Μετά την οριστική απόφαση της κυβέρνησης πως δεν είναι δυνατό να επαναρχίσει η λειτουργία των ασφαλτικών μονάδων στο Δάλι, βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για εγκατάσταση των εργοστασίων στις περιοχές Μιτσερού και Καλαβασού. Την ίδια ώρα, εκπονείται μελέτη από ομάδα ειδικών επιστημόνων στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ένωσης Δήμων και της Ένωσης Κοινοτήτων, καθώς και των επιχειρηματιών. Όροι εντολής της εν λόγω ομάδας είναι να καταλήξει στον αναγκαίο αριθμό και τη χωροθέτηση των μονάδων παραγωγής ασφάλτου σε ολόκληρη την Κύπρο, λαμβάνοντας υπόψη το αυστηρό πλαίσιο που διαμορφώθηκε για τη λειτουργία των μονάδων. 

Αύριο συνεδριάζει η Επιτροπή Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον όπου θα εξετάσει τη χωροθέτηση των τριών εργοστασίων παραγωγής σκυροδέματος στην Καλαβασό των εταιρειών Prometheas Asphalt Ltd, Cyfield Asphalt Ltd και Iacovou Asphalt Ltd. Η εν λόγω συνεδρίαση θα διεξαχθεί στην παρουσία των εννέα κοινοτήτων της περιοχής Βασιλικού (Μαρί, Πεντακώμου, Ζυγίου, Τόχνης, Ψεματισμένου, Καλαβασού, Μαρωνίου, Ασγάτας, Χοιροκοιτίας), η Συντονιστική Επιτροπή των οποίων καταγράφει έντονες διαμαρτυρίες για την κυβερνητική απόφαση. 

Στη συνεδρίαση θα εξεταστούν ξεχωριστά οι τρεις μελέτες εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον από την κατασκευή και λειτουργία των μονάδων, ενώ θα παρουσιαστούν τα συμπληρωματικά που αφορούν συσσωρευτικές επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία των τριών εργοστασίων. 

Η προτεινόμενη περιοχή μετεγκατάστασης των τριών εργοστασίων παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος στα διοικητικά όρια της κοινότητας Καλαβασού, χωροθετείται σε μικρή απόσταση από τις οχληρές εγκαταστάσεις ΟΕΔΑ και ΧΥΤΥ Πεντακώμου. Πρόκειται για τον χώρο υγειονομικής ταφής (Χ.Υ.Τ.Υ.) των Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Απορριμμάτων (Ο.Ε.Δ.Α.) Λεμεσού, το εργοστάσιο της Ο.Ε.Δ.Α. στον οποίο γίνεται η εκφόρτωση και η διαχείριση των απορριμμάτων και ο βιολογικός σταθμός των στραγγισμάτων της Ο.Ε.Δ.Α. Άλλες γειτνιάζουσες εγκαταστάσεις στην περιοχή μελέτης όπως η μονάδα διαχείρισης στερεών αποβλήτων (μετάλλων), το τουβλοποιείο / κεραμείο, το πάρκο φωτοβολταϊκών, τα λατομεία αργίλου / γύψου και ασβεστόλιθου εξαιρούνται από το μοντέλο διασποράς καθώς δεν εκπέμπουν οσμές και επομένως δεν θεωρούνται οχληρές εγκαταστάσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Ο Έπαρχος Λάρνακας σε επιστολή του στο Τμήμα Περιβάλλοντος επισημαίνει ότι η υπό εξέταση ΜΕΕΠ, περιορίζεται μόνο στην ετοιμασία μελέτης εκτίμησης επιπτώσεων για τις τρεις αναπτύξεις ασφαλτικού σκυροδέματος, ενώ δεν συνυπολογίζεται σωρευτικά η επιβάρυνση στο περιβάλλον από την εκπομπή ρύπων και άλλων ρυπογόνων επιβαρύνσεων από όλες γενικά τις εταιρείες που χωροθετούνται ή / και που θα χωροθετηθούν εντός του Ενεργειακού Κέντρου Βασιλικού και στην πέριξ αυτού ενεργειακή / βιομηχανική ζώνη. 

