Τα γεγονότα του νέου βιβλίου του Γιάννη Καλπούζου με τίτλο «Καλντερίμι, 99 χρόνια ιστορίας στη Σαλονίκη», διαδραματίζονται κατά την ταραχώδη περίοδο 1867 – 1919. Ο συγγραφέας αναδεικνύει θέματα που αφορούν τη συνύπαρξη, τον εθνικισμό, τον πατριωτισμό, την ανάγκη να ανήκει κανείς σε μια ομάδα, τον ρόλο της προφορικής διδαχής από γενιά σε γενιά και τον έρωτα.
-Τι σας τράβηξε το ενδιαφέρον στη Θεσσαλονίκη της περιόδου 1867 – 1919; Το πολυφυλετικό της περιβάλλον, Εβραίοι, μουσουλμάνοι, Έλληνες, Ευρωπαίοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, Αλβανοί, Αρμένιοι κ.ά., και τα συνταρακτικά γεγονότα αυτών των χρόνων, με τα οποία είναι συνυφασμένη η ζωή των μυθοπλαστικών ηρώων. Συνάμα το τεράστιο χάσμα μεταξύ των ολίγων ζάμπλουτων και της συντριπτικής πλειονότητας των κατοίκων της που ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες. Όλα μου έδιναν την ευκαιρία να αναπτύξω τα θέματα που με απασχολούσαν.
-Ποια θέματα πραγματεύεστε στο βιβλίο; Τη συνύπαρξη, τον εθνικισμό, τον πατριωτισμό, την ανάγκη να ανήκει κανείς σε μια ομάδα, τον ρόλο της προφορικής διδαχής από γενεά σε γενεά, τον έρωτα σε ποικίλες διαδρομές, τη δύναμη των ηθών, τους ακοίμητους σπόρους που φωλιάζουν μέσα μας και καθορίζουν την πορεία μας, από την αγάπη έως το μίσος και από την εμμονή στη διεκδίκηση υλικών αγαθών ώς τις ευγενείς εκφάνσεις της ψυχής και, τέλος, τον ρόλο της φτώχειας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς μας, με εστίαση στο αν μπορεί να οδηγήσει σε έκνομες ενέργειες, πάντα σε συνδυασμό με τυχαία περιστατικά και πρόσωπα που μπαίνουν στη ζωή μας.
-Τι σας οδήγησε στην επιλογή του τίτλου «Καλντερίμι»; Οι ζωές των ηρώων είναι τρικυμιώδεις, ταραχώδεις, παραβατικές, μυστηριώδεις, με συνεχείς ανατροπές και με έντονες αλλοιώσεις του χαρακτήρα τους. Σαν να επιβαίνουν σε άμαξα η οποία κυλά σε καλντερίμι και τραντάζονται συνεχώς.
-Πού βασιστήκατε για να δημιουργήσετε τον πρωταγωνιστή σας, τον Παράσχο; Στα υλικά της εποχής. Ο Παράσχος είναι γαλουχημένος με όσα αυτή επιτάσσει, από τις νοοτροπίες, τις συμπεριφορές και τον τρόπο σκέψης, μέχρι τα ήθη και την πρόσληψη που είχαν οι άνθρωποι τότε για τον κόσμο. Επίσης από τις συνθήκες ζωής, με έμφαση στην ακραία φτώχεια μέσα στην οποία μεγαλώνει. Ασφαλώς, όχι χωρίς εσωτερικό βασάνισμα και διλήμματα, έρχεται κόντρα με τις διδαχές του, ενώ, τουλάχιστον για τα θηλυκά μέλη της οικογένειάς του, δεν αποτινάσσει τα αυστηρά ήθη. Ρίχνεται στο κυνήγι της ευτυχίας και προσπαθεί να γεμίσει με το χρήμα ή και με το ευκαιριακό τα κενά της ζωής του. Ωστόσο ποτέ δεν παύει να φέγγει, έστω αχνά, το καντήλι της όμορφης πλευράς της ψυχής του. Κτίστηκε ως χαρακτήρας για να υπηρετήσει τη θεματολογία του μυθιστορήματος, ώσπου αυτονομήθηκε και με καθοδηγούσε εκείνος.
-Τι είναι αυτό που σας συναρπάζει στο ιστορικό μυθιστόρημα; Η ανάπλαση μιας εποχής που δεν υπάρχει πια. Να μελετώ τα της ψυχής, τα οποία ελάχιστα έως καθόλου δεν έχουν μεταβληθεί στο διάβα των αιώνων, και να ανακαλύπτω πόσα έρχονται από τόσο μακριά μέχρι τις μέρες μας σε πάμπολλους τομείς. Αισθάνομαι σαν να ζω δεκάδες ζωές και να γνωρίζω τον προπάππο μου, την προγιαγιά μου κι άλλους στα παλιά χρόνια. Να πατάω στ’ αχνάρια τους και να γράφω μαζί τους την κοινωνική Ιστορία των λαών. Να λέω κι εγώ σαν τον παππού Αντίπα: «Όπου κι αν φτάσει ο άνθρωπος, μερικά πράματα δεν θ’ αλλάξουν ποτέ. Αίμα θα κυλάει στις φλέβες του, θα πονάει, θα χαίρεται, θα παθιάζεται για το θηλυκό ή το αρσενικό…»
Εκδ. Ψυχογιός
Σελ. 576
€19,98
