Στα ύψη οι τιμές οικοδομικών υλικών

Του Στέλιου Τσιάρτα

Οι αυξήσεις στις πρώτες ύλες είναι εδώ, απότοκο συνδυασμών από αρκετούς παράγοντες που πυροδοτήθηκαν από τις επιπτώσεις που επέφερε η πανδημία. Αν κάποιοι κώφευαν στις σειρήνες που ηχούσαν εδώ και καιρό, ο οικοδομικός κλάδος της χώρας είναι από τους πρώτους που έζησαν στο πετσί τους την αλλαγή που συντελείται στις τιμές σημαντικών αγαθών. Το Insider συνομίλησε με παράγοντες του κλάδου και καταγράφει ανησυχίας και προτάσεις.

Σαν θηλιά που σφίγγει τον κατασκευαστικό κλάδο της χώρας μπορούν να χαρακτηριστούν, χωρίς αμφιβολία οι συνεχιζόμενες αυξήσεις που παρατηρούνται στις τιμές των οικοδομικών υλικών. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην οικοδομική βιομηχανία. Σε μακροοικονομικό επίπεδο, το φαινόμενο αναμένεται να ασκήσει πιέσεις για επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας, με όλα τα συνεπακόλουθα. Σε μικροοικονομικό επίπεδο, αναμένεται αυξημένο κατασκευαστικό κόστος, υψηλό ρίσκο προς εργολήπτες, πωλητές, νοικοκυριά και επενδυτές, δυστοκία στην έναρξη νέων έργων, καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση έργων που είναι σε εξέλιξη, πιέσεις για αναστολή εργασιών, πιθανή έλλειψη συγκεκριμένων υλικών ή μεγάλους χρόνους αναμονής για την παραλαβή τους και, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, ανάγκη πιστωτικής επέκτασης για να ολοκληρωθούν ή να ξεκινήσουν ορισμένα κατασκευαστικά έργα.

Από που προέκυψαν όμως τσουχτερές ανατιμήσεις σε βασικά υλικά; Υπάρχουν αρκετά αίτια που προκαλούν το φαινόμενο των ανατιμήσεων, ένας συνδυασμός στοιχείων που προκαλούν την απότομη αύξηση. Το προοδευτικό άνοιγμα των οικονομιών που συντελέστηκε από τις αρχές του έτους και η αύξηση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών, που σε ορισμένες περιπτώσεις μεταφράστηκε σε διάθεση για αγορά κατοικίας, κατέχουν σημαντικό ρόλο στο φαινόμενο.

Ακόμη η τεράστια επίδραση έχουν η μειωμένη εξαγωγή πρώτων υλών από την Κίνα και η εκτόξευση του κόστους των θαλάσσιων μεταφορών. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο οίκος αναλύσεων Drewry, η μεταφορά ενός container 40 ποδών (ft) στην αγορά spot από τη Σαγκάη έως τη Νέα Υόρκη κόστιζε στις 5 Αυγούστου 13.489 δολάρια, ποσό που είναι αυξημένο κατά 298% σε ετήσια βάση. Το αντίστοιχο κόστος προς το Ρότερνταμ διαμορφωνόταν στα 13.628 δολάρια (+664% σε σχέση με πέρυσι).

Πρώτιστος όμως, η αύξηση στη ζήτηση πρώτων υλών με παράλληλη μείωση της παραγωγής λόγω COVID-19, είναι εκείνη που καθορίζει τη διαδρομή. Βάσει των τελευταίων στοιχείων της IHS Markit και του Chartered Institute of Purchasing Supply (CIPS), οι συνολικές νέες παραγγελίες για δομικά υλικά αυξήθηκαν τους πρώτους μήνες του έτους, με τον ταχύτερο ρυθμό από την έναρξη της έρευνας, πριν από 24 χρόνια.

Ακριβός ο λογαριασμός

Οι τιμές στα περισσότερα οικοδομικά υλικά μπορούμε να πούμε πως δεν έχουν απλά αυξηθεί, αλλά έχουν εκτοξευθεί σε υψηλά επίπεδα.  Οι ανατιμήσεις που παρατηρούνται επηρεάζουν τις τιμές των ακινήτων, τόσο για την εξαρχής δόμηση, όσο και τις ανακαινίσεις των κατοικιών.

