Συνέντευξη στον Χρύσανθο Μανώλη

Ενόψει της γενικής συνέλευσης της ΟΕΒ, στις 25 Μαϊου, ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Αντώνης Αντωνίου, απαντά σε ερωτήσεις του Φιλελεύθερου για σημαντικά οικονομικά, επιχειρηματικά και εργασιακά θέματα, εν μέσω πρωτοφανούς πληθωρισμού και προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Με δεδομένη την αβεβαιότητα που επικρατεί, ο κ. Αντωνίου αποφεύγει τις προβλέψεις για την πορεία του πληθωρισμού το επόμενο διάστημα. Αναγνωρίζει πως η αύξηση επιτοκίων -προς την οποία οδεύει και η ΕΚΤ- χρησιμοποιείται συνήθως ως ένα από τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής προς τιθάσευση του πληθωρισμού, όμως τονίζει πως ο πληθωρισμός των ημερών μας δεν προκαλείται από υπερθέρμανση της οικονομίας και από αύξηση στο σκέλος της ζήτησης. Για τον λόγο αυτό, εκφράζει προσωπική άποψη πως οποιαδήποτε αύξηση επιτοκίων, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα μπορούσε φαινομενικά να μειώσει τη συνεχόμενη αύξηση στον πληθωρισμό αλλά, μεσοπρόθεσμα, μάλλον αρνητικές συνέπειες θα έχει στους πολίτες και στα ίδια τα κράτη της Ε.Ε. Ειδικότερα στην Κύπρο, αναφέρει ο κ. Αντωνίου, η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των επενδύσεων και από εκεί θα μεταφερθεί στους καταναλωτές, με πιθανότητα να ανατροφοδοτήσει περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων, με κίνδυνο να προκληθεί αύξηση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η θέση του προέδρου της ΟΕΒ ότι η κρίση αυτή ήρθε να μας υπενθυμίσει πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και πόσο σημαντικό είναι μια χώρα να είναι αυτάρκης στην παραγωγή τροφίμων. «Η Κύπρος οφείλει να επενδύσει ξανά στον Πρωτογενή Τομέα, η συνεισφορά του οποίου στο ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί επικίνδυνα», τονίζει.

Πού το πάει ο πληθωρισμός;

Το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά, κ. Αντωνίου, ότι ο πληθωρισμός μέσα στο 2022 θα κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 4,5% ενώ η Κεντρική Τράπεζα βλέπει πληθωρισμό έτους στο 6,8%. Ποιες οι εκτιμήσεις της ΟΕΒ; Μπορούμε να ελπίζουμε σε μείωση του πληθωρισμού προς το τέλος του χρόνου ή θα συνεχίσει η ετήσια αύξηση ανά μήνα να κινείται γύρω στο 8-9% ή και ψηλότερα;

Είναι γεγονός ότι από τον Μάϊο του 2021 ο πληθωρισμός στην Κύπρο, όπως καταγράφεται από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, παρουσιάζει αυξητική τάση, σε σημείο που τους τελευταίους δύο μήνες έχει φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ για τα κυπριακά δεδομένα, με το ψηλότερο να καταγράφεται τον περασμένο Απρίλιο και να φθάνει το 8,8% – το ψηλότερο ποσοστό από το 1982.

Η συνέχιση της πανδημίας κατά το 2021 και 2022 αναμφίβολα έχει δημιουργήσει πληθωριστικά φαινόμενα, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι λόγοι είναι καθαρά εξωγενείς. Η καλπάζουσα άνοδος του πληθωρισμού  που παρατηρείται από τον Φεβρουάριο φέτος και μετά, οφείλεται κυρίως στον πόλεμο στην Ουκρανία και στην αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Οφείλεται και στις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ, με αποτέλεσμα το 30% περίπου της παραγωγής σιτηρών να βγαίνει εκτός της παγκόσμιας αγοράς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι 13 εισηγήσεις της ΟΕΒ προς ΠτΔ για αντιμετώπιση πληθωρισμού

Από τη στιγμή που συνεχίζεται ο πόλεμος και επιβάλλονται κάθε τόσο νέα πακέτα κυρώσεων, δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβείς εκτιμήσεις ή ασκήσεις προσομοίωσης, έτσι ώστε να προβλέψουμε ρεαλιστικά και με ασφάλεια το ύψος του πληθωρισμού.

