Εταιρείες βαφτίζουν ως σωματεία διάφορες σχολές που λειτουργούν και μέσω τους εισπράττουν χιλιάδες ευρώ τα οποία δεν φαίνονται πουθενά, οπόταν αναπτύσσεται και φοροδιαφυγή, όπως προκύπτει από έγγραφο του γενικού διευθυντή του υπουργείου Εσωτερικών προς τη Βουλή, στο οποίο αφήνονται αιχμές και για πιθανό ξέπλυμα.

Ανάμεσα σε άλλα, αναφέρεται πως «από τους ελέγχους που διενεργεί το υπουργείο Εσωτερικών έχουν προκύψει στοιχεία, ότι αρκετά σωματεία χρησιμοποιούνται ως κάλυψη για τη λειτουργία ιδιωτικών επιχειρήσεων ή/και για τη διενέργεια παράνομων δραστηριοτήτων». 

Τους φόβους του υπουργείου Εσωτερικών για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, επιβεβαιώνει και η Νομική Υπηρεσία με έγγραφο της προς την κοινοβουλευτική επιτροπή Εσωτερικών. Σ’ αυτό, η Νομική Υπηρεσία σχολιάζοντας φόβους που εξέφρασε το υπουργείο Εσωτερικών προς τον Γενικό Εισαγγελέα, καταγράφει ότι: «Διάφορες οντότητες, υπό το μανδύα του σωματείου, ασκούν δραστηριότητες επιχειρηματικές οι οποίες δεν συνάδουν με τους σκοπούς ίδρυσης και τη φύση ενός σωματείου, αλλά περισσότερο αρμόζουν σε οντότητες που συστήνονται ως εταιρείες. Μέσω δε της ιδιότητας τους ως σωματείων, οι οντότητες αυτές αποφεύγουν τη συμμόρφωσή τους με υποχρεώσεις που, υπό κανονικές συνθήκες, θα είχαν έναντι του κράτους (π.χ. φορολογικές)». 

Περαιτέρω, συνεχίζει η Νομική Υπηρεσία, «κάτι άλλο που φαίνεται να ανησυχεί έντονα το υπουργείο Εσωτερικών είναι ότι, κατά τον τρόπο αυτό, πρόσωπα τα οποία έχουν ενδιαφέρον στη σύσταση και λειτουργία ενός σωματείου, ενδέχεται να νομιμοποιούν, μέσω αυτού, έσοδα από παράνομες δραστηριότητες, εκμεταλλευόμενα την ιδιαίτερη φύση των σωματείων και την έλλειψη επαρκούς και αποτελεσματικού ελέγχου, πέραν των ορίων που ο Νομοθέτης έχει θέσει στο πλαίσιο του Περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμου».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

Σημειώνεται, πως περίπου τα μισά από τα 4.500 σωματεία έχουν διαγραφεί επειδή δεν μπορούσαν να εγγραφούν με βάση τις πρόνοιες της νέας νομοθεσίας, η οποία περιλαμβάνει πολλές απαιτήσεις αλλά και πολλά κενά.