Ποιος είναι όμως ο λογαριασμός; Σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας κατά το πρώτο επτάμηνο του έτους το κόστος κατασκευής αυξήθηκε κατά 7,21%. Τη μεγαλύτερη αύξηση στα οικοδομικά υλικά παρουσιάζει ο κατασκευαστικό χάλυβας με την άνοδο στην τιμή του να φτάνει του 35,20%  για το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου, σε σχέση με το ίδιο διάστημα της περσινής χρονιάς. Ακολουθεί ο σίδηρος οικοδομής με την τιμή του να εκτοξεύεται κατά 33,39% και οι χαλκοσωλήνες που παρουσίασαν άνοδο της τάξης του 30,39%.

Αυξήσεις υπάρχουν και στα κεραμικά είδη, με το κόστος των κεραμιδιών για το πρώτο επτάμηνο του έτους να αυξάνονται κατά 1,42% σε σύγκριση με πέρυσι, στα τούβλα παρουσιάστηκε άνοδος 8,78%, στα είδη υγιεινής από πορσελάνη η αύξηση ήταν 1,65% ενώ στα πλακάκια σημειώθηκε μείωση στο κόστος 1,06%.

Από τον λογαριασμό δεν θα μπορούσε να λείπει η κατηγορία της ξυλείας.Το κόστος για ερμάρια και πάγκους αυξήθηκε κατά 4,72%, για πόρτες και παράθυρα 3,66%, η ακατέργαστη (πριστή) ξυλεία είχε άνοδο 12,06%, η βιομηχανική ξυλεία (κόντρα πλακέ, MDF, παρκέ, laminated) είχε αύξηση 7,08%. Η ανατίμηση στα θερμομονωτικά υλικά ήταν 10,36% και στα υγρομονωτικά 0,79%. Στα ντεπόζιτα νερού σημειώθηκε μείωση της τάξης 1,83% ενώ αντίθετα αύξηση 9,89% σημειώθηκε στους πλαστικούς σωλήνες, 3,98% στις πόρτες και παράθυρα από PVC και 8,05% στα είδη υγιεινής από ακρυλικό και λοιπά πλαστικά είδη μπάνιου.

Όσον αφορά το ηλεκτρολογικό υλικό την μεγαλύτερη αύξηση κατά 19,18% σημείωσε η κατηγορία των καλωδίων, οι πρίζες, διακόπτες, ασφάλειες και μονωτές είχαν άνοδο 8,69% ενώ στους λαμπτήρες η άνοδος ήταν 0,48% στο επτάμηνο του έτους. Στα μεταλλικά προϊόντα οι ανατιμήσεις στις σωλήνες από χάλυβα ήταν 26,66% , η ανατίμηση στα σιδερένια κάγκελα ήταν 23,03%, στις στέγες/ υπόστεγα και μεταλλικά μέρη τοποθέτησης γυψοσανίδας και τσιμεντοσανίδας η αύξηση ήταν 19,96% και στο δομικό πλέγμα η άνοδος ήταν 14,20%.

Μικρότερες ήταν οι ανατιμήσεις στα μάρμαρα που έφθασαν 2,18% ενώ αντίθετα στους γρανίτες και στις διακοσμητικές πέτρες οι τιμές παρέμειναν σταθερές. Στις πόρτες και παράθυρα από αλουμίνιο η αύξηση στο επτάμηνο ήταν 2,14%, στα κάγκελα και γρίλιες από αλουμίνιο 3,96% ενώ δεν παρατηρήθηκε αύξηση στις κλειδαριές, μεντεσέδες και χερούλια. Στα είδη θέρμανσης και ψύξης,  το κόστος στους καυστήρες και οι λέβητες σημείωσαν άνοδο 1,65%, τα σώματα κεντρικής θέρμανσης είχαν αύξηση 3,11%, το κόστος στα τζάκια αυξήθηκαν  4,85% ενώ αντίθετα στις συσκευές κλιματισμού οι τιμές μειώθηκαν 4,85%. Οι τιμές στους ηλιακούς και ηλεκτρικούς θερμοσίφωνες είχαν άνοδο 5,43%, οι αντλίες, πιεστικά και φίλτρα νερού 2,26% και ανελκυστήρες 1,29%.

Ποιοι θα πληρώσουν τον λογαριασμό;

Οι ανατιμήσεις που παρουσιάζονται σε βασικά υλικά, που συμπεριλαμβάνουν και τα οικοδομικά είναι κάτι που ταλανίζει ολόκληρη την Ευρώπη και αν δεν βρεθεί λύση στο πρόβλημα, τόσο διεθνώς, όσο και εγχώρια, τότε το κόστος θα επωμιστούν οι πολίτες με δύο τρόπους.