Η Επαρχιακή Διοίκηση εισηγείται όπως η μελέτη επιπτώσεων στο περιβάλλον αφορά σωρευτικά τις επιπτώσεις όλων γενικά των υφιστάμενων αλλά και προτεινόμενων αναπτύξεων, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα εφαρμογής τέτοιων μέτρων ασφάλειας και μηχανισμών πρόληψης με στόχο να διασφαλίζεται τόσον η δημόσια υγεία και ασφάλεια της περιοχής και των παρακείμενων ιδιοκτησιών / εγκαταστάσεων, όσον και των εργαζομένων και κατοίκων γενικά όλης της επηρεαζόμενης περιοχής εντός και πέριξ του Ενεργειακού Κέντρου.

Σημειώνεται ότι τα αποτελέσματα του μοντέλου διασποράς αερίων ρύπων που εφάρμοσε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΤΕΕ) δείχνουν ότι οι συγκεντρώσεις των αερίων ρύπων που μελετήθηκαν είναι πιο κάτω από τις οριακές τιμές της σχετικής νομοθεσίας για την ποιότητα του αέρα. Εξαίρεση αποτελούν τα αιωρούμενα σωματίδια, για τα οποία παρατηρούνται υπερβάσεις των εν λόγω οριακών τιμών πολύ κοντά στις μονάδες των ασφαλτικών (περίπου 100 μ.). Τονίζεται πως τα αποτελέσματα του μοντέλου διασποράς αερίων ρύπων που εφάρμοσε το ΤΕΕ είναι κοντά στα αποτελέσματα του μοντέλου διασποράς αερίων ρύπων που εφάρμοσαν οι μελετητές για τα τρία ασφαλτικά, με εξαίρεση τα βαρέα μέταλλα για τα οποία η εκτίμηση των μελετητών είναι χαμηλότερη από την εκτίμηση του μοντέλου που εφαρμόστηκε από το ΤΕΕ. Σημειώνεται ότι σε καμία περίπτωση δεν παρατηρήθηκε υπέρβαση των οριακών τιμών ποιότητας αέρα. Υπογραμμίζεται ότι για τα εν λόγω αποτελέσματα λήφθηκαν υπόψη οι συγκεντρώσεις υποβάθρου της περιοχής Καλαβασού.

Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα των συσσωρευτικών μελετών, στην περιοχή όπου προτείνονται να εγκατασταθούν οι τρεις ασφαλτικές μονάδες, η επίδραση των ασφαλτικών είναι γενικά μικρή και περιορίζεται σε αποστάσεις της τάξης των 200 μέτρων από το κέντρο του κάθε ασφαλτικού. Εκτιμάται πως αυξημένες συγκεντρώσεις αναμένονται μόνο εντός των ορίων των προτεινόμενων μονάδων ασφαλτικού. Η επίπτωση του ασφαλτικού έχει υπολογιστεί λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση των βέλτιστων πρακτικών στην μονάδα, καθώς και την ορθή λειτουργία και συντήρηση της. Σημειώνεται επίσης ότι η περιοχή δεν φιλοξενεί ευαίσθητους δέκτες για αποστάσεις ακόμη και πέραν του ενός χιλιομέτρου. Σημειώνεται ότι οι οικιστικές περιοχές είναι απομακρυσμένες από την περιοχή των προτεινόμενων ασφαλτικών. Τονίζεται ότι η κοντινότερη κοινότητα είναι αυτή του Μαρί, στην οποία οι συγκεντρώσεις οσμών θα είναι σχετικά μηδαμινές.

Αρνητικές οι εννέα κοινότητες της περιοχής Βασιλικού

Η Συντονιστική Επιτροπή Εννέα Κοινοτήτων Βασιλικού είναι έντονα αρνητικές υποστηρίζοντας ότι η περιοχή Καλαβασού είναι ήδη βεβαρημένη από την ύπαρξη του ενεργειακού κέντρου (στο οποίο θα γίνουν και όλα τα αλλά μελλοντικά ενεργειακά έργα της Δημοκρατίας), την λειτουργία λατομείων, της τσιμεντοποιίας Βασιλικού, των ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών, της ΟΕΔΑ Λεμεσού, τις μονάδες διαχείρισης απόβλητων, της αποθήκευση ασφάλτου, κ.λπ. Σημειώνετε ότι η περιοχή, ήδη αντιμετωπίζει πρόβλημα με την δυσωδία από τις εγκαταστάσεις αυτές η οποία φτάνει μέχρι τις κατοικημένες περιοχές (Ζύγι, Πεντάκωμο, Καλαβασός, Μαρί).

