Επαγγελματικοί κλάδοι στην Κύπρο, που συνεργάζονται με Ρώσους επιχειρηματίες, ακολουθούν κατά γράμμα τις κατευθυντήριες γραμμές της ομάδας εργασίας του Υπουργείου Οικονομικών σε σχέση με τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα. Δικηγόροι και λογιστές έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς είχαν αρκετούς πελάτες, τόσο από τη Ρωσία όσο και την Ουκρανία.
Οι τελευταίες ανακοινώσεις που εξέδωσε το αρμόδιο Υπουργείο Οικονομικών δίνουν απάντηση σε ασάφειες που περιλαμβάνουν κάποια από τα περιοριστικά μέτρα. Παράλληλα, παρέχουν διευκρινίσεις σε σχέση με τον τρόπο που θα χειρίζονται ειδικά τους Ρώσους πελάτες τους, τις υπηρεσίες που μπορούν να τους παρέχουν και τις πληρωμές τις οποίες μπορούν να διενεργούν. Επίσης, αναμένεται και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) να τους κατευθύνει για τον τρόπο διαχείρισης των πελατών τους από τη Ρωσία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η ρωσική εισβολή φέρνει τρεις κολοσσούς στην Κύπρο
Πέραν των οδηγιών από πλευράς της εκτελεστικής εξουσίας, τα θεσμικά όργανα των δικηγόρων και των λογιστών εξέδωσαν σχετικές εγκυκλίους. Να σημειωθεί πως συνήθως η συνεργασία των Κύπριων δικηγόρων με Ρώσους επικεντρώνεται στην παροχή νομικών συμβουλών και διοικητικών υπηρεσιών. Υπενθυμίζεται πως, αρχές του μήνα, τόσο οι δικηγόροι όσο και οι λογιστές, με επιστολή τους στους υπουργούς Οικονομικών και Εξωτερικών είχαν καλέσει το κράτος να προχωρήσει στη λήψη μέτρων και ενεργειών, καθώς, όπως είχαν υποστηρίξει, αντιμετώπιζαν πολλές δυσκολίες από τα περιοριστικά μέτρα και την εφαρμογή τους.
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος με εγκύκλιο του αναφέρει πως τα περιοριστικά μέτρα αποτελούν δεσμευτικές νομικές πράξεις για τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους πολίτες τους, με άμεση εφαρμογή στην εσωτερική τους έννομη τάξη. Διευκρινίζει πως τα περιοριστικά μέτρα που υιοθετούνται από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο ή άλλα κράτη, αν και δεν αποτελούν δεσμευτικές νομικές πράξεις για τα κράτη μέλη της ΕΕ, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να συνεκτιμώνται στη γενικότερη πολιτική συμμόρφωσης από τις υπόχρεες οντότητες, καθώς αποτελούν μέρος του ευρύτερου διεθνούς πλαισίου κυρώσεων.
Όπως ξεκαθαρίζεται, το καθεστώς των οικονομικών κυρώσεων εμποδίζει τις υπόχρεες οντότητες (δικηγορικά γραφεία) να δραστηριοποιούνται ή να ενεργούν για λογαριασμό ατόμων ή νομικών οντοτήτων που υπόκεινται σε κυρώσεις. Οι υπόχρεες οντότητες θα πρέπει να ελέγχουν τους καταλόγους οικονομικών κυρώσεων πριν προσφέρουν υπηρεσίες ή εκτελέσουν συναλλαγές για πελάτες. «Εάν ένα φυσικό και/ή νομικό πρόσωπο περιλαμβάνεται στη λίστα κυρώσεων και/ή υπόκειται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή πελάτες δεν μπορούν να συναλλάσσονται με αυτά τα κεφάλαια ή να διαθέτουν πόρους σε αυτό το πρόσωπο, το οποίο ενδέχεται να είναι και τρίτο συναλλασσόμενο με πελάτη πρόσωπο» προστίθεται στην εγκύκλιο.
Οι ενέργειες των δικηγόρων
Με την εγκύκλιο του Τμήματος Εποπτείας και Συμμόρφωσης καλούνται οι υπόχρεες οντότητες, δηλαδή δικηγορικά γραφεία ( φυσικά και νομικά πρόσωπα) που είναι κάτω από την εποπτεία του Δικηγορικού Συλλόγου να προχωρήσουν σε πέντε δράσεις. Συγκεκριμένα, καλούνται οι δικηγόροι να προβούν στις δέουσες ενέργειες για υιοθέτηση και εφαρμογή πλαισίου διαδικασιών συμμόρφωσης με τις κυρώσεις (Sanctions Compliance Program) και να προβαίνουν σε ενδελεχή και συνεχή αξιολόγηση ρίσκου των πελατών τους, είτε με ξεχωριστό εγχειρίδιο, είτε με ένταξή τους στο υφιστάμενο εγχειρίδιο για την Καταπολέμηση Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (AML Manual).