Δεν μας απειλεί στασιμοπληθωρισμός

Σε ποιο βαθμό διαπιστώνετε ότι η ακρίβεια έχει πλήξει την κατανάλωση ή την οικονομική δραστηριότητα και πόσο υπαρκτό θεωρείτε τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού ή και ύφεσης στην κυπριακή οικονομία;  

Οι πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, ενώ η αναστάτωση στις διεθνείς τιμές και στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και πρώτων υλών δεν αποκλιμακώνεται στο προβλεπτό μέλλον, δεδομένα που ανησυχούν ιδιαίτερα την ΟΕΒ. Είναι βέβαια αλήθεια ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρατηρήθηκε αύξηση των αποταμιευτικών καταθέσεων, λόγω της μειωμένης ζήτησης, με αποτέλεσμα προσωρινά να υπάρχει ένα «μαξιλαράκι» διαθέσιμο για να καλύψει μέρος των αυξήσεων που παρατηρούνται.

Σ’ ό,τι αφορά την ακρίβεια καταναλωτικών αγαθών που διατίθενται στις υπεραγορές, φρουταρίες, κλπ., με βάση στοιχεία που αφορούν το πρώτο τρίμηνο του 2022, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021, η επισκεψιμότητα διατηρείται στα ίδια επίπεδα, ο όγκος αγορών μειώθηκε κατά 4,3%, ενώ η αξία τους αυξήθηκε κατά 0,8%. Επίσης, στοιχεία που αφορούν την κίνηση των πιστωτικών καρτών, τα οποία συγκρίνουν την περίοδο του Οκτωβρίου 2021 με τον Απρίλιο 2022, καταδεικνύουν μειώσεις κυρίως στις κατηγορίες ξενοδοχείων, ενοικιάσεων αυτοκινήτων, κέντρων διασκέδασης και καταστημάτων αφορολογήτων ειδών. Ταυτόχρονα, όμως, παρατηρήθηκαν αυξήσεις στις αγορές αεροπορικών εισιτηρίων, επαγγελματικών υπηρεσιών, υπηρεσιών από κομμωτήρια και κουρείς, ειδών DIY κλπ.

Το φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού δεν είναι ορατό για την Κύπρο, καθότι πέραν από την αύξηση του πληθωρισμού και τη μείωση της οικονομικής ανάπτυξης, που δεν προβλέπεται να φθάσει σε αρνητικά επίπεδα, θα πρέπει να συνοδεύεται και από αύξηση της ανεργίας, κάτι το οποίο δεν ισχύει για τα κυπριακά δεδομένα σήμερα. Με βάση πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό ανεργίας για τους πρώτους τρεις μήνες του 2022 ήταν στο 6,9% ενώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2021 ήταν στο 8,6%. Μάλιστα, υπάρχει αύξηση στη ζήτηση εργατικού δυναμικού, ιδιαίτερα ενόψει και της επικείμενης καλοκαιρινής περιόδου.

Ήταν ικανοποιητική η αντίδραση της κυβέρνησης στις πληθωριστικές πιέσεις ή πιστεύετε ότι υπάρχουν περιθώρια και για άλλα μέτρα; Αν ναι, παραθέστε κάποια.

Η κυβέρνηση ενήργησε άμεσα και αποφασιστικά, με στόχο να αμβλύνει τις συνέπειες, ειδικά στις πιο ευάλωτες ομάδες. Προχώρησε σε προσωρινή μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, οριζόντια και για όλους, καθώς επίσης και σε προσωρινή οριζόντια μείωση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα, από το 19% στο 10% και επιπλέον στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού το ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα μειώθηκε στο 5%.

Προχώρησε επίσης στην αύξηση κατά 50% των επιδομάτων στις ορεινές περιοχές και σε βοήθεια 8 εκ. ευρώ για την κτηνοτροφία, ούτως ώστε να αντιμετωπίσει τις αυξήσεις των τιμών των ζωοτροφών και των σιτηρών.

