Δάφνη Νικήτα: Τα μυτερά στιλέτα μάς ωθούν να υπερβούμε τα όρια μας

Με αφορμή τη νέα της ποιητική συλλογή, η Δάφνη Νικήτα σχολιάζει πως για να γραφτεί ένα ποίημα «χρειάζονται πολλά δυνατά συναισθήματα, πολλές ανατροπές, απώλειες, καταστροφές, αγάπες, πάθη, όνειρα, θάνατοι και ζωές που επανέρχονται και άλλα τόσα».

–«Έχω αμέτρητα μυτερά στιλέτα καρφωμένα στο στήθος. Με χρειάζονται όλα» γράφετε στο ποίημα «Στιλέτα» από την ομώνυμη συλλογή. Τα πράγματα που μας πονούν μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους; Όλα αυτά που μας πονούν, αν κατορθώσουμε να τα δεχθούμε με θάρρος και τόλμη, θα μας βοηθήσουν να ενεργοποιήσουμε μέσα μας αξίες και ιδανικά που μπορεί να είχαν «κοιμηθεί», όπως για παράδειγμα την εντιμότητα, την ενσυναίσθηση -που τόσο σπανίζει στις μέρες μας-, τη σοφία και την πειθαρχία σε ό,τι μας βοηθά να παραμείνουμε αποφασιστικά και αμετάκλητα άνθρωποι. Τα αμέτρητα μυτερά στιλέτα, λοιπόν, τα χρειαζόμαστε όλα, γιατί ίσως μόνο αυτά έχουν την ικανότητα να μας ωθούν να υπερβούμε τα όριά μας και να μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους.

-«Επιστρέφω στις λέξεις όταν έχει χαθεί κάθε ελπίδα», γράφετε. Η ποίηση είναι υπαρξιακή ανάγκη για σας; Η ποίηση είναι η συντριβή πάνω στον χρόνο, που υπάρχει σαν δικαίωμα που χάνεται όπως ο άνθρωπος και η μοίρα του. Η ποίηση είναι θαύμα όπως η ίδια μας η ύπαρξη. «Υπάρχουν εκείνοι που βλέπουν τον κόσμο ως θαύμα και εκείνοι που δεν τον βλέπουν έτσι», υποστήριζε ο Αϊνστάιν. Η ζωή για να προχωρήσει και να ανθίσει χρειάζεται το θαύμα ή τα θαύματα. Η ποίηση είναι μια διέξοδος, ένας τρόπος να αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο και την ίδια σου την παρουσία σε αυτόν. Μια ιστοριογραφία προσωπικών εμπειριών που με ένα περίεργο τρόπο συναντώνται και με τις ζωές των άλλων. Μια πολύτιμη ανάγκη που με βοηθά να νιώσω καλύτερα.

-Υπάρχουν στοιχεία που συνδέουν τη νέα σας ποιητική συλλογή με τις προηγούμενες; Ναι, και αυτό συμβαίνει αναπόφευκτα. Η ποίηση αποτελείται από ιστορίες και αφηγήσεις που έχουν μια χρονική αλληλουχία και συνέχεια στον χωροχρόνο.

-Από πού αντλείτε ερεθίσματα; Από όλα και από τίποτα. Αυτό είναι που με μαγεύει και με αιχμαλωτίζει με την ποιητική γραφή. Όλα επιτρέπονται στην ποίηση, αν καταφέρεις να τη φέρεις αργά-αργά στην επιφάνεια, είναι γεμάτη πιθανότητες και δυνατότητες. Η ποίηση έχει τη δύναμη να αγκαλιάζει το παράλογο του κόσμου τούτου και να απελευθερώνει τον άνθρωπο από στερεότυπα, τρεχάμενες ηθικές και ψυχαναγκασμούς που τον κρατούν καθηλωμένο και ανήμπορο.

-Γράφετε για τα παιδιά που τα τυλίγουν με χρωματιστά τραπεζομάντιλα. Τι σας συγκλονίζει στις ιστορίες τους; Τα παιδιά είναι όλα αυτά τα παιδιά του κόσμου που υποφέρουν, τραυματίζονται, πονάνε, κλαίνε, απογοητεύονται και ενίοτε πεθαίνουν, ζώντας σε ένα κόσμο που δεν τους αξίζει. Ένα κόσμο τραγικό, σε μια διαρκή και απόλυτα μάταιη εμπόλεμη συνθήκη που δεν κατόρθωσε να κάνει ούτε ένα βήμα μπροστά. Ένα κόσμο που όλο πέφτει και σκοτώνεται μαζί με τα παιδιά του, που τα τυλίγουν με χρωματιστά τραπεζομάντιλα, τα μόνα χρώματα που τους απέμειναν – ή καλύτερα που τους αφήσαμε.

-Πώς λειτουργεί η έμπνευση; Γράφετε αυθόρμητα; Δεν ξέρω τι ακριβώς σημαίνει έμπνευση. Αν υπάρχει κάτι τέτοιο ή αν όλα συμβαίνουν γιατί απλά πρέπει να συμβούν. Τείνω να πιστέψω το δεύτερο. Γράφω γιατί απλά δεν μπορώ να κάνω διαφορετικά.

-Χρειάζεται ένα δυνατό συναίσθημα για να γραφτεί ένα ποίημα; Όχι, δεν χρειάζεται μόνο ένα, χρειάζονται πολλά δυνατά συναισθήματα, πολλές ανατροπές, απώλειες, καταστροφές, αγάπες, πάθη, όνειρα, θάνατοι και ζωές που επανέρχονται, και άλλα τόσα για να γραφτεί ένα ποίημα και για να συνεχίσει να γράφεται.

–Κάτω από ποιες συνθήκες γράφετε; Δεν υπάρχουν ειδικές και ιδιαίτερες συνθήκες. Όσο η ζωή κυλά, η καρδιά κτυπά και η ψυχή λαχταρά, το ποίημα γράφεται. Η ποίηση απλά και ταπεινά αντιγράφει τη ζωή στα καλύτερα αλλά και στα χειρότερά της.

-Είναι μοναχικός ένας ποιητής; Ο κάθε άνθρωπος εκ των πραγμάτων είναι ένα μοναχικό όν, όσο και αν δεν θέλει να το παραδεχθεί. Ο ποιητής είναι ένας παρατηρητής, ένα γητευτής ονείρων και επιθυμιών που επιλέγει τη μοναχικότητά του, την οποία αποτάσσει μόλις το ποίημα γραφτεί.

-Υπήρξαν ποιητές που είναι σημείο αναφοράς για σας; Ναι υπήρξαν ποιητές και ποιήτριες που με γοήτευσαν κατά καιρούς με τη γραφή τους.

-Η ποίηση είναι «πόρτα διαφυγής» για τους ποιητές αλλά και τους αναγνώστες; Στην ποίηση, όπως και σε κάθε τέχνη, καταφεύγει όποιος νιώσει την ανάγκη, την επιθυμία την προκειμένη στιγμή. Για να συμβεί αυτό χρειάζονται ανοιχτά μυαλά χωρίς παρωπίδες. Άνθρωποι που επιθυμούν να αντικρύσουν τον εαυτό τους στο καθρέφτη χωρίς να το βάλουν στα πόδια.

-Τι ρόλο έπαιξε η ποίηση σ’ αυτό που είσαστε σήμερα; Σημαντικό, αφού λειτούργησε ως βάλσαμο πολλές φορές, σε στιγμές ιδιαίτερα δύσκολες και τραυματικές. Με βοήθησε να κατανοήσω καλύτερα τον κόσμο για να μπορώ να προχωρώ και να συνεχίζω.