Ψηφοφορία για τους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για τις άδειες οδήγησης θα ψηφίσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου ενώ η συζήτηση θα ξεκινήσει μια μέρα προηγουμένως (Τρίτη 27 Φεβρουαρίου). Το σχέδιο προβλέπει άδειες οδήγησης μοτοσικλετών, αυτοκινήτων και τρακτέρ που θα ισχύουν για 15 χρόνια και αντίστοιχες για φορτηγά και λεωφορεία για 5 χρόνια.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης υποχρεωτικούς ελέγχους της υγείας των οδηγών όταν εκδίδεται ή ανανεώνεται άδεια οδήγησης. Για τη στήριξη της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, οι ευρωβουλευτές ζητούν τη δημιουργία μιας ψηφιακής άδειας οδήγησης, που θα είναι διαθέσιμη στα κινητά τηλέφωνα και πλήρως ισοδύναμη με τα έντυπα διπλώματα.
Προτείνουν επίσης μια διετή δοκιμαστική περίοδο για αρχάριους οδηγούς, οι οποίοι θα αντιμετωπίζουν αυστηρότερες ποινές για μη ασφαλή οδήγηση και πιο αυστηρά όρια για την κατανάλωση αλκοόλ.
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η οδική ασφάλεια αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πολιτικές της νομοθεσίας της ΕΕ για τις μεταφορές εδώ και περίπου 20 έτη. Η Επιτροπή επιθυμεί να ενισχύσει τις δεξιότητες και τις γνώσεις των οδηγών με την τροποποίηση των κανόνων σχετικά με την εκπαίδευση, την εξέταση και τη δοκιμαστική περίοδο των ενδιαφερομένων, ιδίως όσον αφορά τις νέες τεχνολογίες.
Η πρόταση εξετάζει επίσης την επικίνδυνη συμπεριφορά —ιδίως των αρχάριων οδηγών— στον δρόμο και αποσκοπεί επίσης στη διασφάλιση της σωματικής και διανοητικής ικανότητας των οδηγών με την εισαγωγή αυστηρότερων ιατρικών διαδικασιών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, με την πρόταση επιδιώκεται η άρση των εμποδίων που ενδέχεται να αντιμετωπίζουν οι υποψήφιοι ή οι κάτοχοι αδειών οδήγησης, ιδίως σε σχέση με τις δυσκολίες που προκύπτουν κατά τις εξετάσεις οδήγησης λόγω της έλλειψης γλωσσικών γνώσεων ή της έλλειψης συνέχειας όσον αφορά την ισχύ ορισμένων δικαιωμάτων λόγω αλλαγής τόπου διαμονής στην ΕΕ.
Η εισηγήτρια Karima Delli (Πράσινοι, Γαλλία) επιθυμεί να θεσπιστεί ένα σύστημα αδειών οδήγησης βάσει βαθμών ποινής σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εφαρμογή ενός τέτοιου μηχανισμού, σε συνδυασμό με αποτελεσματικά μέτρα ελέγχου, θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική μείωση του αριθμού των ατυχημάτων και των θανάτων από τροχαία. Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ διαθέτουν ένα τέτοιο σύστημα σε εθνικό επίπεδο και η εισηγήτρια πιστεύει ότι είναι απολύτως δικαιολογημένο να επεκταθεί ένα τέτοιο σύστημα σε όλα τα κράτη μέλη.
Η εισηγήτρια επιθυμεί να θεσπιστεί μια νέα κατηγορία άδειας οδήγησης —η κατηγορία Β+ για αυτοκίνητα άνω των 1,8 τόνων—, η οποία θα μπορεί να αποκτάται από τους υποψηφίους μετά από δύο έτη δοκιμαστικής περιόδου για άδεια κατηγορίας Β και μόνο από την ηλικία των 21 ετών και μετά.