Η ΟΕΒ βρίσκεται σε συνεχή επαφή με το Υπουργείο Οικονομικών και έχουμε υποβάλει εισηγήσεις για μέτρα τα οποία θεωρούμε ότι θα μπορούσε το κράτος να υιοθετήσει. Αμέσως μετά την εισβολή εισηγηθήκαμε να ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση η δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού εργαλείου στα πλαίσια ή στα πρότυπα του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεδομένου ότι η κάθε χώρα από μόνη της θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να χρηματοδοτήσει την στήριξη της εθνικής οικονομίας.

Πέραν τούτου, μετά από αίτημα του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, υποβάλαμε δεκατρείς προτάσεις που στόχο έχουν τη μείωση του πληθωρισμού και οι οποίες αφορούν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, επιτάχυνση αδειοδοτήσεων για έργα εξοικονόμησης ενέργειας κλπ. Ταυτόχρονα, αριθμός εισηγήσεων μας στοχεύει στην αποφυγή επιπρόσθετης αύξησης του πληθωρισμού, με προτάσεις για αναβολή προγραμματιζόμενων νέων φορολογιών και επιβαρύνσεων.

Αύξηση επιτοκίων και πληθωρισμός

Οι αναμενόμενες αποφάσεις της ΕΚΤ για αύξηση των επιτοκίων κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022 ποιες επιπτώσεις πιστεύετε ότι θα έχουν; Είναι αναγκαία η αύξηση των επιτοκίων σε αυτή τη φάση ή θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση του στασιμοπληθωρισμού;

Η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από χαμηλά ή και αρνητικά επιτόκια, τα οποία λόγω των πληθωριστικών τάσεων αναμένεται να αυξηθούν από τις νομισματικές αρχές.

Πιο συγκεκριμένα, η πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων από την Αμερικανική Fed και την Τράπεζα της Αγγλίας και οι δηλώσεις μελών του Δ.Σ. της ΕΚΤ, όπως οι Λουίς ντε Γκίντος και Όλι Ρεν, για ανάλογη κίνηση στα επιτόκια στην Ευρωζώνη, προτείνοντας αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25% τον Ιούλιο, ώστε το φθινόπωρο να έχουμε φθάσει το 0%, υποδεικνύουν ότι ο κύβος μάλλον έχει ριφθεί οριστικά στα επιτελεία των μεγάλων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη. Η αύξηση επιτοκίων χρησιμοποιείται ως ένα από τα εργαλεία νομισματικής πολιτικής προς τιθάσευση του πληθωρισμού, για να προκληθεί επιβράδυνση, κυρίως όταν υπάρχει υπερθέρμανση της οικονομίας. Ωστόσο, στις τρέχουσες συνθήκες ο πληθωρισμός προκαλείται από την τεχνητή εκτόξευση στις διεθνείς τιμές της ενέργειας και στην στρέβλωση της προσφοράς, λόγω της αναστάτωσης στην παραγωγική διαδικασία, ένεκα της κατακόρυφης αύξησης στο κόστος των πρώτων υλών και της αναστάτωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας λόγω πανδημίας και Ουκρανικού. Δεν προκαλείται δηλαδή από την αύξηση στο σκέλος της ζήτησης.

Προσωπικά ανήκω στην ομάδα που πιστεύει ότι οποιαδήποτε αύξηση επιτοκίων, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, θα μπορούσε φαινομενικά να μειώσει τη συνεχόμενη αύξηση στον πληθωρισμό αλλά μεσοπρόθεσμα μάλλον αρνητικές συνέπειες θα έχει στους πολίτες και στα ίδια τα κράτη της Ε.Ε.  

Ειδικότερα στην Κύπρο, η αύξηση των επιτοκίων δανεισμού θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των επενδύσεων και από εκεί θα μεταφερθεί στους καταναλωτές, με πιθανότητα να  ανατροφοδοτήσει περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων, με κίνδυνο να προκληθεί αύξηση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.

