Νομότυπα ενήργησε το Συμβούλιο Προσφορών του Τμήματος Δημοσίων Έργων σε σχέση με την ενεργειακή αναβάθμιση του Προεδρικού Μεγάρου, απορρίπτοντας τη θέση του Γενικού Ελεγκτή ότι ακολουθήθηκαν παράνομες διαδικασίες.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Τμήμα Δημοσίων Έργων, το Συμβούλιο Προσφορών δεν έχει περιορισμό στη λήψη απόφασης για έγκριση του οποιουδήποτε διαγωνισμού και εναπόκειται αποκλειστικά στην κρίση του αν δικαιολογείται το ύψος της προσφοράς με βάση τα έγγραφα του διαγωνισμού. Σημειώνει, μάλιστα, ότι από τη στιγμή που περνά χρόνος από την ημέρα προκήρυξης προσφοράς μέχρι και την τελική ανάθεση –και λόγω αστάθμητων παραγόντων– είτε ανεβαίνουν, είτε κατεβαίνουν οι τιμές των υλικών.
Με χθεσινή έκθεση, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι το Τμήμα Δημοσίων Έργων και το Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, τα οποία είχαν την ευθύνη εκτέλεσης των εργασιών στο Προεδρικό Μέγαρο, κατέτμησαν τις εργασίες, ώστε να χρησιμοποιήσουν είτε συνοπτικές διαδικασίες, είτε συμφωνίες τύπου «running contracts», είτε με αλλαγές στο υφιστάμενο συμβόλαιο ενεργειακής αναβάθμισης, κάτι που απαγορεύεται από τη νομοθεσία. Περαιτέρω, τονίζει ότι οι επιπλέον εργασίες που πραγματοποιήθηκαν δεν έτυχαν νομότυπα και έγκαιρα της έγκρισης του αρμόδιου οργάνου, δηλαδή της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ).
Σημειώνεται ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν εντοπίζει εργασίες που δεν έπρεπε να είχαν εκτελεστεί, κατά τις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης του Προεδρικού Μεγάρου και της προεδρικής κατοικίας, ωστόσο, τονίζει τα Τμήματα που είχαν την ευθύνη εκτέλεσης των εργασιών δεν ακολούθησαν πιστά τη νομοθεσία δημόσιων συμβάσεων.
Κληθείς από τον «Φ», ο αρμόδιος υπουργός, Αλέξης Βαφεάδης, ανέφερε ότι ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη οι εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης του κτηρίου του Προεδρικού Μεγάρου και μετά την απόφαση του Προέδρου Χριστοδουλίδη να μετακομίσει οικογενειακώς στην προεδρική κατοικία, διαπιστώθηκε ότι χώροι του Προεδρικού βρίσκονταν σε απαράδεκτη κατάσταση. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, διαπιστώθηκε μούχλα στους χώρους υγιεινής, σωλήνες σε κακή κατάσταση και άλλα και έτσι αποφασίστηκε συντήρηση των χώρων.
Εξήγησε ότι οι εργασίες έγιναν με δύο τρόπους. Όπου μπορούσαν να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες από το Τμήμα Δημοσίων Έργων το έπραξαν, αντλώντας χρήματα από το κονδύλι για συντήρηση κυβερνητικών κτηρίων. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι όπου υπήρχαν χώροι όπου πραγματοποιούσε ο εργολάβος εργασίες για την ενεργειακή αναβάθμιση, του ανατέθηκαν επιπλέον εργασίες το αντικείμενο των οποίων δεν ήταν συναφές με το αντικείμενο της σύμβασης. Ο κ. Βαφεάδης αναφέρει ότι το Τμήμα Δημοσίων Έργων θεωρεί ότι σωστά έπραξε και προς τούτο αναμένεται να προχωρήσει σήμερα στην έκδοση σχετικής ανακοίνωσης.