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να προβούν άμεσα στις δέουσες ενέργειες για αυστηρή εφαρμογή των κυρώσεων για νομικές οντότητες και φυσικά πρόσωπα τα οποία εμπίπτουν στις λίστες κυρώσεων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο μεταξύ, μέχρι το τέλος του μήνα θα πρέπει να ενημερώσουν το Τμήμα Εποπτείας κατά πόσο παρέχουν υπηρεσίες σε νομικές οντότητες ή φυσικά πρόσωπα τα οποία εμπίπτουν στις λίστες κυρώσεων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να δηλώνουν τα ονόματα τους, το είδος του περιουσιακού στοιχείου που έχει δεσμευτεί (π.χ. ακίνητη περιουσία, μετρητά, χρηματοοικονομικά μέσα) καθώς και τη συνολική αξία τους. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και σε περίπτωση επιβολής πρόσθετων μέτρων και ή κυρώσεων. Μάλιστα, σημειώνεται πως, σε περίπτωση επιβολής πρόσθετων περιοριστικών μέτρων, θα πρέπει να ενημερώνεται ο Δικηγορικός Σύλλογος εντός δέκα ημερών. Ταυτόχρονα, τους καλούν να ενημερώνονται συχνά για τις κυρώσεις, ενώ για την επαναξιολόγηση του ρίσκου των πελατών τους πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον κατάλογο κυρώσεων του Γραφείου Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων των ΗΠΑ και τις ανακοινώσεις του κυπριακού Υπουργείου Οικονομικών.
Θα διώκονται όσοι δεν συμμορφώνονται
Όπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο, η παραβίαση των κυρώσεων μπορεί να οδηγήσει σε ποινική δίωξη ή διώξεις από το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου. Επιπρόσθετα, τονίζεται πως το καθεστώς οικονομικών κυρώσεων εμποδίζει τις υπόχρεες οντότητες να δραστηριοποιούνται ή να δραστηριοποιηθούν σε συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες και βιομηχανίες που εντάσσονται στο πλαίσιο των κυρώσεων. Υποδεικνύεται, επίσης, πως φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή πελάτες δεν μπορούν να συναλλάσσονται σε κυρωθείσες επιχειρηματικές δραστηριότητες και βιομηχανίες. Η παράβαση κυρώσεων μπορεί να οδηγήσει σε ποινική δίωξη ή και κυρώσεις από το Διοικητικό Συμβούλιο των Δικηγόρων.
Καταλήγοντας, επισημαίνεται πως «πέραν των θεσμικών ποινικών συνεπειών, οι δικηγόροι εν γένει, ως επάγγελμα υψηλού ρίσκου, δύνανται να χαρακτηριστούν ως “professional enablers” κακόβουλων και/ή καταχρηστικών ενεργειών φυσικού ή νομικού προσώπου που περιλαμβάνεται στη λίστα κυρώσεων και/ή υπόκειται σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, που αποσκοπούν στην αποφυγή των κυρώσεων, με όλους τους κινδύνους που ελλοχεύουν και απορρέουν από αυτό, τόσο για τους ίδιους τους δικηγόρους, όσο και για τον ευρύτερο τομέα των υπηρεσιών, αλλά και τη χώρα γενικότερα».
Και οι λογιστές
Εξάλλου, ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών (ΣΕΛΚ) με συνεχείς ανακοινώσεις του ενημερώνει τα μέλη του για τις τοποθετήσεις του Υπουργείου Οικονομικών για τις κυρώσεις. Επίσης, τα παραπέμπει σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες της ΕΕ για να λαμβάνουν άμεσες ειδοποιήσεις για τις κυρώσεις. Παράλληλα, παρέθεσε και δύο δημοσιεύσεις που αφορούν την ενημέρωση των Ευρωπαίων λογιστών για τη ρωσική εισβολή και για τις επιπτώσεις στις χρηματοοικονομικές αγορές της Ένωσης. Όπως αναφέρει η αρμόδια αρχή των λογιστών της Ευρώπης, οι λογιστές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε σχέση με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, τη λογιστική, τον έλεγχο και την υποβολή εκθέσεων. Λόγω της κατάστασης που διαμορφώνεται τούς επισημαίνεται ότι πρέπει να λαμβάνουν νομικές συμβουλές. Αξίζει να σημειωθεί πως, με το ξέσπασμα του πολέμου, ο ΣΕΛΚ είχε εκφράσει τις ανησυχίες του για επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία και ειδικά στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών. Μάλιστα, είχαν αναφέρει πως πιθανόν να επηρεαστούν ο τουρισμός, οι επενδύσεις, οι υπηρεσίες, το εμπόριο και οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, καθώς η Κύπρος έχει στενές οικονομικές σχέσεις και με τις δύο εμπλεκόμενες χώρες.
