«Χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες πρόθυμες να ηγηθούν σε θέματα «σκληρής» εξουσίας, αν θέλουμε να δούμε περισσότερες γυναίκες να ηγούνται στο μέλλον», τόνισε η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο Julie Fisher μιλώντας τη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου 2024 σε σεμινάριο στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας με θέμα «Γυναίκες στη διπλωματία, διαμορφώνοντας την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα» που συνδιοργάνωσαν η Διπλωματική Ακαδημία του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων και το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
Όπως υπογράμμισε η κυρία Fisher, «στη διπλωματία αναφερόμαστε συχνά στην «ήπια» δύναμη – την ικανότητα να επηρεάζεις τους άλλους μέσω της πειθούς, μέσω της κουλτούρας και των αξιών, με τη χρήση εργαλείων δημόσιας διπλωματίας για συμμετοχή και ενημέρωση. Από την άλλη πλευρά – πρόσθεσε – η «σκληρή» δύναμη είναι η χρήση στρατιωτικής ισχύος, ή ακόμα και οικονομικών εργαλείων από μια χώρα για την επίτευξη στόχων – για να ασκήσει ένα ίσως πιο δραστικό επίπεδο επιρροής. Οι γυναίκες μπορούν και ηγούνται και στα δύο».
Το ψήφισμα 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας
Ανέφερε και τα εξής μεταξύ άλλων στην ομιλία της η Αμερικανίδα πρέσβειρα: «Πολλοί από εσάς θα γνωρίζετε καλά τη διεθνή προσπάθεια για την προώθηση της ισότητας των φύλων στη διεθνή ασφάλεια και τις διπλωματικές υποθέσεις, όπως κωδικοποιήθηκε από το ψήφισμα 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που εγκρίθηκε το 2000. Αυτό που βλέπω, είναι η ανάγκη οι γυναίκες να υπηρετήσουν και να ηγηθούν στους πιο απαιτητικούς διπλωματικούς ρόλους, πολιτικής και ασφάλειας. Όχι στις περιφέρειες και όχι μόνο στις εργασίες με ωράριο 9 π.μ – 5 μ. μ., αλλά στους πιο σκληρούς και απαιτητικούς ρόλους. Γνωρίζουμε ότι η ένταξη των γυναικών στους διπλωματικούς κύκλους και τους κύκλους ασφαλείας, προχωρά με τον δικό της ρυθμό και εξελίσσεται ως ένα μοναδικό ταξίδι για κάθε χώρα. Ο ρυθμός αυτής της εξέλιξης, είναι ένας πολύπλοκος συνδυασμός κοινωνικών στάσεων, πλαισίων πολιτικής και παραδοσιακών αντιλήψεων για το φύλο. Για να ενθαρρύνουμε την πλήρη ένταξη των γυναικών σε ρόλους διπλωματίας και ασφάλειας αύριο, πρέπει να εξετάσουμε πώς εμπλέκουμε τις γυναίκες, πώς ενθαρρύνουμε τις φωνές τους και πώς ενισχύουμε τις μοναδικές απόψεις τους, σήμερα. Είναι κρίσιμο να δούμε αυτές τις φωνές ως πλεονέκτημα, παρά ως υποχρέωση στη χάραξη πολιτικής».
Έλεγχος των όπλων και στρατιωτική διοίκηση
Η Julie Fisher ανέφερε δύο συγκεκριμένα παραδείγματα ηγέτιδων, που όπως είπε, «είχαν πραγματικό αντίκτυπο στη σκέψη της ως διπλωμάτης». Είπε ότι «η Condoleezza Rice ήταν η πρώτη γυναίκα σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών και μόνο η δεύτερη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών». Πρόσθεσε ότι «πριν από την Condoleezza Rice, υπήρχε η Margaret Thatcher, η «Σιδηρά Κυρία» της βρετανικής πολιτικής, που ασκούσε ρόλους «σκληρής» ισχύος με αποφασιστικότητα και πεποίθηση. Και οι δύο αποτελούν παράδειγμα των δυναμικών ηγετικών ρόλων που μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν οι γυναίκες στη διπλωματία και την ασφάλεια – σε αυτούς τους ρόλους «σκληρής» δύναμης. Είναι επιτακτική ανάγκη – συνέχισε – να αναγνωρίσουμε τη συμβολή των γυναικών σε παραδοσιακά ανδροκρατούμενους τομείς, όπως ο έλεγχος των όπλων, η στάση δύναμης, η στρατιωτική διοίκηση και η συλλογή πληροφοριών.
