Ως δρόμος στρωμένος με εμπόδια θα μπορούσε να παρομοιαστεί η καθημερινότητα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα ή και κινητική αναπηρία.

Εστιατόρια, καφετέριες, καταστήματα ένδυσης και υπόδησης, γήπεδα, ακόμη και φαρμακεία, ιατρεία και διαγνωστικά κέντρα συχνά δεν έχουν τις απαραίτητες μέριμνες ώστε να επιτρέπουν την πρόσβαση σε όλους τους πολίτες. Αυτά τα εμπόδια και την άνιση μεταχείριση ανέφερε στον «Φ» ο πρόεδρος της Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου (ΟΠΑΚ), Δημήτρης Λαμπριανίδης. Αφορμή η εκστρατεία «Κοινωνία χωρίς εμπόδια – Προσβασιμότητα για όλους», η οποία άρχισε πριν λίγες μέρες υπό τη στήριξη και της ΟΕΒ, με έμφαση στην προσβασιμότητα στις επιχειρήσεις. Η εκστρατεία θα είναι μακράς διαρκείας και θα αμβλύνει την απεύθυνσή της με πρόσθετες δράσεις και σε άλλες πτυχές της καθημερινότητας.

«Συναντάμε συχνά επιχειρήσεις που δεν είναι προσβάσιμες, οι οποίες εύκολα θα μπορούσαν να μετατραπούν. Τα προβλήματα αυτά είναι αισθητά σε επιχειρήσεις ένδυσης και υπόδησης, σε χώρους εστίασης (εστιατόρια και καφετέριες), σε υπηρεσίες, σε γήπεδα. Ένα μεγάλο πρόβλημα, για το οποίο μας καταθέτουν συχνά παράπονα, εντοπίζεται στη Λάρνακα στην περιοχή των Φοινικούδων. Σχεδόν κανένα κατάστημα εστίασης και ψυχαγωγίας δεν διαθέτει προσβάσιμους χώρους εσωτερικά ή και κατάλληλους χώρους υγιεινής». Σχετικά, είπε ο κ. Λαμπριανίδης, απευθύνθηκαν στον υφυπουργό Τουρισμού στον οποίο επεσήμαναν τη σημασία να προσφέρονται προσβάσιμες υπηρεσίες, τόσο για τους μόνιμους κατοίκους όσο και για τους τουρίστες.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

«Υπάρχουν ακόμη και φαρμακεία που δεν είναι προσβάσιμα. Σκεφτείτε να διανυκτερεύει ένα τέτοιο φαρμακείο. Έχουμε απευθυνθεί στον ΟΑΥ, ζητώντας του να υποχρεώσει τα φαρμακεία και ιδίως όσα είναι στο ΓεΣΥ να είναι προσβάσιμα. Αυτό παρατηρείται και σε κάποια ιατρεία, τα οποία στεγάζονται σε παλιές πολυκατοικίες καθώς και σε διαγνωστικά κέντρα και χημεία. Δυστυχώς ο ΟΑΥ δεν έχει δώσει σημασία ούτε για να γίνουν διορθωτικές κινήσεις ούτε και για την πληροφόρηση των ασθενών. Επί παραδείγματι είχαμε ζητήσει ο ΟΑΥ να συμπεριλάβει στις λίστες με τους συνεργάτες του κάποιο σύμβολο που να προειδοποιεί ποια υποστατικά είναι προσβάσιμα».  

Λαμβάνουμε παράπονα και απογοήτευση για επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση, είπε ο κ. Λαμπριανιδης και εξήγησε ότι οι πολίτες με αναπηρία νιώθουν ότι δεν μπορούν να βρίσκονται εκεί που πηγαίνουν οι φίλοι τους και ότι δεν τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης. «Αισθάνονται διάκριση λόγω της αναπηρίας τους. Για τα άτομα σε τροχοκάθισμα, η πρόσβαση είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα ως προς την κοινωνική ενσωμάτωση». Θέλουμε να πιστεύουμε, είπε, ότι οι επιχειρήσεις και οι εταιρίες θα αναγνωρίσουν ότι είναι ευθύνη τους προς την κοινωνία να κάνουν τα υποστατικά τους προσβάσιμα. «Εξάλλου η προσβασιμότητα δεν αφορά μόνο στα άτομα με αναπηρίες. Αφορά στις εγκύους, τους γονείς που έχουν μικρό παιδί σε καρότσι, άτομα που έχουν τραυματιστεί, ηλικιωμένους. Μας αφορά όλους».

Η ρίζα του προβλήματος, υπογράμμισε ο κ. Λαμπριανίδης, βρίσκεται στη νομοθεσία του 1999 για την προσβασιμότητα, «η οποία παρά το γεγονός ότι υποχρέωνε τα νέα κτήρια να είναι προσβάσιμα, εντούτοις δεν είχε και αναδρομική ισχύ. Αποτέλεσμα όλα τα υπόλοιπα κτήρια που έχουν ανεγερθεί πριν το 1999, δηλαδή η πλειονότητα, να μην είναι προσβάσιμα. Την ίδια στιγμή η νομοθεσία αδυνατεί να τα υποχρεώσει, παρά μόνο αν αλλάξουν χρήση και χρειαστεί ξανά να αδειοδοτηθούν». Όπως είπε, κανονικά αν πρέπει να γίνουν μετατροπές σε κάποιο υποστατικό και αυτές δεν προχωρήσουν, τότε δεν δίνεται άδεια. 

