Ενόψει της αυριανής εκλογικής γενικής συνέλευσης του ΚΕΒΕ, δημοσιεύουμε σήμερα συνέντευξη και από τον δεύτερο υποψήφιο πρόεδρο, Σταύρο Σταύρου.
Μεταξύ άλλων, αναφέρει πως αν εξασφαλίσει εκλογή θα προωθήσει μια πλήρη και εμπεριστατωμένη μελέτη, πάνω στην οποία να στηριχθεί η λήψη αποφάσεων. Σημειώνει ακόμα κάτι πολύ ενδιαφέρον:
«Θα οργανώσω το συντομότερο μια εκστρατεία διαφώτισης, στην οποία θα συμμετέχουν επιχειρηματίες, τραπεζίτες, πάροχοι υπηρεσιών και αρμόδιοι κρατικοί φορείς, για να ενημερώσουμε διά ζώσης, μέσω συνεντεύξεων, συζητήσεων και συνεδρίων ότι δεν είμαστε απατεώνες, όπως όλοι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μας αποκαλούν».
Ποιες είναι οι τρεις προτεραιότητες σας, σε περίπτωση που κερδίσετε εκλογή στην προεδρία του ΚΕΒΕ;
Κατά προτεραιότητα, θα επιδιώξω συναντήσεις με όλους τους θεσμούς, Κυβέρνηση, εργοδοτικές οργανώσεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις, τραπεζικό τομέα και άλλους βασικούς συντελεστές για να καταρτήσουμε έναν οδικό χάρτη που να καταγράφει πώς και πότε θα συζητηθούν όλα τα βασικά θέματα που ταλανίζουν την οικονομία.
Δεύτερον, θα οργανώσω το συντομότερο μια εκστρατεία διαφώτισης, στην οποία θα συμμετέχουν επιχειρηματίες, τραπεζίτες, πάροχοι υπηρεσιών και αρμόδιοι κρατικοί φορείς, για να ενημερώσουμε διά ζώσης, μέσω συνεντεύξεων, συζητήσεων και συνεδρίων ότι δεν είμαστε απατεώνες όπως όλοι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, μας αποκαλούν.
Πρέπει πρόσωπο με πρόσωπο να εξηγήσουμε ότι, ναι, υπήρξαν και σε εμάς κάποια σάπια μήλα στο καλάθι και ότι αυτά τα σάπια μήλα εμείς τα απομακρύνουμε και ότι βάζουμε μηχανισμούς για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα έχουμε ξανά τέτοια φαινόμενα στο μέλλον.
Και τρίτον, η οικονομία μας διαχρονικά στηρίζεται σε τρείς βασικούς πυλώνες, τουρισμός, ακίνητα και υπηρεσίες. Θα προωθήσω, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, δράσεις για αποτελεσματική υλοποίηση των προνοιών της Εθνικής Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής για Βιώσιμη Ανάπτυξη, Στρατηγική Όραμα 2035. Οι τομείς της τεχνολογίας, της έρευνας, των νεοφυών επιχειρήσεων, της υγείας και εκπαίδευσης, της ενέργειας θα είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες μου.
Στη διάρκεια της θητείας του επόμενου προέδρου του ΚΕΒΕ θα «τρέξει» η διαδικασία για τη φορολογική μεταρρύθμιση, δύο δεκαετίες μετά την προηγούμενη. Ποιες στοχεύσεις θέλετε να εξυπηρετήσει η μεταρρύθμιση και τι θα λέγατε για την πρόταση κομμάτων και συντεχνιών για καθορισμό ενός οικογενειακού αφορολόγητου εισοδήματος;
Όπως είπατε, η διαδικασία φορολογικής μεταρρύθμισης θα ‘τρέξει’ από το υπουργείο Οικονομικών και το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Δεν μπορούν όμως κατά την γνώμη μου να λείπουν από αυτή τη διαδικασία οι επιχειρηματίες, που λόγω τριβής με τα θέματα αλλά και επαφών στο εξωτερικό με δυνητικούς επενδυτές, έχουν τεράστιες εμπειρίες ως προς το τι χωλαίνει και τι πρέπει να διορθωθεί.
Η φορολογική μεταρρύθμιση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε κίνητρα που θα σπρώξουν νέους στο επιχειρείν, να προωθήσει ανάπτυξη νέων κλάδων της οικονομίας, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους υπερεξάρτησης από κάποιους παραδοσιακούς κλάδους. Πρέπει επίσης να προωθεί την ισχυροποίηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δίνοντας τους κίνητρα για συγχωνεύσεις, που θα επιφέρουν μειώσεις κόστων και οικονομίες κλίμακας, να προωθήσει κίνητρα για αύξηση εξαγωγών και κίνητρα σε ξένες εταιρείες να χρησιμοποιούν την Κύπρο για την παραγωγή προϊόντων τους με εξαγωγικό προσανατολισμό, όπως επίσης να ενθαρρύνει τη δημιουργία ερευνητικών κέντρων και υποδομών.
