Μπορεί τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας ως πρώτη γενική εικόνα να δείχνουν ότι τον Οκτώβριο του 2023 τα συνολικά νέα δάνεια παρουσίασαν αύξηση και έφτασαν στα €693,4 εκατ., σε σύγκριση με €578 εκατ. τον προηγούμενο μήνα, μια δεύτερη όμως ανάγνωση αποκαλύπτει την πραγματικότητα στο τραπεζικό σύστημα.
Δηλαδή, τις συνεχείς και αυξανόμενες επαναδιαπραγματεύσεις των όρων υφιστάμενων δανείων. Που πολύ συχνά καταλήγουν σε νέες δανειακές συμφωνίες, με νέους όρους.
Σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων της Κεντρικής από τον «Φ», από τα €693,4 εκατ. νέα δάνεια, τα €464,5 εκατ. αφορούν επαναδιαπραγμάτευση των όρων υφιστάμενων συμβάσεων, κυρίως λόγω των απανωτών αυξήσεων των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις να ανταπεξέλθουν στις μηνιαίες δόσεις τους.
Τα πραγματικά νέα δάνεια που έχουν δώσει οι τράπεζες σε όλες τις κατηγορίες δανείων ήταν μόνο €229 εκατ. Σημειώνεται ότι οι επαναδιαπραγματεύσεις αφορούν κυρίως δάνεια που δεν παρουσιάζουν καθυστερήσεις ή πιστωτική επιδείνωση και ως εκ τούτου δεν συγκαταλέγονται στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, όπως ορίζει η οδηγία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών.
Άρα, είναι δάνεια που εξυπηρετούνται κανονικά, αλλά προφανώς πολλοί δανειολήπτες αποφάσισαν να κρατήσουν γραμμές άμυνας μετά τις αποφάσεις της ΕΚΤ να αυξήσει το βασικό επιτόκιο στο 4,5%.
Οι τράπεζες, από την άλλη, γνωρίζουν καλά ότι οι μεγαλύτερες δόσεις, ειδικά σε περίοδο κρίσης, μπορούν να οδηγήσουν σε νέο κύμα κόκκινων δανείων και δίνουν εναλλακτικές επιλογές στους πελάτες τους, ώστε οι δόσεις να παραμείνουν σε διαχειρίσιμα επίπεδα.
Οι επιλογές που έχουν οι δανειολήπτες για να ρίξουν το κόστος της μηνιαίας δόσης είναι κυρίως επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, προπληρωμή του δανείου ή μετατροπή σε νέο δάνειο, με σταθερό επιτόκιο για 3, 5 ή 10 χρόνια. Γενικά, οι τράπεζες είναι δεκτικές σε λύσεις, όπως φαίνεται και από τις δημόσιες δηλώσεις τραπεζικών στελεχών, γιατί με αυτό τον τρόπο διασφαλίζουν συνέχιση της αποπληρωμής και μείωση των κόκκινων δανείων.
Ιδιαίτερα οι μεγάλες επιχειρήσεις, σπεύδουν σε επαναδιαπραγμάτευση ή αναδιάρθρωση των δανείων τους, σε μια προληπτική κίνηση, προκειμένου να αποτραπούν προβλήματα στην εξυπηρέτησή τους.
Τον Οκτώβριο, τα νέα επιχειρηματικά δάνεια άνω του €1 εκατ. που δόθηκαν από τις τράπεζες ήταν €67,6 εκατ. και οι επαναδιαγματεύσεις δανείων ήταν πολλαπλάσιες, φθάνοντας τα €280,9 εκατ. και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταγράφεται στα στοιχεία γενικός δανεισμός €348,5 εκατ.
Πέρυσι, τον ίδιο μήνα, οι επαναδιαπραγματεύσεις δανείων αυτής της κατηγορίας ήταν €48,9 εκατ. και οι νέες πιστώσεις €53,7 εκατ.
Στα επιχειρηματικά δάνεια μέχρι €1 εκατ., τα νέα δάνεια ήταν €45,1 εκατ. και η αξία των επαναδιαπραγματεύσεων ήταν €47, εκατ. με το συνολικό δανεισμό να παρουσιάζεται €92,4 εκατ.
Στεγαστικά
Τα στεγαστικά είναι κατηγορία δανείων που θεωρείται πιο ευαίσθητη στις επιτοκιακές αλλαγές, καθώς τα ποσά είναι μεγαλύτερα από τα καταναλωτικά, όπως και η διάρκεια αποπληρωμής τους, δύο χαρακτηριστικά που ανεβάζουν κατά πολύ το μηνιαίο κόστος, όταν αυξάνεται το επιτόκιο.
Η αξία των στεγαστικών δανείων που έγινε επαναδιαπραγμάτευση των όρων σύμβασης ήταν €218,1 εκατ. τον Οκτώβριο και τα καθαρά νέα δάνεια €91 εκατ., με τον συνολικό δανεισμό να παρουσιάζεται €91 εκατ.
Πέρυσι,η επαναδιαπραγμάτευση των όρων σύμβασης στεγαστικών δανείων ήταν €5,9 εκατ. Η αξία των επαναδιαπραγματεύσεων στα καταναλωτικά δάνεια ήταν €3,5 εκατ. και τα νέα δάνεια €21,1 εκατ.
