Ο συγγραφέας των best sellers «Το Δώρο» και «Το Δώρο 2» (που μεταφράστηκαν σε 28 γλώσσες και κυκλοφορούν ήδη σε 35 χώρες, στο εξωτερικό, με μεγάλη επιτυχία), επιστρέφει με ένα νέο βιβλίο-έκπληξη, βαθύ, διεισδυτικό, απελευθερωτικό, το «Ναι», και αφηγείται τη συναρπαστική ζωή του και πώς, μέσα από τα δικά του λάθη, έφτασε σήμερα να είναι ένα φωτεινό παράδειγμα για πολλούς.
Ο Στέφανος είναι ένας άνθρωπος του οποίου το χαμόγελο και η ζεστή του αύρα προβάλλονται στον χώρο. Είναι αυτόφωτος. Είναι το παράδειγμα κάποιου νέου, μορφωμένου, επιτυχημένου – που κάποτε τα είχε όλα εκτός από τη δική του χαρά. Κι όμως, όλα φάνταζαν τόσο τέλεια και σε ευθεία γραμμή. Αυτό μπορούσε να διαπιστώσει κάποιος, αν τον γνώριζε πριν τα 40 του. Ο ίδιος, ωστόσο, «διαφωνούσε» με τον εαυτό του – ο Στέφανος και, ο άλλος Στέφανος, ήταν σαν δύο ξένες χώρες σε πόλεμο. Μέχρι που έγινε η «έκρηξη». Η δική του επανάσταση άλλαξε τα πάντα. «Έπρεπε να πω το μεγάλο “ναι”, για να γίνει αυτή η αλλαγή», μου λέει. Σαν τον τίτλο του νέου του βιβλίου. «Γιατί υπάρχει το υγιές “ναι”. Αυτό που λέει “ναι”, στα συναισθήματά μου, στην αλήθεια μου, στον σκοπό της ζωής μου. Το έχουμε μέσα μας αυτό το “ναι”, αλλά κάποιες φορές το έχουμε καλά κρυμμένο, διότι είναι άβολο να βγαίνει κανείς από το comfort zone του. Δεν ξεβολευόμαστε οι άνθρωποι εύκολα. Όμως, είναι επικίνδυνο να μην ξεβολεύεσαι. Όταν λέω, ας πούμε, “ναι” σε σένα, πρέπει να είμαι σίγουρος ότι, παράλληλα, δεν λέω “όχι” στον ίδιο μου τον εαυτό. Οπότε ακόμα κι όταν λέμε ένα “όχι”, επειδή έχουμε τα όριά μας και δεν θέλουμε να τα καταπατήσουμε, ουσιαστικά λέμε ένα μεγάλο “ναι” στον εαυτό μας».
– Από πότε ασχολείσαι με την αυτοβελτίωση και, τελικά, πόσο άλλαξε τη δική σου ζωή, Στέφανε; Αλέξανδρέ μου, θα σου πω το εξής: Ζούμε σε έναν υπέροχο κόσμο – η μεγάλη δοκιμασία μας είναι το ότι δεν εκτιμάμε αυτό που έχουμε! Αυτό είναι η κατάρα μας. Κι αν δεν εκτιμάς αυτά που έχεις, τότε δεν έχεις ούτε τη δύναμη να πας σε αυτά που πραγματικά θέλεις ή να ανταπεξέλθεις σε μια δυσκολία. Μας φταίει ο «κακός» ο Μητσοτάκης, ο Τσίπρας, ο Σαμαράς, ο Ερντογάν… Τα ρίχνουμε όλα αλλού, αντί να κοιτάξουμε να είμαστε εμείς καλά, πρώτα με τον εαυτό μας και μετά με τους γύρω μας. Αυτό το λάθος το έκανα μικρός, γι’ αυτό και δεν περνούσα καλά με τον εαυτό μου, μέχρι και τα 30 μου. Ειδικά στην εφηβεία, η σχέση με τον εαυτό μου ήταν άσχημη. Ήμουν κλειστό παιδί, βαρετό και ξενέρωτο. Μεγάλωσα, σπούδασα, δούλεψα σε μία διαφημιστική μέχρι τα 30 μου και δεν ήμουν χαρούμενος. Είχα μία ζωή που δεν ήθελα, με αποτέλεσμα να πάθω ένα σοβαρό θέμα με την υγεία μου. Έχασα τη φωνή μου για επτά μήνες. Οι δε γιατροί δεν μου έβρισκαν κανένα παθολογικό πρόβλημα και πήγαινα να τρελαθώ. Τότε ήταν που ξεκίνησα ψυχοθεραπεία. Το 1999. