Πολλές ήταν οι εξαγγελίες προεκλογικά του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη για την οικονομία, οι οποίες εκ των πραγμάτων ήταν αδύνατο να υλοποιηθούν μέσα σε 11 μήνες που κρατά τα ηνία της χώρας. Η οικονομία δεν χρειάζεται μαγικές συνταγές για να αποφευχθούν οι μεγάλοι σκόπελοι αλλά απαιτεί σωστό προγραμματισμό και δημοσιονομική πειθαρχία.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέλαβε σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία, καθώς ο πληθωρισμός, η ακρίβεια, οι αυξήσεις των δανειστικών επιτοκίων και η ενεργειακή κρίση είχαν χτυπήσει κόκκινο λόγω του Ουκρανικού. Επίσης, σοβαρές επιπτώσεις είχαν προκληθεί στον τομέα των υπηρεσιών λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας, ενώ λίγους μήνες αργότερα προστέθηκε άλλο ένα βαρίδιο στην οικονομία που αφορά την κρίση στο Ισραήλ. Ωστόσο, παρά τα εμπόδια, η κατάσταση στην πορεία βελτιώθηκε, καθώς τρείς ξένοι οίκοι αξιολόγησης προχώρησαν σε τέσσερις αναβαθμίσεις της κυπριακής οικονομίας, με σημαντικότερη τη διπλή αναβάθμιση από τον Moody’s, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την επιστροφή μετά από 12 χρόνια του κυπριακού αξιόχρεου στην επενδυτική βαθμίδα. Επιπρόσθετα, ο πληθωρισμός μειώθηκε κάτω από 2%.
Αμφιλεγόμενη η ρύθμιση της ΑΤΑ– Εκείνο που πιστώνουν αρκετοί στη νέα Κυβέρνηση είναι η ρύθμιση του ζητήματος της ΑΤΑ, καθώς ανανεώθηκε η συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, αυξάνοντας το ποσοστό απόδοσης της ΑΤΑ στο 66,7% της αύξησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, από 50%. Πάντως, η συγκεκριμένη συμφωνία προκάλεσε και πολλές αντιδράσεις, καθώς η αύξηση της ΑΤΑ έχει φουσκώσει το κρατικό μισθολόγιο, με αποτέλεσμα το Υπουργείο Οικονομικών να αναθέσει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μελέτη για εξορθολογισμό του κρατικού μισθολογίου, βάσει διεθνών και ευρωπαϊκών προτύπων. Αξίζει να σημειωθεί πως προεκλογικά ο Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωνε πως η ΑΤΑ θα πρέπει να παραχωρείται κλιμακωτά, με το 70% στους χαμηλόμισθους και το 30% στους υψηλόμισθους.
«Πέτυχε» τις εκποιήσεις – Άλλο ένα πολυσυζητημένο ζήτημα που ρύθμισε η νέα Κυβέρνηση ήταν αυτό των εκποιήσεων, με την ενίσχυση του νομικού πλαισίου για αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Συγκεκριμένα, έχει διευρύνει τις αρμοδιότητες του Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης για εξώδικη επίλυση της διαφοράς. Με το νέο νομικό πλαίσιο, περισσότεροι δανειολήπτες μπορούν να αποταθούν στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο για αναδιάρθρωση των δανείων τους, για επιβεβαίωση του χρέους αλλά και για προστασία της κύριας κατοικίας αξίας μέχρι €350 χιλ. Επιπρόσθετα, οι πολίτες μπορούν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη μέσω της λειτουργίας της Ειδικής Δικαιοδοσίας που θα λειτουργήσει στο επίπεδο του Επαρχιακού Δικαστηρίου.
Παράλληλα, τέθηκε σε εφαρμογή το Σχέδιο Ενοίκιο Έναντι Δόσης, τον σχεδιασμό του οποίου είχε αρχίσει η Κυβέρνηση Αναστασιάδη. Προεκλογικά, ο Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωνε πως ήταν κατά του παγώματος των εκποιήσεων και τασσόταν υπέρ της συμβιβαστικής φόρμουλας που αφορούσε τον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο. η οποία στην πορεία διαφοροποιήθηκε.
