Cyprus Confidential: Στο στόχαστρο η Κύπρος για ρωσικά δισεκατομμύρια

Η είδηση της διεθνούς κοινοπραξίας δημοσιογράφων ICIJ για την εξυπηρέτηση του Ρώσου μεγιστάνα, Αλεξέι Μορντάσοφ, από τον ελεγκτικό οίκο PwC, ήταν αυτή που απασχόλησε την κυπριακή κοινή γνώμη κατά το χθεσινό πρώτο κύμα των προαναγγελθεισών αποκαλύψεων της κοινοπραξίας διεθνών Μ.Μ.Ε.

Στο ένα από τα δέκα ρεπορτάζ που αναρτήθηκε χθες στην κεντρική ηλεκτρονική σελίδα του ICIJ, το οποίο παρουσιάζεται να διηύθυνε τη μεγάλη αυτή δημοσιογραφική έρευνα, προβάλλεται η ξεκάθαρη θέση πως «η PwC βοήθησε τον Αλεξέι Μορντάσοφ, έναν από τους πλουσιότερους βιομηχάνους της Ρωσίας, να μεταφέρει ένα ποσό επενδυτικού κεφαλαίου 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων εκτός του ονόματός του, προκειμένου να αποφύγει τις κυρώσεις της ΕΕ».

Στη ναυαρχίδα των αποκαλυπτικών ρεπορτάζ του εν λόγω κονσόρτσιουμ σημειώνεται, επιπλέον, πως το κυπριακό υπουργείο Οικονομικών είναι ενήμερο για τη μεταφορά μεριδίου μετοχών και ότι σύμφωνα με Κύπριο αξιωματούχο του Υπουργείου που παρουσιάζεται να μίλησε κατά τον τρέχοντα μήνα στο δίκτυο ICIJ, βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική ποινική έρευνα.

Η Αναστασία Μισανίνα μιλώντας ως εκπρόσωπος του Μορντάσοφ αρνήθηκε την τέλεση οποιουδήποτε αδικήματος από πλευράς του επιχειρηματία. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, η συνεργάτιδα του Ρώσου μεγιστάνα ανέφερε στο ICIJ τα ακόλουθα: «Όλες οι πληροφορίες και ειδοποιήσεις ρυθμιστικών φορέων σχετικά με τη μεταφορά μετοχών ανακοινώθηκαν κανονικά στις αρμόδιες Αρχές και έγιναν δημόσιες στο βαθμό που απαιτείται νομικά». Και πρόσθεσε: «Ούτε μια φορά στη μακρόχρονη καριέρα του ο κ. Μορντάσοφ, ή οποιαδήποτε από τις εταιρείες που διευθύνει, παράβηκε κάποιο νόμο, είτε στην Ευρώπη, είτε στη Ρωσία ή σε οποιαδήποτε άλλη δικαιοδοσία».

Την ίδια στιγμή, πηγές προσκείμενες στην κυπριακή PwC υποστήριξαν, μιλώντας στον «Φ», ότι η όποια ποινική διερεύνηση του θέματος δεν αφορά τον ελεγκτικό οίκο.

Ένα άλλο γνωστό δίκτυο διερευνητικών δημοσιογράφων το OCCRP, φαίνεται να δίδει μια άλλη διάσταση στο θέμα. Συγκεκριμένα, εστιάζει στο χρονικό σημείο που έγινε μεταφορά κεφαλαίων του Μορντάσοφ, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως η «PwC Κύπρου ενδέχεται να έχει παραβεί τις κυρώσεις της ΕΕ εργαζόμενη στην πώληση μετοχών στις 28 Φεβρουαρίου 2022». Και συνεχίζει το ρεπορτάζ του OCCRP: «Ευρωπαϊκοί αξιωματούχοι είπαν στους συνεργάτες της OCCRP, την Paper Trail Media και την “Guardian” ότι “οι κυρώσεις τίθενται σε ισχύ στην αρχή της πρώτης ώρας της ημέρας δημοσίευσης της ειδοποίησης κυρώσεων στην Επίσημη Εφημερίδα”. Αυτό σημαίνει ότι ο Μορντάσοφ ήταν τεχνικά υπό κυρώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας στις 28 Φεβρουαρίου 2022, αν και είναι πιθανόν ούτε αυτός ούτε η PwC να γνώριζαν τη συμπερίληψή του στις κυρώσεις μέχρι να ανακοινωθεί το βράδυ».