Καταρχάς παρότι τα συμβόλαια περιλαμβάνουν όρο για αυξομειώσεις υλικών στα έργα του δημόσιου τομέα, κάτι που γενικά εφαρμόζεται από το άρθρο των αυξομειώσεων βασικών υλικών, οι δείκτες δεν καλύπτουν και δεν αποζημιώνουν την απώλεια του εργολάβου. Δηλαδή, όταν αυξάνεται το κόστος των υλικών, αυξάνεται και η αμοιβή του εργολάβου ώστε να αντισταθμίζεται η απώλεια.

Κατά δεύτερο στα έργα του ιδιωτικού τομέα το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο, η πρακτική  που εφαρμόζεται με τον όρο των αυξομειώσεων να διαγράφεται ή να μηδενίζεται, δημιουργεί τεράστιες επιπτώσεις στον εργολάβο που επωμίζεται τεράστια οικονομική ζημιά, η οποία με τα σημερινά δεδομένα φτάνει μέχρι και το 15% της αξίας του έργου.

Πρόεδρος ΕΤΕΚ Κωνσταντίνος Κωνσταντή –  Κίνδυνος οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων

 Σε ποιους παράγοντες οφείλεται η άνοδος των τιμών των οικοδομικών υλικών;

Η πανδημία Covid – 19 ενεργοποίησε μια σειρά από παράγοντες που δημιούργησαν αυξημένη ζήτηση και μειωμένη προσφορά σε ότι αφορά τα συγκεκριμένα υλικά. Για παράδειγμα πριν μερικούς μήνες οι χώρες της Δύσης βρισκόντουσαν στο στάδιο που άρχισαν να ξεπερνούν την πανδημία άρα η ζήτηση άρχισε να αυξάνεται ενώ χώρες παραγωγοί πρώτων υλών (π.χ Ινδία), βρισκόντουσαν στην δίνη της πανδημίας, άρα μειωμένη προσφορά. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Κίνα η οποία είχε τον πρώτο λόγο στις εξαγωγές οικοδομικών υλικών, πλέον για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της εισάγει οικοδομικά υλικά και από άλλες χώρες.

Επιπρόσθετα λόγω της πανδημίας covid-19 και των επιπτώσεων που έχει επιφέρει κατά πρώτο λόγο έχει μειωθεί σημαντικά η παραγωγή πρώτων υλών και κατά συνέπεια οικοδομικών υλικών και κατά δεύτερο έχουν αυξηθεί τα μεταφορικά ναύλα. Ταυτόχρονα έχουν παρατηρηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και φαινόμενα κερδοσκοπίας λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας και της υψηλής διακύμανσης των τιμών.

Παράλληλα, μια σειρά από άλλοι παράγοντες, άμεσοι και έμμεσοι, έχουν συμβάλει στο να προκληθούν ψηλές αυξήσεις αλλά και μεγάλη αβεβαιότητα. Για παράδειγμα το κόστος των συμβατικών καυσίμων έχει αυξηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο με αποτέλεσμα να αυξηθεί το κόστος για την παραγωγή ενέργειας, έχουν επιβληθεί λίγο πριν την εμφάνιση της πανδημίας επιπρόσθετοι δασμοί από κάποιες χώρες προς άλλες για πολιτικούς κυρίως λόγους (βλέπε ΗΠΑ – Κίνα και Ευρωπαϊκή Ένωση – Ρωσία) ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση μη έχοντας άλλους τρόπους για την προστασία του περιβάλλοντος έχει επιβάλει αυστηρά πρόστιμα για την αυξημένη εκπομπή ρύπων τα οποία μετακιλύονται στο κόστος της επεξεργασίας των πρώτων υλών.  

Ποιες είναι οι επιπτώσεις που δημιουργούνται στον  κατασκευαστικό κλάδο αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία;

Σε μακροοικονομικό επίπεδο το φαινόμενο αναμένεται να ασκήσει πιέσεις για επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας (με όλα τα συνεπακόλουθα), η οποία ως γνωστό είναι από τους βασικότερους πυλώνες της οικονομίας του τόπου. Το απευχόμαστε αλλά πιθανόν να υπάρξει κίνδυνος για λουκέτο σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ενώ δεν μπορούμε να παραβλέψουμε και τις όποιες κοινωνικές επιπτώσεις (για παράδειγμα δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων) για όλους τους εμπλεκόμενους (ιδιοκτήτες ακινήτων, Εργολήπτες, Επιχειρηματίες Ανάπτυξης Γης, προμηθευτές, άτομα που δραστηριοποιούνται στον κατασκευαστικό τομέα).