Πώς αποτιμάτε τις συνέπειες, τωρινές και μελλοντικές, στην κυπριακή οικονομία από τις κυρώσεις; Θα περάσουν οριστικά στο παρελθόν οι στενές σχέσεις Κυπρίων επαγγελματιών και επιχειρήσεων με ρωσικές επιχειρήσεις;

Προφανώς οι αγορές της Ουκρανίας και της Ρωσίας ήταν σημαντικές για τη χώρα μας, αφού οι επιχειρηματικές σχέσεις Κύπρου – Ρωσίας αποτελούσαν σημαντικό κομμάτι της οικονομικής δραστηριότητας του τόπου, στον τομέα παροχής υπηρεσιών, στις επενδύσεις, στο εμπόριο, στην ακίνητη περιουσία κλπ.

Η εμπόλεμη κατάσταση όμως, οι διεθνείς κυρώσεις επί της Ρωσίας και τα ρωσικά αντίποινα, έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα, τα οποία έχουν προκαλέσει βαθιά αναστάτωση στην αγορά. Ωστόσο, παρά το σημαντικό πλήγμα, ευελπιστώ ότι η χώρα μας δεν θα μπει σε ύφεση, δεδομένου ότι ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2022 υπολογίζεται ότι θα φθάσει το 2,7%, σημαντικά χαμηλότερος από την αρχική εκτίμηση που προέβλεπε ανάπτυξη 4%.

Η Κύπρος παραμένει ελκυστικός επενδυτικός προορισμός, με σημαντικές υποδομές και ανεπτυγμένες υπηρεσίες, σημαντικά φορολογικά και άλλα κίνητρα, που εισήχθηκαν στα πλαίσια της νέας ολοκληρωμένης στρατηγικής προσέλκυσης ξένων εταιρειών. Πολύ σημαντικό βήμα αποτελεί το νομοσχέδιο που έχει εγκριθεί πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο, με το οποίο παραχωρούνται ευνοϊκές φορολογικές ρυθμίσεις για προσέλκυση στην Κύπρο ξένων και Κυπρίων επαγγελματιών υψηλού βιοτικού επιπέδου και με εξειδίκευση και για προώθηση της εγκατάστασης της έδρας ξένων επιχειρήσεων στην Κύπρο (headquartering).

Παρά τη σημερινή τραγική κατάσταση του πολέμου, οι σχέσεις μας με τους λαούς, τόσο της Ρωσίας όσο και της Ουκρανίας, παραμένουν άριστες. Όπως, όμως, εξελίσσονται οι γεωπολιτικές πραγματικότητες το πεδίο παραμένει θολό και αβέβαιο.

Η ΟΕΒ για απολύσεις τραπεζικών

Ποια είναι η θέση της ΟΕΒ για την κρίση που σοβεί σε ένα τμήμα του τραπεζικού τομέα και τον κίνδυνο απεργιακών μέτρων; Συμφωνείτε με την πρόθεση απολύσεων τραπεζικών μέσω πλεονασμών ή πιστεύετε πως πρέπει να συνεχιστεί η πρακτική των σχεδίων εθελούσιας αποχώρησης με πρόσθετες αποζημιώσεις;

Δεν αποτελεί αυτοσκοπό οποιουδήποτε εργοδότη να τερματίζει την απασχόληση προσωπικού και ειδικότερα να προχωρεί σε μεγάλης κλίμακας απολύσεις. Οι ανάγκες για πλεονασμούς είναι συνήθως επακόλουθο της συρρίκνωσης δραστηριοτήτων ή αναδιοργάνωσης εργασιών. Οι πλεονασμοί παραμένουν ένα δικαίωμα που δίνει η νομοθεσία στον εργοδότη, για να αντιμετωπίσει καταστάσεις που αποδεδειγμένα μειώνουν τις ανάγκες σε προσωπικό, εφόσον βεβαίως δεν μπορούν να βρεθούν άλλες, λιγότερο επώδυνες, λύσεις. Για τις περιπτώσεις δε που οδηγούνται σε απολύσεις, το σύστημα έχει προνοήσει με τη δημιουργία του Ταμείου Πλεονάζοντος Προσωπικού, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τους εργοδότες, για να καταβάλλεται μέσω αυτού αποζημίωση στα άτομα που πλεονάζουν.

