Σε χώρα της ΕΕ δύο υπουργεία, της ίδιας κυβέρνησης, ανέθεσαν στην ίδια εταιρεία να εκτελέσει τις ίδιες υπηρεσίες (διενέργεια τεστ κορωνοϊού), με το ένα υπουργείο να συμφωνεί €27 ανά δείγμα σε ένα αεροδρόμιο και €29 σε δεύτερο, ενώ άλλο υπουργείο συμφώνησε με την ίδια εταιρεία €15 και €19 ανά δείγμα. 

Πρόκειται για την Κύπρο, με πρωταγωνιστές τα υπουργεία Μεταφορών από τη μια και Υγείας από την άλλη, και το θέμα απασχόλησε την Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία καυτηριάζοντας όσα συνέβησαν, έκανε αναφορά σε «οξύμωρο φαινόμενο να αναθέτει το δημόσιο (δύο υπουργεία του) τις ίδιες υπηρεσίες, στον ίδιο Ανάδοχο, σε τιμές οι οποίες διέφεραν μεταξύ τους κατά περίπου 80% και 53%.

Σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή, τον Δεκέμβριο του 2020, μετά από διαγωνισμό τον οποίο προκήρυξε το Υπουργείο Υγείας, υπογράφτηκε σύμβαση με ιδιωτικό εργαστήριο (Ανάδοχος) για τη διενέργεια εργαστηριακών αναλύσεων Covid-19 στους Αερολιμένες Λάρνακας και Πάφου, διάρκειας τριών μηνών για ποσό μέχρι €2.700.000+ΦΠΑ, με δικαίωμα ανανέωσης για ακόμα τρεις μήνες. Η εν λόγω σύμβαση αφορούσε στις εργαστηριακές εξετάσεις επιβατών που αφικνούνταν στην Κύπρο και υποχρεούνταν, με βάση τα ισχύοντα διατάγματα, σε μοριακό έλεγχο, το κόστος του οποίου κατέβαλλαν οι επιβάτες και τον τυχαίο δειγματοληπτικό έλεγχο επιβατών, όπως καθοριζόταν από τη Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης του Υπουργείου Υγείας, το κόστος του οποίου κατέβαλλε η Δημοκρατία. 

Οι τιμές μονάδας της εν λόγω σύμβασης ανέρχονταν σε €30+ΦΠΑ για το Αεροδρόμιο Λάρνακας και €32+ΦΠΑ για το Αεροδρόμιο Πάφου, με ισχύ για την περίοδο Ιανουάριος – Απρίλιος του 2021, η οποία ανανεώθηκε -με βάση σχετικό όρο της- μέχρι τον Ιούλιο του 2021, για ποσό μέχρι ακόμα €2.700.000+ΦΠΑ. 

Επειδή οι ανάγκες διενέργειας τεστ συνεχίζονταν με παράλληλη αύξηση και της επιβατικής κίνησης, αλλά και επειδή το κονδύλι εξαντλήθηκε (μέχρι τις 28.6.2021) δημιουργώντας επιπλέον έλλειμμα €1,6 εκατ., το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας ζήτησε επέκταση της σύμβασης κατά 50%, με τις ίδιες τιμές μονάδας.

Εν τω μεταξύ, στις 6.7.2021, το Υπουργείο Υγείας προχώρησε στην προκήρυξη μίνι διαγωνισμού, ζητώντας προσφορά από τρεις οικονομικούς φορείς μεταξύ των οποίων και ο υφιστάμενος Ανάδοχος, στον οποίο είχε αναθέσει το υπουργείο Μεταφορών την πιο πάνω σύμβαση. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: 

Όσον αφορά στο διάστημα μέχρι την ανάθεση του πιο πάνω μίνι διαγωνισμού, για τους δειγματοληπτικούς ελέγχους για τους οποίους αποφασίστηκε να τύχουν χειρισμού από το Υπουργείο Υγείας, ζητήθηκε μέσω της γενικής διευθύντριας του Υπουργείου και δόθηκε από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Προσφορών του Υπουργείου Υγείας έγκριση για διαδικασία διαπραγμάτευσης με τον ίδιο πιο πάνω υφιστάμενο Ανάδοχο, για σύμβαση διάρκειας 15 ημερών ή μέχρι εξαντλήσεως του ποσού των €135.000+ΦΠΑ, η οποία θα τερματιζόταν αυτόματα με την έναρξη της σύμβασης του πιο πάνω μίνι διαγωνισμού. 

