Παρά τη μεγάλη αύξηση των επιτοκίων, που δυσχεραίνει την εξυπηρέτηση των δανείων, και το κύμα ακρίβειας που διατηρείται στην αγορά για πάνω από δύο χρόνια, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, φαίνεται να αποδίδει η προσπάθεια να μην αυξηθούν τα κόκκινα δάνεια, πιθανότατα γιατί οι τράπεζες προχωρούν σε αναδιαρθρώσεις και επαναδιαπραγματεύσεις χορηγήσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΕΚΤ για τις ευρωπαϊκές συστημικές τράπεζες δείχνουν ότι στην Κύπρο τα δάνεια αμφίβολης είσπραξης, που υπάγονται στην κατηγορία stage 2, δηλαδή είναι σε μια ενδιάμεση κατάσταση, παρέμειναν σταθερά στο 11,3% τέλος Σεπτεμβρίου, όσο ήταν και τέλος Ιουνίου και σημαντικά μειωμένα σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2022, που ήταν 14,1%.
Οι τραπεζικές διοικήσεις φαίνεται ότι καταγράφουν επιτυχία στην προσπάθεια να μην αυξηθούν τα κόκκινα δάνεια, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, τα δάνεια που υπάγονται στην κατηγορία stage 3 (έχουν μεγάλες πιθανότητες να πέσουν στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων) μειώθηκαν στο 4% τέλος Σεπτεμβρίου 2023, από 4,3% τέλος Ιουνίου και 4,8% ένα χρόνο πριν (Σεπτέμβριος 2022).
Ωστόσο αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι ότι το ποσοστό των δανείων που βρίσκονται στην κατηγορία stage 3 στην Κύπρο είναι το δεύτερο ψηλότερο, σε σχέση με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα των «27». Την πρωτιά έχει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, με ποσοστό 4,6%.
Το χαμηλότερο ποσοστό στην κατηγορία stage 3 έχει το τραπεζικό σύστημα της Σουηδίας (0,3%) και της Εσθονίας (0,8%). Ακόμη ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι συστημικές τράπεζες στην Κύπρο αύξησαν τα δάνεια στην κατηγορία stage1, αυτά τα οποία εξυπηρετούνται κανονικά και ανήλθαν στο 82,2% των χορηγήσεων τέλος Σεπτεμβρίου 2023, από 81,8% τέλος Ιουνίου και 78,5% τον Σεπτέμβριο του 2022. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των δανείων σ’ αυτή την κατηγορία είναι 83,9% και το ψηλότερο ποσοστό 93,5% έχει το τραπεζικό σύστημα της Σουηδίας.
Στην ανάλυση που κάνει η ΕΚΤ αναφέρει ότι η ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος παραμένει ισχυρή, καθώς οι επιδεινούμενες και αβέβαιες μακροοικονομικές προοπτικές δεν έχουν ακόμη επηρεάσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο δείκτης ΜΕΔ παρέμεινε σταθερός στο 1,8%, ενώ η κατανομή των δανείων στο στάδιο 2 αυξήθηκε ελαφρά στο 9,2% από 9,1% το δεύτερο τρίμηνο, αλλά χαμηλότερο από το υψηλότερο επίπεδό του, ένα χρόνο νωρίτερα (9,6%). Το κόστος κινδύνου μειώθηκε από 0,45% το 2ο τρίμηνο του 2023 σε 0,44% το τρίτο τρίμηνο του 2023.
Πρώιμα στάδια επιδείνωσης
Στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σημειώνεται πάντως ότι ορισμένα πρώιμα σημάδια επιδείνωσης είναι ορατά, με υψηλότερες εισροές Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στις αρχές του 2023, ιδίως σε τομείς που είναι ευαίσθητοι σε οικονομικές πτώσεις, όπως τα ανοίγματα σε ακίνητα.
Aπό τα στοιχεία που είχε ενώπιον της η ΕΚΤ μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου 2023 αναφέρει ότι τα αυστηρότερα πρότυπα δανεισμού που έχουν παρατηρηθεί σε ολόκληρη την ΕΕ «δεν έχουν οδηγήσει μέχρι στιγμής σε μείωση των υπολοίπων δανείων σε μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Τόσο τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις όσο και στα νοικοκυριά παρέμειναν σταθερά στα 6,1 και 6,7 τρισ. ευρώ, αντίστοιχα. Τα ανοίγματα που σχετίζονται με ακίνητα, εμπορικά και οικιστικά αυξήθηκαν οριακά το τελευταίο τρίμηνο».
