Υπάρχουν πολλά κριτήρια για να αποφασίσουμε τον ακριβή αριθμό των γλωσσών.
Συχνά τίθεται το ερώτημα γύρω από το πόσες γλώσσες υπάρχουν στον κόσμο. Η απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη για διάφορους λόγους. Καταρχάς, ένα ζήτημα είναι το πότε τίθεται το ερώτημα. Γλώσσες πεθαίνουν καθημερινά, διαφοροποιώντας τον αριθμό των ζωντανών γλωσσών του πλανήτη.
Άλλο θέμα, εξίσου σημαντικό είναι ποια κριτήρια θέτουμε στην καταμέτρηση των γλωσσών. Γλωσσολογικά, εθνικά, κοινωνικά; Υπάρχουν γλώσσες που εμφανίζονται ως διαφορετικές για λόγους εθνικούς, γιατί μιλιούνται από τους κατοίκους διαφορετικών κρατών, αλλά όμως πρόκειται στην πραγματικότητα για παραλλαγές της ίδιας γλώσσας, ενώ συμβαίνει και το αντίθετο. Γλώσσες που είναι διαφορετικές, εμφανίζονται ως ποικιλίες ή διάλεκτοι μιας γλώσσας για να εξακολουθήσουν να εκφράζουν την κοινωνική συνοχή. Οι Νορβηγοί και οι Φινλανδοί μπορούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλο πολύ εύκολα. Όμως έχουν διαφορετική ιστορία, συνήθειες, κυβέρνηση και αποτελούν δύο ξεχωριστά έθνη που ομιλούν δύο δηλωμένες ως διαφορετικές γλώσσες.
Στη FYROM μιλούν μια ποικιλία της Βουλγαρικής. Ωστόσο, ισχυρίζονται ότι η γλώσσα τους είναι η Μακεδονική. Οι Σέρβοι και οι Κροάτες κατανοούν απόλυτα την προφορική ομιλία ο ένας του άλλου, αλλά χρησιμοποιούν διαφορετικά γραπτά συστήματα. Άλλες ομάδες κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Στην Κίνα ζουν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι μιλώντας τουλάχιστον 7 γλώσσες που δεν είναι αμοιβαία κατανοητές. Όμως επειδή θέλουν να διατηρήσουν και να τονίσουν την εθνική συνοχή χρησιμοποιούν ένα μοναδικό, αρχαίο σύστημα γραφής που μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού στη χώρα και προτιμούν να πιστεύουν ότι μιλούν την ίδια γλώσσα.
Για να δώσουμε πάντως μια απάντηση στο ερώτημα γύρω από το πόσες γλώσσες υπάρχουν στον κόσμο θα χρησιμοποιήσουμε την καταμέτρηση του Ethnologue, μιας έκδοσης διεθνούς εμβέλειας που γίνεται καθολικά αποδεκτή και αναφέρει τον αριθμό 7.000. Κάποιες απ’ αυτές κινδυνεύουν με εξαφάνιση ή μπορεί να εξαφανίστηκαν αυτήν τη στιγμή που μιλάμε.
Στην πραγματικότητα, το ένα τέταρτο των ομιλούμενων γλωσσών του πλανήτη διαθέτει περισσότερους από χίλιους ομιλητές. Στο άλλο άκρο βρίσκονται οι λεγόμενες κυρίαρχες γλώσσες με πρώτη τη Μανδαρίνικη που ομιλείται από 900 εκατομμύρια ανθρώπους στην Κίνα. Τα Χίντι, τα Αγγλικά και τα Ισπανικά ομιλούνται από 300 εκατομμύρια ανθρώπους έκαστα, ενώ ακολουθούν γλώσσες όπως τα Βεγκάλι, τα Πορτογαλικά, τα Ρωσικά, τα Ινδονησιακά, τα Αραβικά, τα Γιαπωνέζικα, τα Γερμανικά και τα Γαλλικά.
Ενδιαφέρον είναι ακόμα να δούμε πώς κατανέμονται οι γλώσσες στον κόσμο. Συνήθως σκεφτόμαστε την Ευρώπη ως έναν χώρο πολυγλωσσίας και πράγματι εδώ ομιλούνται 238 διαφορετικές γλώσσες. Τι πρέπει να πούμε όμως για την Ασία όπου ομιλούνται 2.269 γλώσσες –το ένα τρίτο των ομιλούμενων γλωσσών του πλανήτη– ή για την Αφρική που διαθέτει έναν ανάλογα μεγάλο αριθμό;
Η γλωσσική διαφορετικότητα εξακολουθεί να αποτελεί πλούτο του πολιτισμού κι ας φαίνεται κάποτε πως η Βαβέλ υπήρξε θεία τιμωρία.
