Υπουργός Οικονομικών στον «Φ»: Πολύ καλύτερα η Κύπρος από την Ευρωζώνη

Τριπλάσιος είναι ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας το πρώτο εξάμηνο του 2023 από αυτό την Ευρωζώνης επισημαίνει ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, σχολιάζοντας τις επικρίσεις και τις αιχμές που άφησαν ο τέως υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης και ο τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου αναφορικά με την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο του 2023. 

Σε συνέντευξή του στον «Φ» τονίζει πως φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης θα κυμανθεί λίγο πιο κάτω από την αρχική πρόβλεψη του 2.8%. Μάλιστα, σημειώνει πως οι σχολιασμοί θα πρέπει να είναι ακριβείς για να μην δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις.

Υποδεικνύει, επίσης πως, πέραν των επιπτώσεων που δέχθηκε η οικονομία από τον πόλεμο στην Ουκρανία, η πολιτική που ακολούθησε η προηγούμενη Κυβέρνηση, με την πώληση ευρωπαϊκών διαβατηρίων και με την επιβολή 5% ΦΠΑ στους αγοραστές πολυτελών επαύλεων και διαμερισμάτων είχε ως αποτέλεσμα να επηρεαστεί και ο τομέας των υπηρεσιών. Αναφορικά με την ενδυνάμωση του πλαισίου των εκποιήσεων, ο κ. Κεραυνός διαβεβαιώνει πως η Κυβέρνηση θα συνεργαστεί με τη Βουλή για να καταλήξουν σε ένα σωστό πλαίσιο.

Σε σχέση με τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, αίτημα που έθεσαν και τα συγκυβερνώντα κόμματα, ο υπουργός Οικονομικών τονίζει που είναι θέμα που βρίσκεται υπό μελέτη. Όσον αφορά το Σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης, ο κ. Κεραυνός αναφέρει πως τον Οκτώβριο θα αρχίσει η υποβολή των αιτήσεων. Την ίδια ώρα, καλεί τις τράπεζες να προχωρήσουν στην παροχή περαιτέρω κινήτρων προς τους συνεπείς δανειολήπτες και να προσφέρουν  πιο ελκυστικά επιτόκια καταθέσεων. Όσον αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, σύμφωνα με τον υπουργό, η μελέτη αναμένεται να ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια. Όπως είπε, η φορολογική μεταρρύθμιση θα είναι ευρεία και θα καλύψει όλων των ειδών τις φορολογίες.

Η παρέμβαση Νεοφύτου

Πρόσφατα έγιναν δηλώσεις από τον τέως πρόεδρο του ΔΗΣΥ, μέσω των οποίων εκφράζονται ανησυχίες για τη συρρίκνωση του ρυθμού ανάπτυξης και του αρνητικού ισοζυγίου για το 2ο τρίμηνο του 202. Πώς απαντάτε και ποιες είναι οι δικές σας απόψεις;

Πρώτα θεωρώ χρήσιμο να διευκρινίσουμε ότι οι μεταβολές του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) δεν αποτελούν αυτούσιες μεταβολές της ανάπτυξης. Το ΑΕΠ είναι η αξία της συνολικής παραγωγής σε μία οικονομία, σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Η ανάπτυξη, πέρα από την αξία παραγωγής, περιέχει ποιοτικά στοιχεία, όπως η δημιουργία υποδομών και η δημιουργία παραγωγικών μονάδων, που δημιουργούν θέσεις απασχόλησης και εισοδήματα. Επομένως, οι σχολιασμοί θα πρέπει να είναι ακριβείς, για να μην δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις. Η κυπριακή οικονομία είναι μια μικρή και ανοικτή οικονομία, η οποία άμεσα επηρεάζεται αρνητικά ή θετικά από τις όποιες ανάλογες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις. Επίσης, η Κύπρος είναι χώρα μέλος της ΕΕ και επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη. Όλοι είμαστε μάρτυρες των γεωπολιτικών εξελίξεων από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, που έφεραν, μεταξύ άλλων αρνητικών εξελίξεων, τον πληθωρισμό και ειδικότερα την ακρίβεια στην ενέργεια και στα τρόφιμα. Σημειώνεται επίσης ότι η ΕΕ βρίσκεται σε ένα πρωτοφανή χαμηλό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ, στο 0.8% (η Ευρωζώνη στο 0.9%), ενώ κάποιες χώρες είναι σε ύφεση σε αυτή τη φάση, με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ. Πέρα από τις πιο πάνω αρνητικές εξελίξεις, η κυπριακή οικονομία έχει δεχτεί μεγάλο πλήγμα σε ένα βασικό της τομέα, αυτόν των υπηρεσιών, από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις, λόγω κυρίως της πολιτικής που ακολούθησε η προηγούμενη Κυβέρνηση, με την πώληση ευρωπαϊκών διαβατηρίων και με το 5% ΦΠΑ, μόνο, σε αυτούς που αγόραζαν πολυτελείς επαύλεις και διαμερίσματα.

