Ολοένα και μικρότερος αριθμός εταιρειών λαμβάνει μέρος σε προσφορές για έργα του δημοσίου, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει υγιής ανταγωνισμός. Αυτό δεν είναι άσχετο με τα προβλήματα που παρουσιάζονται στις διαδικασίες των προφορών, αλλά και στην πορεία υλοποίησης των έργων.

Ενδεικτικά, ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, σημειώνει ότι πλέον, ακόμα και για έργα αξίας 20-30 εκατομμυρίων, υποβάλλονται μόλις 2-3 προσφορές, κάτι που δεν βοηθά στον ανταγωνισμό.

Την ίδια ώρα, εμπλεκόμενοι επαγγελματίες υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να επέλθει ένας γενικότερος εκσυγχρονισμός, αναβάθμιση και διαφοροποίηση των όρων προκήρυξης των προφορών και των όρων των συμβολαίων για τα έργα του δημοσίου. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργολάβων Οικοδομών Κύπρου, Στέλιος Γαβριήλ, σημειώνει ότι τα συμβόλαια του δημοσίου είχαν ετοιμαστεί το 2006 και επήλθαν ορισμένες τροποποιήσεις το 2018.

Τόσο ο κ. Κωνσταντή όσο και ο κ. Γαβριήλ μιλούσαν την Τετάρτη στο Τρίτο του ΡΙΚ, σχολιάζοντας τις καθυστερήσεις και τα προβλήματα που παρατηρούνται στις προφορές και τα έργα του δημοσίου.

Αναλυτικότερα, ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ ανέφερε ότι υπάρχει αίτημα του Επιμελητηρίου εδώ και μήνες για ένταξη στα συμβόλαια του δημοσίου σύγχρονων μεθόδων ταχείας επίλυσης διαφορών. Ήδη, είπε, ο υπουργός Μεταφορών δεσμεύτηκε πριν από 10 μέρες να οργανώσει συνάντηση υψηλού επιπέδου, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων, για να ληφθούν αποφάσεις, ώστε τάχιστα να εντάξουμε στα συμβόλαια του δημοσίου τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών. Δεν μπορεί η Κύπρος να είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που δεν περιλαμβάνει στα συμβόλαια τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών, τόνισε.

Ο κ. Κωνσταντή έκανε αναφορά και σε κατ’ αρχήν αρνητική αντίδραση του Τμήματος Δημοσίων Έργων. Όπως είπε, «τα Δημόσια Έργα έχουν κάποιες απόψεις με τις οποίες διαφωνούμε ριζικά. Θεωρούν ότι με τον φιλικό διακανονισμό μπορούν να επιλύονται κάποιες διαφορές. Εμείς λέμε ότι δεν επιλύονται, πόσο μάλλον δεν επιλύονται με τον σωστό τρόπο. Υπάρχει η εμπειρία του εξωτερικού και ταυτόχρονα υπάρχει η δεδομένη διαδικασία που ακολουθούμε και δεν αποδίδει», συμπλήρωσε.

Επανασχεδιασμός διαδικασιών

Ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ ανέφερε επίσης στο ΡΙΚ ότι «ως Επιμελητήριο απαιτούμε επανασχεδιασμό των διαδικασιών υλοποίησης των έργων του δημοσίου, γι’ αυτό και ενημερώσαμε τον υπουργό ότι το φθινόπωρο θα διοργανώσουμε ένα εργαστήρι, στο οποίο θα κληθούν και τα δημόσια έργα, αναθέτουσες αρχές, το Γενικό Λογιστήριο, η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων, ο Γενικός Ελεγκτής, το Υπουργείο Μεταφορών, η Νομική Υπηρεσία, ώστε να συζητήσουμε γιατί υπάρχει αυτή η αδυναμία, με αποτέλεσμα κανένα έργο του δημοσίου να μην ολοκληρώνεται στο χρόνο του, στο κόστος και στην ποιότητα που πρέπει. Σκεφτείτε το όφελος, περιβαλλοντικό και οικονομικό, για τον κάθε πολίτη αν ολοκληρωνόταν το Τερματικό Φυσικού Αερίου. Το ενεργειακό κόστος θα ήταν κατά 30-40% χαμηλότερο σε σχέση με σήμερα» ανέφερε.