Να σημειωθεί ότι στις 28 Φεβρουαρίου του 2022 η Ευρωπαϊκή Ένωση τοποθέτησε τον Μορντάσοφ στον κατάλογο κυρώσεων στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, πάγωσε τα περιουσιακά του στοιχεία. Τον Μάρτιο η ιταλική Αστυνομία είχε δεσμεύσει ένα από τα γιοτ του, το «Lady M.».

Η Evraz

Το ICIJ στο κύριο ρεπορτάζ του διατυπώνει τoν ισχυρισμό ότι η PwC βοήθησε ακόμη δυο Ρώσους ολιγάρχες, να μεταφέρουν 100 εκατομμύρια δολάρια. Ακολουθεί φωτογραφία των πρώην αξιωματούχων της εταιρείας Evraz, Αλεξάντερ Αμπράμοφ και Αλεξάντερ Φρόλοφ. Σε παρεμφερές ξεχωριστό δημοσίευμα του ICIJ σημειώνεται για την Evraz ότι παράγει χάλυβα και προμηθεύει το 97% «των γραμμών που χρησιμοποιούν ρωσικά τρένα για να μεταφέρουν πολεμοφόδια και στρατεύματα στο μέτωπο του πολέμου με την Ουκρανία». Σημειώνεται, μεταξύ άλλων, πως την 1^η Μαρτίου του 2022 ένας διευθυντής της κυπριακής PwC σε κατ’ επείγον μήνυμά του ενημέρωνε συνάδελφό για την πρόθεση των προαναφερθέντων επιχειρηματιών. Προστίθεται ότι, δυο μήνες αργότερα οι Αμπράμοφ και Φρόλοφ τοποθετήθηκαν στη βρετανική λίστα κυρώσεων ως υποστηρικτές της πολεμικής μηχανής της Ρωσίας. Σημειώνεται, ακόμη, ότι το αίτημά τους για μεταφορά των κεφαλαίων είχε ικανοποιηθεί τις πρώτες μέρες του πολέμου από τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας στο Λονδίνο, με έναν τρόπο που γίνεται και ξέπλυμα χρήματος.

Οι δισεκατομμυριούχοι

Η χθεσινή ημέρα βρήκε αρκετούς Ελληνοκύπριους που ασχολούνται με τα κοινά να διαβάζουν τα δημοσιεύματα με ενδιαφέρον προσπαθώντας να εντοπίσουν σημεία που να δείχνουν έκδηλη παρανομία. Αυτό που συνάγεται είναι ότι από τα 3,6 εκατομμύρια των εγγράφων που διέρρευσαν, προκύπτουν αρκετά στοιχεία. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά ότι στα εμπιστευτικά κυπριακά έγγραφα περιλαμβάνονται έξι δισεκατομμυριούχοι. Πρόκειται για Ρόμαν Αμπράμοβιτς, τον Πετρ Άβεν, τον Αλεξέι Μορντάσοφ, τον Ρινάτ Ακμέτοφ, τον Αλεξάντερ Αμπράμοφ και τον Αλεξάντερ Φρόλοφ.

«Ο Αναστασιάδης τα έκανε όλα αυτά δυνατά»

Ο Νίκος Αναστασιάδης παρουσιάζεται από την κοινοπραξία διερευνητικών δημοσιογράφων ICIJ ως υπεύθυνος για την εξυπηρέτηση ρωσικών συμφερόντων εν καιρώ δυτικών κυρώσεων. Στο κύριο από τα συνολικά 10 ρεπορτάζ που κοσμούν την ιστοσελίδα του ICIJ, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρουσιάζεται από τον συντάκτη Νιλ Γουάινμπεργκ ως ο άνθρωπος «που τα έκανε όλα αυτά δυνατά». Υπενθυμίζεται πως ο τίτλος του δημοσιεύματος είναι ο ακόλουθος: «Η Κύπρος αγνοεί τις ρωσικές φρικαλεότητες και τις δυτικές κυρώσεις για να προστατεύσει τον τεράστιο πλούτο των συμμάχων του Πούτιν».

