Κάτι είναι και αυτό. Ένας αρχηγός κόμματος -ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ- προέβη σε γραπτή δήλωση για το τέλμα στο οποίο κόλλησε το τερματικό φυσικού αερίου. Οι άλλοι αρχηγοί απαξιούν. Ή αποφεύγουν. Εκτός κι αν αδιαφορούν.
Ο κ. Στεφάνου είπε πως «η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη δεν φέρει ευθύνη για την κάκιστη συμφωνία -η οποία όζει σκανδάλου– σχετικά με το τερματικό στο Βασιλικό».
Δεν ήταν όμως πλήρως αντιληπτός όταν είπε πως «η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη φέρει ευθύνη για τους αλλοπρόσαλλους χειρισμούς της και για την αδυναμία της να επιλύσει το πρόβλημα».
Θα έπρεπε να γίνει μια αναφορά στους «αλλοπρόσαλλους χειρισμούς». Να τους παραθέσει. Η στήλη δεν εντοπίζει τέτοιους χειρισμούς.
Έγινε μια μεγάλη προσπάθεια από τον υπουργό Ενέργειας να σωθεί το έργο. Να επανέλθει στο εργοτάξιο η κινεζική εταιρεία. Η προσπάθεια δεν στέφθηκε με επιτυχία. Είναι εντελώς καθαρό πως την ευθύνη γι’ αυτό φέρει ο εργολάβος.
Ούτε η ΔΕΦΑ, ούτε η ΕΤΥΦΑ, ούτε οι νομικοί τους σύμβουλοι, ούτε ο Γενικός Ελεγκτής θεωρούν πως οφείλει το κράτος έστω και ένα σεντ επιπλέον στη CPP. Αλλά και να χρωστά, αυτό πρέπει να κριθεί από κάποιο δικαστήριο. Όχι να «συμφωνηθεί» σε εξωδικαστική διαδικασία, με το στιλέτο στο λαιμό μας.
Ούτως ή άλλως, η Δημοκρατία συμμετέχει στη διαιτησία που ζήτησαν οι Κινέζοι. Αναλαμβάνοντας το ρίσκο να δικαιωθούν κάποιες αξιώσεις του εργολάβου και να κληθεί το κράτος να πληρώσει εκατομμύρια ευρώ επιπρόσθετα. Είναι η ίδια η CPP που τραβά τώρα το χαλί κάτω από τη διαιτησία, ζητώντας μιας άλλης μορφής διαβούλευση, το τέλος της οποίας στην καλύτερη περίπτωση θα είναι το μοίρασμα της διαφοράς: Ζητούν 200 εκατ., δώστε τους 100-120 να πάει πάσα κακό.
Θα συμφωνούσαν με κάτι τέτοιο τα κόμματα; Να πάμε… στο Ντουμπάι με «κάποιον μεσολαβητή» και να εγκαταλείψουμε τη διαιτησία; Ναι ή όχι;
Ο κ. Στεφάνου είπε πως «η Κυβέρνηση καλείται να βρει λύσεις για να ολοκληρωθεί το έργο το ταχύτερο. Χωρίς την ολοκλήρωση του τερματικού στο Βασιλικό δεν θα μπορέσουμε να έχουμε φυσικό αέριο για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής και θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε ως κοινωνία και ως οικονομία εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ σε ρύπους».
Κάτι παρόμοιο λέει τις τελευταίες μέρες και ο αγαπητός εμπειρογνώμονας Τσαρλς Έλληνας. Τον οποίο ακούσαμε να λέει πως όσα κι αν πληρώσουμε για το τερματικό, το όφελος από την έλευση του φυσικού αερίου θα είναι πολύ μεγαλύτερο και θα καλύψουμε το κόστος πολύ σύντομα. Και θα βγάλουμε και κέρδος.
Να υποθέσουμε πως το ΑΚΕΛ συμφωνεί με τον κ. Έλληνα; Να δώσουμε όσα ζητούν οι Κινέζοι με την ελπίδα ότι το συνολικό όφελος για τον τόπο θα είναι μεγαλύτερο μακροπρόθεσμα; Να υποκύψουμε στον εκβιασμό;
«Η κυβέρνηση καλείται να βρει λύσεις», λέει ο κ. Στεφάνου. Κάθε κυβέρνηση καλείται καθημερινά να βρίσκει λύσεις. Ένα κόμμα, όμως, του εκτοπίσματος και της βαρύτητας του ΑΚΕΛ (ανεξαρτήτως ποσοστών) δεν έχει προτάσεις; Συγκεκριμένες προτάσεις. Να τους δώσουμε όσα θέλουν να τελειώνουμε; Να τους πούμε δεν έχει ούτε σεντ και όπου θέλετε πηγαίνετε;
Και κάτι άλλο: Είναι αντιφατικό να κατηγορείται η Κυβέρνηση Αναστασιάδη ότι ανέθεσε αυτό το περίπλοκο και σημαντικό έργο σε μια εταιρεία που έμεινε μόνη της στον διαγωνισμό, χωρίς προηγούμενη πείρα στην κατασκευή τερματικών LNG και την ίδια ώρα να πιέζεται η σημερινή Κυβέρνηση «να τα βρει με τους Κινέζους», για να τελειώσει το τερματικό.
