Τις επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού και αμέσως μετά από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, που οδήγησαν σε μεγάλη άνοδο του πληθωρισμού και ιδιαίτερα του ενεργειακού κόστους, πλήρωσαν πέρσι με τις θέσεις εργασίας τους 3.519 εργαζόμενοι, οι οποίοι τέθηκαν εκτός αγοράς εργασίας.
Από αυτούς, όμως, μόνο οι 2.529 είδαν τις αιτήσεις τους να εγκρίνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες, έναντι ποσού €30.5 εκατ. για αποζημιώσεις.
Λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών που καταγράφηκαν πέρσι σε πολλές επιχειρήσεις, λόγω κυρίως της αύξησης των λειτουργικών εξόδων αλλά και του κόστους δανεισμού, αρκετές από αυτές επέλεξαν να μειώσουν το εργατικό κόστος, μέσω του πλεονασμού μέρους του προσωπικού τους, για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αυξάνεται για το ’23 ο μέγιστος πλεονασμός
Και πολλές εκκαθαρίσεις
Εξάλλου, σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Αφερεγγυότητας, δεκάδες επιχειρήσεις έβαλαν πέρσι λουκέτο λόγω των δυσκολιών που αντιμετώπιζαν. Συγκεκριμένα, 1.772 επιχειρήσεις προχώρησαν σε εκούσια εκκαθάριση. Είναι πιθανό κάποιοι από τους πλεονασμούς που έγιναν μέσα στο 2022 να συνδέονται με την εκκαθάριση των επιχειρήσεων στις οποίες εργάζονταν.
Όχι όπως τότε…
Παρόλο που το 2022 οι πλεονασμοί προσωπικού δεν έφτασαν στα πολύ ψηλά επίπεδα του 2013 και του 2014, όταν πλήρωσαν τη νύφη της βαθιάς οικονομικής κρίσης χιλιάδες εργαζόμενοι, ο αριθμός όσων κρίθηκαν πλεονάζοντες πέρσι είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αριθμός από το 2017. Εκείνη τη χρονιά, το κόστος των πλεονασμών για το κράτος ήταν χαμηλότερο, καθώς άγγιξε τα €28 εκατ. Το 2022 το κράτος (το Ταμείο Πλεονασμού, για την ακρίβεια) κατέβαλε περισσότερα ως αποζημίωση (30,5 εκατ.), καθώς το μέγιστο ποσό πληρωμής που καταβάλλεται αυξήθηκε στις €56.232, από €52.662 που ήταν το 2017.
Κάθε χρόνο διαφοροποιείται το μέγιστο ποσό πληρωμής πλεονασμού που καταβάλλεται. Υπενθυμίζεται πως το μέγιστο ποσό πληρωμής υπολογίζεται ως ο μέγιστος αριθμός εβδομάδων αποζημίωσης, που είναι 75,5, επί το εκάστοτε μέγιστο ποσό εβδομαδιαίας αμοιβής που λαμβάνεται υπόψη για πληρωμή, το οποίο είναι το τετραπλάσιο του εβδομαδιαίου ποσού των βασικών ασφαλιστέων αποδοχών.
Οι κλάδοι που επηρεάστηκαν
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, οι περισσότεροι πλεονασμοί μέσα στο 2022 έγιναν στους τομείς του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, καθώς και των κατασκευών. Αναλυτικά οι πλεονασμοί έγιναν ως έξης:
– 713 εργαζόμενοι έχουν πλεονάσει από τον τομέα του χονδρικού και λιανικού εμπορίου και συγκεκριμένα από την επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών. Από αυτούς, έχουν εγκριθεί για αποζημίωση οι 556, ενώ οι υπόλοιποι απορρίφθηκαν. Οι συνολικές πληρωμές στις οποίες προχώρησε το κράτος για αυτή την κατηγορία άγγιξαν τα €6.1 εκατ. Το μέσο ποσό που εμβάστηκε στο τραπεζικό λογαριασμό του κάθε αιτητή ήταν €11.017.
– Άλλοι 661 εργαζόμενοι στον τομέα των κατασκευών θεωρήθηκαν από τους εργοδότες τους ότι αποτελούσαν πλεονάζον προσωπικό. Από αυτούς, ωστόσο, μόνο οι 520 θα λάβουν αποζημίωση πλεονασμού, καθώς για 141 πρόσωπα απορρίφθηκε η αίτηση. Η συνολική δαπάνη που κατέβαλε πέρσι το κράτος στους 520 πλεονάζοντες από τον κατασκευαστικό τομέα ήταν €3.8 εκατ. Το μέσο ποσό που αντιστοιχούσε σε κάθε αιτητή ήταν €7.352.
– Συνολικά 497 εργαζόμενοι από τις δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών έχουν βγει σε πλεονασμό το 2022. Η αίτηση πλεονασμού εγκρίθηκε για 398 από αυτούς, με το κράτος να τους καταβάλλει συνολικές αποζημιώσεις €5.7 εκατ. Το μέσο ποσό που αντιστοιχούσε σε κάθε αιτητή ήταν €14.392.
– Από τον τομέα της μεταποίησης έχουν πλεονάσει 295 υπάλληλοι, από τους οποίους οι 225 πήραν πλεονασμό. Το Ταμείο Πλεονασμού πλήρωσε συνολικές αποζημιώσεις €4.3 εκατ. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέσο ποσό για κάθε αιτητή αντιστοιχούσε στις €19.416. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό αποζημίωσης ανά αιτητή, από όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες.