Επιπρόσθετα, προς αντιμετώπιση του πληθωρισμού, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επέβαλε εννέα αυξήσεις επιτοκίων, με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί η παραγωγή των επιχειρήσεων και η κατανάλωση των νοικοκυριών, πέραν των άλλων στρεβλώσεων. Επομένως, αν κάποιος παρακολουθήσει αντικειμενικά τα οικονομικά μεγέθη, θα διαπιστώσει ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης άρχισε από το 1ο τρίμηνο του 2022, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης ήταν αναμενόμενη από το Υπουργείο Οικονομικών, γιατί παρακολουθούμε και μελετούμε προσεκτικά όλες τις εξελίξεις.

Τα δημόσια οικονομικά του 1ου εξαμήνου του 2023 συγκρίνονται ευνοϊκά με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Το πρωτογενές πλεόνασμα του 1ου εξαμήνου του 2023 ανήλθε στα €411,9 εκατ. ή 1.4% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με €214,8 εκατ. ή 0.8 του ΑΕΠ την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μας είναι περίπου τριπλάσιος από αυτόν της Ευρωζώνης κατά το 1ο εξάμηνο και εκτιμάται ότι θα κυμανθεί λίγο πιο κάτω από την αρχική πρόβλεψη του 2.8% για ολόκληρο το 2023.

Το Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθεί στενά τους οικονομικούς δείκτες και σταθμίζοντας όλες τις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις προχωρεί σε αναθεωρήσεις και σε ανάλογες λήψεις μέτρων.

Συνεργασία με τη Βουλή

Τον περασμένο Ιούλιο η Κυβέρνηση είχε εκφράσει την ετοιμότητά της για να συζητήσει τις προτάσεις των συγκυβερνώντων κομμάτων για βελτίωση του νομικού πλαισίου για τις εκποιήσεις. Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η ετοιμασία νομοσχέδιων; Τι θα προβλέπουν και πότε αναμένεται να προωθηθούν στη Βουλή;

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να τονίσω ότι η συσσώρευση από τους ισολογισμούς των τράπεζων στην πραγματική οικονομία ενός τεράστιου αριθμού μη εξυπηρετούμενων δανείων, ύψους περίπου €23 δισ., προκαλεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία και λειτουργικότητα της οικονομίας, καθώς και σοβαρά εμπόδια στην πορεία οικονομικής ανάπτυξης.

Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο δεχόμαστε συνέχεις υποδείξεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τους Οίκους Αξιολόγησης για να διατηρήσουμε ένα σταθερό πλαίσιο όσον αφορά τις εκποιήσεις και γενικά τον χειρισμό των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων.

Η ψήφιση προτάσεων που αποδυναμώνουν το πλαίσιο εκποιήσεων συνεπάγεται μετατόπιση της επίλυσης του προβλήματος στο διηνεκές, διόγκωση λόγω των χρεώσεων του ύψους των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και του ιδιωτικού χρέους, εγκλωβισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων εκτός οικονομικής δραστηριότητας και περαιτέρω διάβρωση της προοπτικής ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας.

Με στόχο τη μείωση των προβληματικών δανείων και την ανακούφιση των ευάλωτων οφειλετών, η Κυβέρνηση έχει εφαρμόσει αριθμό στοχευμένων μέτρων για στήριξη νοικοκυριών με μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις, με υποθήκη την πρώτη κατοικία, μέσω των Σχεδίων ΟΙΚΙΑ, ΕΣΤΙΑ και του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών.