Μα είστε σίγουροι ότι αν τους δώσουμε τα λεφτά που ζητούν (κοντά 200 εκατ. ευρώ) θα ολοκληρώσουν τα έργα; Ξέρουν, μπορούν και θέλουν;
Οι πληροφορίες των τελευταίων ημερών λένε πως δεν θέλουν. Αυτό που θέλουν είναι να πάρουν ένα κάρο χρήματα που θεωρούν ότι τους χρωστά το κράτος για τις εργασίες που έκαναν έως τώρα και να υπογράψουμε λύση συμβολαίου κοινή συναινέσει.
Και το πλοίο; Έχουμε ήδη πληρώσει περίπου 200 εκατ. ευρώ κολαριστά. Θα μας το παραδώσουν, λένε οι κακές γλώσσες, όταν λυθούν οι οικονομικές διαφορές. Όλες οι οικονομικές διαφορές; Και αυτές που αφορούν το πλοίο (μερικές δεκάδες εκατομμύρια που ζητά τώρα η CPP) και αυτές που αφορούν την προβλήτα (σχεδόν δύο εκατοντάδες εκατ.); Δεν γνωρίζει κανένας με βεβαιότητα.
Η εντύπωση που δίνει τις τελευταίες μέρες η κυβερνητική πλευρά είναι πως έχει απωλέσει και τις τελευταίες ελπίδες για συνεννόηση με τη CPP. Και με τον πρέσβη της Κίνας. Το έργο μοιάζει απίθανο να ολοκληρωθεί από αυτή την εταιρεία. Κάποιος άλλος πρέπει να αναλάβει. Και θα πληρωθεί για να αναλάβει. Μήπως κάποιοι εννοούν να πληρώσουμε τους Κινέζους για να φύγουν (και να μας δώσουν το πλοίο) και να πληρώσουμε και κάποιους άλλους για να έρθουν να συνεχίσουν;
Και αυτοί που το θεωρούν δεδομένο πως με το φυσικό αέριο «θα γλυτώσουμε 300 εκατ. τον χρόνο από τους ρύπους» πού το βρήκαν γραμμένο; Στην καλύτερη των περιπτώσεων η χρήση φυσικού αερίου θα μειώσει την εκπομπή ρύπων κατά 20, 25 ή 30%. Ως εκεί. Αυτό λένε οι τεχνοκράτες. Σημειωτέον ότι αυτή τη μείωση (στο κόστος των ρύπων) ήδη πάνω-κάτω την έχουμε το 2024, σε σύγκριση με το 2023 και 2022. Επειδή μειώθηκε πολύ το κόστος αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αν και ξεκίνησε τις τελευταίες μέρες να ανεβαίνει πάλι (105 ευρώ τον τόνο τον Φεβρουάριο του ’23, 99 ευρώ τον Ιούνιο του ’23, 54 ευρώ τον Μάρτιο του ’24 και 76 ευρώ τον Μάιο φέτος). Ένιωσε κανένας τη διαφορά;
Ναι, αλλά θα «καίμε» φυσικό αέριο, που είναι πιο φθηνό από το πετρέλαιο. Ναι, είναι. Σήμερα. Θα είναι πάντα στις σημερινές τιμές; Προέβλεψε κανείς το μπουμ στις τιμές το 2022; Μπορεί να προβλέψει άλλο μπουμ στη συνέχεια; Αποκλείεται να ξαναπέσουν από τα σύννεφα οι εμπειρογνώμονες κάποια στιγμή στο σύντομο μέλλον;
Και πώς μπορούμε να κάνουμε υπολογισμούς και να λέμε θα κερδίζουμε 200, 300, 400 εκατ. το χρόνο από το φυσικό αέριο, αφού δεν έχουμε καν υπογράψει συμβόλαια για αγορά και δεν ξέρουμε ούτε τι τιμές θα μας δώσουν, ούτε ποιες τιμές θα δεχθούμε.
Το τερματικό είναι απαραίτητο, λένε οι τεχνοκράτες. Όχι όμως ανεξαρτήτως κόστους. Διότι το τερματικό θα το ξοφλήσουμε (στην ΕΤΥΦΑ) μέσα από τους λογαριασμούς ρεύματος. Όπως το καλώδιο.
