Τo Κέντρο Αριστείας CYENS ιδρύθηκε το 2018 μέσα από την εξασφάλιση της ανταγωνιστικής πρότασης (RISE– Research centre on Interactive media, Smart systems and Emerging technologies) στον Oρίζοντα 2020 στο πρόγραμμα widening που επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ερευνάς, της καινοτομίας, και της αριστείας. Συντονιστής είναι ο Δήμος Λευκωσίας, με εταίρους τα τρία δημόσια πανεπιστήμια της χώρας (Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου) και δυο κορυφαία ευρωπαϊκά επιστημονικά ιδρύματα, το University College London και το Max Planck Institute for Informatics. Tο Κέντρο Αριστείας CYENS έχει στόχο να προωθήσει ερευνητικές δραστηριότητες παγκόσμιας κλάσης και να αποτελέσει πρότυπο για τη γεφύρωση της επιστημονικής έρευνας με την καινοτομία στον τομέα των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ict). Προέδρος του διοικητικού συμβουλίου του CYENS είναι ο Δήμαρχος Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης. Η εκτελεστική επιτροπή του κέντρου αποτελείται από τον διευθυντή έρευνας καθ. Γιώργο Χρυσάνθου, τη διευθύντρια καινοτομίας δρ. Οlga Shvarova και τον εκτελεστικό διευθυντή δρ. Μιχάλη Σιριβιανό. Συντονίστρια του έργου RISE είναι η Χάρις Θεοχάρους.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ ΙΩΑΚΕΙΜ/ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ
ΔΡ. OLGA SHVAROVA, ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ CYENS
Tο CYENS Center of Excellence ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2018 με ένα μικρό αριθμό εργαζομένων. Ποιος είναι ο ρόλος του Κέντρου στην ενίσχυση των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών, καθώς και στην τόνωση της έρευνας και της καινοτομίας γενικότερα; Τι έχει καταφέρει να πετύχει τα τελευταία 4 χρόνια και πόσο ψηλά έχετε βάλει τον πήχη για τα επόμενα χρόνια;
Το Κέντρο Αριστείας CYENS έχει συνολικά 110 εργαζόμενους και προσεγγίζουμε το μέγεθος που θα επιτρέπει πλήρη επιχειρησιακή ικανότητα. Εξακολουθούν να υπάρχουν κενές θέσεις προσωπικού έρευνας και καινοτομίας σε χαμηλότερες βαθμίδες και για έμπειρους μηχανικούς πληροφορικής, αλλά θα έλεγα ότι ο πυρήνας του οργανισμού έχει ήδη δημιουργηθεί. Περίπου το 80% του προσωπικού μας είναι ερευνητές.
Η ερευνητική αριστεία είναι υψηλής προτεραιότητας για τον οργανισμό μας και αυτή ήδη αναγνωρίζεται τόσο στα κορυφαία επιστημονικά συνέδρια στους τομείς που δραστηριοποιούμαστε αλλά και από εθνικές και διεθνείς αρχές χρηματοδότησης έρευνας και καινοτομίας. Όμως, ως Κέντρο Αριστείας πρέπει να σκεφτούμε επίσης την επιχειρησιακή αριστεία και την καινοτομία. Έχουμε επανατοποθετηθεί από τότε που ξεκινήσαμε τη λειτουργία μας το 2018 και έχουμε μετατραπεί σε ένα Οργανισμό που καλύπτει όχι μόνο την έρευνα, αλλά και τις πτυχές τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας. Αυτές οι πτυχές μπορούν να κάνουν πολύ μεγάλη διαφορά στην ικανότητά μας να διευκολύνουμε, να θεσπίσουμε, και να διαχειριστούμε την τεχνολογική και πολιτιστική αλλαγή στον τομέα μας.
Οι ερευνητές μας είναι αυτοί που χρησιμοποιούν τις εντυπωσιακές γνώσεις και δυνατότητές τους για να εξερευνήσουν ποιες μπορεί να είναι οι επερχόμενες σημαντικές ανακαλύψεις, αυτές που μπορούν να επιφέρουν την «κοινωνική αλλαγή». Είναι αυτοί που αποδεικνύουν τη σκοπιμότητα των νέων προσεγγίσεων και κατανοούν τις συνέπειες της χρήσης τους.
