Τα μυστικά της σύνταξης για Ελλαδίτες στην Κύπρο

 

Ο «Φ» παρουσιάζει έναν συνοπτικό οδηγό πληροφόρησης για το συνταξιοδοτικό, σε μια περίοδο που αυξάνονται και πληθύνονται οι εργαζόμενοι στην Κύπρο που προέρχονται από την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι υπάρχει η Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλειας μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου 1979. Σκοπός της σύμβασης αυτής είναι ο συντονισμός των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας των δύο χωρών ούτως ώστε να κατοχυρώνονται βασικές αρχές για συνταξιοδοτικά δικαιώματα. 

 

Για να γίνει κατανοητό ποια είναι τα δεδομένα, αναφέρονται οι βασικές παράμετροι που θα βοηθήσουν όσους ενδιαφέρονται. 
Συνυπολογισμός περιόδων ασφάλισης.

 

 

Όπου η νομοθεσία της μιας χώρας προϋποθέτει τη συμπλήρωση περιόδων ασφάλισης για θεμελίωση δικαιώματος σε παροχή, τότε συνυπολογίζονται οι περίοδοι ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν στην άλλη χώρα.

 

Όταν ένα πρόσωπο είναι ασφαλισμένο τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα και δικαιούται με βάση τις εισφορές του στην κάθε χώρα σύνταξη γήρατος ή σύνταξη ανικανότητας, τότε λαμβάνει από την κάθε χώρα χωριστή σύνταξη. Όταν όμως δεν δικαιούται σύνταξη από τη μια χώρα, τότε η χώρα αυτή συνυπολογίζει από τις εισφορές που ο ασφαλισμένος κατέβαλε στην άλλη χώρα, τόσες όσες απαιτούνται για θεμελίωση του δικαιώματός του. Το ποσό της σύνταξης που πληρώνεται στον δικαιούχο με συνυπολογισμό των εισφορών είναι ανάλογο με την περίοδο ασφάλισης του δικαιούχου στην κάθε χώρα, χωρίς η μια σύνταξη να επηρεάζει την άλλη. Τα πιο πάνω ισχύουν και για σκοπούς σύνταξης χηρείας και επιδόματος ορφάνιας.

 

 

 

Όταν ασφαλισμένος απαιτεί επίδομα ασθενείας ή επίδομα μητρότητας σύμφωνα με τη νομοθεσία Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου συνυπολογίζονται οι περίοδοι ασφάλισης που πραγματοποίησε στην Ελλάδα μόνο στην περίπτωση που μετά την τελευταία είσοδό του στην Κύπρο έχει πληρώσει εισφορές στο Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου. Αν ασφαλισμένος ο οποίος στάλθηκε από τον εργοδότη του στην Ελλάδα για προσωρινή απασχόληση συνεχίζει να πληρώνει εισφορές στο Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου, τότε για σκοπούς πληρωμής επιδόματος ασθενείας ή επιδόματος μητρότητας θεωρείται ότι βρίσκεται στην Κύπρο και πληρώνεται επίδομα από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου.

 

Όταν ασφαλισμένος δικαιούται επίδομα ασθενείας ή επίδομα μητρότητας από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου, θα πληρωθεί το επίδομά του και όταν αυτός βρίσκεται στην Ελλάδα, εφόσον:
-η κατάσταση της υγείας του απαιτεί άμεση περίθαλψη στην Ελλάδα και ο αιτητής μέσα σε τρεις τουλάχιστον ημέρες από την έναρξη της ανικανότητάς του υποβάλει στο Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου σχετική αίτηση μαζί με ιατρική βεβαίωση, ή
-μετά από την έγκριση της αίτησής του για επίδομα ασθενείας ή επίδομα μητρότητας, με έγκριση των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου, επιστρέφει ή μεταναστεύει στην Ελλάδα, ή
-με την έγκριση των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου μεταβαίνει στην Ελλάδα για θεραπεία.

 

Τα πιο πάνω ισχύουν αντίστροφα και για πρόσωπα που έρχονται στην Κύπρο από την Ελλάδα. Στις περιπτώσεις ασφαλισμένων που δικαιούνται επίδομα ασθενεία, τόσο από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου όσο και από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Ελλάδας για την ίδια περίοδο, επίδομα πληρώνεται μόνο από το Σχέδιο της χώρας στο οποίο πλήρωσε τελευταία εισφορές. Στις περιπτώσεις ασφαλισμένων γυναικών που δικαιούνται επίδομα μητρότητας, τόσο από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου όσο και από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Ελλάδας για την ίδια περίοδο, επίδομα πληρώνεται από το Σχέδιο της χώρας στην οποία βρισκόταν η δικαιούχος όταν άρχισε η περίοδος για την οποία απαιτείται πληρωμή επιδόματος μητρότητας.