Σε μικροοικονομικό επίπεδο έχει ήδη παρατηρηθεί αυξημένο κατασκευαστικό κόστος, υψηλό ρίσκο προς εργολήπτες, πωλητές, νοικοκυριά και επενδυτές (γιατί δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε μέχρι που θα φθάσουν οι τιμές), δυστοκία στην έναρξη νέων έργων, καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση έργων που είναι σε εξέλιξη (λόγω πιθανής έλλειψης συγκεκριμένων υλικών ή μεγάλους χρόνους αναμονής για την παραλαβή τους), πιέσεις για αναστολή εργασιών, και σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ανάγκη πιστωτικής επέκτασης από τράπεζες για να ολοκληρωθούν ή να ξεκινήσουν ορισμένα κατασκευαστικά έργα.

Υφιστάμενα συμβόλαια τα οποία δεν έχουν ρήτρα προσαρμογής για αυξήσεις υλικών θα δεχθούν πιέσεις. Ασφαλώς και οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Από την άλλη η κατάσταση αυτή δεν ήταν προβλέψιμη. Η σύσταση που γίνεται είναι όπως σε περιπτώσεις προβλημάτων τα μέρη προσέλθουν σε ένα ειλικρινή διάλογο αναζητώντας τη χρυσή τομή τόσο σε ότι αφορά χρόνους παράδοσης, χρήση εναλλακτικών υλικών, έτσι ώστε να ολοκληρωθούν τα έργα χωρίς να υπονομευθεί η ποιότητα τους. Κατά κανόνα η σύγκρουση, διακοπή εργασιών και ο τερματισμός και αλλαγή εργολήπτη είναι μια μακρά και επίπονη και συχνά ζημιογόνος για όλους διαδικασία και θα πρέπει να καταλήγουμε σε αυτή εφόσον έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια εύρεσης χρυσής τομής.

Ποιοι μέτρα λαμβάνει το ΕΤΕΚ σε συνεργασία με άλλους φορείς για μείωση των επιπτώσεων του φαινομένου; 

Το  ΕΤΕΚ πραγματοποιήσε τηλεδιάσκεψη, στις 29 Ιουνίου 2021 με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων του τομέα, με θέμα τη μεγάλη αύξηση της τιμής αγοράς βασικών οικοδομικών υλικών στην Κύπρο και της αναστάτωσης που επικρατεί στην αγορά. Κατά τη σύσκεψη αναγνωρίστηκε από όλους τους συμμετέχοντες η σοβαρότητα του θέματος και αποφασίστηκαν τα μέτρα που θα ληφθούν για μείωση των επιπτώσεων του φαινομένου.

Μεταξύ άλλων η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

1. Να κληθεί το Κράτος να μελετήσει το θέμα και να καθορίσει, το συντομότερο δυνατό, πολιτική και κατευθυντήριες γραμμές σε ότι αφορά τα δικά του έργα (είτε σε διαδικασία υλοποίησης, είτε υπό σχεδιασμό). Αναμένεται πως εν πολλοίς οι συστάσεις αυτές θα αποτελέσουν οδηγό και κατευθυντήρια γραμμή και για τον ιδιωτικό τομέα.

2. Να κληθεί το Κράτος να θέσει το θέμα αρμοδίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση για από κοινού δράσεις ή και πρωτοβουλίες των χωρών μελών.

3. Να συνδράμει το Κράτος στη μείωση της αβεβαιότητας η οποία προέρχεται από τη πολυπλοκότητα του προβλήματος και την παραπληροφόρηση αναφορικά με τρέχουσες τιμές ή και με τυχόν προβλέψεις τιμών, κάτι που συχνά είναι πηγή υπερβολών και πανικού.

4. Να προχωρήσει το κράτος στην επίσπευση της καταβολής της επιστροφής του ΦΠΑ σε εργολήπτες, επιχειρηματίες ανάπτυξης γης και άλλες επηρεαζόμενες κυπριακές επιχειρήσεις.

5. Να γίνει μελέτη ευρύτερα του θέματος ΦΠΑ ή και άλλων στοχευμένων έκτακτων φορολογικών ελαφρύνσεων.