Έχουμε ερευνητικές ομάδες που επικεντρώνονται στις ηθικές συνέπειες της ευρείας χρήσης αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και ερευνητικές ομάδες που αναπτύσσουν αλγόριθμους για υπολογιστική όραση, δημιουργία κινουμένων εικόνων, εκπαιδευτικά παιχνίδια, και κατανόηση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Έχουμε ερευνητές που εργάζονται για την αξιοποίηση της δύναμης της ψηφιοποίησης στη δημόσια υγεία. Η εφαρμογή CovPass Cyprus, ένα ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσαρμοσμένο στο Κυπριακό ΓεΣΥ, που αποθηκεύεται και προβάλλεται σε έξυπνη συσκευή, είναι ένα παράδειγμα της δουλειάς τους.
Ως οργανισμός τοποθετημένος μεταξύ των ερευνητικών ιδρυμάτων και της βιομηχανίας, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η αλλαγή είναι μια διαδικασία που πρέπει να διαχειριστούμε, αφού κάποιος πρέπει να καταδείξει τα οφέλη για την κοινωνία, και να ενθαρρύνει την υιοθέτηση και ενσωμάτωσή της. Αυτό που κάνουμε, αυτό που προβλέπεται να κάνουν όλα τα Κέντρα Αριστείας, είναι να εφαρμόζουμε τη συνεχή βελτίωση με πολύ στοχευμένο τρόπο.
Συγκεντρώνουμε και μοιραζόμαστε τη γνώση ως προς το πως μπορούμε να κάνουμε τις διαδικασίες καινοτομίας πιο αποτελεσματικές και ταχύτερες. Πώς να τις κάνουμε βιώσιμες; Πώς μπορούμε να αξιοποιησουμε την τεχνολογική αλλαγή και την ψηφιακή πρόοδο για να βελτιώσουμε την υφιστάμενη κατάσταση;
Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗ CYTA
Μιλήστε μας λίγο και τη συνεργασία σας με τη CΥΤΑ.
Η συνεργασία μας με τη CYTA, τον μεγαλύτερο πάροχο ολοκληρωμένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην Κύπρο και μια από τις κινητήριες δυνάμεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα. Έχουμε δημιουργήσει δύο μικρά συστήματα λογισμικού για το Τηλεφωνικό Κέντρο Επικοινωνίας Πελατών της CYTA, ένα για την εξακρίβωση της φωνής των πελατών και ένα για την αυτοματοποιημένη αξιολόγηση της ποιότητας των κλήσεων. Η τεχνολογία μας χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο μηχανικής εκμάθησης για να προσδιορίζει τη συναισθηματική κατάσταση του πελάτη κατά τη διάρκεια της κλήσης και να ειδοποιεί το προσωπικό της CYTA για τυχόν σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους.
Χρησιμοποιούμε την αυτοματοποίηση για να βελτιώσουμε την εξυπηρέτηση πελατών της CYTA και να αυξήσουμε την ικανοποίηση των πελατών, βελτιώνοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των λειτουργιών του τηλεφωνικού κέντρου.
Ένα άλλο καλό παράδειγμα είναι η συνεργασία μας με τη δημιουργική και πολιτιστική κοινότητα της Κύπρου. Διαθέτουμε το μοναδικό εσωτερικό δημιουργικό στούντιο στην Κύπρο που επικεντρώνεται στο να βοηθά την καλλιτεχνική κοινότητα του νησιού να αξιοποιήσει τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών. Έχουμε συνεργαστεί με μεμονωμένους καλλιτέχνες, προσφέροντάς τους διαμονή και υποστήριξη στη χρήση όλου του προηγμένου εξοπλισμού μας και δίνοντας ώθηση στην καριέρα τους. Έχουμε συνεργαστεί με την κινηματογραφική βιομηχανία για να τους βοηθήσουμε να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν σκηνικά για μια νέα σειρά του Netflix (που βρίσκεται ακόμα σε παραγωγή). Εξερευνούμε τα νέα υλικά που έχει να προσφέρει η Κύπρος μέσω της ψηφιακά ελεγχόμενης κατασκευής πρόσθετων και της εξώθησης υλικών.
Συμμετέχουμε ως εταίρος στην πρωτοβουλία Science + Technology + ARTS της ΕΕ μαζί με οργανισμούς όπως: Ars Electronica, MAXXI, ZKM Karlsruhe και Στέγη Ωνάση. Η πρωτοβουλία συνδέει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία με την καθημερινή μας ζωή και τους χώρους όπου κατοικούμε και έχει ως στόχο να αναδείξει ένα βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς μέλλον για όλους τους Ευρωπαίους.