Περαιτέρω, ο αρμόδιος υπουργός αναφέρει ότι έγιναν μόνο οι αναγκαίες εργασίες ώστε να είναι σε λειτουργήσιμη κατάσταση οι χώροι του Προεδρικού από τη στιγμή που υπήρχε άμεση ανάγκη. Εξήγησε ότι αν δεν γίνονταν τώρα, προφανώς, θα γίνονταν εντός του 2024, με αποτέλεσμα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να μην είναι σε θέση να εκτελεί τα καθήκοντά του. Πρόσθεσε δε, ότι πολλές εργασίες δεν έχουν πραγματοποιηθεί από τη στιγμή που κρίθηκε ότι υπάρχουν άλλοι χώροι για να εξυπηρετούν συγκεκριμένες ανάγκες. Ωστόσο, συμπλήρωσε, θα προχωρήσουν οι διαδικασίες για επιδιόρθωσή τους, όπως και η σύνδεση του Προεδρικού Μεγάρου με το αποχετευτικό σύστημα, με κονδύλι που θα περιληφθούν ρητά στον κρατικό Προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με τον κ. Βαφεάδη εμπλοκή στο θέμα, εκτός από τον εργολάβο του έργου, έχει με συμβουλευτικό ρόλο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου που έχει γνώσεις επιδιόρθωσης παλαιών κτηρίων όπως είναι και η περίπτωση του Προεδρικού.
Στο πλαίσιο της σύμβασης για ενεργειακή αναβάθμιση υποβλήθηκαν δύο εισηγητικές εκθέσεις αλλαγών για το συνολικό ποσό των €85.954,89 συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ [(€6.231,00 + €66.000,00) συν ΦΠΑ]. Οι εργασίες που εκτελέστηκαν στο πλαίσιο των αλλαγών αυτών αφορούσαν την προεδρική κατοικία αλλά και άλλους χώρους του Προεδρικού Μεγάρου. Για την προεδρική κατοικία το κόστος των δύο αυτών αλλαγών ήταν της τάξης των €39.000 συν ΦΠΑ και αφορούσε τοποθέτηση νέας ταπετσαρίας και νέες ψευδοροφές με φωτιστικά σημεία σε κάποιους χώρους, ανακαίνιση χώρου υγιεινής επισκεπτών κ.λπ. Οι αλλαγές που περιλαμβάνονταν στις δύο εισηγητικές εκθέσεις εγκρίθηκαν, η μεν πρώτη από τον συντονιστή του έργου, η δε δεύτερη από την Τμηματική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΤΕΑΑ).
Οι τρεις παρατυπίες που εντόπισε η Ελεγκτική Υπηρεσία
Με βάση την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας προκύπτουν τα πιο κάτω:
>> Το Συμβούλιο Προσφορών του Τμήματος Δημοσίων Έργων αποφάσισε στις 23/2/2023 την κατακύρωση του διαγωνισμού για ενεργειακή αναβάθμιση του Προεδρικού Μεγάρου. Η εκτιμώμενη αξία ήταν ίση με €1.150.000 πλέον ΦΠΑ και κατακυρώθηκε στα €1.409.658, δηλαδή κατά 22,58% υψηλότερη από την καθορισθείσα εκτιμώμενη αξία. Η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγήθηκε ακύρωση του διαγωνισμού αφού η τιμή ήταν εξωπραγματική και δεν είχε αναπτυχθεί ούτε ανταγωνισμός αλλά, παρά ταύτα, το Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε την κατακύρωση του διαγωνισμού. Η σύμβαση υπογράφτηκε στις 29/3/2023. Μάλιστα, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρεται σε απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών (ΑΑΠ) όπου σε ανάλογη περίπτωση που αφορούσε την ακύρωση διαγωνισμού του υπουργείου Άμυνας στην οποία η χαμηλότερη προσφορά ήταν κατά 19,2% υψηλότερη από την εκτιμώμενη αξία, η ΑΑΠ δικαιώνοντας την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής είχε τονίσει ότι «κατακύρωση σε εξωπραγματικές τιμές θα συνιστούσε κατάχρηση εξουσίας».