Πρόσθετα με τα πιο πάνω, πρόσφατα ετοιμάσαμε και παρουσιάσαμε ένα συνεκτικό πακέτο μέτρων, το οποίο έτυχε γενικά θετικής ανταπόκρισης. Το πακέτο αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μη ψήφιση της πρότασης νόμου που προνοούσε την καθολική αναστολή του πλαισίου των εκποιήσεων, που θα επηρέαζε το σύνολο των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων ύψους €23 δισ., η οποία, κατά την άποψη μας αλλά και διεθνών Οίκων Αξιολόγησης και Οργανισμών, θα οδηγούσε σε δυσμενείς και απρόβλεπτες περιπέτειες για το σύνολο της κυπριακής οικονομίας.

Μεταξύ των μέτρων που επεξεργάστηκε η Κυβέρνηση για βελτίωση του πλαισίου διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων, περιλαμβάνεται και η κατάθεση στη Βουλή νομοσχεδίου για ρύθμιση του τρόπου εκδίκασης, εντός της δικαιοδοσίας των Επαρχιακών Δικαστηρίων, των υποθέσεων που αφορούν διαφορές μεταξύ δανειοληπτών και πιστωτών για πιστωτικές διευκολύνσεις που εξασφαλίζονται με κύρια κατοικία αξίας μέχρι €350.000.

Το όλο εγχείρημα ενισχύεται και με την ψήφιση των δύο προτάσεων νόμου, με τα οποία η Κυβέρνηση έχει συμφωνήσει και εμπλουτίσει. Η προστασία των ευάλωτων ομάδων ενισχύεται περαιτέρω με το Σχέδιο Ενοίκιο έναντι Δόσης, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και οι πρώτες αιτήσεις αναμένεται να υποβληθούν εντός Οκτωβρίου.

Επίσης, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι, κατόπιν δικής μας πρωτοβουλίας, διεξήχθη συνάντηση με τις τράπεζες και εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων, κατά την οποία συμφωνήθηκε αναστολή εκποιήσεων για πρώτη κατοικία αξίας μέχρι 350.000 ευρώ μέχρι τέλος Οκτωβρίου, παρέχοντάς μας αρκετό χρονικό διάστημα για την εξεύρεση ορθολογικών λύσεων.

Με την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής των Αντιπροσώπων θα εργαστούμε εποικοδομητικά με τη νομοθετική εξουσία, ούτως ώστε να καταλήξουμε σε ένα σωστό πλαίσιο, στη βάση των προτάσεων που έχουμε παρουσιάσει.

Αναμένουμε νέα κίνητρα από τράπεζες για συνεπείς δανειολήπτες

Προ ημερών είχατε αποστείλει, κ. υπουργέ, νέα επιστολή στις ηγεσίες των τραπεζών, ζητώντας να αλλάξουν τις πολιτικές τους, λόγω των αυξήσεων των δανειστικών επιτοκίων και να προχωρήσουν σε αύξηση των καταθετικών επιτοκίων. Έχετε λάβει κάποια απάντηση;

Οι τράπεζες είναι ανεξάρτητοι θεσμοί που εποπτεύονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Ωστόσο, ως Κυβέρνηση και Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, με τη συνεχή αύξηση των δανειστικών επιτοκίων, που οδηγούν σε αύξηση του κόστους διαβίωσης των νοικοκυριών, μέσω της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων και δημιουργούν παράλληλα πιέσεις στις επιχειρήσεις. Επίσης, διαβλέπουμε τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό στην πορεία της οικονομίας, καθώς θεωρούμε ότι το ψηλό κόστος δανεισμού αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην κυπριακή οικονομία. Ήδη, οι συνέχεις αυξήσεις των επιτοκίων έχουν επιφέρει επιβράδυνση της ανάπτυξης σε όλη την ευρωζώνη.

Κάποιες τράπεζες, στα πλαίσια της πολιτικής της κάθε μιας και σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, έχουν ήδη προχωρήσει σε κάποια θετικά βήματα. Με την πρόσφατη επιστολή μου γίνεται υπόδειξη ότι πρέπει να προχωρήσουν σε επιπλέον διαφοροποίηση των πολιτικών τους, ώστε να διαφανούν πιο δραστικά μέτρα τόσο για την απορρόφηση της αύξησης του κόστους των δανειστικών επιτοκίων, όσο και προς την κατεύθυνση των δανειστικών επιτοκίων. Δεν είναι ικανοποιητική ένδειξη η αύξηση των καταθετικών επιτοκίων από μόνη της. Αυτό που πρέπει να είναι το αποτέλεσμα είναι η λογική μείωση του ανοίγματος της ψαλίδας μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων.