Αυτές είναι θέσεις εργασίας με διαρκή αντίκτυπο, διαρκείς δεσμεύσεις και μόνιμες συνέπειες. Η αποτελεσματικότητα σε αυτούς τους ρόλους, απαιτεί μια ολοκληρωμένη κατανόηση των περίπλοκων γεωπολιτικών προκλήσεων, της στρατιωτικής στρατηγικής, των επιχειρήσεων και της ικανότητας λήψης αποφάσεων υψηλού διακυβεύματος – και ξέρω ότι ορισμένοι, άνδρες και γυναίκες, θα αποφύγουν αυτό το είδος της 24ωρης ευθύνης. Αυτοί είναι οι ρόλοι που χρειαζόμαστε περισσότερο τις γυναίκες».
Κύπρος και θαλάσσια έρευνα και διάσωση
Η πρέσβειρα των ΗΠΑ αναφέρθηκε και στην «εξαιρετική φήμη της Κύπρου στον τομέα της θαλάσσιας έρευνας και διάσωσης. Το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης στη Λάρνακα – είπε – φιλοξένησε τις συλλογικές προσπάθειες περισσότερων από 20 εθνών στα τέλη του 2023 για τον σχεδιασμό αντιμετώπισης απρόοπτων ασφαλείας, υπό το φως των περιφερειακών συγκρούσεων. Το Κέντρο Συντονισμού δέχεται επισκέπτες από την παγκόσμια κοινότητα έρευνας και διάσωσης που έρχονται εδώ για να μάθουν τις βέλτιστες πρακτικές.
Αυτός είναι μόνο ένας τομέας στον οποίο βλέπουμε γυναίκες Κύπριες διπλωμάτες να ηγούνται. Για να εδραιωθεί η ασφάλεια και η σταθερότητα της Κύπρου στο εσωτερικό και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, χρειάζονται τα καλύτερα άτομα της Κύπρου, άνδρες και γυναίκες, που εργάζονται για τα πιο δύσκολα ζητήματα – στο υπουργείο Άμυνας, στην Εθνική Φρουρά, στην Αστυνομία σας. Όπου οι γυναίκες ενθαρρύνονται να ηγούνται σε ρόλους διπλωματίας και ασφάλειας ή σε σύνθετα ζητήματα πολιτικής όπως η μετανάστευση, βλέπουμε έθνη με ενισχυμένο μηχανισμό ασφάλειας, έθνη που προωθούν την επιτυχία τους σε εθνικές και διεθνείς προσπάθειες ασφάλειας».
Απαιτούνται τολμηρά βήματα
«Η ισότητα των φύλων είναι θέμα εθνικού συμφέροντος, που απαιτεί τολμηρά βήματα σε ηγετικό και κοινωνικό επίπεδο και διακρατική συνεργασία», είπε μεταξύ άλλων σε χαιρετισμό της στο σεμινάριο η Επίτροπος Ισότητας Τζόζη Χριστοδούλου. Πρόσθεσε ότι «είναι επίσης ένας τομέας στον οποίο μικρές χώρες όπως η Κύπρος, έχουν την ευκαιρία να έχουν δυσανάλογα μεγάλο αντίκτυπο. Μπορούν – συνέχισε – να συνεισφέρουν σε παγκόσμιους στόχους, μπορούν να έχουν φωνή στα διεθνή φόρουμ και να οικοδομήσουν ισχυρές διμερείς και πολυμερείς σχέσεις με χώρες με τις ίδιες ιδέες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν να γίνουν παραδείγματα βέλτιστης πρακτικής για άλλα κράτη να ακολουθήσουν την πορεία τους.
Η νέα εθνική στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2024-2026 περιλαμβάνει ένα συγκεκριμένο θεματικό πεδίο για τις γυναίκες στη διπλωματία και μια σειρά από δράσεις που σχετίζονται με αυτό». Στο σεμινάριο απηύθυνε χαιρετισμό ο αντιπρύτανης Έρευνας και Ακαδημαϊκού Προσωπικού στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Κωνσταντίνος Φελλάς που επεσήμανε ότι «η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων δεν είναι μόνο θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ισότητας, είναι επίσης ζήτημα αποδοτικότητας και οικονομικής παραγωγικότητας». Χαιρετισμό απηύθυνε και ο αναπληρωτής πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής και Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας και διευθυντής της Διπλωματικής Ακαδημίας Κωνσταντίνος Αδαμίδης. Μίλησε επίσης ο ερευνητικός συνεργάτης στη Διπλωματική Ακαδημία και υποψήφιος διδάκτορας Πέτρος Πετρίκκος. Ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό, προς την Αμερικανίδα πρέσβειρα και την Επίτροπο Ισότητας. Το σεμινάριο διεξήχθη εξ ολοκλήρου στην Αγγλική γλώσσα. Προσκεκλημένες και προσκεκλημένοι, ήταν φοιτήτριες και φοιτητές όλων των πανεπιστημίων.