Έτσι, έχουμε επιτύχει όχι μόνο ερευνητική αριστεία αλλά και λειτουργική και αισθητική αριστεία προωθώντας τη συνεχή βελτίωση του σχεδιασμoύ και της εμπειρίας, του στυλ, της βιωσιμότητας, και της προσβασιμότητας των υπηρεσιών. Έχουμε επιτύχει πρόοδο στην εφαρμογή της επιστημονικής διπλωματίας αναπτύσσοντας έργα που ωφελούν όλες τις κοινότητες και ενθαρρύνουν την εμπιστοσύνη και τη διακοινοτική κατανόηση. Όπως και το ίδιο το Νέο Ευρωπαϊκό όραμα, είμαστε ένας δημιουργικός και διεπιστημονικός οργανισμός , μια γέφυρα μεταξύ της επιστήμης και της τεχνολογίας, της τέχνης και του πολιτισμού στο κέντρο της πρωτεύουσας και μια γέφυρα μεταξύ των δύο μεγάλων κοινοτήτων της Λευκωσίας που χτίζεται μέσω συνεργασίας και συνδημιουργίας.
Είμαι περήφανη που λέω ότι ανταποκρινόμαστε στο όνομά μας ως Κέντρο Αριστείας, αλλά θέλουμε επιπλέον να είμαστε λειτουργικά άριστοι στη συνεχή βελτίωση και θέλουμε να μοιραζόμαστε τις γνώσεις μας. Διαθέτουμε την ομάδα καινοτομίας που μπορεί να καθοδηγήσει και να εκπαιδεύσει άλλους οργανισμούς στην ανάπτυξη τους σε θέματα καινοτομίας και στην προώθηση τεχνολογικών και πολιτιστικών αλλαγών. Οι ειδικοί μας μπορούν να βοηθήσουν άλλους, είτε πρόκειται για μεμονωμένο επιχειρηματία είτε για ερευνητικό ίδρυμα, να εστιάσουν στα σωστά σημεία, και να εφαρμόσουν τις σωστές διαδικασίες. Τα επόμενα χρόνια θα ήθελα να επικεντρωθώ στη συνέχιση της καλής δουλειάς που επιτελεί το Κέντρο και να βοηθήσω άλλους να επιτύχουν το ίδιο επίπεδο δραστηριοτήτων και αντίκτυπου.
Πώς μπορεί κάποιος να συνεργαστεί μαζί σας και ποια θεωρείτε τα συγκριτικά σας πλεονεκτήματα έναντι του ανταγωνισμού;
Συνεργαζόμαστε με άλλα πανεπιστήμια σε εθνικές και διεθνείς ερευνητικές προτάσεις και παρέχουμε υπηρεσίες εκπόνησης έρευνας. Συνεργαζόμαστε με εταιρείες για ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων. Βοηθούμε δημόσιους οργανισμούς και υπουργεία να εκπληρώσουν τις ανάγκες τους για ψηφιακό μετασχηματισμό. Παράλληλα, στηρίζουμε νεοφυείς επιχειρήσεις, καθώς και επίδοξους επιχειρηματίες να κατανοήσουν πλήρως το όφελος πίσω από την ιδέα τους, να αναπτύξουν την προσφορά υπηρεσιών τους, να βρουν τοπικούς συνεργάτες, να δημιουργήσουν πρωτότυπα, και να δοκιμάσουν και να επικυρώσουν τα μοντέλα τους.
Καλούμε όλους όσους θέλουν να χρησιμοποιήσουν οπτικοποιήσεις, τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας, τρισδιάστατη μοντελοποίηση, ανθρώπινους παράγοντες και σχεδιασμό, μοντέλα μηχανικής εκμάθησης και τεχνητής νοημοσύνης στην επιχείρησή τους να επικοινωνήσουν με το CYENS Innovation, και οποιονδήποτε αναζητεί επιστημονική συνεργασία σε αυτούς τους τομείς, να επικοινωνήσει με το CYENS Research. Ο ερευνητικός μας βραχίονας λειτουργεί ως ερευνητικό κέντρο ενώ ο βραχίονας καινοτομίας μας λειτουργεί ως πάροχος εμπορικών υπηρεσιών, με αποτέλεσμα τα δυο μαζί να καλύπτουν όλο το φάσμα των απαιτήσεων.
