Μέσω του Δικαστηρίου Εκποιήσεων θα μπορούν να προστατεύσουν προσωρινά τις κύριες κατοικίες τους από εκποιήσεις περίπου 20 χιλ. δανειολήπτες.
Βάσει των εκτιμήσεων του Υπουργείου Οικονομικών, για τις οποίες ενημερώθηκε χθες η κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών, περίπου 20 χιλ. κόκκινα δάνεια θα καλύπτει η περίμετρος του Ειδικού Δικαστηρίου, όπως αναμένεται να συσταθεί στο επίπεδο του Επαρχιακού Δικαστηρίου, μέσω νομοσχεδίου που θα εγκρίνει τις επόμενες μέρες το Υπουργικό Συμβούλιο και θα προωθήσει στη Βουλή.
Οι αριθμοί σε σχέση με την περίμετρο στηρίζονται στα κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι δικαιούχοι για να προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα, το δάνειο που δεν εξυπηρετείται θα πρέπει να έχει ως εξασφάλιση κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350 χιλ. Επίσης, στο Δικαστήριο Εκποιήσεων δεν θα καταλήγουν υποθέσεις που έχουν τελεσιδικήσει και όσες ήδη βρίσκονται στη διαδικασία της ακρόασης σε δικαστήρια.
Σύμφωνα με στοιχεία που παρατέθηκαν στη Βουλή, η συνολική αξία των κόκκινων δανείων που υπάρχουν στο σύστημα, δηλαδή στις τράπεζες και στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, ανέρχεται στα €25 δισ., που αφορούν πιστωτικές διευκολύνσεις τόσο για στεγαστικά όσο για επιχειρηματικά και άλλου είδους χορηγήσεις.
Αν συνυπολογίσει κανείς τον συνολικό αριθμό των δανείων με αυτών που θα διεκδικήσουν δικαστικά το δίκαιο τους, ίσως ο αριθμός των δικαιούχων να είναι μικρός, καθώς βάσει κάποιων υπολογισμών που έγιναν από διάφορους φορείς εκτιμάται πως τα κόκκινα δάνεια με εξασφάλιση κύρια κατοικία μέχρι 350.000 ευρώ αντιστοιχούν σε αξία €1.3 δισ.
Στο νομοσχέδιο δεν καθορίζεται η μέγιστη χρονική διάρκεια της εκδίκασης των υποθέσεων, καθώς κάτι τέτοιο θα κρινόταν αντισυνταγματικό.
Κατά τη χθεσινή συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών τεσσάρων προτάσεων νόμου που αφορούν τις εκποιήσεις, η οικονομική διευθύντρια του Υπουργείου Αυγή Χρυσοστόμου – Λαπαθιώτη ανέφερε πως με το νομοσχέδιο δίνονται εργαλεία στους δανειολήπτες να προσφύγουν στη δικαιοσύνη.
Εξάλλου, εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας υπέδειξε πως η τάχιστη εκδίκαση των υποθέσεων θα γίνεται εσωτερικά από το Δικαστήριο και όχι διά νόμου. Υπενθυμίζεται πως το νομοσχέδιο της προηγούμενης Κυβέρνησης, το οποίο απεσύρθη λίγο πριν οδηγηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής, προέβλεπε την εκδίκαση των υποθέσεων σε διάστημα 60 ημερών.
Παρόλο που η Κυβέρνηση πιθανόν από εβδομάδας να καταθέσει επίσημα στη Βουλή το νομοσχέδιο, υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια από στελέχη συγκυβερνώντων κομμάτων για μη ενημέρωσή τους από το Υπουργείο Οικονομικών. Εξάλλου, ακόμη δεν έχει επανακαθοριστεί συνάντηση μεταξύ των κομμάτων και του υπουργού Οικονομικών, καθώς η προηγούμενη διευθέτηση ακυρώθηκε λόγω ασυνεννοησίας.
Η θέση του Επιτρόπου
Ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος Παύλος Ιωάννου τάχθηκε υπέρ της πρότασης νόμου ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ, με την οποία οι επιστολές για εκποιήσεις πρέπει να περιλαμβάνουν ανάλυση του υπολοίπου της οφειλής.