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που πραγματικά «συναντήθηκα» πραγματικά με την ψυχή μου. Η ψυχοθεραπεία κράτησε περίπου ένα χρόνο κι όλο το συμβάν ήταν ένα τεράστιο δώρο. Τον έβδομο μήνα της θεραπείας το πρόβλημα είχε αποκατασταθεί πλήρως, από μέσα προς τα έξω. Το 2008 πέρασα μια πολύ βαθιά κατάθλιψη και ταυτόχρονα μία κρίση ταυτότητας, που με έφεραν ξανά κοντά στην ψυχοθεραπεία. Πρέπει να ήταν η δυσκολότερη φάση της ζωής μου, έως τώρα. Είχα τραγικές αϋπνίες και παράλληλα δεν έβρισκα κανένα νόημα στη ζωή μου. Χρειάστηκε να πάρω και αγωγή και σε έξι μήνες πάτησα ξανά στα πόδια μου. Έγινα άλλος άνθρωπος τότε! Η ψυχοθεραπεία με βοήθησε οριστικά να πατήσω στα πόδια μου και στα 40 μου να μάθω πράγματα για μένα, που αγνοούσα πλήρως και δε θα μάθαινα ποτέ, εάν δεν είχα καταφύγει σε αυτή τη διαδικασία.
– Πότε ξεκίνησες να γράφεις βιβλία; Πότε έγινες συγγραφέας; Σιγά μην είμαι συγγραφέας! Δεν δηλώνω «συγγραφέας». Το 2007 ξεκίνησα να γράφω ημερολόγια με «θαύματα», μικρά φαινομενικά ασήμαντα συμβάντα, που όμως μου έφτιαχναν τη μέρα και με βοηθούσαν να συνειδητοποιήσω ότι η ζωή είναι στις μικρές στιγμές. Όταν έκλεισα τη διαφημιστική μου εταιρεία, το 2015, για κάποιο λόγο ένιωσα την ανάγκη να μοιραστώ κάποιες ιστορίες στο facebook και στην «Καθημερινή» και μου άρεσε πολύ. Το 2017 έκανα ένα ντου κι εκεί που είχα ήδη γράψει 50 ιστορίες, έγραψα άλλες 50 κι έγινε το πρώτο βιβλίο. Τα τελευταία χρόνια μόνο γράφω. Αλλά μετά από πολλή δουλειά – με θεραπεία, life coaching κ.λπ. Από τότε, δεν σταμάτησα να γράφω, το οποίο δεν σημαίνει ότι κάποια στιγμή δεν θα σταματήσω.
– Τι είναι αυτό, όμως, που κάνει τα βιβλία σου να γίνονται best sellers; Θεωρώ ότι ακουμπάνε στην ψυχή του κόσμου, διότι λένε συμπυκνωμένες αλήθειες, έχουν μεγάλα νοήματα και, παράλληλα, είναι απλά γραμμένα. Σε απλή γλώσσα, με απλό καθημερινό λόγο. Είναι κατανοητά από όλους.
– Ένα βιβλίο, ωστόσο, είναι ικανό να μας αλλάξει τη ζωή; Γίνεται αυτό; Να την αλλάξει, όχι. Να αποτελέσει, όμως, την αφορμή για ένα νέο ξεκίνημα που θα σου αλλάξει τη ζωή, ναι. Ένα βιβλίο, μια ομιλία, μια συζήτηση, μια ταινία, μια συνεδρία ψυχοθεραπείας – όλα αυτά μπορεί να αποτελέσουν μια αφορμή για να ξεκουνηθείς. Κι εγώ, πριν από περίπου 20 χρόνια, έπεσα στο πρώτο βιβλίο του Sharma, το «Ο μοναχός που πούλησε τη Ferrari του». Όταν το πρωτοδιάβασα, πραγματικά με συγκλόνισε, με μάγεψε. Έτσι, αναζήτησα και άλλα βιβλία, μετά αναζήτησα άλλα σεμινάρια, αναζήτησα ειδικούς ανθρώπους και μπήκα σε ένα μονοπάτι, το οποίο πλέον είναι το μονοπάτι της ζωής μου… Ουσιαστικά, όμως, το βιβλίο ήταν η πρώτη αφορμή, το πρώτο σκούντημα για να ταρακουνηθώ. Ένα βιβλίο, ναι, είναι ένα εξαιρετικό σπρώξιμο. Δύο βιβλία είναι δύο σπρωξίματα. Κι αν κάποιος το συνδυάσει με ψυχοθεραπεία, αυτοβελτίωση, group therapy, ό,τι θέλει, θα φτάσει ακόμα πιο σύντομα πιο μπροστά.