Δεν έχουμε πραγματικά άμεσο ανταγωνισμό στην Κύπρο. Άλλα Κέντρα Αριστείας επικεντρώνονται σε διαφορετικούς τομείς και διαφορετικές πτυχές και έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα. Τα πιο δυνατά μας σημεία, εκτός από τους τομείς εξειδίκευσής μας , είναι η ισχυρή και ποικίλη τεχνογνωσία μας στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας, η άρτια γνώση της διαχείρισης καινοτομίας, οι εκτενείς δεσμοί μας με τον καλλιτεχνικό κόσμο της Κύπρο, και η συμβολή μας στην δημιουργική και πολιτιστική βιομηχανία, που στηρίζεται από την τοπική αυτοδιοίκηση. Δεν ανταγωνιζόμαστε άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται στο οικοσύστημα καινοτομίας της Κύπρου, είτε είναι το Cyprus Seeds, το Innovative Entrepreneurship, είτε το Cyprus Institute, συνεργαζόμαστε μαζί τους.
OΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΙ ΠΕΛΑΤΕΣ
Ποιοι είναι σήμερα οι σημαντικότεροι πελάτες του Κέντρου;
Ο σημαντικότερος πελάτης μας, καθώς και πολύτιμος συνεργάτης μας, είναι ο Δήμος Λευκωσίας. Εργαζόμαστε σε μια συνιστώσα του ψηφιακού διδύμου που αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας ανάπτυξης της Έξυπνης Πόλης. Αυτό θα περιλαμβάνει ένα διαδραστικό μοντέλο τρισδιάστατης απεικόνισης της πόλης καθώς και μία βάση για την αποθήκευση των δεδομένων που θα συλλέγονται από την πόλη. Υλοποιούμε λογισμικό που συνδέει το λειτουργικό σύστημα του ψηφιακού διδύμου με κατανεμημένες εφαρμογές, όπως είναι οι εφαρμογές στάθμευσης και τα εργαλεία πρόβλεψης και μοντελοποίησης για διαχείριση και σχεδιασμό αστικών υποδομών. Το ψηφιακό δίδυμο, όταν είναι έτοιμο, θα χρησιμοποιηθεί από τον Δήμο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στη Λευκωσία και θα μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες πόλεις της Κύπρου.
Ένας άλλος σημαντικός πελάτης μας είναι η CYTA. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που μπορούμε να υποστηρίξουμε μια από τις πιο καινοτόμες δημόσιες εταιρείες στην Κύπρο στην προσπάθειά της να επωφεληθεί από την ψηφιακή αλλαγή και τα νέα εργαλεία που διατίθενται στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και σε συναφείς τομείς δημόσιων υπηρεσιών. Εντείνουμε τη συνεργασία μας φέτος με τη CYTA και ελπίζουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε μαζί τους όσο και οι δύο οργανισμοί παραμένουν ενεργοί.
Έχουμε επίσης συνεργαστεί με επιτυχία με πολλά μουσεία, και με φορείς στον τομέα της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών. Συζητάμε ένα μεγάλο έργο με το Υφυπουργείο Καινοτομίας και το Υπουργείο Μεταφορών, το οποίο έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τη διεξαγωγή δημόσιων εξετάσεων.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό, να αναφέρω την αυξανόμενη ενασχόλησή μας με τον ναυτιλιακό τομέα. Οι μεγάλες διεθνείς ναυτιλιακές εταιρείες συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο τις μετασχηματιστικές αλλαγές που επιφέρει η ψηφιοποίηση, ιδιαίτερα όταν εφαρμόζεται στις εφοδιαστικές αλυσίδες και στη διαχείριση στόλου και διερευνούμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να συμβάλουμε στη βελτιστοποίηση και τη βιωσιμότητα αυτού του πολύ σημαντικού τομέα. Εάν ενδιαφέρεστε για τη συνεχή βελτίωση που φέρνει η ψηφιοποίηση, έχουμε κάποιον στις ομάδες μας που μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε τα αποτελέσματα που θέλετε στον τομέα σας.
ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ
Τι περιλαμβάνουν οι δράσεις του Κέντρου στον τομέα της καινοτομίας;
Όταν ανέλαβα το ρόλο της Διευθύντριας Καινοτομίας πέρυσι, το Κέντρο είχε πολύ περιορισμένη απόδοση καινοτομίας, κυρίως διοργανώνοντας hackathons και μαθητικούς διαγωνισμούς. Πολύ γρήγορα αναγνώρισα ότι για να επιτύχουμε το πλήρες δυναμικό ενός Κέντρου Αριστείας με μια τόσο ποικιλόμορφη προσφορά όπως η δική μας, θα χρειαστούν ικανότητες και δυνατότητες και συγκεκριμένοι τύποι δεξιοτήτων, και για να αναπτυχθούν αυτά απαιτείται οργανωτική βούληση όσο και ηγετική προσπάθεια.