Αν κάποιος παρανομήσει η υπόθεση παραπέμπεται στο δικαστήριο. «Δηλαδή θα περάσουν πέντε – έξι χρόνια. Έχουμε ζητήσει επανειλημμένως στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής να εφαρμοστεί εξώδικο πρόστιμο για τις παρανομίες προσβασιμότητας, ώστε οι παρανομούντες να έχουν άμεσο κόστος και συνεπώς να εξαναγκάζονται να αποκαθιστούν τη νομιμότητα και να μπορεί ο κόσμος να εξυπηρετείται. Ο σκοπός μας δεν είναι το πρόστιμο ή η τιμωρία, ο σκοπός είναι να μεταμορφώσουμε τη χώρα μας και να γίνει προσβάσιμη για όλους». Αίτημα των τελευταίων 10 ετών, είπε, είναι η δημιουργία Υπηρεσίας Προσβασιμότητας στο υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο έχει και την ευθύνη της εν λόγω νομοθεσίας. 

Αλυσίδα προσβασιμότητας

Η προσβασιμότητα, υπογράμμισε ο κ. Λαμπριανίδης, πρέπει να ξεκινάει από τον χώρο στάθμευσης και να συνεχίζεται έως το εσωτερικό των επιχειρήσεων και το ανθρώπινο δυναμικό. «Το ιδεατό είναι να υπάρξει μια ολοκληρωμένη αλυσίδα πρόσβασης», είπε και διευκρίνισε ότι θα πρέπει να υπάρχει ελεγχόμενος χώρος στάθμευσης με προσβάσιμο επίπεδο έδαφος, χωρίς εμπόδια προς την κύρια είσοδο. Επιπλέον, η κύρια είσοδος να έχει πλάτος τουλάχιστον 90 εκατ. και αντιολισθητική ράμπα που να πληροί τις προδιαγραφές. Οι εσωτερικοί χώροι πρέπει να επιτρέπουν τη διακίνηση αναπηρικών αμαξιδίων και τραπεζάκια σε σωστό ύψος. Επιπλέον να υπάρχουν χώροι υγιεινής που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από άτομα με αναπηρία. Πρόνοιες πρέπει να υπάρχουν και σε εξωτερικούς χώρους, ώστε να είναι προσβάσιμοι. Τέλος, να υπάρχει εκπαιδευμένο προσωπικό εξυπηρέτησης ΑμεΑ.

Διευκρίνισε ακόμη ότι μπορούν να γίνονται παρεμβάσεις σε υφιστάμενα και παλαιότερα κτήρια, ούτως ώστε να γίνουν προσβάσιμα. Εξάλλου, είπε, ανά διαστήματα δίνονται χρηματοδοτήσεις για μετατροπές συγκεκριμένων υποστατικών που συνήθως σχετίζονται με τον τουρισμό. «Δεν είναι απαγορευτικό ή μεγάλο το κόστος για αλλαγές. Θεωρώ ότι είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι μετατροπές θα ήταν κοστοβόρες». Πάντως, είπε, οι τοπικές Αρχές δεν ήταν διατεθειμένες να δώσουν οικονομικά κίνητρα σε επιχειρήσεις ώστε να προχωρήσουν σε αλλαγές. 

Ο κ. Λαμπριανίδης προέτρεψε όλους τους καταναλωτές να στηρίζουν τις επιχειρήσεις που έχουν φροντίσει για την προσβασιμότητα κάθε πολίτη, από τη μια πλευρά για να τις επιβραβεύσουν και από την άλλη πλευρά για να ασκήσουν πίεση σε όσες δεν συμμορφώνονται. «Με την προτίμηση και την αγορά τους να γίνονται ακτιβιστές».  

Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση από την ΟΕΒ

Τη στήριξη της εκστρατείας, διαχέοντας στην επιχειρηματική κοινότητα ενημερωτικό υλικό για τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οι κτηριακές εγκαταστάσεις τους μπορούν να γίνουν πιο προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρίες, ανέφερε στον «Φ» ο λειτουργός Εργασιακών Σχέσεων και Κοινωνικής Πολιτικής της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), Θεόδωρος Τζιοβάνη. «Η ΟΕΒ ανέκαθεν ήταν ευαισθητοποιημένη για τα θέματα ισότητας στην απασχόληση και υλοποιούμε αριθμό δράσεων που την προάγουν. Μεταξύ άλλων, έχουμε ετοιμάσει μεγάλο όγκο ενημερωτικού υλικού για θέματα ισότητας, ο οποίος είναι διαθέσιμος δωρεάν, και υλοποιούμε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα μέσα από τα οποία ενθαρρύνεται η εφαρμογή καλών πρακτικών για την ισότητα και την προσβασιμότητα στην απασχόληση». 

Πάρα πολλές επιχειρήσεις, είπε, εφαρμόζουν ήδη καλές πρακτικές και σίγουρα σε νέες κτηριακές εγκαταστάσεις οι σχετικές πρόνοιες ενσωματώνονται κατά τον σχεδιασμό τους. «Επισημαίνουμε όμως ότι για έναν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που εδρεύει σε παλαιότερες κτηριακές εγκαταστάσεις, όπου είναι τεχνικά δύσκολο ή οικονομικά απαγορευτικό να διαμορφωθούν οι σχετικές προσβάσεις, η διαδικασία είναι περισσότερο χρονοβόρα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν ασπάζονται τον στόχο για ισότιμη πρόσβαση των συμπολιτών μας». Η ΟΕΒ, υπογράμμισε ο κ. Τζιοβάνη, είναι έτοιμη να συνδράμει σε ένα διάλογο με την Πολιτεία για τη δημιουργία κατάλληλων και στοχευμένων σχεδίων κινήτρων που θα βελτιώσουν ακόμη περισσότερο την προσβασιμότητα των επιχειρήσεων και των υπηρεσιών τους προς τα άτομα με αναπηρίες.

Κάντε κλικ εδώ για να λαμβάνετε το newsletter του philenews.