>> Έγινε εργασία συντήρησης και ανακαίνισης της προεδρικής κατοικίας στον 1ο όροφο του Προεδρικού Μεγάρου, ύψους €150.000, χωρίς να ακολουθηθούν διαδικασίες νέου διαγωνισμού, αλλά ενσωματώθηκαν στις εργασίες που εκτελέστηκαν στο πλαίσιο της σύμβασης για ενεργειακή αναβάθμιση. Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, οι πολύ περιορισμένες εργασίες, που θα έπρεπε εξ ανάγκης να είχαν ανατεθεί στον ανάδοχο της σύμβασης που αφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση, θα έπρεπε να είχαν προωθηθεί από το Τμήμα Δημοσίων Έργων προ της έκδοσης των οδηγιών εκτέλεσής τους για έγκριση από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ). Σημειώνεται ότι κατά την τελευταία δεκαετία οι πιο σημαντικές συντηρήσεις/ βελτιώσεις/ επεκτάσεις που έγιναν στο Προεδρικό Μέγαρο ήταν οι ακόλουθες: 2020 – 2021: Κολυμβητική δεξαμενή (πισίνα), Κόστος €43.543 (συμπεριλαμβάνεται το ΦΠΑ) και 2017: Ανακαίνιση κουζίνας προεδρικής κατοικίας, Κόστος €18.300 πλέον ΦΠΑ.
>> Η δαπάνη που αφορά στη φρούρηση του Προέδρου της Δημοκρατίας πρέπει να μειωθεί, αφού η απόφαση του Προέδρου της Δημοκρατίας να μετακομίσει οικογενειακώς στην προεδρική κατοικία στο Προεδρικό Μέγαρο και να εγκαταλείψει την ιδιωτική του κατοικία, σημαίνει ότι οι χώροι τους οποίους φρουρεί η Αστυνομία επί 24ώρου βάσεως μειώνονται. Αυτό εξ ορισμού, σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία, θα έπρεπε να σημαίνει σημαντική μείωση του προσωπικού της προεδρικής φρουράς. Η Προεδρία της Δημοκρατίας ενημέρωσε την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνου θα εκπονήσει μελέτη αξιολόγησης κινδύνου για τα θέματα ασφάλειας του Προεδρικού Μεγάρου και ανάλογα με τις εισηγήσεις και τα ευρήματα θα ενημερωθεί και η Ελεγκτική Υπηρεσία κατά πόσο θα γίνει σχετική μείωση της προεδρικής φρουράς.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Δεν έγιναν υπερβολές
Από τη στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη η ενεργειακή αναβάθμιση του Προεδρικού Μεγάρου στη βάση απόφασης της προηγούμενης κυβέρνησης και προέκυψε αργότερα η απόφαση του νέου ένοικου του Προεδρικού Μεγάρου να μετακομίσει εκεί οικογενειακώς, σωστά αποφασίστηκε να γίνουν ταυτόχρονα οι εργασίες των οποίων η ανάθεση σε διαφορετικό εργολάβο θα συνεπαγόταν σημαντική αναστάτωση, ουσιαστική επικάλυψη δαπανών για την αναθέτουσα Αρχή, αλλά και προπάντων καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των έργων. Πρέπει, όμως, όλες οι εργασίες να γίνονται νομότυπα, έστω και αν πρέπει να γίνουν πρόσθετες εργασίες που δεν προβλέπονται στη σύμβαση. Κρατούμε από την έκθεση της Ελεγκτική Υπηρεσία την επισήμανση «σε ό,τι αφορά στην αναγκαιότητα των υπό αναφορά, εκτός του αρχικού συμβολαίου, εργασιών, η Υπηρεσία δεν έχει εντοπίσει εργασίες που θεωρεί ότι δεν έπρεπε να είχαν εκτελεστεί». Δηλαδή, δεν έγιναν υπερβολές σε ότι αφορά την ανακαίνιση από τη στιγμή που οι εργασίες αφορούσαν σε τοποθέτηση νέας ταπετσαρίας και νέες ψευδοροφές με φωτιστικά σημεία σε κάποιους χώρους και στην ανακαίνιση χώρου υγιεινής επισκεπτών.