Όσον αφορά τον καθορισμό ενός οικογενειακού αφορολόγητου εισοδήματος, είναι κάτι που δεν με βρίσκει αρνητικό. Αντιθέτως, είναι ένα εργαλείο για ενίσχυση και υποβοήθηση της μεσαίας τάξης. Θα πρέπει όμως να συζητηθούν εξαντλητικά οι λεπτομέρειες του, για να καταλήξουμε στο σωστό σχέδιο.
Η επιχειρηματική κοινότητα θεωρεί πως ο θεσμός της ΑΤΑ έκλεισε τον κύκλο του και πρέπει να αντικατασταθεί από «σύγχρονες μεθόδους αμοιβής». Ποιες θα μπορούσαν να ήταν αυτές και πώς θα αναπροσαρμόζονται οι μισθοί όταν υπάρχει ψηλός πληθωρισμός που μειώνει την αγοραστική δύναμη;
Η ΑΤΑ είναι ένα εργαλείο που σκοπός του ήταν να αντισταθμίσει το πλήγμα του πληθωρισμού στην αγοραστική δύναμη των εργαζομένων, ώστε να τους διασφαλίζει ότι θα μπορούν να συνεχίζουν να αγοράζουν τα προϊόντα πρώτης ανάγκης. Για αυτό και έχει χρησιμοποιηθεί το ‘καλάθι της νοικοκυράς’ για υπολογισμό της μείωσης που θα είχε ο πληθωρισμός σε αυτό και να υπολογίζεται ο δείκτης που θα αντισταθμίζει αυτή τη μείωση, καταβάλλοντας το αντίστοιχο του δείκτη στον μισθό του εργαζόμενου.
Με τον οριζόντιο όμως τρόπο εφαρμογής της ΑΤΑ σήμερα, πάνω σε ολόκληρο το μισθό, ανεξαρτήτως του ύψους του, χωρίς να λαμβάνει υπόψη άλλους παράγοντες, όπως παραγωγικότητα και συνακόλουθες επιπτώσεις του πολλαπλασιαστή που αυτή η αύξηση έχει στην οικονομία, πιστεύω ότι η ΑΤΑ έχει ξεφύγει από τον αρχικό της σκοπό.
Πιστεύω ότι σήμερα η ΑΤΑ ευνοεί πολύ λιγότερο τα άτομα που είχε ως κύριο στόχο να βοηθήσει και εξυπηρετεί περισσότερο αυτούς που δεν την έχουν ανάγκη.
Σε τελική ανάλυση, ειδικά για τους υψηλόμισθους, η ΑΤΑ καταλήγει να οδηγεί σε αύξηση των απολαβών τους και της οικονομικής τους θέσης και όχι στην πραγματική αναπλήρωση της αγοραστικής τους δύναμης στα είδη πρώτης ανάγκης. Την ίδια στιγμή δημιουργεί τεράστια κόστη στις επιχειρήσεις και το κράτος, που καταντούν αβάστακτα σε δύσκολες οικονομικές περιόδους. Αυτό θα μπορούσαμε να το αναλύσουμε πολύ περισσότερο κάποια άλλη φορά.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία του θεσμού της ΑΤΑ, ένας από τους στόχους μου όταν και εφόσον εκλεγώ στη θέση του προέδρου του ΚΕΒΕ, είναι να προχωρήσουμε σε μια πλήρη και εμπεριστατωμένη μελέτη, πάνω στην οποία θα στηρίξουμε τις οποιεσδήποτε νέες αποφάσεις και προτάσεις μας για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Πάρα πολλοί εργοδότες στην Κύπρο θεωρούν την έλλειψη εργατικού δυναμικού ως ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα. Υπάρχει άλλος τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος από την εισαγωγή ξένου δυναμικού; Γιατί πιστεύετε έχει μειωθεί η ροή προς την Κύπρο εργαζομένων από χώρες της ΕΕ;
Με τα δεδομένα τα οποία γνωρίζω σήμερα, διαφαίνεται έντονα πως δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν της εισαγωγής ξένου δυναμικού. Η ανεργία στην Κύπρο είναι γύρω στο 6%. Η σοβαρή έλλειψη όμως εργαζομένων που παρατηρείται σε εξειδικευμένο και μη προσωπικό, δημιουργεί ανυπέρβλητα προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων. Αν δεν πάρουμε άμεσα μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, τότε δυστυχώς θα γίνουμε εμείς οι ίδιοι, το βαρίδι στη δική μας ανέλιξη.