Είμαστε σε συνεχή επαφή, τόσο με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, όσο και με τις ίδιες τις τράπεζες, και αναμένουμε ότι θα προχωρήσουν στην παροχή περαιτέρω κινήτρων προς τους συνεπείς δανειολήπτες και πιο ελκυστικών επιτοκίων στις καταθέσεις.

Οι αιτήσεις για Ενοίκιο Έναντι Δόσης

Πότε προβλέπεται να αρχίσει η υποβολή των αιτήσεων για το Σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης, κ. υπουργέ;

Εντός Σεπτεμβρίου θα εκδηλωθεί το ενδιαφέρον για συμμετοχή από Πιστωτικά Ιδρύματα και Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων. Η ΚΕΔΙΠΕΣ, εντός του επόμενου χρονικού διαστήματος, θα αναρτήσει σχετική πληροφόρηση στην ιστοσελίδα της και θα λειτουργήσει τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησης για παροχή πληροφόρησης στο κοινό, στο οποίο προγραμματίζεται να απευθυνθούν για την υποβολή αιτήσεων, εντός Οκτωβρίου.

Αναμένουμε νέα κίνητρα από τράπεζες για συνεπείς δανειολήπτες

Προ ημερών είχατε αποστείλει, κ. υπουργέ, νέα επιστολή στις ηγεσίες των τραπεζών, ζητώντας να αλλάξουν τις πολιτικές τους, λόγω των αυξήσεων των δανειστικών επιτοκίων και να προχωρήσουν σε αύξηση των καταθετικών επιτοκίων. Έχετε λάβει κάποια απάντηση;

Οι τράπεζες είναι ανεξάρτητοι θεσμοί που εποπτεύονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Ωστόσο, ως Κυβέρνηση και Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, με τη συνεχή αύξηση των δανειστικών επιτοκίων, που οδηγούν σε αύξηση του κόστους διαβίωσης των νοικοκυριών, μέσω της αύξησης του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων και δημιουργούν παράλληλα πιέσεις στις επιχειρήσεις. Επίσης, διαβλέπουμε τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό στην πορεία της οικονομίας, καθώς θεωρούμε ότι το ψηλό κόστος δανεισμού αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην κυπριακή οικονομία. Ήδη, οι συνέχεις αυξήσεις των επιτοκίων έχουν επιφέρει επιβράδυνση της ανάπτυξης σε όλη την ευρωζώνη.

Κάποιες τράπεζες, στα πλαίσια της πολιτικής της κάθε μιας και σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, έχουν ήδη προχωρήσει σε κάποια θετικά βήματα. Με την πρόσφατη επιστολή μου γίνεται υπόδειξη ότι πρέπει να προχωρήσουν σε επιπλέον διαφοροποίηση των πολιτικών τους, ώστε να διαφανούν πιο δραστικά μέτρα τόσο για την απορρόφηση της αύξησης του κόστους των δανειστικών επιτοκίων, όσο και προς την κατεύθυνση των δανειστικών επιτοκίων. Δεν είναι ικανοποιητική ένδειξη η αύξηση των καταθετικών επιτοκίων από μόνη της. Αυτό που πρέπει να είναι το αποτέλεσμα είναι η λογική μείωση του ανοίγματος της ψαλίδας μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων.

Είμαστε σε συνεχή επαφή, τόσο με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, όσο και με τις ίδιες τις τράπεζες, και αναμένουμε ότι θα προχωρήσουν στην παροχή περαιτέρω κινήτρων προς τους συνεπείς δανειολήπτες και πιο ελκυστικών επιτοκίων στις καταθέσεις.

Μεταξύ άλλων, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ είχαν προτείνει διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, βελτιώσεις στο νομοσχέδιο για το ειδικό δικαστήριο για δανειολήπτες και επαναπροκήρυξη του Σχεδίου Εστία. Θα έχετε εκ νέου επαφές με τα συγκυβερνώντα κόμματα  για να καθοριστεί η τελική μορφή των κειμένων;

Οι επαφές με τα συγκυβερνώντα κόμματα, αλλά και με άλλα κόμματα όταν χρειάζεται, γίνονται σε συνεχή βάση.  Στα πλαίσια αυτών των επαφών γίνεται ανταλλαγή απόψεων και παραγωγική συζήτηση για κατάληξη όσον αφορά βελτιώσεις στους χειρισμούς που αφορούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και κυρίως αυτά που αφορούν πρώτες κατοικίες αξίας κάτω από €350,000.

Σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, αυτή μελετάται ευρύτερα στα πλαίσια αποτελεσματικής εφαρμογής των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας του θεσμού. Ταυτόχρονα, έχουν ζητηθεί και οι απόψεις του θεσμού σε σχέση και με το πώς ο ίδιος ο θεσμός εκτιμά τις ανάγκες ενίσχυσης του.  Αναφορικά τώρα με το νομοσχέδιο για την ειδική δικαιοδοσία, αυτό θα συζητηθεί εκ νέου ενώπιον της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής. Ωστόσο, οποιαδήποτε περαιτέρω προσπάθεια διασύνδεσής του με το πλαίσιο των εκποιήσεων κρίνεται αντισυνταγματική κατά τη Νομική Υπηρεσία, διότι είναι θέμα αντίφασης του δικαστηρίου.

Εδώ θέλω να τονίσω ότι η πρωτοβουλία αυτή του Υπουργείου Οικονομικών αποσκοπεί στη δημιουργία δυνατότητας πιο γρήγορης εκδίκασης για περιπτώσεις διαφορών μεταξύ οφειλέτη – δανειοδότη για δάνεια με υποθήκη πρώτη κατοικία αξίας μέχρι €350,000. Τέλος, σε ό,τι αφορά την επαναπροκήρυξη του Σχεδίου Εστία, οποιαδήποτε πρωτοβουλία απαιτεί την προ-έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σε σχέση με τα μέτρα για αντιμετώπιση του πληθωρισμού και της ακρίβειας, γίνονται μήπως σκέψεις για επαναφορά της μείωσης του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και της επιδότησης του ηλεκτρισμού;

Η λήψη μέτρων πολιτικής μετριασμού της τελικής τιμής των καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας, που οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες, λόγω των αυξήσεων των διεθνών τιμών των ενεργειακών προϊόντων, είχαν προσωρινό χαρακτήρα και η απόφαση της Κυβέρνησης για μη ανανέωσή τους λήφθηκε βάσει στοιχείων που παρουσιάζουν οι χαμηλότερες τιμές σε σύγκριση με τις τιμές που ίσχυαν κατά το 2022.

Πρόσθετα, η πολιτική της Κυβέρνησης για μη επέκταση των μέτρων συνάδει με τις πολιτικές της πράσινης μετάβασης και απεξάρτησης της οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα καθώς και την ενθάρρυνση της χρήσης φιλικότερων προς το περιβάλλον, τόσο μέσων διακίνησης όσο και συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμές πηγές ενέργειας.

H Κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας ότι οι ευάλωτοι καταναλωτές καθώς και ο γεωργοκτηνοτροφικός τομέας αποτελούν ομάδες που συνεχίζουν να επηρεάζονται από τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, αποφάσισε στοχευμένα την παράταση της επιδότησης από το Υπουργείο Οικονομικών του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο για την Ειδική Οικιακή Διατίμηση, όσο και τη Διατίμηση Άντλησης Νερού. Καταληκτικά, οι υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών συνεχίζουν να παρακολουθούν σε συστηματική βάση τις εξελίξεις στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων, τόσο σε εγχώριο όσο και διεθνές επίπεδο. Εδώ πρέπει να λεχθεί όμως ότι το φαινόμενο της ακρίβειας δεν είναι κυπριακό, αλλά πανευρωπαϊκό, για να μην πω και παγκόσμιο, που οφείλεται στις γεωπολιτικές εξελίξεις και στην αβεβαιότητα που συνεπάγεται.

Συγκράτηση δημοσίων δαπανών

Το Υπουργείο Οικονομικών βρίσκεται στην τελική ευθεία για την ετοιμασία του κρατικού προϋπολογισμού για το 2024. Λόγω του αβέβαιου οικονομικού περιβάλλοντος, αναμένονται περικοπές στις δημόσιες δαπάνες;

Το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 8 Ιουνίου 2023, ενέκρινε το Στρατηγικό Πλαίσιο Δημοσιονομικής Πολιτικής 2024 -2026, στο οποίο περιλαμβάνονται τα ανώτατα όρια δαπανών, δηλαδή οροφές στις οποίες βασίζονται οι υπηρεσίες του Δημοσίου, για να ετοιμάσουν τις προτάσεις προϋπολογισμού, οι οποίες εξετάζονται από το Υπουργείο Οικονομικών, με βάση τον περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου, στα πλαίσια κατάρτισης του κρατικού Προϋπολογισμοί για το 2024.