Στο έγγραφο της Νομικής Υπηρεσία προς την κοινοβουλευτική επιτροπή Εσωτερικών, με ένδειξη «Εμπιστευτικό», καταγράφεται η μορφή δραστηριοποίησης των σχολών για τις οποίες γίνεται αναφορά, και προστίθεται: «Με βάση στοιχεία που έθεσε το υπουργείο Εσωτερικών ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας, υπάρχει μεγάλος αριθμός επαγγελματικών σχολών (π.χ.) που είτε είναι εγγεγραμμένες ως σωματεία είτε επιθυμούν την εγγραφή τους (ως σωματεία), πλην όμως οι δραστηριότητες και η φύση λειτουργίας τους δεν συνάδει με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ενώ ανάλογα προβλήματα υφίστανται και σε σχέση με διάφορα αθλητικά σωματεία. Συγκεκριμένα και με βάση τα εκτεθέντα στην επιστολή σας (σ.σ. εννοεί του υπουργείου Εσωτερικών) ημερομηνίας 12/10/2020, το πρόβλημα εντοπίζεται τόσο στο γεγονός ότι τα σωματεία έχουν παρεμφερείς δραστηριότητες οι οποίες φαίνεται να αποτελούν αυτόν τούτο το σκοπό του σωματείου, αλλά και στο ότι διεξαγάγουν οικονομικές δραστηριότητες τα έσοδα από τις οποίες παραμένουν ανέλεγκτα, καθώς και η διανομή τούτων…». Κατά τη Νομική Υπηρεσία, αυτό συμβαίνει επειδή για τα σωματεία δεν απαιτείται η ετοιμασία ελεγμένων (από εγκεκριμένο λογιστή) λογαριασμών, όταν τα ετήσια έσοδα (του σωματείου) δεν υπερβαίνουν τις €40.000, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση ο Έφορος Σωματείων να ελέγξει ότι τα έσοδα από τις εν λόγω δραστηριότητες δεν διανέμονται στα μέλη του σωματείου, κατά παράβαση της οικείας νομοθεσίας.

Σχολιάζοντας το ενδεχόμενο διαγραφής των «αθλητικών σωματείων» τα οποία δεν συμμορφώνονται με τη νομοθεσία, η Νομική Υπηρεσία καταγράφει τα ακόλουθα: «Τυχόν διαγραφή των “αθλητικών σωματείων” από το μητρώο σωματείων, ενδεχόμενα να επιφέρει αλυσιδωτές επιπτώσεις στον ίδιο τον αθλητισμό. Από την άλλη, η εξακολούθηση ύπαρξής τους στο μητρώο σωματείων, αφήνει έκθετη την Κυπριακή Δημοκρατία στον κίνδυνό να κατηγορηθεί για μη επαρκή διαχείριση ζητημάτων ξεπλύματος μαύρου χρήματος, ενώ σε κάθε περίπτωση παραβιάζει και τον ίδιο τον Περί Σωματείων και ιδρυμάτων Νόμο».

Λαμβανομένων υπόψιν των πιο πάνω, η Νομική Υπηρεσία εκφράζει την άποψη, ότι: «Είναι επάναγκες όπως το όλο ζήτημα αντικρισθεί και επιλυθεί ριζικά και συνολικά, κατά τρόπο που αφενός μεν το υπουργείο Εσωτερικών θα βρίσκεται σε πλήρη συμμόρφωση με την υποχρέωσή του για τήρηση των προνοιών του Περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμου, αφετέρου δε, δεν θα πληγεί ο αθλητισμός».

Κατά τη Νομική Υπηρεσία, η πλέον ενδεδειγμένη λύση είναι η τροποποίηση του Περί KΟA Νόμου προκειμένου:

>> Να απαλειφθεί η προϋπόθεση δυνάμει της οποίας προκειμένου για την εγγραφή αθλητικού σωματείου, θα πρέπει να προηγηθεί η εγγραφή του ως σωματείου στην Κυπριακή Δημοκρατία με βάση τον Περί Σωματείων Νόμο.

>> Να ενσωματωθούν νέες πρόνοιες ώστε τα αθλητικά σωματεία να αποκτήσουν, μέσω του Περί KΟA Νόμου, δική τους ξεχωριστή νομική υπόσταση.

Η Νομική Υπηρεσία σημειώνει πως δεν υπάρχουν πρόνοιες στον Νόμο Ν.41/1969, οι οποίες να θέτουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την εγγραφή μίας οντότητας ως αθλητικού σωματείου απευθείας αλλά ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού δύναται, με βάση τον Νόμο 41/1969, να προσδώσει την ιδιότητα του αθλητικού σωματείου σε ήδη εγγραφέν, δυνάμει του Περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμου, σωματείο.