Στην περίπτωση του τραπεζικού τομέα, που έχει περάσει από τεράστιες δυσκολίες την τελευταία δεκαετία, το δικαίωμα για απολύσεις δεν έχει ασκηθεί ούτε μία φορά, παρά το γεγονός ότι στις πλείστες περιστάσεις θα ήταν απόλυτα νόμιμο. Δεν έχει δηλαδή δοθεί καμία αποζημίωση από το Ταμείο Πλεονασμού σε κανένα τραπεζοϋπάλληλο. Αντιθέτως, εργοδότες και συντεχνίες, επέλεξαν σε κάθε περίπτωση να προχωρήσουν με σχέδια εθελούσιας αποχώρησης, τα οποία όμως προϋποθέτουν πρωτίστως την ύπαρξη σχετικού κονδυλίου και τη διάθεση του απαιτούμενου αριθμού εργαζομένων, στις επηρεαζόμενες ειδικότητες, για να τα αξιοποιήσει. Εάν μία από τις πιο πάνω προϋποθέσεις δεν συντρέχει, τότε τα σχέδια εθελούσιας αποχώρησης δεν εξυπηρετούν τον σκοπό τους.

Η ΟΕΒ πιστεύει ότι μέσα από τον διάλογο μπορούν να βρεθούν συναινετικές λύσεις και σε αυτή την κρίση και να αποφευχθούν τα απεργιακά μέτρα, καθώς μία τέτοια εξέλιξη, ίσως στην πιο κρίσιμη για την οικονομία περίοδο, θα ήταν καταστροφική.

Η υπογραφή συλλογικών συμβάσεων και η μη εφαρμογή της από όλους

Πώς απαντάτε στην κριτική που ασκείται από συνδικαλιστικές οργανώσεις για πλημμελή εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων, παρά το γεγονός ότι αυτές συμφωνούνται στο πλαίσιο διαλόγου και με τους εργοδοτικούς συνδέσμους; Είναι μειωμένη μήπως η επιρροή των εργοδοτικών συνδέσμων στις επιχειρήσεις που καλούνται να εφαρμόσουν τα συμφωνηθέντα;

Μέσα από τις αλλεπάλληλες κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας, το εθελοντικό σύστημα εργασιακών σχέσεων που εφαρμόζεται στην Κύπρο έδειξε τις αντοχές αλλά και τα όρια του. Απέδειξε ότι μπορεί να προσαρμοστεί σε κάθε δυσκολία και μέσα από την ευελιξία που παρέχεται να την ξεπεράσει. Πρόκειται εξάλλου για ένα σύστημα το οποίο αναγνωρίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως ένα από τα πιο πετυχημένα και για αυτό πιστώνονται η ΟΕΒ και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις που το υλοποιούν.

Φυσικά, μέσα σε ένα σύστημα όπου οι εμπλεκόμενοι έχουν συχνά αντικρουόμενα συμφέροντα, οι διαφορές και οι διαφωνίες είναι αναμενόμενες. Στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχουν διαδικασίες επίλυσης εργατικών διαφορών και συγκεκριμένα ο Κώδικας Βιομηχανικών Σχέσεων και η Συμφωνία για Επίλυση Διαφορών στις Ουσιώδεις Υπηρεσίες. Μέσα από τις θεσμοθετημένες λοιπόν διαδικασίες, οι συντεχνίες μπορούν να επιδιώξουν την εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων εκεί που θεωρούν ότι δεν εφαρμόζονται ή δεν εφαρμόζονται σωστά. Και το έχουν πετύχει σε πολλές περιπτώσεις με τα εργαλεία που φτιάξαμε μαζί, χτίζοντας το σύστημα εργασιακών σχέσεων του τόπου μας.