Σύμφωνα με τις επηρεαζόμενες κοινότητες, οι μελέτες δεν περιλαμβάνουν εκτίμηση των επιπτώσεων για τις εργασίες αποξήλωσης, και μεταφοράς των εγκαταστάσεων και την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών που απαιτούνται για την διεκπεραίωση των έργων. Τονίζουν δε ότι οι μελέτες υποβάθρου δεν είναι πλήρης, π.χ. δεν περιλαμβάνουν μετρήσεις για εντοπισμό των οσμών, ή/και ποιότητας του αέρα στα σύνορα με τις οικιστικές ζώνες. 

 

 

Λόγω της εγγύτητας των προτεινόμενων αναπτύξεων με τα όρια της ζώνης προστασίας της γεώτρησης, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων προτείνει συγκεκριμένα μέτρα τόσο για προστασίας της γεώτρησης, καθώς και των υπόγειων υδάτων. Μεταξύ άλλων προτείνει τακτική παρακολούθηση της ποιότητας του υπόγειου νερού της περιοχής, μέσω διεξαγωγής δειγματοληψιών νερού ανά εξάμηνο από πλευράς των εταιρειών. Το Τμήμα Υδάτων επισημαίνει ότι οι ρύποι που πρέπει να παρακολουθούνται και τα ανώτερα αποδεκτά όρια τους θα πρέπει να καθοριστούν από την Περιβαλλοντική Αρχή.  

Περαιτέρω, το Τμήμα Υδάτων προτείνει την παρακολούθηση συγκεκριμένης γεώτρησης μέσω της διεξαγωγής δειγματοληψιών νερού, ανά εξάμηνο, για τη διαπίστωση τυχόν αλλοίωσης της ποιότητας του νερού της γεώτρησης. Οι δειγματοληψίες, σύμφωνα με το Τμήμα, θα διεξάγονται από πλευράς των εταιρειών για τυχόν εντοπισμό τόσο υδρογονανθράκων πετρελαϊκής προέλευσης, όσο και άλλων στοιχείων ακατάλληλων για πόση. 

Δεδομένης της αποθήκευσης και χρήσης ουσιών από τις εγκαταστάσεις παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος, το Τμήμα Περιβάλλοντος θεωρεί ότι η τακτική παρακολούθηση της ποιότητας του υπογείου νερού, ενδεχομένως να μην είναι επαρκής για την πρόληψη της ρύπανσης των υπογείων νερών, καθώς η παρακολούθηση της ποιότητας των νερών δεν αποτελεί μέτρο προστασίας.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Δικαιολογημένες οι αντιδράσεις

Οι εννέα κοινότητες της περιοχής Βασιλικού είναι αρνητικές στη χωροθέτηση των ασφαλτικών στην περιοχή τους. Εκφράζουν μάλιστα σοβαρούς προβληματισμούς και έντονες επιφυλάξεις για τη δυνατότητα διασφάλισης ενός υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής, καθότι υφίστανται ήδη σημαντικές συσσωρευτικές επιπτώσεις, κυρίως όσον αφορά την πρόκληση σοβαρής οχληρίας. Και ποιος μπορεί να τους αδικήσει από την έντονη όχληση από δυσάρεστες οσμές, από τη στιγμή που στην ευρύτερη περιοχή χωροθέτησης είναι η υφιστάμενη μονάδα ΟΕΔΑ και ΧΥΤΥ. Τυχόν μετεγκατάσταση των ασφαλτικών αναμένεται να επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την περιοχή. Επομένως προτού ληφθούν οι όποιες τελικές αποφάσεις αναμένουμε από την κυβέρνηση να μας απαντήσει: Πώς θα διασφαλίσει την ορθή λειτουργία των τριών ιδιωτικών εργοστασίων παραγωγής ασφαλτικού σκυροδέματος, ενόσω για μία ολόκληρη πενταετία (2017-2023) δεν κατάφερε να διασφαλίσει την ορθή λειτουργία της δημόσιας μονάδας ΟΕΔΑ και ΧΥΤΥ Πεντακώμου στην ίδια περιοχή.