Τρέχουν να προλάβουν οι αρμόδιες Υπηρεσίες για φορολόγηση του νερού, λόγω της υποχρέωσης της Κύπρου για εφαρμογή της Πράσινης Φορολογικής Μεταρρύθμισης. Σε πρώτη φάση αναμένεται το κόστος να επωμιστούν οι χρήστες πόσιμου νερού, αλλά και όσοι χρησιμοποιούν νερό για άρδευση χώρων πρασίνων. Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στη μη επιβολή φορολόγησης του νερού άρδευσης για γεωργικούς σκοπούς, παρ’ όλο που συστήνει κάτι τέτοιο η ειδική μελέτη εμπειρογνωμόνων που παραδόθηκε στο υπουργείο Οικονομικών και περιλαμβάνονται συστάσεις για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος και να συμμορφωθεί με τις ανά χώρα συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ΕΕ 2020.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, η μελέτη εισηγείται την αύξηση του τέλους περιβάλλοντος και πόρου, με συνεπακόλουθο την αύξηση της τιμής για το πόσιμο νερό κατά €0,01/κ.μ., για το νερό άρδευσης για γεωργικούς σκοπούς κατά €0,02 και για το νερό άρδευσης για χώρους πρασίνου (όπως νησίδες, γήπεδα ποδοσφαίρου, κήπους ξενοδοχείων, γκολφ, κ.λπ.) κατά €0,02 μέχρι €0,23/κ.μ.
Το υπουργείο Οικονομικών, ακολουθώντας τις συστάσεις των εμπειρογνωμόνων, κάλεσε το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να εξετάσει ως πρώτο στάδιο, την αύξηση μόνο του τέλους νερού ύδρευσης και άρδευσης χώρων πρασίνου. Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) έχει ετοιμάσει πρόταση, για τροποποίηση των περί της Ενιαίας Διαχείρισης Υδάτων (Δικαιώματα, Τέλη ή Άλλα Χρηματικά Ανταλλάγματα) Κανονισμών του 2017 έως 2023, με σκοπό να εφαρμοστεί το τέλος περιβάλλοντος και πόρου που εισηγούνται οι εμπειρογνώμονες της Πράσινης Φορολογικής Μεταρρύθμισης.
Προτείνεται αύξηση στις ακόλουθες κατηγορίες: (α) Παροχή νερού ύδρευσης από τα κυβερνητικά υδατικά έργα (ΚΥΕ)/ κυβερνητικά συστήματα υδατοπρομήθειας προς τους παροχείς νερού ύδρευσης – αύξηση τέλους κατά €0,01/κ.μ. (β) Παροχή νερού ύδρευσης από πηγές νερού εκτός των κυβερνητικών υδατικών έργων (γεωτρήσεις, πηγές, ποταμούς) – αύξηση τέλους κατά €0,01/κ.μ. (γ) Παροχή φρέσκου αδιύλιστου νερού άρδευσης από τα ΚΥΕ/ κυβερνητικά αρδευτικά δίκτυα για άρδευση γηπέδων ποδοσφαίρου, χώρων πρασίνου – αύξηση τέλους κατά €0,06/κ.μ. (δ) Απόληψη νερού άρδευσης εκτός ΚΥΕ (γεωτρήσεις) για άρδευση γηπέδων, νησίδων, πάρκων, χώρων πρασίνου, κήπων ξενοδοχείων, γηπέδων γκολφ, κ.λπ. – αύξηση τέλους κατά €0,02/κ.μ. μέχρι €0,23/κ.μ. (ε) Παροχή ανακυκλωμένου νερού για άρδευση γηπέδων ποδοσφαίρου, νησίδων, πάρκων, χώρων πρασίνου, κήπων ξενοδοχείων, γκολφ, κ.λπ. – αύξηση τέλους κατά €0,06/κ.μ. μέχρι €0,08/κ.μ.
Η φορολόγηση του νερού τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων (ΣΕΔΥ) και μετά από την έγκριση των κανονισμών από τη ΣΕΔΥ, πρέπει να αποσταλούν στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο και τα προτεινόμενα τέλη πρέπει να αποσταλούν στην Τεχνική Επιτροπή Καθορισμού και Αναθεώρησης Τελών και Δικαιωμάτων, για έγκριση.
Στη συνέχεια, οι προτεινόμενοι Κανονισμοί θα πρέπει να υποβληθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση της δημοσίευσής τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Οι Κανονισμοί δεν απαιτείται να κατατεθούν στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.
Το Τμήμα Γεωργίας είναι επιφυλακτικό για το ύψος της αύξησης, αφού το επόμενο στάδιο πιθανόν να είναι η αύξηση του τέλους για το νερό άρδευσης για γεωργικούς σκοπούς. Ως εκ τούτου, θεωρεί ότι είναι σημαντικό ο υπολογισμός της αύξησης να τεκμηριώνεται σωστά, γιατί θα υπάρξουν δικαιολογημένα αντιδράσεις από τους γεωργούς.
