Η διάσημη συγγραφέας και ιστορικός εξηγεί στα «Ελεύθερα» καίρια, εμπεριστατωμένα και με σαφήνεια, το αποτέλεσμα των πρόσφατων αμερικανικών εκλογών, αλλά και όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο μας.
–Τι σημαίνει, κατά τη γνώμη σου, η -νέα- Προεδρία του Donald Trump, για τις Η.Π.Α., αλλά και για τον πλανήτη; Πολιτικοί αναλυτές μιλούν για «μία τόσο απρόβλεπτη προσωπικότητα, που είναι σα να βαδίζει πλέον ολόκληρος ο κόσμος μας σε αχαρτογράφητα νερά…»… Ο Donald Trump είναι απεχθής προσωπικότητα, αλλά δεν είναι ο επικυρίαρχος του κόσμου, ούτε εμείς είμαστε οι υποτελείς. Δεν πρέπει να υπερτιμάμε την αμερικανική ισχύ. Ο σημερινός συσχετισμός των δυνάμεων είναι πιο περίπλοκος από τη διελκυστίνδα του Ψυχρού πολέμου. Πάντως, για την ανάδυσή του ευθύνεται περισσότερο η πολιτική και η φυσιογνωμία του Δημοκρατικού κόμματος, παρά οι Ρεπουμπλικανοί.
–Άρα κέρδισε ο Trump τις εκλογές ή -στην πραγματικότητα- τις έχασε, για συγκεκριμένους λόγους, το Δημοκρατικό Κόμμα; Νομίζω ότι οι Δημοκρατικοί έχουν παραδοθεί σε ακροαριστερές μανίες, σε αυταρχισμό, σε πρόθεση «αστυνομίας της σκέψης». Και η ιδεολογία τους έχει διαποτίσει ολόκληρη την Ακαδημία, άρα τις ελίτ: Έχει στενέψει πολύ το αμερικανικό πνεύμα· έχει επιστρέψει στην ηθική αυστηρότητα των πρώτων αποίκων. Ο Donald Trump είναι μια εξέγερση αγανακτισμένων εναντίον των μαλθακών ελίτ που ανατρέφουν γενιές snowflakes χωρίς σφρίγος, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής. Έτσι, οι Δημοκρατικοί με τη woke κουλτούρα και τη μισαλλοδοξία τους χάνουν στον πολιτιστικό πόλεμο. Αλλά, they deserve each other! Από τη μια πλευρά είναι οι ανόητοι woke κι από την άλλη οι θρησκόληπτοι, οι ρατσιστές, οι μισοογύνηδες.
–Πώς εξηγείς, ωστόσο, -το σχιζοφρενικό- πως ακόμη και Λατινοαμερικάνοι ή και Αφροαμερικανοί, στράφηκαν υπέρ του Trump και δεν συντάχθηκαν στο πλευρό της -φιλελεύθερης-, Kamala Harris; Για το γεγονός ότι οι μισοί και πλέον Αμερικανοί ψήφισαν έναν καταδικασμένο για κακουργηματικές πράξεις πολιτικό, έναν Πρόεδρο που όταν ηττήθηκε -το 2020- ώθησε με τη ρητορική του έναν όχλο στο να εισβάλει στο Καπιτώλιο, που δεν δίστασε να ξεστομίσει εξωφρενικές κατηγορίες για μετανάστες «που τρώνε κατοικίδια», χρησιμοποιώντας έναν απίστευτα ακροδεξιό λόγο κατά καιρούς για πολλά θέματα, ή που δεν φαίνεται να έχει σεβασμό στο δικαίωμα των γυναικών να διαχειρίζονται το σώμα τους, ενώ είναι «απέναντι» και στα ήδη κεκτημένα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+; Είναι αυτοί «οι ανόητοι φανατικοί ψηφοφόροι του Trump», για τους οποίους μιλούν τα μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία, που τελικά του έδωσαν την νίκη; Το τι έχει ξεστομίσει αυτός ο άνθρωπος δεν περιγράφεται! Είπε ότι στα σχολεία γίνονται επεμβάσεις αλλαγής φύλου: Ότι το πρωί ο μαθητής φεύγει από το σπίτι αγοράκι και το απόγευμα γυρίζει χειρουργημένο κοριτσάκι! Έλεος κάπου, ποιος χάβει τέτοια πράγματα; Τώρα, σχετικά