

  • Εστίαση στις βασικές δραστηριότητες της εταιρείας με μεγάλα περιθώρια κέρδους και δυνατότητες ανάπτυξης.
  • Τερματισμός και ρευστοποίηση μη βασικών και μη κερδοφόρων δραστηριοτήτων.
  • Εξωτερική ανάθεση μη παραγωγικών δραστηριοτήτων.
  • Αναδιανομή των πόρων (π.χ. ανθρώπινου δυναμικού, χρηματοοικονομικές επενδύσεις, διοικητική στρατηγική) για την ενίσχυση των βασικών δραστηριοτήτων.
  • Πώληση και επαναμίσθωση περιουσιακών στοιχείων που παράγουν εισοδηματική ροή.

Επίσης, είναι προτεινόμενο να ακολουθούνται κατά τη διάρκεια εφαρμογής των στρατηγικών σμικρύνσεων, οι ακόλουθες πρακτικές:

  • Καίρια και συνολική ενημέρωση των εργαζομένων αναφορικά με τις αλλαγές που εφαρμόζονται καθώς πρέπει να πειστούν αφού θα έχουν σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή τους.
  • Προσαρμογή/ανασχεδιασμός των διαδικασιών της εταιρείας σε μια ενδεχόμενη εταιρική σμίκρυνση.
  • Σταδιακή εφαρμογή όποιων αλλαγών επιλεχθούν αφού οι ξαφνικές αλλαγές συνήθως εκλαμβάνονται σαν αδυναμία που οδηγεί στη αβεβαιότητα ή και σε αλλά αρνητικά αποτελέσματα.
  • Αποφυγή της αλόγιστης μείωσης του λειτουργικού κόστους, είτε με μείωση της ποιότητας των πρώτων υλών, είτε με την αποχώρηση σημαντικών εργαζομένων.

Ανακεφαλαιώνοντας, είτε δρώντας προληπτικά, είτε αντιδραστικά, οι οργανισμοί που επιτυγχάνουν σε αναδιαρθρώσεις ή στρατηγικές σμικρύνσεις, το καταφέρνουν συνδυάζοντας προσεκτικό σχεδιασμό, αποτελεσματική επικοινωνία και εστίαση στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα τους. Σε ένα εταιρικό τοπίο όπου οι στρατηγικές αποφάσεις διαμορφώνουν πεπρωμένα, η επιτυχία απαιτεί πείρα, διορατικότητα και σταθερό χέρι.

* Senior Manager, Restructuring & Debt Advisory, KPMG Limited

** Manager, Restructuring & Debt Advisory, KPMG Limited 

*** Senior Advisor II, Restructuring & Debt Advisory, KPMG Limited