– Άλλοι 287 εργαζόμενοι που απασχολούνταν σε επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες έμειναν χωρίς εργασία το 2022. Εγκρίθηκαν οι αιτήσεις 199 εργαζόμενων, οι οποίοι έλαβαν συνολικές αποζημιώσεις €2.1 εκατ. Δηλαδή, το μέσο ποσό που αντιστοιχούσε σε κάθε εργαζόμενο από τη συγκεκριμένη επαγγελματική κατηγορία ήταν €10.718
– 234 πρόσωπα που εργάζονταν στους τομείς των μεταφορών και της αποθήκευσης θεωρήθηκαν επίσης ως πλεονάζον προσωπικό κατά την περσινή χρονιά. Εγκρίθηκαν όμως μόνο 135 αιτήσεις. Το κράτος κατέβαλε συνολικό ποσό €1.4 εκατ., με το μέσο ποσό ανά εργαζόμενο να φτάνει τις €10.559.
– Από τον τομέα της ενημέρωσης και της επικοινωνίας έχουν πλεονάσει με αποφάσεις εργοδοτών συνολικά 131 εργαζόμενοι μέσα στο 2022, ωστόσο έχουν εγκριθεί μέχρι τώρα οι αιτήσεις 106 από αυτούς. Οι συνολικές αποζημιώσεις που τους κατέβαλε το κράτος ήταν ύψους €1.8 εκατ. Το μέσο ποσό που αντιστοιχούσε σε κάθε εργαζόμενο στον συγκεκριμένο κλάδο ήταν €17.211.
– Από τις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες έχουν πλεονάσει 121 εργαζόμενοι και εγκρίθηκαν 99 για αποζημίωση. Οι συνολικές αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν ήταν λίγο πιο κάτω από €1 εκατ. Το μέσο ποσό ανά εργαζόμενο ήταν 10.218.
– 90 εργαζόμενοι από τις δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών βγήκαν στην ανεργία μέσω πλεονασμού το ’22. Από αυτούς, οι 75 πήραν ήδη αποζημίωση από το κράτος. Το συνολικό κόστος των αποζημιώσεων ήταν €1.3 εκατ. Το μέσο ποσό πλεονασμού για κάθε εργαζόμενο στη συγκεκριμένη κατηγορία ήταν €17.483.
– 186 εργαζόμενοι έχουν πλεονάσει από τις διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες. Εκείνο που προκαλεί εντύπωση είναι το γεγονός πως ούτε καν οι μισές αιτήσεις πλεονασμού δεν έχουν εγκριθεί, τουλάχιστο για την ώρα. Μόλις 67 αιτήσεις έχουν εγκριθεί από το Υπουργείο Εργασίας. Η συνολική δαπάνη για το κράτος ήταν €517 χιλ., ενώ το μέσο ποσό που αντιστοιχούσε σε κάθε εργαζόμενο ήταν €7.720.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Απόλυση για λόγους πλεονασμού δυνάμει του άρθρου 18 (γ) (vii) του περί Τερματισμού Απασχόλησης Νόμου του 1967
Στα €700 εκατ. το αποθεματικό του Ταμείου Πλεονασμού
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας, την 31η Δεκεμβρίου του 2022 το αποθεματικό του Ταμείου Πλεονασμού είχε αγγίξει τα €691.7 εκατ. Από τις αρχές του 2023 το αποθεματικό αυξήθηκε περίπου κατά €70 εκατ.
Το αποθεματικό δημιουργείται μέσω της εισφοράς που καταβάλλουν οι εργοδότες. Η εισφορά είναι ύψους 1.2% επί των αποδοχών που λαμβάνει ο κάθε εργαζόμενος, μέχρι ενός ανωτάτου ορίου, που καθορίζεται κάθε χρόνο.
Μέσα σε δέκα χρόνια, δηλαδή από 2012 μέχρι το 2022, το κράτος κατάβαλε σε περίπου 50 χιλ. εργαζόμενους αποζημιώσεις πλεονασμού, ύψους €480.5 εκατ.
Συγκεκριμένα:
– Το 2022 έχουν πλεονασει 2.529 εργαζόμενοι, λαμβάνοντας ποσό €30.5 εκατ.
– Το 2021 το κράτος παραχώρησε ποσό €22 εκατ. σε πλεονασμούς, για 2.220 πρόσωπα. – Το 2020 πληρώθηκε ποσό €18.2 εκατ. σε 1.681 εργαζόμενους, το 2019 έχουν δοθεί €19.9 εκατ. για πλεονασμό 1.994 εργαζόμενων και το 2018 το κράτος κατάβαλε €17.4 εκατ. σε 1.930 εργαζόμενους.
– Το 2017 είχαν εγκριθεί 2.583 αιτήσεις πλεονασμού, με κόστος €28,1 εκατ. και το 2016 καταβλήθηκε ποσό €52 εκατ. σε 4.558 εργαζόμενους. Το 2015 δόθηκαν €49 εκατ. σε 5.411 πρόσωπα, το 2014 καταβλήθηκε ποσό €99,5 εκατ. σε 10.705 εργαζόμενους, το 2013 δόθηκε ποσό €88,5 εκατ. σε 10.919 πρόσωπα και το 2012 πληρώθηκε ποσό €54,4 εκατ. σε 5.219 εργαζόμενους.