Στη συνέχεια, δίδονται στοιχεία για το προφίλ του πρώην πρώτου πολίτη, αλλά και την Προεδρία του: «Δικηγόρος που ίδρυσε μια σημαντική εταιρεία υπηρεσιών που προσέλκυσε Ρώσους πελάτες, ο Αναστασιάδης υπηρέτησε ως Πρόεδρος της Κύπρου από το 2013 έως τις αρχές του 2023. Μια έρευνα του 2019 από τον συνεργάτη των μέσων του ICIJ, το OCCRP, ανέφερε ότι πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, οι συνεργάτες στο δικηγορικό του γραφείο υπηρετούσαν ως αξιωματούχοι φαρμακευτικών εταιρειών που σχετίζονταν με τεράστιες υποψίες για διεξαγωγή λαθρεμπορίου χρημάτων, συμπεριλαμβανομένων συμφωνιών που σχετίζονταν με συμμάχους του Πούτιν. Κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Αναστασιάδης αποχώρησε από το γραφείο του, παραχωρώντας το σε δύο κόρες και άλλους συνεργάτες και ταξίδεψε στη Μόσχα, όπου συναντήθηκε με τον Πούτιν και εξασφάλισε συμφωνίες για την προώθηση στενότερων οικονομικών και χρηματοοικονομικών σχέσεων. (…) Σε μια δήλωση προς το ICIJ, η εταιρεία δήλωσε: “Θέλουμε κατηγορηματικά να δηλώσουμε ότι κανένα από τα μέλη του δικηγορικού μας γραφείου δεν έχει κατηγορηθεί για καμία παρανομία. Αυτές οι κατηγορίες είναι εντελώς αβάσιμες και απουσιάζει οποιοδήποτε θεμελιώδες επιχείρημα”».

Η διαρροή

Στην ιστοσελίδα των Reporters United, οι συντάκτες των οποίων ήταν ανάμεσα στους 270 που συμμετείχαν στη μεγάλη αυτή έρευνα, δίνουν λεπτομέρειες για τη διαρροή των εγγράφων: «Η Distributed Denial of Secrets (DDoS – μια μη κερδοσκοπική οργάνωση αφιερωμένη στη δημοσίευση και αρχειοθέτηση διαρροών), η Paper Trail Media και το δημοσιογραφικό δίκτυο Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) απέκτησαν τα έγγραφα του Cyprus Confidential σε επτά ξεχωριστές διαρροές. Τα παραχώρησαν στο ICIJ που τα οργάνωσε και διέθεσε στους εταίρους μέσω της ασφαλούς πλατφόρμας έρευνας εγγράφων Datashare. Τα αρχεία της MeritServus και της MeritKapital αποκτήθηκαν από την Distributed Denial of Secrets. Τα αρχεία που διέρρευσαν από τις Cypcodirect, ConnectedSky και i-Cyprus αποκτήθηκαν από την Paper Trail Media. Στην περίπτωση της Kallias & Associates, τα έγγραφα αποκτήθηκαν από την Distributed Denial of Secrets, η οποία τα μοιράστηκε με την Paper Trail Media και το ICIJ. Τα αρχεία της DJC Accountants αποκτήθηκαν από το δίκτυο OCCRP».

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ: «Κανείς υπεράνω»

Το μήνυμα ότι όλα θα διερευνηθούν έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης. Σε δηλώσεις του χθες βράδυ σε εκδήλωση στο Παλιομέτοχο είπε ανάμεσα σ’ άλλα: «(…)να σας θυμίσω ότι και μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης και με αφορμή τις κυρώσεις από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς, προχωρήσαμε και σε περαιτέρω ενίσχυση του όλου θεσμικού πλαισίου. Όλα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας θα διερευνηθούν και, μάλιστα, με χρονικό ορίζοντα. Επαναλαμβάνω, κανείς μα κανείς δεν είναι υπεράνω της φήμης τη χώρας μας».