Η πρώτη ενέργεια μου ήταν να βεβαιωθώ ότι είχαμε ένα σαφές στρατηγικό όραμα και οδικό χάρτη στο Τμήμα Καινοτομίας. Ξεκίνησα εστιάζοντας στον σκοπό μας ως οργανισμός με στόχο να καθοδηγεί τις αλλαγές και στην ανάπτυξη των διαδικασιών που απαιτούνται για την εκπλήρωση των λειτουργιών μας ως προς την καινοτομία: μεταφορά τεχνολογίας, στήριξη της επιχειρηματικότητας στην κοινότητα (ειδικά στην επιτάχυνση και εκκόλαψη επιχειρήσεων), συμβάσεις για παροχή υπηρεσιών για τον εντοπισμό και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, βιομηχανικές συνεργασίες, πρωτότυπα και σχεδιασμό προϊόντων και εμπορευματοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Όλα αυτά μπορούμε να τα κάνουμε εσωτερικά, στηρίζοντας τους ερευνητές μας, καθώς και εξωτερικά, βοηθώντας τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια και άλλους οργανισμούς ή μέλη της κοινότητας, και προσφέροντας αποτελεσματικά την καινοτομία ως υπηρεσία.
Οι διαδικασίες για τη διαχείριση της καινοτομίας είναι υψίστης σημασίας. Χωρίς διαδικασία δεν θα υπάρξει συστημική αλλαγή, παρά μόνο τυχαία και προσωρινή, μη αναπαραγώγιμη βελτίωση. Όπως είπε ο Edward Deming, «η ποιότητα δεν προέρχεται από την επιθεώρηση αλλά από τη βελτίωση της διαδικασίας παραγωγής… Αν δεν μπορείς να περιγράψεις αυτό που κάνεις ως διαδικασία, δεν ξέρεις τι κάνεις».
Περίμενα μια αργή διαδικασία απορρόφησης αυτού που προσφέρουμε, αλλά το ενδιαφέρον έχει μέχρι στιγμής ξεπεράσει τις αρχικές μας προσδοκίες. Η ώρα είναι κατάλληλη για την καινοτομία, η Κύπρος είναι έτοιμη για μια αλλαγή αν και δεν είναι ξεκάθαρο σε όλους τους τομείς ότι κάποια πράγματα πρέπει να γίνουν διαφορετικά για να πετύχουν. Νομίζω ότι το μέλλον είναι λαμπρό, και όσο περισσότερα κάνουμε, τόσο περισσότερη αναγνώριση λαμβάνουμε, τόσο περισσότερες εταιρείες και επιχειρηματίες βοηθούμε στο ταξίδι τους, τόσο περισσότεροι οργανισμοί θα κατανοούν την ανάγκη και την αξία αυτών που προσφέρουμε. Και μόνο τώρα, που είμαστε έτοιμοι, στρέφουμε την προσοχή μας στο μάρκετινγκ και την προβολή μας του έργου μας.
ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
Συγκρίνεται ευνοϊκά η Κύπρος σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ όσον αφορά την καινοτομία και την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων;
Δεν μου αρέσει η λέξη «απορρόφηση» που χρησιμοποιείται σε αυτό το πλαίσιο. Τα κεφάλαια δεν πρέπει απλά να απορροφώνται, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τη δημιουργία απτών, μετρήσιμων αντικτύπων. Η Κύπρος είναι ισχυρή στην ερευνητική της παραγωγή και ξεπερνά τα αναμενόμενα επίπεδα όσον αφορά την επιστήμη, την προσέλκυση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για έρευνα, τις υπηρεσίες σε Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών και στη δημιουργία εφαρμογών για κινητά. Ωστόσο, εξακολουθεί να κατατάσσεται χαμηλά σε αριθμό αποφοίτων θετικών επιστημών και μηχανικών, στην υιοθέτηση υψηλής τεχνολογίας, στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη διαθεσιμότητα δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων για Έρευνα και Ανάπτυξη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα χαμηλή επιχειρηματική εξειδίκευση και έλλειψη ανθρώπινου κεφαλαίου σε σύγκριση με άλλες οικονομίες υψηλού εισοδήματος παγκοσμίως.