6. Οι τράπεζες να ενημερωθούν για το θέμα και ανάλογα με την κάθε περίπτωση και με τα ειδικά χαρακτηριστικά της να προσπαθήσουν να είναι ελαστικές και βοηθητικές (π.χ. να δίνουν πιστωτική επέκταση) εκεί όπου δημιουργείται τεκμηριωμένη ανάγκη για την οποία δεν ευθύνεται το νοικοκυριό, ο υπεργολάβος ή ο εργολάβος κ.λπ. Η πιστωτική επέκταση για τις συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να υποστηρίζεται και από στοχευμένο σχέδιο κρατικών ενισχύσεων.

7. Μελέτη του ενδεχομένου δημιουργίας έκτακτων ειδικών σχεδίων στήριξης για τους πιο ευάλωτους, π.χ. νοικοκυριά που ξεκίνησαν διαδικασία ανέγερσης κατοικίας.

8. Σύσταση στην αγορά για εγρήγορση ως προς το κατά πόσο παρατηρούνται φαινόμενα κερδοσκοπίας (εκμετάλλευσης της κατάστασης) στην Κύπρο, έτσι ώστε όπου και εάν παρατηρηθούν να καταγγέλλονται στην ΕΠΑ (Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού).

9. Σύσταση στους μελετητές για παρακολούθηση των επί μέρους τιμών ώστε να λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή τεχνολογίας οικοδόμησης, π.χ. συμβατικό μπετόν, μεταλλική κατασκευή, σύμμεικτο, ξύλινο. επίσης, σύσταση για να μελετώνται τους επόμενους μήνες δυνατότητες χρήσης εναλλακτικών υλικών

10. Σύσταση στους ενδιαφερόμενους για χρήση (μη διαγραφή) της φόρμουλας προσαυξήσεων τιμών υλικών στα ιδιωτικά εργοληπτικά συμβόλαια και παράλληλα σύσταση για προσαρμογή της φόρμουλας ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του έργου, για παράδειγμα να μην αφήνονται οι τυπικές τιμές.

11. Μελέτη του ενδεχομένου βελτίωσης της φόρμουλας αναπροσαρμογής τιμών στο εργοληπτικό συμβόλαιο που χρησιμοποιεί η αγορά.

Επιπρόσθετα θα ζητηθεί συνάντηση με τους αρμόδιους Υπουργούς Οικονομικών και Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων ώστε να ενημερωθούν σχετικά για τις πιο πάνω εισηγήσεις. Επίσης αρχές Σεπτεμβρίου προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί γίνει σχετικό με το θέμα σεμινάριο «Συμβόλαιο ΜΕΔΣΚ, Παρουσίαση του άρθρου Διακυμάνσεις εις τα εργατικά και τις τιμές των υλικών»

Αντώνης Κακουλής – Μέλος Συμβουλίου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών – Παγοποίηση έργων που θα ξεκινούσαν

Ποιες είναι οι επιπτώσεις που δημιουργούνται στον  κατασκευαστικό κλάδο αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία;

Πέραν της μακροοικονομικής επίπτωσης μιας ενδεχόμενης επιβράδυνσης της οικοδομικής δραστηριότητας, θα πρέπει να αντιληφθούμε και τις συνέπειες για τους εμπλεκόμενους κλάδους και ασφαλώς για τους ίδιους τους αγοραστές/ιδιοκτήτες που είναι οι τελικοί πελάτες των έργων. Οι επιχειρηματίες ανάπτυξης αφού διαθέσουν τα ακίνητα που είναι προχωρημένα σε κατασκευή, αναγκαστικά θα μετακυλήσουν το επιπρόσθετο κόστος στους αγοραστές ανεβάζοντας τις τιμές των ακινήτων. Οι ιδιώτες που ανεγείρουν τις κατοικίες τους θα επωμιστούν αυξημένο κόστος, πλην των περιπτώσεων που έχουν υπογεγραμμένα κατασκευαστικά συμβόλαια με σταθερό κόστος, οπότε το επιπλέον κόστος θα επωμιστούν οι κατασκευαστές. Αν ωστόσο τα έργα βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, είναι πιθανό να δούμε διακοπή συμβολαίων ή δυσκολία ολοκλήρωσής τους.

Σίγουρο είναι ότι αρκετά έργα που ήταν έτοιμα να ξεκινήσουν, θα παγοποιηθούν μέχρι να ξεκαθαρίσει ο ορίζοντας, πράγμα που δεν αναμένεται πριν τις αρχές με μέσα του 2022.  Η συνέχιση αυτής της πορείας, χωρίς τις ανάλογες διορθωτικές κινήσεις από μεριάς του κράτους, συνεπάγεται αυξημένες ζημιές για τους επαγγελματίες, υψηλότερο ρίσκο για τους επενδυτές και εν τέλει σημαντικά αυξημένες τιμές για τους αγοραστές.