Για να συνεχίσει στο ίδιο έντονο ύφος: Φανταστείτε τα κοινωνικά προβλήματα που δημιουργούνται λόγω αυτών των αδυναμιών ή αν θέλετε της ξεροκεφαλιάς κάποιων, που επιμένουν να κρατούν τον τόπο χρόνια πίσω και να επιμένουν ότι η οποιαδήποτε διαφορά θα πρέπει να επιλύεται στα δικαστήρια, που αυτό σημαίνει τουλάχιστον 10 χρόνια.

Μέχρι τότε, μπορεί η εταιρεία να μην υπάρχει ή να μην είναι ελκυστικό πλέον για κάποιον να προσφοροδοτεί σε έργα του Δημοσίου, εάν γνωρίζει ότι για οποιαδήποτε διαφορά προκύψει, το δικαστήριο θα αποφασίσει μετά από χρόνια.
Στον ιδιωτικό τομέα το έκαναν

Ο πρόεδρος της ΟΣΕΟΚ, Στέλιος Γαβριήλ, τόνισε πως χρειάζεται γενικότερος εκσυγχρονισμός, αναβάθμιση και διαφοροποίηση των όρων προκήρυξης των προφορών και των όρων των συμβολαίων για έργα του δημοσίου.
Τα συμβόλαια πρέπει να εκσυγχρονίζονται και όταν υπάρχουν εξελίξεις στον κατασκευαστικό τομέα πρέπει να αναθεωρούνται, ανέφερε.

Ο κ. Γαβριήλ πρόσθεσε ότι μαζί με το ΕΤΕΚ, τους αρχιτέκτονες, τον σύλλογο πολιτικών μηχανικών και τον σύλλογο επιμετρητών, προχωρήσαμε και αναβαθμίσαμε τα συμβόλαια που εφαρμόζονται στον ιδιωτικό τομέα. Εκεί έχουν περιληφθεί πρόνοιες που προλαβαίνουν τα προβλήματα που παρουσιάζονται στο Δημόσιο. Δηλαδή, υπάρχει ο κριτής, ο οποίος σε 7 μέρες θα αποφασίσει ποιο από τα δυο μέρη έχει δίκαιο σε περίπτωση διαφοράς. Στη συνέχεια, αν δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ των δύο, προχωρούμε στο δεύτερο στάδιο που είναι η διαιτησία. Υπάρχει, δηλαδή, πρώτα ο κριτής, μετά ακολουθεί η διαιτησία και στο τέλος το δικαστήριο.

Στα συμβόλαια του Δημοσίου υπάρχει μια πρόνοια σε περίπτωση διαφωνίας να προτρέξει το ένας μέρος σε φιλικό διακανονισμό σε 56 μέρες. Αν τα 2 μέρη δεν συμφωνήσουν εκεί, τότε πάνε κατευθείαν στο δικαστήριο και η υπόθεση θα εξεταστεί το λιγότερο σε 10 χρόνια. Ο υπουργός Μεταφορών πρωτοστάτησε με την προηγούμενη του ιδιότητα ώστε να μπορέσουμε να εκσυγχρονίσουμε τα νέα συμβόλαια στον ιδιωτικό τομέα. Ελπίζω να καταφέρουμε να κάνουμε το ίδιο και στον δημόσιο τομέα, ανέφερε ο κ. Γαβριήλ.

  • Σε παρέμβαση του στην ίδια εκπομπή, ο εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας διευκρίνισε ότι στην περίπτωση του λιμανιού Λάρνακας προβλέπεται διαδικασία ταχείας επίλυσης διαφορών. Πρόσθεσε ότι υπάρχει ήδη αίτημα του ΕΤΕΚ για εισαγωγή σύγχρονων μεθόδων επίλυσης διαφορών. Η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι θετική και αρνητικό είναι το Τμήμα Δημοσίων Έργων και η Νομική Υπηρεσία, ανέφερε.