Τα καινοτόμα προϊόντα μπορούν να αναπτυχθούν στη βιομηχανία ή στο δημόσιο τομέα. Η μεγαλύτερη απορρόφηση καινοτομίας της Κύπρου συμβαίνει στον δημόσιο τομέα της. αλλά αν στραφούμε στις στατιστικές της ΕΕ, βλέπουμε ότι εδώ χρειάζεται επειγόντως αλλαγή στάσης. Η πρόσφατη έκθεση της ΕΕ έδειξε ότι με μόνο το 4,3% των δημοσίων συμβάσεων να αφιερώνεται στην αγορά καινοτόμων λύσεων – η Κύπρος κατατάσσεται στην 25η θέση στην Ευρώπη. Αυτές είναι χαμηλές επιδόσεις, σταθερά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 9,3% και κάτω από το εκτιμώμενο 17% που απαιτείται για να καταστεί δυνατός ένας πλήρης εκσυγχρονισμός του κυπριακού δημόσιου τομέα .
Αν εξετάσουμε ειδικότερα τη μετασχηματιστική καινοτομία, το μερίδιο των επενδύσεων στην υιοθέτηση (τα κεφάλαια που δαπανώνται για την αγορά και την ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών) στην Κύπρο είναι 29%, πολύ κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 84%. Η υιοθέτηση νέων λύσεων στην αγορά είναι εξαιρετικά χαμηλή – μόλις 1% και το μερίδιο που δαπανάται για την υιοθέτηση σημαντικά βελτιωμένων λύσεων είναι επίσης χαμηλό (28%). Η Κύπρος βασίζεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό (71%) στην υιοθέτηση σταδιακών βελτιώσεων στις υπάρχουσες λύσεις από ό,τι ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος (16%) . Οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι μετασχηματιστικές και βασικές τεχνολογίες με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα, επιφέροντας κέρδη τόσο στην ποιότητα όσο και στην αποτελεσματικότητα σε όλους τους τομείς δραστηριότητας του δημόσιου τομέα. Υπάρχουν εξαιρέσεις: η ψηφιοποίηση στην υγειονομική περίθαλψη και στις κοινωνικές υπηρεσίες είναι οι τομείς όπου η Κύπρος βρίσκεται στην κορυφή της συγκριτικής αξιολόγησης της ΕΕ. Γενικότερα όμως, η Κύπρος υποεπενδύει στην υιοθέτηση καινοτόμων ψηφιακών τεχνολογιών. Εάν μπορέσουμε να το αλλάξουμε αυτό, θα αλλάξουμε ολόκληρη τη χώρα – και εμείς, στο CYENS Centre of Excellence, έχουμε τα εργαλεία, τις γνώσεις, τις διαδικασίες και την τεχνολογία για να ηγηθούμε αυτής της αλλαγής.
Η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΣΤΟ CYENS
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ EΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ CYENS ΚΑΘHΓΗΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ
Το CYENS δραστηριοποιείται στους τομείς των διαδραστικών μέσων, έξυπνων συστημάτων και αναδυόμενων τεχνολογιών. Στο Κέντρο διεξάγεται διεπιστημονική και εφαρμοσμένη έρευνα σε ευρύ φάσμα επιστημονικών κλάδων, συμπεριλαμβανομένων της Επιστήμης των Υπολογιστών (π.χ., Ανθρώπινοι Παράγοντες, Πολυμέσα, Τεχνητή Νοημοσύνη, Υπολογιστική Απεικόνιση, Μηχανική Μάθηση, και Εικονική και Επαυξημένη Πραγματικότητα), του Σχεδιασμού, της Μηχανικής, της Ψυχολογίας, και της Νευροεπιστήμης. To CYENS στηρίζεται σε 3 βασικούς Ερευνητικούς Πυλώνες: (1) Οπτικές επιστήμες – με επικεφαλής τη Kαθ. Δ. Γρηγορίου-Μιχαήλ (2) Ανθρώπινοι Παράγοντες & Σχεδιασμός – με επικεφαλής τον Καθ. Μ. Αβρααμίδη και (3) Επικοινωνίες & Τεχνητή Νοημοσύνη με επικεφαλής τον Καθ. Λ. Μιχαήλ. Οι 19 Διεπιστημονικές Ερευνητικές Ομάδες προσφέρουν στο Κέντρο ποικίλη και συμπληρωματική τεχνογνωσία. Κάθε ομάδα αποτελείται από έναν επικεφαλής επιστήμονα (10 εκ των οποίων προέρχονται από τα 3 Δημόσια Πανεπιστήμια της Κύπρου) και αριθμό ερευνητών. Η συνδυασμένη εμπειρογνωμοσύνη παρέχει λύσεις σε ευρύ φάσμα προβλημάτων, εξυπηρετώντας τη Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης, λειτουργώντας ως συνδετικός κρίκος της ακαδημαϊκής έρευνας και της βιομηχανικής ανάπτυξης. Το Κέντρο υποστηρίζεται από ιδιαίτερα δραστήριο Γραφείο Έρευνας το οποίο παρέχει υποστήριξη με στόχο την προσέλκυση χρηματοδότησης, τη συγγραφή προτάσεων, τη διαχείριση και υλοποίηση υφιστάμενων έργων, κ.λ.π. Του Γραφείου Έρευνας προϊσταται η Δρ. Στυλιανή Πετρούδη.