– Τα τελευταία χρόνια πάντως βλέπουμε την ανάγκη του κόσμου προς την αυτοβελτίωση. Γιατί πιστεύεις γίνεται αυτό τώρα, ενώ τα προηγούμενα χρόνια δεν ξέραμε καν τον όρο «αυτοβελτίωση»; Γιατί αρρωσταίνουμε από μέσα προς τα έξω. Δεν μας φταίνε πάντα οι άλλοι ή, να το πω πιο σωστά, μόνο οι άλλοι για τα προβλήματά μας. Από μέσα μας ξεκινούν όλα. Τα τελευταία χρόνια όλος σχεδόν ο κόσμος κάνει στροφή προς τα μέσα και κοιτάζει ο καθένας να βάλει σε τάξη το δικό του χάος. Παλιά δεν το κάναμε αυτό. Βέβαια, ζούμε πια στην εποχή της πληροφορίας – είναι πιο εύκολο πια να μάθεις κάποια πράγματα, να ενημερωθείς και να εξελιχθείς.
– Σε μια ζωή όλο δυσκολίες και εμπόδια, εσύ είχες δηλώσει «να την φοβάσαι την εύκολη ζωή». Γιατί; Γιατί το «εύκολο» μάς αδρανοποιεί και δεν μας φτάνει στην εξέλιξη όλων των δυνατοτήτων μας. Μας σαπίζει. Είναι προφανές ότι θα ηττηθείς, θα απελπιστείς και θα στενοχωρηθείς, αλλά αυτή είναι η ζωή μας. Τα λάθη είναι η πείρα μας και τα «όπλα» μας για το μέλλον. Επομένως, θεωρώ ότι οι άνθρωποι γύρω μας συμβιβάζονται γιατί είναι φυγόπονοι. Προτιμούν τη διαρκή αναβολή των προβλημάτων και δεν θέλουν να ζορίζονται. Μένουν στο «κελί» τους και δε δραπετεύουν.
– Έχεις πει, επίσης, ότι «ο μεγαλύτερος πόνος είναι να μην είσαι ο εαυτός σου». Όμως, πολλές φορές, δεν κρύβουμε προσωπικές μας πτυχές, προκειμένου να γίνουμε πιο αρεστοί και να έχουμε την αποδοχή, που τόσο πολύ θέλουμε; Αχ, Αλέξανδρε, αυτή είναι η μεγαλύτερη παγίδα. Με αυτόν τον τρόπο λέμε ψέματα στον εαυτό μας, όχι στους άλλους. Μόνοι μας καταπιεζόμαστε. Δεν αφηνόμαστε στα λάθη μας, στα συναισθήματά μας, στους πόνους και στις πληγές μας. Δεν τα αποδεχόμαστε κι αυτό έχει, ως συνέπεια, να μην τα γιατρεύουμε. Δεν τα αναγνωρίζουμε! Κατάλαβες ποιο είναι το θέμα; Κάνουμε ότι δεν υπάρχουν, αλλά είναι εκεί, μας δυσκολεύουν τη ζωή κι εμείς κοιτάμε αλλού. Κι εγώ κάποτε δεν ήμουν ο εαυτός μου και το πλήρωσα.
– Έχεις δύο κόρες πριν την προεφηβεία. Ποιες συμβουλές τους δίνεις; Δεν προσπαθώ να περάσω κανένα μάθημα στις κόρες μου κι όταν το κάνω, «τα ακούω» κι από πάνω. Θεωρώ ότι μόνο με το παράδειγμά μας μαθαίνουμε τα παιδιά. Το δικό μου παράδειγμα ελπίζω να τις βοηθήσει, να είναι ο εαυτός τους, χωρίς να περάσουν 40 χρόνια, όπως πέρασα εγώ με το να μην είμαι. Το μόνο που με αγχώνει, σε σχέση με τα παιδιά μου, είναι να έχουν μία εύκολη, βολεμένη ζωή, με πολλές selfies, tablet, καλοπέραση, άραγμα στον καναπέ, άσκοπους καφέδες, κενή κριτική και όλα τα υπόλοιπα που μας φθείρουν.
Ελεύθερα, 21.8.2022.