Οι επτά προτάσεις των Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης

Ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών αναγνωρίζοντας την ανάγκη για αναζωογόνηση του κλάδου ήδη πριν την εκδήλωση του κύματος αύξησης των τιμών, είχε προτείνει συγκεκριμένα μέτρα, που κωδικοποιούνται ως εξής:

1.     Επιβολή 5% ΦΠΑ για όλα τα ακίνητα που θα αγοραστούν (πωλητήρια κατατεθειμένα στο κτηματολόγιο) μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2022 και εξοφληθούν μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2022. Επισημαίνεται ότι χώρες της ΕΕ όπως η Γερμανία, Πορτογαλία, Μάλτα, κ.λπ, εφαρμόζουν μηδενικό συντελεστή σε όλα τα νεόδμητα οικιστικά ακίνητα.

2.     Βελτίωση του Προγράμματος Μόνιμης Παραμονής (Permanent Residency Program – PRP). Ο Σύνδεσμος Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών υπέβαλε εισηγήσεις από κοινού με το Σύνδεσμο Μεγάλων Αναπτύξεων στους Υπουργούς Εξωτερικών και Οικονομικών με βάση τις οποίες τίθεται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εύρυθμης λειτουργίας του Προγράμματος.

 3.    Απαλλαγή του Φόρου Κεφαλαιουχικών Κερδών από μελλοντική πώληση για ακίνητα που θα αγοραστούν και τα πωλητήρια θα κατατεθούν στο κτηματολόγιο μέχρι τα τέλη  Δεκεμβρίου 2021, υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμένουν στην ιδιοκτησία τους για τουλάχιστον δύο χρόνια και θα καλύπτει όλες τις περιπτώσεις, φυσικά πρόσωπα, μετοχικές εταιρείες και επενδυτικά ταμεία. Αυτή η φορολογική απαλλαγή τέθηκε σε ισχύ το 2016 και αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματικό κίνητρο για την τροφοδότηση της ζήτησης των ακινήτων.

4.     Δυνατότητα επιστροφής ΦΠΑ σε ακίνητα που χρησιμοποιούνται για ενοικίαση. Να υπάρχει το δικαίωμα επιστροφής ΦΠΑ στους αγοραστές με την προϋπόθεση ότι θα επιβάλλεται ΦΠΑ επί του ενοικίου ως Option to Tax. Αυτό θα εφαρμόζεται σε όλα τα οικιστικά κτίρια ανεξάρτητα από τον τύπο του ενοικιαστή ή τον τύπο της ενοικίασης.

5.     Κατάργηση ελαχίστων εμβαδών καθώς και της αναλογίας των τύπων μονάδων σε μια ανάπτυξη με την αφαίρεση όλων των σχετικών περιορισμών. Το εμβαδόν των μονάδων πρέπει να διαμορφώνεται από τους νόμους της ελεύθερης αγοράς μέσα στα πλαίσια των ισχυόντων πολεοδομικών ζωνών.

6.     Συνέχιση και ολοκλήρωση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας με ενοποίηση διαδικασιών και εισαγωγή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για όλα τα στάδια εξέτασης των πολεοδομικών αιτήσεων.

7.     Δημιουργία Υφυπουργείου Ανάπτυξης όπως έγινε και για άλλους τομείς της οικονομίας. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, ο τομέας των κατασκευών και ανάπτυξης γης μαζί με τα συναφή επαγγέλματα συνεισφέρουν γύρω στο 16% του ΑΕΠ και επομένως πρέπει να τυγχάνει της ανάλογης μεταχείρισης. Μεταξύ των στόχων του Υφυπουργείου, θα πρέπει να είναι η δημιουργία γρήγορης διαδικασίας αδειοδότησης έργων ανάπτυξης (fast track) ώστε να βοηθηθεί η ανάπτυξη και η προσέλκυση επενδυτών με αμεσότερη συνεργασία μεταξύ κράτους και επιχειρήσεων καθώς και η δημιουργία ενός Πρότυπου Κέντρου Εξυπηρέτησης Επενδυτών  & Επίσπευση Διαδικασιών Αδειοδότησης Επενδύσεων με προστιθέμενη αξία στην οικονομία.

Από το περιοδικό Insider Σεπτεμβρίου