Το Κέντρο έχει προσδιορίσει κύριες στρατηγικές ερευνητικές προτεραιότητες, οι οποίες παρέχουν τεράστιες ευκαιρίες για τη δημιουργία συνεργασιών μεταξύ ακαδημαϊκών και βιομηχανικών φορέων: το Διαδίκτυο Αισθήσεων, οι Υβριδικοί Χώροι, η Ψηφιακή Δημιουργικότητα στις Τέχνες & Πολιτισμός, και η Περιβαλλοντική Πληροφορική. Το Κέντρο στηρίζει σθεναρά τον τομέα των Τεχνών και της Τεχνολογίας και είναι εταίρος του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus.
Οι ερευνητές του CYENS παράγουν σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα όπως φαίνεται μέσα από επιστημονικές δημοσιεύσεις και επιτυχημένες ανταγωνιστικές προτάσεις χρηματοδότησης. Επικεφαλής ερευνητές του Κέντρου, κατατάσσονται στους καλύτερους ερευνητές στην Κύπρο αλλά και διεθνώς (Καθ. A. Steed, Καθ. Κ. Παττίχης, Καθ. Γ. Χρυσάνθου, Δρ. Φ. Λιαροκάπης, και άλλοι). Ακολουθώντας πολιτική ανοικτής επιστήμης, πέρα των 150 επιστημονικών δημοσιεύσεων του Κέντρου είναι προσβάσιμες στο ευρύ κοινό.
Το CYENS έχει εξασφαλίσει περισσότερα από 40 ερευνητικά έργα και βιομηχανικές συνεργασίες σε διεθνείς, ευρωπαϊκές και εθνικές προσκλήσεις. Μέσω αυτών των έργων, το Κέντρο έχει αναπτύξει και καλλιεργήσει σχέσεις με πολυάριθμους ερευνητικούς οργανισμούς, ακαδημαϊκά ιδρύματα, ΜΜΕ, ΜΚΟ και κυβερνητικούς φορείς.
Κάποια από τα Ερευνητικά Προγράμματα του Κέντρου:
Το iNicosia (interactive Nicosia) είναι το πρώτο εμβληματικό έργο του CYENS: ένα διεπιστημονικό ερευνητικό έργο που συγκεντρώνει τις ικανότητες πολλών ερευνητών. Στόχος του είναι η δημιουργία ενός Ψηφιακού Διδύμου της πόλης της Λευκωσίας. Το όραμα είναι να δημιουργηθεί μια παράλληλη τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση της πόλης η οποία θα ενημερώνεται σταδιακά από την πραγματική πόλη, μέσω χωροχρονικών δεδομένων, σε πραγματικό χρόνο από τις υποδομές της Έξυπνης Πόλης και ανθρώπινες πηγές πληροφόρησης.
Tο έργο Λήδρα Πάλας αφορά σε έκθεση που διοργανώθηκε στο Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο με στόχο να παρουσιάσει την ιστορία του εμβληματικού ξενοδοχείου αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα την ταραχώδη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Ταυτόχρονα, αναδεικνύει την κοσμοπολίτικη Λευκωσία και τη νεωτερικότητα στην Κύπρο. Βασικό ρόλο στο έργο κατέχουν οι σύγχρονες τεχνολογίες μέσω των οποίων «ζωντανεύουν» η ιστορία και οι χώροι του ξενοδοχείου με πρωτότυπο και διαδραστικό τρόπο.
Το έργο EHEM (Enhancement of Heritage Experiences: the Middle Age Digital Layered Models of Architecture and Mural), έχει ως στόχο να παράξει εικονικές αναπαραστάσεις μεσαιωνικών τοιχογραφιών από διάφορες εποχές. Οι αναπαραστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο για ερευνητές, συντηρητές, επιμελητές της πολιτιστικής κληρονομιάς, κ.λ.π, καθώς και να συνδράμουν στην αντίληψη και εμπειρία των επισκεπτών.
