Τις τελευταίες ημέρες του Αυγούστου, είχα καλεσμένο στην εκπομπή μου Καθρέφτης, στο Πρώτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, τον κ. Σάββα Σαββόπουλο, ψυχίατρο – ψυχαναλυτή, διδάσκoντα ψυχαναλυτή της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας και μέλος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Ανοίξαμε την ψυχή μας, για πολλά πράγματα, ακόμα και για τα πρόσωπα και προσωπεία της πολιτικής μας σκηνής – γιατί όχι; Βεβαίως, προσπαθήσαμε να καταλάβουμε και τι γίνεται μέσα στα σπίτια μας, που μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ακραίες καταστάσεις, έως και σε δολοφονίες.
Την εβδομάδα εκείνη, είχαμε δύο ακόμα γυναικοκτονίες. Η μία στον Βόλο, η άλλη στην Αθήνα. Όσοι ενδιαφέρεστε, μπορείτε να βρείτε και να ακούσετε τη συζήτησή μας μαζί με τον κ. Σαββόπουλο στο ertecho.gr. H πλατφόρμα όλων των ραδιοφωνικών εκπομπών. Το link, για όσους ενδιαφέρονται να τον ακούσουν, είναι εδώ: https://www.ertecho.gr/radio/proto/show/kathreftis/ondemand/1086478/kathreftis-me-ton-xristo-mixailidi-29-08-2025/
Μετά από λίγες μέρες, βρεθήκαμε για έναν καφέ. Με είδε, ίσως, κάπως μελαγχολικό, και με ρώτησε γιατί. «Δεν ξέρω», απάντησα. Ήταν προφανές όμως ότι κατάλαβε πολύ καλά. Με απασχολούσε ότι μεγαλώνω, είπα. Και με παρέπεμψε στο βιβλίο του «Εμείς και η Ψυχή μας», από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, και μου σημείωσε και την σελίδα. Εισαγωγή, …απότομη! «Η μέση ηλικία είναι κρίσιμη». Γιατί γιατρέ, ψιθύρισα μόνος μου στον αέρα. Που αυτός, ο αέρας ναι, μου έφερε την απάντησή του: «Είναι κρίσιμη γιατί ξέρεις ότι το παρελθόν που έχεις είναι μεγαλύτερο από το μέλλον που βρίσκεται μπροστά σου».
Χαιρετίσματα, γιατρέ! Μας μαυρίσατε τη ψυχή! Δεν ήταν μπροστά μου, αλλά τον έβλεπα να μου χαμογελά, με το πιο γλυκό χαμόγελο που έχω δει ποτέ μου σε γιατρό, πόσο μάλλον σε ψυχίατρο! Πήγα σπίτι, και εντελώς στα μουλωχτα, άνοιξα στη σελίδα 92, και διάβασα αυτό: «Έτσι είναι η ζωή. Πρέπει να πληρώσεις με τις μέρες, τους μήνες και τα χρόνια σου για να κατανοήσεις τα μεγάλα μυστικά της. Και θέλω να μοιραστώ μαζί σας κάτι που έμαθα μεγαλώνοντας και επιβεβαιώνω καθημερινά τώρα που πλησιάζω τα 60. Έμαθα να μη ζηλεύω τους νέους. Διότι όταν μεγαλώνεις, βάζεις χρόνια άκρη, λεφτά στην τράπεζα της ζωής. Έχεις χρόνια που έζησες. Ο νέος δεν είναι απόλυτα σίγουρος ότι θα τα ζήσει. Μετά τα 50 σταμάτησα να μελαγχολώ στα γενέθλια. Διότι κάθε που έρχονται, είναι ένας προσωπικός θρίαμβος. Έφτασα μέχρι εδώ! Γι’ αυτό και λέω ότι όσο πιο πολλά είναι τα κεράκια, τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι και το πάρτι. Θα μου πείτε ότι μεγαλώνει το άγχος του θανάτου. Καμία αντίρρηση. Όμως έχετε πλέον τόσα εργαλεία για να το διαχειριστείτε και τόσες αφορμές για να το ξεχάσετε, ώστε το βάρος γίνεται λίγο πιο ελαφρύ. Μια ζωή την έχουμε. Κι αν το καλοσκεφτείτε, ίσως μία δεύτερη θα μας έπεφτε λίγο βαριά!»
Και μια σύντομη τώρα Σκέψη της Ημέρας από τον Στάθη Καλύβα, πολιτικό επιστήμονα, συγγραφέα και καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης , με πολλές διεθνείς διακρίσεις. Οι απόψεις του, τα άρθρα, τα βιβλία και τα πολιτικά ντοκιμαντέρ του δεν περνάνε ποτέ απαρατήρητα. Επιστρέφοντας τώρα από τις διακοπές του, είπε να μοιραστεί μαζί μας τις πρώτες του σκέψεις για την «Επάνοδο στα Δύσκολα»: «Καθώς ένα ακόμα καλοκαίρι φθάνει στο τέρμα του, η πραγματικότητα που εμφανίζεται μπροστά μας δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Στην Ελλάδα, η κυρίαρχη αίσθηση παραπέμπει σε μια πραγματικότητα χαμηλών προσδοκιών και κυριαρχίας του λίγου και του μέτριου, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο συνεχίζεται η διάβρωση των κανόνων που προέκυψαν μετά το τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εξασφαλίζοντας την ανεπανάληπτη αύξηση ευημερίας και ελευθερίας που γεύτηκε ο κόσμος μέσα στα τελευταία 70 χρόνια.»
