Τα ταξίδια στο εξωτερικό δεν σταματούν, είτε για επαγγελματικούς λόγους είτε λόγω της επερχόμενης εορταστικής περιόδου, παρά τα όποια προβλήματα προκαλεί η πανδημία, και για τον λόγο αυτό είναι πάντα χρήσιμο να γνωρίζουν οι πολίτες πώς χρεώνονται οι κάρτες τους στο εξωτερικό και ποια είναι τα δικαιώματα που έχουν ως καταναλωτές, ταξιδεύοντας εκτός συνόρων. Ο «Φ» παρουσιάζει σε αυτό το κείμενο τα κυριότερα σημεία που αφορούν τις ασφαλείς ηλεκτρονικές πληρωμές, επιβαρύνσεις για τη χρήση κάρτας εκτός Κύπρου, δέσμευση χρημάτων, άμεσες χρεώσεις, όπως επίσης και τι πρέπει να κάνει κάποιος όταν έχει πρόβλημα με την κάρτα.

Μια βασική αρχή είναι ότι για διασυνοριακή ανάληψη σε ευρώ οι τράπεζες δεν πρέπει να χρεώνουν μεγαλύτερη προμήθεια από αυτή που θα χρέωναν για ισόποση συναλλαγή σε ευρώ εντός της χώρας. Για παράδειγμα, αν η τράπεζα μάς χρεώνει €3 κάθε φορά που κάνουμε ανάληψη χρημάτων από αυτόματο μηχάνημα εκτός δικτύου της τράπεζάς μας, το ίδιο ποσό πρέπει να χρεώνεται όταν κάνουμε ανάληψη σε άλλη χώρα της ΕΕ. Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί είναι ξεκάθαροι. «Οι τράπεζες που έχουν την έδρα τους σε χώρες της ΕΕ εκτός της ζώνης του ευρώ οφείλουν επίσης να εφαρμόζουν αυτόν τον κανόνα και δεν επιτρέπεται να  χρεώνουν για τις πληρωμές σε ευρώ προς μια άλλη χώρα της ΕΕ ή στο εσωτερικό αυτής περισσότερο από όσο χρεώνουν για τις εγχώριες πληρωμές στο εθνικό τους νόμισμα. Δεν επιτρέπονται πρόσθετες χρεώσεις για πληρωμές με κάρτα, πιστωτικής ή χρεωστικής. Αυτό ισχύει για όλες τις αγορές με κάρτα (στα καταστήματα και μέσω διαδικτύου) σε όλη την ΕΕ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Το ίδιο επιτόκιο για ισοδύναμες εθνικές συναλλαγές αφορά:

● μεταφορές ποσών μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών που τηρούνται σε διαφορετικές χώρες της ΕΕ

● αναλήψεις από μηχανήματα ανάληψης μετρητών (ΑΤΜ) σε χώρες της ΕΕ

● πληρωμές με χρεωστική ή πιστωτική κάρτα σε όλη την ΕΕ

● συναλλαγές άμεσης χρέωσης

Ο κάτοχος κάρτας θα πρέπει να έχει υπόψη ότι αν πληρώνει σε άλλο νόμισμα της ΕΕ εκτός του ευρώ, ενδέχεται ο πάροχος της κάρτας να χρεώσει με τέλος μετατροπής νομίσματος, όταν χρησιμοποιείται η κάρτα σε άλλη χώρα. Ωστόσο, ο πάροχος της κάρτας, η τράπεζα, ο έμπορος ή ο ιστότοπος που πραγματοποιεί τη συναλλαγή, οφείλει να  ενημερώσει για το ύψος κάθε τέτοιου τέλους, προτού συμφωνήσει ο ενδιαφερόμενος για την αγορά. Ο πάροχος της κάρτας πρέπει να παρέχει ενημέρωση για τα τέλη στους όρους και τις προϋποθέσεις της κάρτας σε εύκολα προσβάσιμη ηλεκτρονική πλατφόρμα, όπως ιστότοπο ή εφαρμογή.

Δεν γίνονται δεκτές οι επιταγές

Οι κανόνες της ΕΕ για τα τραπεζικά έξοδα στις διεθνείς και εθνικές πληρωμές δεν ισχύουν για τις επιταγές. Μερικές φορές ισχύουν πολύ υψηλά τέλη συναλλαγής για την εξαργύρωση επιταγής από άλλη χώρα της ΕΕ. Επίσης, σε πολλές χώρες οι επιταγές δεν γίνονται πλέον δεκτές ως μέσο πληρωμής.

Απάτες που αφορούν κάρτες και πληρωμές

Οι κανόνες της ΕΕ περιορίζουν το ποσό που μπορεί να ζητηθεί να πληρώσετε αν πέσετε θύμα απάτης σχετικά με κάρτες ή πληρωμές, σε περίπτωση που η κάρτα σας ή ο λογαριασμός σας χρεωθούν χωρίς την άδειά σας. Σε όλες τις περιπτώσεις, το μόνο που μπορεί να σας ζητηθεί είναι να πληρώσετε το πολύ 50 ευρώ έναντι του κόστους της δόλιας πληρωμής.

Ωστόσο, στις περιπτώσεις όπου η απώλεια, κλοπή ή υπεξαίρεση χρημάτων έχει γίνει εν αγνοία του κατόχου της (π.χ. υποκλοπή του λογαριασμού ή υποκλοπή και χρέωση της πιστωτικής κάρτας εν αγνοία σας), δεν πρέπει να πληρώσετε τίποτα. Η τράπεζα ή ο πάροχος της κάρτας πρέπει να καλύψουν όλο το κόστος. Ο κανόνας αυτός ισχύει και στην περίπτωση που η ζημιά προκλήθηκε από τραπεζικό υπάλληλο.

