Δύο αποφάσεις δημοσίευσε χθες η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου που αν μη τι άλλο αναπτερώνουν τις ελπίδες ότι το μεγαλεπήβολο και αναγκαίο για το κυπριακό ηλεκτρικό σύστημα έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα και ίσως αργότερα με το Ισραήλ θα κάνει ουσιαστικά βήματα προς την υλοποίηση.
Οι αποφάσεις της ΡΑΕΚ δημοσιεύθηκαν σε μια περίοδο που είχαν ενταθεί οι παρασκηνιακές ανησυχίες για το ενδεχόμενο καθυστερήσεων στην προώθηση των έργων για την κατασκευή των χερσαίων και στη συνέχεια των θαλάσσιων υποδομών για τη διασύνδεση, η οποία υλοποιείται από τον φορέα EuroAsia Interconnector. Οι ανησυχίες αφορούσαν κυρίως το οικονομικό κομμάτι της προετοιμασίας και κυρίως την άντληση χρηματοδότησης, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων, από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και άλλους οργανισμούς, ενδεχομένως με κρατική εγγύηση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έναρξη έργων για EuroAsia Interconnector-Πιο κοντά στο όραμα
Άδειες ιδιοκτήτη και διαχειριστή
Η πρώτη απόφαση της ΡΑΕΚ αφορά την έγκριση αίτησης της εταιρείας EuroAsia Interconnector Ltd για χορήγηση άδειας ιδιοκτήτη γραμμής διασύνδεσης. Η δεύτερη απόφαση αφορά χορήγηση άδειας Διαχειριστή Γραμμής Διαχείρισης στην εταιρεία EUTSO Ltd, που συνδέεται με την EuroAsia Interconnector Ltd.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Αντισταθμιστικά από την EuroAsia Interconnector
Η ανώτερη διοίκηση της ΡΑΕΚ αναφέρει πως αποφάσισε να χορηγήσει Άδεια Ιδιοκτήτη Γραμμής Διασύνδεσης στην εταιρεία EuroAsia Interconnector LTD (ΗΕ 296435), για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου (Κοφίνου) και Ελλάδας (Κρήτη), συνολικής ισχύος 1050MW, με διάρκεια ισχύος τριάντα (30) χρόνια. Διευκρινίζεται ότι αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς νομικού προσώπου κατόχου Άδειας, γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις που αναφέρονται στους περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμους του 2021 και 2022 και των απορρεόντων από αυτούς Κανονισμούς και τις μετέπειτα αναθεωρήσεις και τροποποιήσεις αυτών. Ειδικότερα, όταν ο κάτοχος Άδειας είναι νομικό πρόσωπο και προτίθεται να προβεί σε αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του νομικού προσώπου, έχει την υποχρέωση να εξασφαλίσει την εκ των προτέρων έγγραφη έγκριση της ΡΑΕΚ.
Τονίζεται, δε, στην απόφαση ότι «ο κάτοχος άδειας οφείλει να τηρεί το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της γραμμής διασύνδεσης ως αυτό έχει εγκριθεί στη Συμφωνία Διασυνοριακού Επιμερισμού Κόστους ΡΑΕΚ-ΡΑΕ. Σε περίπτωση αναθεώρησης του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης της γραμμής διασύνδεσης, ο κάτοχος άδειας υποχρεούται να υποβάλει αίτημα τροποποίησης του χρονοδιαγράμματος, στο πλαίσιο της σχετικής συμφωνίας και να λάβει σχετική έγκριση».
Αναφορικά με τη χορήγηση άδειας ιδιοκτήτη γραμμής διασύνδεσης, η ΡΑΕΚ καταγράφει πανομοιότυπες οδηγίες προς τον αδειούχο, όπως στην άδεια διαχειριστή.
Η διασύνδεση θα ενισχύσει την παραγωγή από ΑΠΕ
Η υλοποίηση της διασύνδεσης των ηλεκτρικών δικτύων Κύπρου και Ελλάδας καθίσταται απολύτως αναγκαία και επείγουσα για την κυπριακή πλευρά, καθώς τεχνοκράτες της ενέργειας, στον κρατικό και τον ιδιωτικό τομέα, προειδοποιούν όλο και συχνότερα ότι, χωρίς την ευελιξία και τη χωρητικότητα που θα προσδώσει στο τοπικό ηλεκτρικό σύστημα η διασύνδεση, θα τεθεί υπό αμφισβήτηση η δυνατότητα του κράτους να προωθήσει με την απαραίτητη ταχύτητα στην αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δυναμικό, όπως επιβάλλουν οι ευρωπαϊκές πολιτικές και την επίτευξη του στόχου για μείωση του δυσβάστακτου κόστους αγοράς δικαιωμάτων ρύπων και για φθηνότερο ηλεκτρισμό. Έστω μέσω της εισαγωγής φθηνού πράσινου ηλεκτρισμού από το δίκτυο της Ελλάδας, που ήδη είναι διασυνδεδεμένο με δίκτυα ευρωπαϊκών χωρών. Ωστόσο, η διασύνδεση και η συνεπαγόμενη αύξηση της ισχύος φωτοβολταϊκών ή αιολικών πάρκων δημιουργούν προοπτικές και για εξαγωγές ηλεκτρισμού.
Κατά την επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Παπαναστασίου στο Ισραήλ την Τετάρτη και την Πέμπτη συμφωνήθηκε με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Ισραέλ Κατς, η σύσταση τεχνικής επιτροπής μέσα στον Ιούλιο, ωστε να εξετάσουν την προοπτική ηλεκτρικής διασύνδεσης -με φορέα υλοποίησης τον EuroAsia Interconnector- Κύπρου και Ισραήλ, με στόχο την υπογραφή συμφωνίας προς τα τέλη του έτους.
Η καθυστέρηση ανεβάζει το κόστος
Από τον Ιανουάριο του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει την παραχώρηση €657 εκατομμυρίων ως χορηγία στον EuroAsia για την κατασκευή της διασύνδεσης των ηλεκτρικών δικτύων Κύπρου – Ελλάδας (μήκους 898 χιλιομέτρων), και προς τις δύο κατευθύνσεις, ώστε να τερματιστεί η ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου.
Επιπλέον, το έργο θα χρηματοδοτηθεί με 100 εκατ. ευρώ από το κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης. Το συνολικό κόστος, μετά και την πρόσφατη εκτόξευση των τιμών των πρώτων υλών, υπολογίζεται κοντά στο 1.7 δισ. ευρώ, αλλά, ενόσω η έναρξη των έργων καθυστερεί, εκφράζονται ανησυχίες ότι θα αυξάνεται και ο προϋπολογισμός. Από τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει ο φορέας υλοποίησης είναι η έγκαιρη προμήθεια των καλωδίων και άλλου προηγμένου εξοπλισμού, δεδομένων των προβλημάτων συσσώρευσης παραγγελιών που προκάλεσε στη βιομηχανία η επείγουσα στροφή της ΕΕ στην πράσινη μετάβαση και τις διασυνοριακές διασυνδέσεις.