με τους ισπανοφώνους και τους μαύρους, οι επιτυχημένοι αυτών των κοινοτήτων πιστεύουν πως όταν θέλεις μπορείς κι ότι τίποτα στο αμερικανικό σύστημα δεν σε εμποδίζει. Ισχύει εν πολλοίς… Πάντως, ψηφίζουν τον Donald επειδή χαίρονται που τα έχουν καταφέρει και, κατά κάποιον τρόπο, περιφρονούν όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες τις οποίες αποδίδουν σε κοινωνικούς παράγοντες, ενώ, υποτίθεται πως φταίνε οι ίδιοι. Σχετικά με τις καταδίκες, νομίζω ότι ωφέλησαν τον Donald: Δεν ήταν σοβαρές και έδειξαν πως έχει πέσει θύμα διώξεων εκ μέρους του δικομανούς και αυταρχικού liberal Κατεστημένου. Όσο για τις πεποιθήσεις των ψηφοφόρων του, είναι σίγουρα οπισθοδρομικοί– άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Και έχουν καταληφθεί από ηθικό πανικό, από τρόμο για τα επερχόμενα Γόμορρα και για τον πολυπολικό κόσμο.
–Εσύ, πώς έχεις στο μυαλό σου την μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων του Donald Trump, αν θα μπορούσες να μου τους σκιαγραφήσεις; Είναι, πράγματι, η μεγάλη τους μάζα, «ρατσιστές», «οπισθοδρομικοί», «μη ανεκτικοί»; Φυσικά δεν είναι όλοι ίδιοι. Αλλά όπου εισδύει η θρησκεία, ο ορθολογισμός υποχωρεί. Έτσι κι αλλιώς, στον χώρο των Ρεπουμπλικανών όπως έχουν διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, τα καλά αισθήματα της Καινής Διαθήκης δεν λαμβάνονται υπόψη. Όλες αυτές οι παραλλαγές των όχι και τόσο καλών ανθρώπων, βρίσκουν κάποιο εδάφιο της Βίβλου που δικαιολογεί τη συμπεριφορά τους. Πάντως, μη ανεκτική είναι η άλλη πλευρά: Οι Δημοκρατικοί βγάζουν φλύκταινες μπροστά στους τραμπιστές– who can blame them?
–Trump (Η.Π.Α.), Putin (Ρωσία), Netanyahu (Ισραήλ), Pezeshkian (Ιράν)– για να μην αναφερθώ και στους ηγέτες της Κίνας και της Β. Κορέας… Σαν πολλοί παρορμητικοί, λιγότερο ορθολογιστές και ειρηνιστές, έως και «παρανοϊκοί» ηγέτες μεγάλων χωρών- με πυρηνικά, φυσικά, στην κατοχή τους-, δεν συγκεντρώθηκαν πια στον πλανήτη; «Βλέπεις» κάπου κάποιο «χαλινάρι»; Ή… there’s no hope; Ο σημερινός κόσμος δεν είναι χειρότερος από τον χθεσινό. Τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ακολούθησε ο πόλεμος της Κορέας, η Ινδοκίνα, οι αντι-αποικιακές συγκρούσεις κατά τις οποίες συνέβησαν φρικαλεότητες… Έπειτα γίναμε μάρτυρες σε ταραχές, δικτατορίες, τρελούς Αφρικανούς φυλάρχους, τρομοκρατία, διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, πόλεμο στον Λίβανο, ξανά τρομοκρατία, Ταλιμπάν… Με λίγα λόγια, στον πλανήτη κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά δεν τα καταφέρνουμε. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τις Η.Π.Α., πιστεύω ότι αν και έχουν λυθεί πολλά προβλήματα τις τελευταίες δεκαετίες, ο αμερικανικός πολιτισμός έχει παρακμάσει: Οι Αμερικανοί παράγουν επιστήμες αλλά δεν παράγουν σκέψη, Τέχνη, κουλτούρα. Και, παραλλήλως, έχει αναπτυχθεί ένα ολιγομελές στρώμα filthy rich– απαράδεκτα άτομα που βλάπτουν την κοινωνία, οικονομικά και πολιτιστικά.