Η άδεια οδήγησης κατηγορίας Β θα επιτρέπει σε ένα άτομο να οδηγεί επιβατικό αυτοκίνητο μέγιστου βάρους 1,8 τόνων. Ωστόσο, θα προβλέπονται παρεκκλίσεις για επαγγελματικούς λόγους ή για ειδικές χρήσεις (π.χ. οχήματα έκτακτης ανάγκης).
Επιπλέον, τα ευρωπαϊκά και τα εθνικά στατιστικά στοιχεία είναι σαφή όσον αφορά την κυρίαρχη έκθεση των νέων σε τροχαία ατυχήματα. Η εισηγήτρια θεωρεί επομένως ότι θα πρέπει να καταργηθούν οι δυνατότητες ευελιξίας που προσφέρουν το τρέχον κείμενο και η πρόταση, και οι οποίες επιτρέπουν στα κράτη μέλη να μειώσουν το κατώτατο όριο ηλικίας για ορισμένες κατηγορίες αδειών οδήγησης.
Μολονότι η οδήγηση με συνοδό θα πρέπει να ενθαρρύνεται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η εισηγήτρια δεν τάσσεται υπέρ των προτεινόμενων διατάξεων που αφορούν την οδήγηση με συνοδό, για λόγους συνέπειας σε σχέση με το ζήτημα της ηλικίας απόκτησης άδειας οδήγησης. Η εισηγήτρια προτείνει επίσης να αυξηθεί το κατώτατο όριο ηλικίας για την απόκτηση άδειας οδήγησης κατηγορίας Α1.
Η εισηγήτρια θεωρεί επίσης ότι η διοικητική ισχύς των μη επαγγελματικών αδειών οδήγησης θα πρέπει να διατηρηθεί στα 10 έτη κατ’ ανώτατο όριο. Λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης αντιμετώπισης των τροχαίων ατυχημάτων στα οποία εμπλέκονται αρχάριοι οδηγοί, η διοικητική ισχύς των αδειών τους θα πρέπει να μειωθεί σε δύο έτη κατ’ ανώτατο όριο, και στη συνέχεια να υποχρεούνται οι εν λόγω οδηγοί να παρακολουθούν μαθήματα επανεκπαίδευσης όσον αφορά την οδηγική συμπεριφορά. Επιπλέον, από την ηλικία των 60 ετών, η διοικητική ισχύς πρέπει επίσης να μειωθεί, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι οδηγοί είναι πλήρως ικανοί να οδηγούν.
Ιατρικές εξετάσεις
Επίσης, ζωτική σημασία για την οδήγηση έχει και η ψυχική και σωματική υγεία. Για τον λόγο αυτόν, η εισηγήτρια δεν τάσσεται υπέρ της αυτοαξιολόγησης της ικανότητας οδήγησης, όπως προτείνει η Επιτροπή. Θα πρέπει να θεσπιστεί υποχρεωτική ιατρική εξέταση για όλα τα άτομα που επιθυμούν να αποκτήσουν ή να ανανεώσουν άδεια οδήγησης.
Όσον αφορά τους αρχάριους οδηγούς, η εισηγήτρια ζητά να ληφθούν ειδικά μέτρα για τα όρια ταχύτητας και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν αυστηρότερους κανόνες για τους εν λόγω οδηγούς, για παράδειγμα όσον αφορά τη νυχτερινή οδήγηση ή τις κυρώσεις που επιφέρουν επιβολή βαθμών ποινής ή αφαίρεση βαθμών.
Η εισηγήτρια υποστηρίζει επίσης τη θέσπιση ενός εναρμονισμένου πλαισίου για τους εκπαιδευτές σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και για την κατάρτιση των υποψηφίων. Η εισηγήτρια προτείνει επίσης να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ασφάλεια των ευάλωτων χρηστών, καθώς και στην οικονομική-οικολογική οδήγηση. Τέλος, επιθυμεί να προβλέπεται επαρκής διάρκεια για τις εξετάσεις, ώστε να αξιολογούνται σωστά οι ικανότητες των υποψηφίων.