Το έργο TONE (Using musculo–postural biofeedback in virtual reality for pain management in musicians) στοχεύει στην πρόληψη και τη θεραπεία του πόνου σε μυοσκελετικές διαταραχές των μουσικών. Το έργο αναπτύσσει ένα καινοτόμο εργαλείο εικονικής πραγματικότητας και παιχνιδοποίησης για να βοηθήσει τους μουσικούς στην υιοθέτηση στρατηγικών πρόληψης και διαχείρισης του μυοσκελετικού πόνου.
Το CYENS είναι συν-συντονιστής του Ευρωπαϊκού Κόμβου Ψηφιακής Καινοτομίας (EDIH) της Κύπρου, DiGiNN, μαζί με το Ινστιτούτο Κύπρου (ΙΚυ). Το έργο κατέλαβε την 3 θέση πανευρωπαϊκά, ανάμεσα σε εκατοντάδες αιτήσεις, λαμβάνοντας τη μέγιστη δυνατή βαθμολογία. Ο Κόμβος θα λειτουργεί ως οne-stop-shop για την υποστήριξη της υιοθέτησης νέων ψηφιακών τεχνολογιών – ιδιαίτερα τεχνητής νοημοσύνης, υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων και κυβερνοασφάλειας. Μέσα από αυτό τον ρόλο και ως εταίρος του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus, το CYENS υποστηρίζει σθεναρά τη δίδυμη μετάβαση της Ευρώπης.
Το CYENS επεκτείνει και αναβαθμίζει τις ερευνητικές του υποδομές και τον εξοπλισμό του, ώστε οι ερευνητές του να μπορούν να διεξάγουν έρευνα τελευταίας τεχνολογίας. Το Τμήμα Έρευνας λειτουργεί σήμερα τέσσερα εργαστήρια:
- Το εργαστήριο Ψυχοφυσιολογίας και Σχεδιασμού Αλληλεπίδρασης εξοπλισμένο με εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλές εφαρμογές, όπως στις επιστήμες της ζωής (αποκατάσταση, φυσιοθεραπεία, κ.λ.π.), στην εικονική πραγματικότητα και στην ψυχαγωγία.
- Το Εργαστήριο Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας, για την ανάπτυξη επιστημονικών μελετών στις συγκεκριμένες τεχνολογίες και την εφαρμογή τους σε πολυάριθμους τομείς όπως στην ψυχαγωγία, το διάστημα, την ιατρική, τη βιομηχανία, τις τέχνες, κ.λ.π.
- Το Εργαστήριο Ρομποτικής, το οποίο είναι εξοπλισμένο με drones και ένα έξυπνο ρομπότ και κοιτάζει εφαρμογές όπως η περιβαλλοντική παρακολούθηση, αντιμετώπιση καταστροφών, κ.λ.π.
- Το εργαστήριο καταγραφής κίνησης, που σύντομα θα συμπληρωθεί με σύστημα εικονικής παραγωγής, προσφέρει τεχνολογίες για έρευνα στους τομείς του κινηματογράφου και των παιχνιδιών.
To CYENS έχει αναπτύξει ένα Πρόγραμμα Διδακτορικής Κατάρτισης το οποίο στοχεύει στην παροχή της καλύτερης δυνατής εμπειρίας στους φοιτητές, ακολουθώντας βέλτιστες πρακτικές. Είναι ένα εσωτερικό πρόγραμμα για διδακτορικούς φοιτητές που εγγράφονται στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου ή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ή στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το πρόγραμμα επιτρέπει στους φοιτητές να συμμετάσχουν σε επιστημονικά σεμινάρια, ερευνητικές παρουσιάσεις και επισκέψεις. Η επίβλεψη των φοιτητών γίνεται σε συνεργασία με τους εταίρους UCL και Max Planck, και άλλα μέλη του δικτύου. Επίσης το CYENS διαθέτει προγράμματα πρακτικής άσκησης που απευθύνονται σε φοιτητές και άτομα που βρίσκονται στο ξεκίνημα της σταδιοδρομίας τους.
Τέλος, οι ερευνητές του CYENS συμμετέχουν σε διάφορα επιστημονικά συνέδρια και εργαστήρια με σημαντική εμβέλεια. Το 2021, το CYENS εγκαινίασε το δικό του συνέδριο IMET( International Conference on Interactive Media, Smart Systems and Emerging Technologies), το οποίο διεξάγεται φέτος για δεύτερη συνεχή χρονιά από τις 4 μέχρι τις 7 Οκτωβρίου 2022.