Όσον αφορά τις διάφορες σχολές, η Νομική Υπηρεσία τάσσεται υπέρ της διαγραφής τους από το μητρώο των σωματείων, σημειώνοντας: «Οι σχολές δεν φαίνεται να μπορούν να εξομοιώνονται με σωματεία και ως εκ τούτου ενδεχόμενα να πρέπει να διαγραφούν από τον Έφορο σωματείων».

Νομιμότητα μέσω της παρανομίας

Στην επιστολή του υπουργείου Εσωτερικών αναφέρεται πως έχει διαπιστωθεί, ότι διάφορες σχολές (καταγράφεται το τι προσφέρουν)  έχουν εγγραφεί ως σωματεία σε μεγάλους αριθμούς, σε βαθμό που υπάρχουν αθλήματα για τα οποία δεν υπάρχουν καθόλου εγγεγραμμένες σχολές στον ΚΟΑ.

Στην επιστολή προστίθεται, πως «η ανωτέρω κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός ανηλίκων να προπονούνται σε χώρους, που δεν πληρούν τις απαιτήσεις του ΚΟΑ, για τη λειτουργία σχολών και να εκπαιδεύονται από μη καταρτισμένα για τον σκοπό πρόσωπα. Επιπλέον, έχει διαφανεί, σε πάρα πολλές περιπτώσεις, ότι πρόσωπα τα οποία λειτουργούν αθλητικές σχολές υπό το μανδύα σωματείου, να μην εκπληρώνουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους ή/και να χρησιμοποιούν το σωματείο για φοροδιαφυγή.

Το υπουργείο Εσωτερικών επικαλούμενο τη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας αναφέρει, ότι προτάθηκε η τροποποίηση της νομοθεσίας που αφορά τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού στον οποίον να υπαχθεί και ο έλεγχος των σωματείων, κάτι το οποίο, ωστόσο, αδυνατεί να πράξει ο ΚΟΑ.

Έτσι, το υπουργείο Εσωτερικών καταλήγει: Η λύση που εισηγούμαστε είναι, όπως οι αθλητικές ομοσπονδίες αποδεχτούν επίσημα αυτό που σήμερα γίνεται, μέσω της προαναφερόμενης παρανομίας, δηλαδή να δέχονται αθλητές και από τις αθλητικές σχολές, ώστε να εκλείψουν και οι οποιεσδήποτε δικαιολογίες από τους ιδιοκτήτες των σχολών, ότι εγγράφουν τη σχολή τους ως σωματείο για να μπορούν οι αθλητές τους να συμμετέχουν στα πρωταθλήματα.

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

Έλεγχος εκεί που πρέπει

Αρχικά, εκτιμήθηκε πως υπήρχαν περίπου 6.000-7.000 σωματεία, ιδρύματα, σχολές, ΜΚΟ κ.ο.κ. και στην πορεία μειώθηκαν στις 4.500. Κάποια από αυτά τα σωματεία/ ιδρύματα φαίνεται ότι αξιοποίησαν κενά στη νομοθεσία και δραστηριοποιούνται τσάμπα όχι για να εξυπηρετήσουν τα μέλη τους ή κάποιο αγαθό σκοπό, αλλά για να αναπτύξουν επαγγελματική δραστηριότητα χωρίς να πληρώνουν ούτε σεντ, αφού φόρτωναν τα έσοδα στα σωματεία, χωρίς να φαίνεται πού καταλήγουν. 

Το ότι επιβάλλεται να μπει τάξη, επιβάλλεται, αλλά αυτό που διαφαίνεται είναι ότι μαζί με τα ξερά θα καούν και τα χλωρά. Από προσφυγικά σωματεία μέχρι και φιλανθρωπικά ιδρύματα και ΜΚΟ, που δεν αποβλέπουν στο κέρδος. Αυστηρός έλεγχος λοιπόν, εκεί που πρέπει και σχετικός έλεγχος στους υπόλοιπους.