Αδελφικές σχέσεις της ΟΕΒ με ΚΕΒΕ

Ποιες είναι σήμερα οι σχέσεις της ΟΕΒ με το ΚΕΒΕ, μετά τη διασάλευσή τους πριν από μερικούς μήνες;

Η ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ συνδέονται με σχέσεις αδελφικές και μαζί παλεύουμε για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και την προστασία και ενίσχυση της εθνικής οικονομίας. Δεν συμφωνούμε πάντα και σε όλα τα θέματα και κατά καιρούς έχουμε ζητήματα, όπως συμβαίνει σε κάθε οικογένεια. Ταυτόχρονα, όμως, όπως σε κάθε οικογένεια, βρίσκουμε τους τρόπους να τα υπερβαίνουμε και να προχωρούμε με αρμονία και συναδελφικότητα. Την ερχόμενη Τετάρτη, ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ, φίλος Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης, θα παραστεί στη Γενική μας Συνέλευση και θα προσφωνήσει τα μέλη της ΟΕΒ.

Ακατάλληλες οι συνθήκες για κατώτατο μισθό – Εύθραυστη η εφοδιαστική αλυσίδα

Πόσο ικανοποιημένη είναι, κ. Αντωνίου, η ΟΕΒ από τον κοινωνικό διάλογο γύρω από τον καθορισμό εθνικού κατώτατου μισθού και τις αποφάσεις που αναμένεται να ανακοινωθούν σύντομα; Θα προτιμούσατε να αναβληθούν αυτές οι αποφάσεις ή συμφωνείτε τελικά πως ο κατώτατος μισθός θα βοηθήσει στρώματα εργαζομένων να ενισχύσουν και τις δραστηριότητες τους, δίνοντας ώθηση και στην ανάπτυξη και στη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσής τους;

Η ΟΕΒ έχει αποδεχτεί την εισαγωγή εθνικού κατώτατου μισθού με νομοθετική ρύθμιση, παρά την πάγια θέση της ότι ο καθορισμός μισθών μέσω των ελευθέρων διαπραγματεύσεων είναι το καταλληλότερο σύστημα για τον τόπο μας, λόγω της ευελιξίας που προσφέρει. Η τεράστια αυτή μεταρρύθμιση, που θα αφορά πλέον κάθε εργαζόμενο σε κάθε τομέα οικονομικής δραστηριότητας και όχι εννέα μεμονωμένα επαγγέλματα όπως ισχύει σήμερα, θα πρέπει να γίνει κατά τρόπο που δεν θα δημιουργήσει αρνητικές επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και δεν θα αυξήσει την ανεργία ή την αδήλωτη εργασία.

Ειδικότερα, σε ένα ασταθές οικονομικό περιβάλλον, με τις οδυνηρές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, τις διαρκείς αυξήσεις των τιμών και τον καλπασμό του πληθωρισμού, δεν είναι οι καταλληλότερες συνθήκες για εισαγωγή εθνικού κατώτατου μισθού. Θα πρέπει δε, όταν εισαχθεί, να γίνει συντηρητικά και σταδιακά, με δικλίδες ασφαλείας και να τύχει αξιολόγησης μέσω μελέτης ανάλυσης αντικτύπου και να προσαρμοστεί στις πραγματικές αντοχές της οικονομίας.

Συμφωνεί η ΟΕΒ με την προωθούμενη απόφαση για εξαίρεση από τον κατώτατο μισθών των εργατών γεωργίας και των οικιακών βοηθών; Δεν είναι οξύμωρο να μην προστατεύονται οι συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων, για τις οποίες ακούγονται πολλά για χαμηλούς μισθούς, πολλές ώρες απασχόλησης και κακές συνθήκες διαβίωσης και εργασίας;

Η ΟΕΒ συμφωνεί με την εξαίρεση των οικιακών βοηθών και των εργατών στη γεωργοκτηνοτροφία, κάτι που προκρίνουν επίσης οι μελέτες των εμπειρογνωμόνων. Αυτές οι κατηγορίες εργαζομένων έχουν ιδιαιτερότητες σε σχέση με τους όρους και τις συνθήκες απασχόλησης, αφού μεγάλο μέρος αυτών αποτελεί η διαμονή και η διατροφή και δεν μπορούν να προσμετρηθούν με απόλυτους αριθμούς. Σε σχέση με τυχόν καταγγελίες για αυξημένα ωράρια και κακές συνθήκες διαβίωσης, είναι ευθύνη των κρατικών μηχανισμών επιθεώρησης να διασφαλίζουν ότι και αυτές οι κατηγορίες εργαζομένων έχουν υγιές εργασιακό περιβάλλον.  

