Η νέα γενιά –δυστυχώς– είναι κάτω από αυξημένη πίεση. Το τίμημα των τελευταίων κρίσεων (της χρηματοοικονομικής 2008-2013 και της πρόσφατης υγειονομικής), είναι βαρύτατο για τους νέους.
Τα παιδιά μας σήμερα, στην πιο ωραία τους ηλικία, αμέσως μετά τις σπουδές, βρίσκονται μπροστά σε μεγάλα διλήμματα. Έχουν λίγες ή και καθόλου ευκαιρίες για καλή εργοδότηση. Όσοι εργοδοτηθούν αμείβονται με τους ελάχιστους μισθούς, δεν έχουν ευκαιρίες ανέλιξης, ενώ κοντά σε όλα αυτά υπάρχουν και μεγάλες δυσκολίες να αποκτήσουν ιδιόκτητη στέγη.
Ζουν μέσα σε φοβερά διλήμματα και βιώνουν τεράστιες ανισότητες. Αρκετοί από τους νέους επιστήμονες αναζητούν δουλειά στο εξωτερικό και έτσι η Κύπρος χάνει καλά μυαλά και καλά καταρτισμένα εργατικά χέρια. Τους σπουδάζουμε εμείς με χίλιες στερήσεις και τους αξιοποιούν οι άλλοι, οι ξένοι.
Είναι αρκετό να λεχθεί πως ο αριθμός των ανέργων αποφοίτων πανεπιστημίων βρίσκεται περίπου στο 30% της ολικής ανεργίας, ενώ τον Αύγουστο του 2021 ξεπέρασε το 42%. Δεν θα ήταν υπερβολή αν ειπωθεί πως τα πανεπιστήμια παράγουν ανέργους. Επικίνδυνη διαπίστωση, αλλά απόλυτα αληθινή.
Όλα αυτά έχουν σχέση και με το δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο σταδιακά εξελίχθηκε σε εφιάλτη που διαβρώνει επικίνδυνα τον κοινωνικό ιστό της ημικατεχόμενης Κύπρου. Υπάρχει σοβαρή υπογεννητικότητα, ο πληθυσμός γερνά, η μετανάστευση (νόμιμη και παράνομη) διαφοροποιεί τον κοινωνικό και πληθυσμιακό χαρακτήρα της χώρας.
Αναζητούνται λύσεις χθες. Επείγει η εκπόνηση και υλοποίηση πολιτικών δράσεων που θα βελτιώνουν την κατάσταση. Προς τούτο θα πρέπει:
(α) να υπάρξει αξιοκρατία που θα πείθει τους νέους ότι μπορούν να διεκδικήσουν το μέλλον τους στην πατρίδα τους. Η αναξιοκρατία και το ρουσφέτι τορπιλίζουν τα όνειρα και τις προοπτικές τους. Γι’ αυτό και ξενιτεύονται.
(β) η βιομηχανία και η παραγωγική διαδικασία να ενθαρρυνθούν από την πολιτεία – με φορολογικά και άλλα κίνητρα – να εργοδοτήσουν νέους επιστήμονες. Να μπουν στην αγορά νέα μυαλά, με νέες αντιλήψεις και δυνατότητες.
(γ) σε θέσεις κλειδιά να διορίζονται νέοι. Η γεροντοκρατία, που καλά κρατεί, πρέπει να κάνει τόπο στους νέους. Να τους δοθεί η ευκαιρία να διοικήσουν και να αποδείξουν ότι μπορούν να αποφασίσουν μακριά από κομματικά στεγανά και απηρχαιωμένες αντιλήψεις.
(δ) να βοηθήσουμε τους νέους να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι και να δημιουργήσουν οικογένεια. Προς τούτο, η Κυβέρνηση διά μέσου του Οργανισμού Χρηματοδότησης Στέγης (που δυστυχώς έχει απωλέσει την κοινωνική του ταυτότητα) θα πρέπει να ενισχύσει και να διευκολύνει τη χρηματοδότηση των νέων ζευγαριών, ενώ σε μια άλλη εξέλιξη θα πρέπει στη φορολόγηση του εισοδήματος να λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας και οι ηλικίες των παιδιών.
(ε) να διορθωθούν αδικίες και να εκλείψουν στρεβλώσεις που υπάρχουν σήμερα στην κοινωνική πολιτική, που εξακολουθεί να είναι διαρκώς ελλειμματική. Υπάρχουν στην Κύπρο νεαρές μητέρες που όταν γεννήσουν δεν δικαιούνται επίδομα μητρότητας. Πρόκειται για μητέρες που δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση π.χ. σπουδάζουν ή κάνουν ειδικότητα π.χ. στην ιατρική ή βρίσκονται σε επαγγελματική κατάρτιση και όταν γεννήσουν δεν λαμβάνουν επίδομα μητρότητας. Λαμβάνουν μόνο βοήθημα τοκετού, αν ο σύζυγος έχει κοινωνικές ασφαλίσεις. Αν δεν έχει, δεν λαμβάνουν τίποτε.
Αυτό είναι εγκληματικό και πρέπει να διορθωθεί. Αυτοί οι άνθρωποι γεννούν παιδιά σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα, που απειλείται με αφανισμό και δεν λαμβάνουν επίδομα μητρότητας.
Ο γράφων εξήγησε αυτό το θέμα διά ζώσης στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, ενώ το έθεσε και στον υπουργό Εργασίας Γιάννη Παναγιώτο,υ στην τελευταία συνεδρία του Εθνικού Φορέα Δημογραφικής και Οικογενειακής πολιτικής, που έγινε στις 25 Ιανουαρίου 2024.
Συμπερασματικά και καταληκτικά, οφείλουμε να δώσουμε λόγο και ρόλο στη νέα γενιά. Στα παιδιά μας. Οι νέοι και οι νέες της Κύπρου μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην εξελικτική πορεία της κυπριακής κοινωνίας. Με τις γνώσεις και τον δυναμισμό τους να σπρώξουν την οικονομία μπροστά.
Πρέπει να τους εμπιστευτούμε το αύριο που τους ανήκει.
Πρέπει να τους δώσουμε την ευκαιρία να αποδείξουν πως είναι καλύτερη από τη γενιά τη δική μας, που στη μεγάλη της πλειοψηφία ανέχτηκε με την εκκωφαντική σιωπή της το ρουσφέτι, τη διαπλοκή και την κομματικοκρατία σε όλα τα επίπεδα.
Υ.Γ.: Διάβασα κάπου το εξής: «Βία είναι να ξυπνάς από το χάραμα. Να δουλεύεις 8 με 10 ώρες για 700 ευρώ. Και να μην τολμάς να πεις κουβέντα, γιατί ξέρεις ότι 100 βιογραφικά περιμένουν στο γραφείο του αφεντικού σου». Αυτή τη βία βιώνει σήμερα η νέα γενιά.
* Δημοσιογράφος – Οικονομολόγος