Δέσμευση χρημάτων στην κάρτα σας

Μερικές φορές, όταν γίνεται μια κράτηση, π.χ. σε ξενοδοχείο ή σε εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων, μπορεί να ζητηθεί να δοθούν τα στοιχεία της κάρτας ως εγγύηση για την κράτηση. Ο έμπορος μπορεί επίσης να σας ζητήσει να δεσμεύσει ένα ποσό από την κάρτα  όταν κάνετε κράτηση. Αυτό σημαίνει ότι ο έμπορος κρατά μέρος του πιστωτικού  ορίου ή του υπολοίπου του λογαριασμού, για να καλύψει οποιαδήποτε πρόσθετη επιβάρυνση ενδέχεται να δημιουργηθεί, όπως υπηρεσίες δωματίου σε ξενοδοχείο ή πιθανή βλάβη σε μισθωμένο όχημα. Ο έμπορος οφείλει να ενημερώσει για το αν σκοπεύει να δεσμεύσει κάποιο ποσό από την πιστωτική κάρτα, ενώ ο κάτοχος της κάρτας – πελάτης, θα πρέπει να δώσει την έγκριση γι’ αυτό, καθώς και για το ακριβές ποσό που πρόκειται να δεσμευθεί. Μόλις ολοκληρωθεί η  πληρωμή, π.χ. όταν κατά την αναχώρηση από το ξενοδοχείο χρησιμοποιήσετε την πιστωτική κάρτα για να πληρώσετε το δωμάτιο, ή όταν κατά την επιστροφή του μισθωμένου αυτοκινήτου εξοφλήσετε τον σχετικό λογαριασμό, η τράπεζα πρέπει αμέσως να αποδεσμεύσει το σχετικό ποσό από την πιστωτική σας κάρτα.

Άμεσες χρεώσεις

Εάν διαπιστωθεί κάποια άμεση χρέωση από τον τραπεζικό λογαριασμό, αυτό μπορεί να συμβεί κατά λάθος, π.χ. αν ακυρώσατε μια σύμβαση με τον προμηθευτή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, έχετε δικαίωμα σε επιστροφή των χρημάτων εντός 8 εβδομάδων. Αυτό ισχύει για όλες τις άμεσες χρεώσεις, τόσο εντός της χώρας σας όσο και για τις διασυνοριακές άμεσες χρεώσεις εντός της ΕΕ.

Ασφαλείς ηλεκτρονικές πληρωμές άνω των €30

Εάν κάποιος επιθυμεί να κάνει ηλεκτρονική πληρωμή ύψους άνω των 30 ευρώ, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει συνδυασμό τουλάχιστον δύο στοιχείων ταυτοποίησης, όπως: 

● κάτι που έχει (όπως κινητό τηλέφωνο ή συσκευή ανάγνωσης κάρτας) και κάτι που γνωρίζει (όπως αριθμός PIN ή κωδικός πρόσβασης)

● κάτι που έχει (όπως κινητό τηλέφωνο ή συσκευή ανάγνωσης κάρτας) και κάποιο απολύτως προσωπικό χαρακτηριστικό (όπως το δακτυλικό αποτύπωμα)

● κάτι που γνωρίζει (όπως αριθμός PIN ή κωδικός πρόσβασης) και κάποιο απολύτως προσωπικό χαρακτηριστικό (όπως το δακτυλικό αποτύπωμα)

Με αυτό τον τρόπο οι πληρωμές προστατεύονται καλύτερα και διεξάγονται με μεγαλύτερη ασφάλεια.

Τι πρέπει να κάνετε αν έχετε πρόβλημα

Αν υπάρχουν προβλήματα με τις πληρωμές που γίνονται εντός της ΕΕ, θα πρέπει ο καταναλωτής να απευθυνθεί στην τράπεζά του ή στον πάροχο της κάρτας. Οφείλουν να απαντήσουν γραπτώς στην καταγγελία που έγινε εντός 15 ημερών (ή εντός 35 ημερών το πολύ, σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις). Οφείλουν επίσης να έχουν θεσπίσει επίσημη διαδικασία υποβολής καταγγελιών για τους καταναλωτές. Αν χρειαστεί ο πελάτης – καταναλωτής βοήθεια σε ό,τι αφορά την αναγνώριση των δικαιωμάτων του, μπορεί να επικοινωνήσει με το FIN-NET για τυχόν προβλήματα με παρόχους χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ή με το ECC-Net για προβλήματα με εμπόρους.

Ποιες κάρτες δεν καλύπτονται από την ΕΕ

Όταν πληρώνετε για κάτι στην ΕΕ χρησιμοποιώντας την πιστωτική ή χρεωστική σας κάρτα, οι έμποροι και οι τράπεζες δεν μπορούν να επιβάλλουν επιπλέον τέλος –γνωστό και ως «επιπρόσθετη χρέωση»– μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιήσατε μια συγκεκριμένη κάρτα. Ο κανόνας αυτός ισχύει για όλες τις αγορές με κάρτα (σε καταστήματα ή στο διαδίκτυο) που γίνονται εντός της χώρας σας ή σε άλλη χώρα της ΕΕ. Οι πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες που εκδίδονται από τριμερή συστήματα (όπως η American Express και η Diners Club), καθώς και οι επιχειρηματικές ή εταιρικές πιστωτικές κάρτες, για τις οποίες χρεώνεται ο εργοδότης αντί για εσάς, δεν καλύπτονται από τους κανόνες της ΕΕ για τις υπηρεσίες πληρωμών, και συνεπώς αν τις χρησιμοποιήσετε ενδέχεται να χρεωθείτε επιπλέον.