Τους έψησε το ψάρι στα χείλη – Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει και τα 17 κυβερνητικά μέτρα ανακούφισης των καταναλωτών από την ακρίβεια, ύψους €196 εκατ., που λήφθηκαν μετά από έντονες πιέσεις, τόσο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, όσο και της συγκυβέρνησης. Η πλειοψηφία των μέτρων ήταν συνέχεια των μέτρων της προηγούμενης Κυβέρνησης. Μεταξύ άλλων, συνέχισε την κλιμακωτή επιδότηση του ηλεκτρικού ρεύματος, τη μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα κίνησης και στο πετρέλαιο θέρμανσης, ενώ επανέφερε το σχέδιο επιδότησης στεγαστικών επιτοκίων.
Επίσης, η Κυβέρνηση προώθησε –μόλις πρόσφατα- το Σχέδιο Φωτοβολταϊκά για όλους -το οποίο ωστόσο δεν είναι ακριβώς για όλους- και εφάρμοσε τον μηδενικό συντελεστή στο ΦΠΑ σε έντεκα κατηγορίες προϊόντων, παρόλο που στην πράξη η μείωση δεν ήταν τόσο αισθητή για τους καταναλωτές. Παράλληλα, εντάχθηκαν οι πολύτεκνοι φοιτητές στο επίδομα τέκνου, αυξήθηκε 5% το επίδομα τέκνου, παραχωρήθηκε επίδομα ενοικίου σε λήπτες ΕΕΕ, καθώς και εφάπαξ ποσό σε ΑμεΑ/ λήπτες επιδόματος διακίνησης.
Έκλεισε το 5% ΦΠΑ – Επί διακυβέρνησης Χριστοδουλίδη έκλεισε το περιλάλητο θέμα του μειωμένου ΦΠΑ κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας, για το οποίο η Δημοκρατία ήταν αντιμέτωπη με βαριά καμπάνα από την Κομισιόν, λόγω της κατάχρησης του κοινωνικού σκοπού της ευρωπαϊκής Οδηγίας.
Αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο θέμα συζητείτο για δύο χρόνια στη Βουλή χωρίς αποτέλεσμα, ενώ η Κυβέρνηση Αναστασιάδη, μετά από αυστηρές υποδείξεις από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, δεν αποδεχόταν τις θέσεις των κομμάτων. Η νέα Κυβέρνηση κατάθεσε νέο νομοσχέδιο, το οποίο στην πορεία διαφοροποίησαν τα κόμματα και ήταν μερικώς ενάντια στις συστάσεις των Βρυξελλών. Για καλή τύχη της Δημοκρατίας, μετά από εξι μήνες καθυστέρηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδέχθηκε τον νόμο που ενέκρινε η Βουλή, που προβλέπει την επιβολή 5% ΦΠΑ στις κύριες κατοικίες με εμβαδό 130 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ) και αξία €350 χιλ. Για την ιστορία, το πρώτο νομοσχέδιο της Κυβέρνησης Αναστασιάδη ήταν πιο ευνοϊκό για τους φορολογούμενους, καθώς προέβλεπε την επιβολή 5% ΦΠΑ για τα πρώτα 140 τ.μ της κύριας κατοικίας, με μέγιστο συνολικό εμβαδό 200 τ.μ.
Επί προεδρίας Χριστοδουλίδη τέθηκε σε λειτουργία και η ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία θα υποβάλλουν αιτήσεις οι κουρεμένοι καταθέτες και κάτοχοι αξιογράφων και εγκρίθηκε και το νομοσχέδιο για την τηλεργασία, η προώθηση των οποίων άρχισε επί προηγούμενης Κυβέρνησης.
Τέλος, για τα θέματα ενέργειας η σημαντικότερη ίσως εξέλιξη ήταν η αλλαγή, με εμπλοκή και της Κυβέρνησης, του φορέα υλοποίησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου και η επικείμενη συμμετοχή του κράτους στη μεγάλη αυτή επένδυση των σχεδόν δύο δισ. ευρώ.