Το Τμήμα Γεωργίας διερωτάται γιατί στον υπολογισμό του τέλους για χρήση ανακτημένου νερού να υπάρχει τέλος περιβάλλοντος, αφού η ίδια η χρήση ανακτημένου νερού αποτελεί από τη βάση της, περιβαλλοντική ενέργεια. Με βάση τους κανονισμούς περί τιμολόγησης και μηχανισμών ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος, το ανακτημένο (ανακυκλωμένο) νερό, αποτελεί υπηρεσία νερού. Ως εκ τούτου, όταν προκύπτει περιβαλλοντικό κόστος ή κόστος πόρου θα πρέπει να αποδίδεται και σε αυτήν όπως και στις λοιπές υπηρεσίες.
Σε γενικές γραμμές προκύπτει περιβαλλοντικό κόστος όταν οι χρήσεις (αστική, γεωργία κ.λπ.) υποβαθμίζουν ποιοτικά τα υδατικά συστήματα και δημιουργούν ως εκ τούτου περιβαλλοντική ζημία. Ως υπηρεσία ύδατος το ανακτημένο νερό δίνει νερό για αρδευτική χρήση (κυρίως) και με αυτό τον τρόπο συμβάλει στην περιβαλλοντική ζημία. Και αυτός είναι ο λόγος που της αποδίδεται περιβαλλοντικό κόστος.
Το κόστος πόρου προκύπτει από τις υπεραντλήσεις των υπόγειων υδροφορέων από τις υπηρεσίες ύδατος και με αυτό τον τρόπο τα υποβαθμίζουν ποσοτικά. Η υπηρεσία ανακτημένου νερού δεν αντλεί από πουθενά. Αντιθέτως, συμβάλλει στη μείωση της υπεράντλησης από τις άλλες υπηρεσίες (γεωργία π.χ.).
Αντισταθμιστικά μέτρα ζητούν οι ξενοδόχοι για τα νέα τέλη
Αντισταθμιστικά μέτρα ζητούν οι ξενοδόχοι από τα νέα προτεινόμενα τέλη για ύδρευση, αλλά και για άρδευση χώρων πρασίνου. Σύμφωνα με το ΠΑΣΥΞΕ, η αύξηση του τέλους νερού επιβαρύνει σημαντικά τις επιχειρήσεις περιλαμβανομένων και των ξενοδοχειακών μονάδων και θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητά τους. Οι ξενοδόχοι προσβλέπουν στην παραχώρηση αντισταθμιστικών μέτρων για να μετριασθούν τα κόστη στην ξενοδοχειακή βιομηχανία, λόγω του ότι η χρήση του νερού είναι άκρως απαραίτητο προσφερόμενο προϊόν προς τους πελάτες και η προγραμματισθείσα αύξηση δεν μπορεί να μετακυλησθεί στους πελάτες, γιατί ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει τις ανταγωνιστικές της αγορές.
Για άρδευση χορτοτάπητα ιδιωτικών γηπέδων ποδοσφαίρου και αθλοπαιδιών και ιδιωτικών χώρων πρασίνου και κήπων ξενοδοχείων με την παροχή φρέσκου αδιύλιστου νερού από τα ΚΥΕ/ Κυβερνητικά Αρδευτικά Δίκτυα η προτεινόμενη αύξηση είναι 16,7%, από τα €0,36 στα €0,42κ.μ. Για απόληψη νερού άρδευσης από γεωτρήσεις το τέλος διπλασιάζεται για άρδευση ιδιωτικών χώρων πρασίνου και κήπων ξενοδοχείων και οικιών από €0,10 στα €0,20, για άρδευση γηπέδων γκολφ από επιφανειακές πηγές – αδειούχα ιδιωτικά φράγματα από €0,11 στα €0,22, ενώ για άρδευση γηπέδων γκολφ από υδροφορείς που εμπλουτίζονται με ανακυκλωμένο νερό από €0,23 στα €0,46. Για άρδευση χορτοτάπητα ιδιωτικών γηπέδων ποδοσφαίρου και αθλοπαιδιών και ιδιωτικών χώρων πρασίνου, κήπων και οικιών με ανακυκλωμένο νερό η χρέωση αυξάνεται από €0,17 στα €0,23 με αύξηση 35,29% και για άρδευση γηπέδων γκολφ από €0,23 στα €0,31 αύξηση 34,78%.
Αύξηση και στο εμφιαλωμένο νερό
Η ποσοστιαία αύξηση του 67% επί του τέλους που θα πρέπει να καταβάλουν οι εμφιαλωτές νερού ανά τόνο νερού που αντλούν από τις δικές τους γεωτρήσεις, κρίνεται ως υπερβολική, σύμφωνα με τον Κυπριακό Σύνδεσμο Εμφιαλωτών Νερού, ενώ το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων υπογραμμίζει ότι η ποσοστιαία αύξηση του τέλους είναι μεγάλη, λόγω του ότι οι εμφιαλωτές νερού αντλούν νερό από τους υπόγειους υδροφορείς, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί ως υποβαθμισμένοι στη χώρας μας. Συγκεκριμένα, για παροχή νερού σε μεταπωλητές νερού ύδρευσης βυτιοφόρα/ εμφιαλωτές, τα τέλη αυξάνονται από €0,12 στα €0,20, ενώ τα ίδια τέλη εφαρμόζονται από το ΤΑΥ σε πωλητές πόσιμου νερού με βυτία, σε εμφιαλωτές πόσιμου νερού ή για άλλες χρήσεις πόσιμου νερού.