–Τι σημαίνει, από την άλλη, η νίκη Trump για την Ευρώπη; Υπάρχει, κατά τη γνώμη σου, σήμερα, κάποιος ικανός Ευρωπαίος πολιτικός για να τον αντιμετωπίσει ως αντιστάθμισμα; Ο Trump και οι τραμπιστές δεν έχουν ιδέα από την Ευρώπη και δεν ξέρουν ότι οι Η.Π.Α. έχουν μείνει πίσω. Πιστεύουν ακόμα στον αμερικανικό εξαιρετισμό, στην υπεροχή της χώρας τους– σε κάτι που ίσως ίσχυε πριν από 70 χρόνια, αλλά δεν ισχύει σήμερα. Ενώ είναι απαραίτητη η ενότητα της Δύσης μπροστά στις μεγάλες πολιτικές και πολιτιστικές απειλές, οι Αμερικανοί τείνουν να απομακρυνθούν ακόμα περισσότερο από τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο– από μας. Δεν ξέρω αν χρειάζεται «αντιστάθμισμα»: Χρειάζεται ενότητα – αλλά είναι αδύνατη, δεδομένης της στενότητας και του επαρχιωτισμού των Αμερικανών.
–Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα και στην Κύπρο, είναι γνωστές οι στενές σχέσεις του Trump με τον Erdoğan – δεν είναι τυχαίο που ο Τούρκος Πρόεδρος αποκάλεσε το μεσημέρι της Τετάρτης τον Trump «φίλο μου». Πόσο νομίζεις αυτές οι άριστες διαπροσωπικές -κάποιοι κάνουν λόγο και για επιχειρηματικές πια- σχέσεις μεταξύ των δύο Προέδρων, μπορούν να επηρεάσουν την σχέση και τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου με τις Η.Π.Α.; Ο Trump εκλέγεται με αντι-ισλαμική ατζέντα αλλά είναι φίλος με τον Ερντογάν, ενώ έχει επιχειρηματικές δοσοληψίες με τους Σαουδάραβες. Μιλάμε για απατεωνιά, έλλειψη αρχών. Αλλά αυτό το ξέραμε ήδη.
-Κι ένα γενικότερο ερώτημα, για όλα αυτά που συμβαίνουν πια στον κόσμο, με τα τόσα επικίνδυνα ανοιχτά «μέτωπα». Νομίζεις πως βαδίζουμε πλέον σε οριακές καταστάσεις, ιδιαίτερα επικίνδυνες για όλους; Αν ισχύουν όσα λένε οι ειδικοί για την κλιματική αλλαγή -ένα ζήτημα στο οποίο δεν έχω καθόλου γνώσεις- δεν μας βλέπω καθόλου καλά. Το κλίμα θα είναι η άκρως επικίνδυνη κατάσταση. Στα υπόλοιπα -συγκρούσεις, αιματοχυσία, παραφροσύνη- έχουμε συνηθίσει. Τι θα κάνουμε, όμως, αν ο τόπος αρχίζει να καίγεται ή να πλημμυρίζει;
- Info: Το τελευταίο βιβλίο της Σώτης Τριανταφύλλου «Στο πλοίο των τρελών: Οδηγίες χρήσεως», στο οποίο, μεταξύ πολλών άλλων θεμάτων, η συγγραφέας αναλύει και την εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α. όπως έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και την παγκόσμια επιρροή της αμερικανικής ήπιας ισχύος, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη.
Ελεύθερα, 10.11.2024
