Με ιδιαίτερη ικανοποίηση πληροφορηθήκαμε ότι η κ. Περσεφόνη Παναγή, Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου και διακεκριμένη Νομικός, ανέλαβε πρόσφατα καθήκοντα θέτοντας ως προτεραιότητά της τη μεταρρύθμιση της δικαστικής εξουσίας, με σκοπό την προτεραιότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα της η κ. Παναγή είπε: «Προτεραιότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ειδικά αυτή την περίοδο, είναι η μεταρρύθμιση του δικαστικού μας συστήματος, με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του και την επιτάχυνση της απονομής της Δικαιοσύνης, τομέας στον οποίο ο ρόλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου ήταν και παραμένει πρωταγωνιστικός». Είναι γεγονός ότι υπήρξε μια σοβαρή καθυστέρηση στο παρελθόν σε σχέση με την προτεραιότητα αυτή, που έβλαψε την εικόνα του συστήματος της Δικαιοσύνης στην Κύπρο. Σε αυτό συνέτεινε βεβαίως και η τεράστια αύξηση των υποθέσεων και άλλοι σχετικοί παράγοντες.
Έστω και τώρα, επιτέλους, θα έχουμε σύντομα ένα σύστημα δικαιοσύνης, συγυρισμένο και αποτελεσματικό χωρίς καθυστερήσεις και με υψηλότερο επίπεδο δικαστικών αποφάσεων από ό,τι στο παρελθόν. Τα σοβαρότερα προβλήματα της δικαστικής δικαιοσύνης βαίνουν λοιπόν προς τη λύση τους και ας γίνει αυτό παράδειγμα για τις τεράστιες άλλες μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται να γίνουν σε πολλές άλλες κρατικές υπηρεσίες. Κάθε κράτος μεριμνά ούτως ώστε να παρέχονται οι κρατικές υπηρεσίες στους πολίτες γρήγορα και αποτελεσματικά. Στην περίπτωση μας όμως, ανέκαθεν υπήρχαν υπηρεσίες που δεν εξυπηρετούσαν σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους το κοινό. Για ορισμένες που είμαστε υπερήφανοι, τώρα μας έχουν απογοητεύσει. Παράδειγμα είναι η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου. Ένα πρόχειρο παράδειγμα, είναι ότι θα πουν τον αριθμό που ζητάς με ταχύτητα και αν θες να ακούσεις ξανά τον αριθμό σε παραπέμπουν στον αριθμό 6 και από εκεί στο 9.
Μεταρρυθμίσεις χρειάζονται επίσης και στη γενική διοίκηση της Δημόσιας Υπηρεσίας, στις Επιτροπές Διορισμού Δημοσίων Υπαλλήλων και Εκπαιδευτικών, στην Αρχή Ηλεκτρισμού, στην Αρχή Λιμένων και στις υπηρεσίες Πολεοδομίας και εκδόσεις Αδειών γενικότερα. Μιλούμε για υπηρεσίες που δεν λειτουργούν αποδοτικά και που δημιουργήθηκαν αρκετές από αυτές επί αγγλοκρατίας με τα τότε δεδομένα και δεν ανανεώθηκαν ουσιαστικά προς όφελος των συμφερόντων των επηρεαζόμενων καταναλωτών και των άλλων πολιτών.
Και βεβαίως το σύστημα μεταφορών εντός και εκτός των πόλεων. Το σύστημα επιδιορθώσεων στους δρόμους που έχει φτάσει στο σημείο να επαναλαμβάνεται κάθε λίγα χρόνια με τα τεράστια ποσά τα οποία ξοδεύονται εις βάρος του πολίτη. Δεν μπορεί να γίνει μια συντονισμένη και ολοκληρωτική ανανέωση όσον αυτό είναι δυνατόν;
Μεταρρυθμίσεις σημαίνουν προσαρμογή των συστημάτων λειτουργίας με τα σημερινά δεδομένα και τις σχετικές εξελίξεις. Όποιες Αρχές συμπεριφέρονται αλαζονικά πρέπει να αντιληφθούν ότι βρίσκονται στις θέσεις που είναι για να εξυπηρετούν τον πολίτη και όχι απλώς να άρχουν. Πρέπει επίσης να αντιληφθούν όλες οι Αρχές της διοίκησης ότι πρέπει να ενεργούν μέσα στα πλαίσια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να σέβονται κάθε πολίτη όπως προβλέπει το Σύνταγμα και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Ο Κύπριος εκ φύσεως υποτάσσεται στις Αρχές φοβούμενος να ασκήσει τα δικαιώματά του έναντι αυτών, λόγω της εξουσίας τους και της πιθανότητας αντεκδίκησης σε θέματα ζωτικά για αυτόν. Ζούμε σε μια εποχή που διαφέρει σε διάφορες καταστάσεις. Έκτοτε υπήρξαν τεράστιες τεχνικές εξελίξεις σε μεθόδους εργασίας και σε τομείς δικαιωμάτων και συμπεριφοράς έναντι των πολιτών. Αυτά είναι γενικές παρατηρήσεις που ισχύουν για όλες τις μεταρρυθμίσεις από τα Δικαστήρια μέχρι όλων των άλλων υπηρεσιών. Εν ανάγκη θα πρέπει να γίνονται σεμινάρια και όχι εγκύκλιοι που δεν λαμβάνονται γενικά υπόψη. Ο θεσμός του Γενικού Ελεγκτή πρέπει να ενισχυθεί έτσι που ο έλεγχος των δημοσίων χρημάτων να γίνεται πιο αποτελεσματικός. Μπορεί ο Γενικός Ελεγκτής που έχουμε να είναι ικανότατος, αλλά όπως αναπτύχθηκε η Κύπρος και οι δραστηριότητές της, χρειάζεται και η ενίσχυση του ελέγχου των δημοσίων δαπανών.
Χρειάζεται επίσης ρύθμιση των εξουσιών της Νομικής Υπηρεσίας. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τροποποίηση του Συντάγματος ή έστω με κανονισμούς και να καλύπτει διάφορα θέματα τα οποία βρίσκονται τώρα στις εκάστοτε επιθυμίες του Γενικού Εισαγγελέα ανεξαρτήτως κριτηρίων. Όλα αυτά τα ανάφερα γιατί είμαι γνώστης και εν μέρει θύμα των προβλημάτων. Η ιδέα είναι να υπάρξουν μεταρρυθμίσεις προς το καλύτερο σε όλη τη χώρα μας για να καταστεί κράτος δικαίου.