 

 

 

Η σύμβαση δεν καλύπτει παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Το δικαίωμα σε τέτοια περίθαλψη, των προσώπων που διακινούνται μεταξύ των δύο χωρών, ρυθμίζεται αποκλειστικά με βάση τη νομοθεσία της κάθε χώρας.

 

 

Κύπριοι πολίτες που είναι ασφαλισμένοι στο Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Ελλάδας και επιστρέφουν στην Κύπρο για μόνιμη εγκατάσταση δικαιούνται επίδομα ανεργίας αν ικανοποιούν τις προϋποθέσεις εισφοράς που προβλέπονται από το Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Κύπρου. Στην περίπτωση αυτή, για ικανοποίηση των προϋποθέσεων εισφοράς, λαμβάνονται υπόψη είτε μόνο εισφορές που καταβλήθηκαν στο Σχέδιο Κοινωνικών Ασφαλίσεων της Ελλάδας, είτε εισφορές που καταβλήθηκαν στα Σχέδια Κοινωνικής Ασφάλισης και των δύο χωρών. Κύπριοι πολίτες που αποκτούν δικαίωμα ανεργίας στην Ελλάδα και επιστρέφουν στην Κύπρο για μόνιμη εγκατάσταση διατηρούν το δικαίωμά τους σε επίδομα ανεργίας στην Κύπρο για τη χρονική περίοδο που προβλέπεται από τη νομοθεσία της Κύπρου, αφού αφαιρεθούν οι ημέρες επιδότησης από το Σχέδιο της Ελλάδας πριν επανέλθουν στην Κύπρο. Το ύψος του επιδόματος καθορίζεται με βάση την κυπριακή νομοθεσία.

 

 

Το όριο συνταξιοδότησης στην Κύπρο είναι στα 65, για κανονική σύνταξη, η οποία βεβαίως είναι ανάλογη των εισφορών που κατέβαλε ο δικαιούχος στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων όταν εργαζόταν. Ο δικαιούχος μπορεί, αν επιθυμεί, να πάρει σύνταξη από τα 63 (αν έχει 33 μονάδες πραγματικές και πλασματικές μαζί), αλλά με αποκοπή 12% από την κανονική σύνταξη. Η αποκοπή είναι 0,5% για κάθε μήνα πρόωρης συνταξιοδότησης. Μπορεί δηλαδή κάποιος να συνταξιοδοτηθεί στα 64 με αποκοπή 6%. Αν κάποιος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί στα 63 αντί στα 65, τότε θα λαμβάνει μειωμένη σύνταξη κατά 12% από το 63 μέχρι το θάνατό του, ενώ αν πάρει σύνταξη στα 65 θα λαμβάνει κανονική σύνταξη από τα 65 μέχρι το θάνατο του. Από την άλλη, αν κάποιος επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί μετά τα 65, θα λαμβάνει σύνταξη ψηλότερη από την κανονική (0,5% για κάθε μήνα καθυστέρησης).  Στην Ελλάδα, το γενικό όριο ηλικίας είναι το 67ο έτος και ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης τα 15 έτη (4.500 ημέρες εργασίας). Ως γενική προϋπόθεση πλήρους συνταξιοδότησης καθορίζεται η συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης (12.000 ημέρες εργασίας) και του 62ου έτους της ηλικίας. Πλήρη συνταξιοδότηση δικαιούται κάποιος εφόσον έχει συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης (12.000 ημέρες ασφάλισης) και είναι 62 ετών ή εφόσον έχει συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης (4.500 ημέρες ασφάλισης) και είναι 67 ετών.

 

Για τις γυναίκες: 12.000 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 10.000 θα έχουν συμπληρωθεί από την 1/1/2013 και έπειτα, και στο 62οέτος ηλικίας, όριο που θα αυξηθεί σταδιακά στα 67 έτη μέχρι το 2022. Για τους άντρες: 10.000 ημέρες ασφάλισης και στο 67ο έτος ηλικίας.