Ο καθορισμός των οροφών λαμβάνει υπόψη του τις πρόσφατες μακροοικονομικές και δημοσιονομικές εξελίξεις, οι οποίες περιλαμβάνουν τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια έχουν δοθεί οδηγίες στις υπηρεσίες για συγκράτηση των λειτουργικών τους δαπανών ανάλογα, καθώς και προτεραιοποίηση των δράσεων τους με έμφαση την υλοποίηση των έργων που εντάσσονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και άλλων Συγχρηματοδοτούμενων Έργων.

Θέλει δύο χρόνια η μελέτη για φορολογική μεταρρύθμιση

 Σε ποιο στάδιο βρίσκεται, κ. υπουργέ, η διεργασία για φορολογική μεταρρύθμιση και τι θα περιλαμβάνει;

Η μελέτη για την ευρεία φορολογική μεταρρύθμιση υλοποιείται από ανεξάρτητους μελετητές, οι οποίοι αναμένεται να ολοκληρώσουν την μεταρρύθμιση σε περίπου δυο χρόνια. Με την επερχόμενη φορολογική μεταρρύθμιση στοχεύεται ο εκσυγχρονισμός του φορολογικού πλαισίου, με τρόπο που να το καταστήσει πιο απλοποιημένο και πιο ανταγωνιστικό, ώστε να συνεχίσει να προσελκύει επενδύσεις. Επίσης, πρέπει να είναι δίκαιο, προτάσσοντας την κοινωνική συνοχή και διαφυλάσσοντας τη δημοσιονομική ασφάλεια και οικονομική σταθερότητα.

 Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις και στο συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις που προ[1]κύπτουν από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της μετάβασης στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία.

Στη μελέτη θα καταγραφούν οι μακροοικονομικές τάσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και οι βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται, επιτυχημένων φορολογικών μοντέλων του εξωτερικού. Περαιτέρω, θα αναλυθεί το υφιστάμενο φορολογικό και νομικό πλαίσιο με καταγραφή των αδυναμιών και των ελλείψεων που υφίσταται το υφιστάμενο πλαίσιο και η σχετική νομοθεσία, για να αξιολογηθεί και να διαμορφωθεί το εκ[1]συγχρονισμένο φορολογικό πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη τις υποχρεώσεις της Δημοκρατίας σε διεθνές και κοινοτικό επίπεδο.

Η προτεινόμενη φορολογική μεταρρύθμιση θα είναι ευρεία και θα καλύψει το πλαίσιο της εταιρικής φορολογίας, της φορολογίας εισοδήματος, του Φόρου Κεφαλαιουχικών Κερδών και άλλες μορφές φορολογίας, όπως ειδικοί φόροι κατανάλωσης (excise duties) και τέλη χαρτοσήμων (stamp duties) καθώς και την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος.

 Πράσινη φορολογία και αντισταθμιστικά

Ανάμεσα στα πρώτα παραδοτέα του έργου είναι η μελέτη των επιπτώσεων των έκθεση ανάλυσης των μακροοικονομικών τάσεων, η εξέταση των επιπτώσεων της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης και η λήψη των κατάλληλων αντισταθμιστικών μέτρων για τους πολίτες και την κοινωνία. Σημαντικό ορόσημο θεωρώ και τις προτάσεις για την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος που αναμένεται να παραδοθούν το πρώτο τρίμηνο του 2024.

 Η οριστικοποίηση του νέου φορολογικού πλαισίου προγραμματίζεται για το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και η κοινωνία στο σύνολό της θα έχουν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου την ευκαιρία να εκφέρουν τις απόψεις τους. Αναντίλεκτα, η φορολογική μεταρρύθμιση αποτελεί ένα φιλόδοξο έργο, σημαντική προτεραιότητα της παρούσας Κυβέρνησης, η οποία ευελπιστούμε ότι με τη συνεργασία όλων των φορέων και της κοινωνίας θα οδηγήσει σε ένα διάφανές φορολογικό σύστημα και θα συμβάλει στην ανάπτυξη της οικονομίας και την ευημερία των πολιτών