Τελικά, με τις πιο πάνω διαδικασίες/αποφάσεις του Υπουργείου Υγείας, ανατέθηκαν και οι δύο πιο πάνω διαγωνισμοί στον υφιστάμενο Ανάδοχο, για το ποσό των €15/δείγμα για το Αεροδρόμιο Λάρνακας και €19/δείγμα για το Αεροδρόμιο Πάφου και για τις δύο πιο πάνω κατηγορίες επιβατών. 

Όπως αναφέρεται σε σχετική έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, όταν το υπουργείο Μεταφορών πληροφορήθηκε ότι το υπουργείο Υγείας είχε εξασφαλίσει από τον ίδιο Ανάδοχο χαμηλότερες τιμές, ζήτησε και εξασφάλισε τη μείωση των τιμών της σύμβασής του, στις τιμές που είχε εξασφαλίσει το Υπουργείο Υγείας, δηλαδή από €27 ανά δείγμα για το Αεροδρόμιο Λάρνακας και €29 ανά δείγμα για το Αεροδρόμιο Πάφου, σε €15 ανά δείγμα και €19 ανά δείγμα αντίστοιχα.

Όταν οι εμπλεκόμενοι επικαλέστηκαν το «επείγον» του θέματος για την απευθείας ανάθεση του έργου, χωρίς προσφορές, ο Γενικός Ελεγκτής υπέδειξε, πως η επίκληση κατεπείγουσας ανάγκης πρέπει να οφείλεται σε γεγονότα τα οποία η Αναθέτουσα Αρχή δεν θα μπορούσε να προβλέψει και όχι όταν η ανάγκη καταστεί κατεπείγουσα λόγω των ενεργειών ή/και παραλείψεών της.

Ελεγκτική Υπηρεσία: Οξύμωρο το φαινόμενο

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η Ελεγκτική Υπηρεσία ενημέρωσε τον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Μεταφορών, ότι ως αποτέλεσμα των ενεργειών ή/και παραλείψεων του υπουργείου του, παρουσιάζεται το οξύμωρο φαινόμενο να αναθέτει το δημόσιο (δύο υπουργεία του) τις ίδιες υπηρεσίες, στον ίδιο ανάδοχο, σε τιμές οι οποίες διέφεραν μεταξύ τους κατά 80% και 53%.

Εγκρίσεις, αλλά κατόπιν εορτής

Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται πως από την εκ των υστέρων έγκριση που αναγκάστηκε να δώσει η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ), για επέκταση κατά 50% της σύμβασης, αποδεικνύεται ότι εξασφαλίστηκαν πολύ υψηλότερες τιμές από αυτές που είχε προσφέρει στον νέο διαγωνισμό ο υφιστάμενος/ίδιος Ανάδοχος, υπό συνθήκες όμως ανταγωνισμού και όχι μονοπωλίου. 

Στις συστάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται, πως σε περιπτώσεις, όπως η συγκεκριμένη, κατά τις οποίες είναι γνωστή εκ των προτέρων η ανάγκη συνέχισης εξασφάλισης υπηρεσιών ή προμηθειών μετά τη λήξη ισχύος μιας σύμβασης, οι Αναθέτουσες Αρχές να προβαίνουν έγκαιρα στη λήψη μέτρων/ενεργειών, έτσι ώστε το δημόσιο να μην εγκλωβίζεται σε μονοπωλιακές διαδικασίες. 

Σημειώνεται, πως κατά την εξέταση του θέματος ενώπιον της ΚΕΑΑ (για παράταση της σύμβασης αντί της προκήρυξης προφορών) η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέφρασε την άποψη «ότι η ανάγκη για την εκ των υστέρων έγκριση επέκτασης η δημιουργία του πιο πάνω ελλείμματος (€1,6 εκατ.), οφειλόταν στο γεγονός ότι δεν είχαν γίνει από το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας οι ενδεδειγμένες διαδικασίες για έγκαιρη προκήρυξη νέου ανοικτού διαγωνισμού, τη στιγμή που είχε 6 μήνες μπροστά του από την υπογραφή της αρχικής σύμβασης.

«Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, εκφράσαμε την έντονη διαφωνία μας, αφού, κατά την άποψή μας, η πιο πάνω προτεινόμενη διαδικασία δεν ήταν σύμφωνη με καμία πρόνοια της σχετικής νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων», αναφέρει στην έκθεσή του ο Γενικός Ελεγκτής.