Πέραν των δύο πιο πάνω κατηγοριών, θα πρέπει να εξαιρεθούν και οι ναυτικοί, αφού αυτή η κατηγορία καλύπτεται από εξειδικευμένους διεθνείς όρους απασχόλησης.

Εισαγωγή προσωπικού

Πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν στο τελικό στάδιο ένας διάλογος για την εισαγωγή μεγάλου αριθμού εργαζομένων από τρίτες χώρες για να καλυφθούν χιλιάδες κενές θέσεις που υπάρχουν, τουλάχιστο σύμφωνα με τις επιχειρήσεις. Διακόπηκε αυτός ο διάλογος; Διαφοροποιήθηκαν οι ανάγκες σε προσωπικό ή εξακολουθεί να διεξάγεται παρασκηνιακά ο διάλογος;

Η εισβολή στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει τεράστια αβεβαιότητα στις επιχειρηματικές δραστηριότητες και η παρατεταμένη διάρκεια των εχθροπραξιών επιδεινώνει την κατάσταση. Ωστόσο, οι προβλέψεις για τις ροές τουριστών που αναμένεται να επισκεφτούν το νησί παραμένουν αισιόδοξες. Κατά συνέπεια, οι ανάγκες σε προσωπικό, ειδικότερα στον κλάδο της φιλοξενίας (ξενοδοχεία, εστίαση κλπ), όχι μόνο δεν έχουν διαφοροποιηθεί αλλά ενδεχομένως να έχουν αυξηθεί.

Παράλληλα, ανάγκες για απασχόληση προσωπικού εξακολουθούν να υφίστανται σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το φαινόμενο της έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα και δεν είναι τυχαίο που άρχισαν να λαμβάνονται πρωτοβουλίες αντιμετώπισής του σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.  

Ο διάλογος για εκσυγχρονισμό της Στρατηγικής Απασχόλησης Αλλοδαπών Τρίτων Χωρών παραμένει σε εκκρεμότητα, προτεραιότητα όμως αυτή την περίοδο είναι η έγκαιρη στελέχωση των επιχειρήσεων με το κατάλληλο προσωπικό.

Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για μια επισιτιστική κρίση, που θα μπορούσε να επηρεάσει και τον ευρωπαϊκό χώρο, περιλαμβανομένης της Κύπρου ή θεωρείτε τις ανησυχίες διεθνώς ως υπερβολικές; Είναι δυνατό να υπάρξουν ελλείψεις σε βασικά προϊόντα στην Κύπρο;

Πέραν της ενεργειακής κρίσης και των προεκτάσεων της, όντως επικρατεί ανησυχία και για μία επισιτιστική κρίση. Στην Κύπρο προς το παρόν δεν παρουσιάζεται, ούτε αναμένεται κάποιο αξιοσημείωτο πρόβλημα. Συνήθως, οι μεγάλες επιχειρήσεις του εμπορίου διατηρούν αποθέματα για 30 με 40 ημέρες. Πέραν τούτου, οι παραγγελίες πραγματοποιούνται αρκετά νωρίτερα, καθώς υπάρχει και η εμπειρία των σοβαρών καθυστερήσεων στα λιμάνια, που άρχισε λόγω πανδημίας.

Φυσικά, όπως όλοι γνωρίζουμε, η κατάσταση παραμένει ρευστή και όσο συνεχίζεται ο πόλεμος δεν μπορεί κανένας να αποκλείσει το ενδεχόμενο για προσωρινές ελλείψεις σε κάποιο προϊόν ή ομάδα προϊόντων.

Η κρίση αυτή ήρθε να μας υπενθυμίσει πόσο εύθραυστη είναι η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων και πόσο σημαντικό είναι μια χώρα να είναι αυτάρκης στην παραγωγή τροφίμων. Η Κύπρος οφείλει να επενδύσει ξανά στον Πρωτογενή Τομέα, η συνεισφορά του οποίου στο ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί επικίνδυνα.