Συναγερμός έπρεπε ήδη να έχει σημάνει στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, από την επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και την συρρίκνωση του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο του 2023.
Λόγω της κακής προϊστορίας που έχει η χώρα με την αλόγιστη κατασπατάληση των δημόσιων δαπανών, που οδήγησε την ένταξη της Κύπρου το 2013 σε μνημόνιο δημοσιονομικής εξυγίανσης, πρέπει οι κυβερνόντες να είναι διπλά και τριπλά προσεκτικοί.
Και το 2008, η οικονομία κατέγραφε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ωστόσο στην πορεία η χώρα χρειάστηκε τα δεκανίκια των διεθνών θεσμών, δηλαδή, της τρόικας, για να μπορέσει να ορθοποδήσει.
Την περίοδο της εφαρμογής του μνημονίου δημοσιονομικής εξυγίανσης, από το 2013 μέχρι το 2016, οι δημοσιονομικές ανάγκες της χώρας κυμάνθηκαν γύρω στα €7,3 δισ.
Μάλιστα, τη συγκεκριμένη περίοδο είχαν ληφθεί μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης, περικοπές μισθών και επιβολή φορολογιών για να σταθεροποιηθεί η οικονομία. Φυσικά, έγινε και κούρεμα των καταθέσεων προκαλώντας ανυπολόγιστες ζημίες σε χιλιάδες καταθέτες και μετόχους. Τότε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είχαν χρησιμοποιήσει την Κύπρο ως πειραματόζωο για να αντιμετωπισθεί η τραπεζική κρίση.
Εξαιτίας των ευρωπαϊκών αποφάσεων υπήρξαν πολλές επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία, αυξήθηκε ο αριθμός των ανέργων και το δημόσιο χρέος, συρρικνώθηκαν τα μηναία εισοδήματα των εργαζόμενων, υποχώρησε ο τομέας των ακινήτων ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αντί μειώνονταν καθώς εκατοντάδες πολίτες δυσκολεύονταν να καταβάλλουν τις δόσεις τους.
Παρά τις δυσκολίες, το μνημόνιο είχε και τα «καλά» του, καθώς τέθηκαν αυστηρά κριτήρια στην παραχώρηση δανείων, είχαν εισαχθεί μηχανισμοί για μείωση των κόκκινων δανείων, ενώ μπήκε και μια τάξη στα δημόσια οικονομικά. Επιπρόσθετα, προωθήθηκαν μεταρρυθμίσεις τις οποίες εάν δεν απαιτούσε η τρόικα δεν θα υλοποιούνταν ποτέ.
Τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, πρέπει να θορυβήσουν όλους και το Υπουργείο Οικονομικών πρέπει να δράσει άμεσα, σφίγγοντας τα ζωνάρια. Η συγκεκριμένη περίοδος για την κυπριακή οικονομία είναι πολύ σημαντική.
Οικονομολόγοι αποδίδουν την επιβράδυνση της ανάπτυξης στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι οποίες επηρέασαν τον τομέα των υπηρεσιών, στην αύξηση των επιτοκίων, στον πληθωρισμό και στην αύξηση του κόστος της ενέργειας.
Παρόλο που η νέα κυβέρνηση κρατά τα ηνία της χώρας μόλις έξι μήνες, για να προλάβει τα χειρότερα θα ήταν καλό να εφαρμόσει αυστηρό κώδικα δημοσιονομικής πειθαρχίας. Πρέπει να αποκόψει από τον κρατικό προϋπολογισμό του 2024, κονδύλια τα οποία όπως λέγαμε την περίοδο του μνημονίου έχουν «λίπος», δηλαδή έχουν περιθώριο για να μειωθούν.
Τα μέτρα πρέπει επικεντρωθούν στη μείωση των δημόσιων δαπανών, στην συγκράτηση των λειτουργικών εξόδων του κράτους ενώ με φειδώ πρέπει να ξεπαγώνουν θέσεις. Επιπρόσθετα, το κράτος δεν πρέπει να είναι τόσο γενναιόδωρο με ωφελήματα των εργαζόμενων της κρατικής μηχανής. Και φυσικά, η ανάγκη για συνετή δημοσιονομική πολιτική, θα γίνει σε μια περίοδο που αυξήθηκε η ΑΤΑ στο 66,7%, αποκαταστάθηκαν τα επιδόματα και οι μισθοί των εργαζόμενων στο δημόσιο και στο ευρύτερο δημόσιο τομέα. Φυσικά, κανένας δεν επιθυμεί να κουτσουρευτούν τα ωφελήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι στον κρατικό τομέα. Μέτρο το οποίο παράλληλα θα επηρέαζε και τον ιδιωτικό τομέα.
Στο παρελθόν, η συρρίκνωση των μισθών και των άλλων ωφελημάτων, επηρέασε την κατανάλωση αλλά και τα δημόσια έσοδα. Για να μην τρέχει την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση, πρέπει να ετοιμάσει ένα συνολικό αποδοτικό σχεδιασμό μέσω του οποίου θα υπάρξουν εξοικονομήσεις.
Τον ερχόμενο Δεκέμβριο, είναι δεδομένο πως τα κόμματα, θα αλλάξουν τα φώτα του προϋπολογισμού αποκόπτοντας από αυτό κονδύλια τα οποία θεωρούνται πως επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά και προκαλούν δημοσιονομικούς κινδύνους. Το πάθημα του 2013, έγινε μάθημα, για αυτό ο σχεδιασμός πρέπει να είναι άμεσος και αποδοτικός.