Επίσης συμφώνησε με την πρόταση του ΑΚΕΛ με την οποία σε περίπτωση ανταλλαγής ακινήτου έναντι χρέους, πρέπει να επιλέγεται η τιμή της αγοραίας αξίας του ακινήτου, αντί της τιμής καταναγκαστικής πώλησης.
Διαφώνησε όμως με την πρόταση νόμου για πρόσβαση στη δικαιοσύνη των δανειοληπτών (όπως προβλέπεται από την πρόταση ΑΚΕΛ και άλλων) και για την αξία του ακινήτου. Ανέφερε πως σε πρακτικό επίπεδο αυτή η αλλαγή δεν είναι ιδιαίτερα βοηθητική για τους διανειολήπτες.
Παντελή: Στρατηγικοί κακοπληρωτές οι περισσότεροι
Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή, σημείωσε ότι τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων δεν έχουν προχωρήσει σε εκποιήσεις πρώτης κατοικίας. Υπέδειξε, επίσης, πως τα κόκκινα δάνεια, αξίας €25 δισ., που βρίσκονται στο σύστημα αφορούν δάνεια που έχουν χορηγηθεί πριν από 20 χρόνια, προσθέτοντας πως στις πλείστες των περιπτώσεων αφορούν στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Σύμφωνα με τον κ. Παντελή, η αξιολόγηση που έγινε από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αναφέρει πως η Κύπρος έχει σημειώσει τις πιο χαμηλές επιδόσεις πανευρωπαϊκά.
Εξήγησε πως ένας λόγος για αυτή τη διαπίστωση είναι ο τρόπος λειτουργίας των δικαστηρίων. Είπε πως ένας από τους λόγους που δεν αναβαθμίστηκε η κυπριακή οικονομία από τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch, κάτι το οποίο δεν πρόκειται να πράξει ούτε τους επόμενους 12 μήνες, είναι οι συνεχιζόμενες συζητήσεις για τις εκποιήσεις.
Ο κ. Παντελή ανέφερε πως ούτε ένα χρόνο δεν εφαρμόστηκε το νομικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις, που εγκρίθηκε το 2018, καθώς συνεχώς ψηφίζονταν αναστολές εφαρμογής του νόμου.
Αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων
Ο ανώτερος διευθυντής του Συνδέσμου Τραπεζών, Μιχάλης Κρονίδης, δήλωσε ότι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές θα μπορούσαν να εντοπιστούν μέσω της εξουσιοδότησης παράθεσης των περιουσιακών τους στοιχείων, όπως γίνεται στο Σχέδιο Εστία.
Από πλευράς του Συνδέσμου Εταιρειών Διαχείρισης και Εξαγοράς Δανείων, η Ανθή Εξαδάκτυλου ανέφερε ότι τα πλείστα μέλη τους έχουν εξασφαλίσει τη σχετική αδειοδότηση από την Κεντρική Τράπεζα. Είπε, επίσης, ότι τα δάνεια που έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους είναι πέραν των 7 χρόνων, επισημαίνοντας πως οι εταιρείες προκρίνουν τις αναδιαρθρώσεις. Τέλος, την ανάγκη προστασίας της κύριας κατοικίας τόνισαν σύνδεσμοι δανειοληπτών.
Βουλευτές επιμένουν στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη
Παρά τη διαφωνία της κυβερνητικής πλευράς, βουλευτές των συγκυβερνώντων κομμάτων ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και τρεις βουλευτές του ΔΗΚΟ, καθώς και του ΑΚΕΛ, επιμένουν στην πρότασή τους να εκδίδεται διάταγμα δικαστηρίου για αμφισβήτηση – παγοποίηση εκποίησης. Μάλιστα, πέραν της συγκεκριμένης πρότασης, η πλειοψηφία των κομμάτων απαιτεί να οδηγηθούν εντός Ιουλίου στην Ολομέλεια της Βουλής και οι τέσσερις σχετικές με τις εκποιήσεις προτάσεις νόμου που συζητούνται στην Επιτροπή Οικονομικών.