Ο λόγος που μειώθηκαν οι ροές εργαζομένων από χώρες της Ε.Ε. είναι πολύ ξεκάθαρος, καθώς οι χώρες οι οποίες είχαν πολύ χαμηλό βιοτικό επίπεδο διαχρονικά, σήμερα, και όταν λέω σήμερα να τονίσω και να υπογραμμίσω πως αυτό προέκυψε από την περίοδο του COVID – 19 και μετά, έχουν αλλάξει και καταγράφουν πολύ ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει μεγάλη ζήτηση για εργοδότηση στις χώρες τους. Για αυτούς τους λόγους προκύπτει ξεκάθαρα η ανάγκη εισαγωγής εργαζομένων από τρίτες χώρες, που είναι πολύ πιο ακριβή λύση για τις επιχειρήσεις.
Σε ποιους τομείς της κυπριακής οικονομίας πιστεύετε πως δεν λειτουργεί ικανοποιητικά ο ανταγωνισμός; Περιλαμβάνεται σε αυτούς ο τραπεζικός κλάδος;
Ζούμε και επιχειρούμε σε μια ελεύθερη αγορά και θεωρητικά, τουλάχιστον, ο ανταγωνισμός πρέπει να δουλεύει αποτελεσματικά, για να διασφαλίζει συνθήκες ομαλότητας και ίσων συνθηκών στους διάφορους τομείς. Ξέρουμε όλοι όμως ότι η θεωρία και η πράξη δεν συμβαδίζουν πάντα. Ο ανταγωνισμός δεν δουλεύει πάντα, λόγω κάποιων στρεβλώσεων, που μπορεί να είναι περιστασιακές ή και χρόνιες.
Στη δική μας οικονομία, αν θέλετε και λόγω μεγέθους, πιστεύω ότι ζούμε καθημερινά αυτές τις δύο στρεβλώσεις σε πολλούς τομείς της οικονομίας μας.
Πιστεύω ότι ο ανταγωνισμός στον τραπεζικό τομέα δουλεύει, ανεξαρτήτως των δυσκολιών και του μικρού αριθμού τραπεζών. Αυτό οφείλεται και στους αυστηρούς κανόνες και ελέγχους που επιβάλλονται από τις ρυθμιστικές αρχές. Ας μην ξεχνάμε ότι ο τραπεζικός τομέας είναι ένας από τους πιο αυστηρά εποπτευόμενους τομείς της οικονομίας.
Συμφωνείτε ότι η ανισότητα στην Κύπρο μεγαλώνει και ότι η μεσαία τάξη συρρικνώνεται συνεχώς;
Διακυμάνσεις στις διάφορες κατηγορίες της κοινωνίας είναι διαχρονικές και ανά το παγκόσμιο, δεν είναι μόνο κυπριακό φαινόμενο. Η διακύμανση αυτών των μετακινήσεων εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις δομές της κοινωνίας και την σταθερότητα του εργοδοτικού τομέα, ο οποίος προσφέρει την βασική κινητήρια δύναμη στην κάθε κατηγορία της κοινωνίας. Δεδομένου ότι ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού προσωπικού στην Κύπρο εργάζεται στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, με ένα σταθερό εργοδότη, είναι δύσκολο να υπάρξουν μεγάλες διακυμάνσεις, σε αυτό το κομμάτι της μεσαίας τάξης.
Αν τώρα αναλύσουμε τη μεσαία τάξη μέσα στις δικές της υποκατηγορίες, τότε ναι, ίσως να δούμε κάποιες συρρικνώσεις σε κάποιες από αυτές. Εδώ πλέον μιλούμε για τη μεσαία τάξη των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, όπου βλέπουμε μια μεσαία τάξη, η οποία, με τη μείωση της αγοραστικής της δύναμης, βρίσκεται κάτω από πίεση. Και είναι εδώ που διαφαίνεται έντονα ο καθοριστικός ρόλος και σκοπός των επιχειρήσεων, καθώς όταν η οικονομία και οι επιχειρήσεις μας κινούνται με ικανοποιητικές αποδόσεις, περιορίζεται και εξαλείφεται ο οποιοσδήποτε κίνδυνος μείωσης της αγοραστικής δυναμικής της μεσαίας τάξης και κατ’ επέκταση και η συρρίκνωση της.
Συνεπώς, ναι, χρειαζόμαστε τέτοια οικονομική ανάπτυξη η οποία να περιορίσει τη συρρίκνωση της μεσαίας τάξης.
