Με βάση τους εθνικούς δεσμευτικούς στόχους της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2020, το ποσοστό του γενικού στόχου της συνεισφοράς των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση πρέπει να φτάσει το 13%. Οι επιμέρους στόχοι χωρίζονται ως εξής: 16% από συστήματα ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, 23,5% στην ψύξη – θέρμανση, όπου σήμερα είμαστε στο 24,5% κυρίως λόγω των πολλών εγκαταστάσεων ηλιακών θερμοσίφωνων και 10% των ΑΠΕ στις μεταφορές, όπου σήμερα είμαστε περίπου στο 2%.
Για την περίοδο 2021-2030 το μέσο ετήσιο κόστος που θα κληθεί να πληρώσει η Κύπρος θα είναι €40-50 εκατ. ετησίως για αγορά δικαιωμάτων εκπομπών (στο χρηματιστήριο των ρύπων) το οποίο η Κυβέρνηση θα μεταφέρει στα καύσιμα με αύξηση στις σημερινές τιμές μέχρι 7-8 σεντ ανά λίτρο. Σημειώνεται ότι η ΑΗΚ από το 2013 ήδη πληρώνει για αγορά δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων €16 εκατ. ετησίως, το οποίο κόστος μετακυλίεται στους καταναλωτές.
Το πρώτο πλωτό αιολικό πάρκο που θα κατασκευαστεί ανοικτά των ακτών της Κύπρου οραματίζεται ο Σύνδεσμος Αιολικής Ενέργειας Κύπρου (ΣΑΕΚ) και ήδη άρχισε διεργασίες και επαφές, σε μια προσπάθεια να είναι έτοιμος να υποβάλει προτάσεις για εξασφάλιση χρηματοδοτήσεων μέσα από δύο εργαλεία, τα επόμενα δύο χρόνια.
Η κίνηση αυτή γίνεται παράλληλα με τα αιολικά πάρκα, αφού έχει διαπιστωθεί ότι το μέλλον της αιολικής ενέργειας, όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, είναι η θάλασσα και τα πλωτά αιολικά. Πρόσφατα, στη Γαλλία, έχουν εγκριθεί και μάλιστα με κρατική ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έξι αιολικά πλωτά πάρκα. «Η Κύπρος με φορέα τον ΣΑΕΚ και τη στήριξη του υπουργείου Ενέργειας, μέχρι το 2021 θα υποβάλει συγκεκριμένη πρόταση για Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος διεκδικώντας άντληση επιδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και παράλληλη συμμετοχή στο NER400 για ένα πλωτό αιολικό στα όρια της δικής μας ΑΟΖ», τόνισε ο κ. Τσίγκης.
Επιπλέον, ο Σύνδεσμος έχει κι άλλα επιχειρηματικά πλάνα για το άμεσο μέλλον. Όπως είναι η υλοποίηση του έργου της εταιρείας Αιολικής Ακτής Λτδ ισχύος 10MW, που καταδικάστηκε τον Σεπτέμβριο 2015. Παράλληλα, γίνεται κοινή δραστηριότητα με τη συμμετοχή όλων των κύριων Συνδέσμων ΑΠΕ για δημιουργία συστήματος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 10MW σε συνεργασία με το ΥΕΕΒ, ΡΑΕΚ και ΔΣΜΚ.
Ετοιμάζεται επίσης για τη δημιουργία Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΕΕ ΑΠΕ) υπό τον ΣΑΕΚ με τη στήριξη του ΥΕΕΒ, παρέχοντας πιο ολοκληρωμένη εκπαιδευτική και επιστημονική ενημέρωση σε μαθητές, φοιτητές και άλλους ενδιαφερόμενους δημιουργώντας σωστότερη συνείδηση και νοοτροπία. Επιπλέον, υπάρχουν ανοικτά κι άλλα σημαντικά ζητήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη με το ΥΕΕΒ, την ΡΑΕΚ και τον ΔΣΜΚ και θα ενισχύσουν τις προσπάθειες του Συνδέσμου και αφορούν όλες τις τεχνολογίες των ΑΠΕ.
Όπως είναι η κατάργηση πλέον των σχεδίων για συστήματα των ΑΠΕ και δικαίωμα συνεργασίας ανά πάσα στιγμή των αδειοδοτημένων έργων ΑΠΕ με προμηθευτές, ανεξάρτητα αν υπάρχει σχέδιο ή όχι, περισσότερες ασφαλιστικές δικλίδες και περισσότερες συνέπειες από το ΥΕΕΒ και την ΡΑΕΚ για τους αδειούχους προμηθευτές σε περίπτωση που τελικά δεν στηθούν σωστά και λειτουργήσουν έγκαιρα διασφαλίζοντας τους παραγωγούς που έχουν συμβληθεί μαζί τους για να αποφύγουμε καθεστώτα ολιγοπωλίου.
Δηλαδή, να καταλήξουν οι πλείστοι παραγωγοί στο τέλος σε ένα ή δύο προμηθευτές. Σημειώνεται ότι σήμερα η υφιστάμενη κατάσταση με τα πιστοποιητικά εγγυήσεως προέλευσης (guarantees of origin) και δικαίωμα χρήσης από την Επιτροπή Διαχείρισης του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ στους παραγωγούς των συστημάτων από ΑΠΕ εκδίδονται από τον ΔΣΜΚ και ακυρώνονται μετά την παρέλευση 12 μηνών.
Οι κύριες τεχνολογίες ΑΠΕ που προωθούνται για ενσωμάτωση στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου είναι η ηλιακή ενέργεια, η αιολική ενέργεια και η βιομάζα. Η αιολική ενέργεια είναι μια ευρέως γνωστή τεχνολογία που αφορά στις ΑΠΕ, με ραγδαία εξέλιξη των ανεμογεννητριών (Α/Γ) αφού πλέον μπορούν να εγκατασταθούν Α/Γ 5MW έκαστη.
Ο Σύνδεσμος Αιολικής Ενέργειας Κύπρου (ΣΑΕΚ) από το 2006 επένδυσε σχεδόν €350 εκατομμύρια μέσω των εταιρειών-μελών του, που εκπροσωπούν με έξι ξεχωριστά εγκατεστημένα και συνδεδεμένα συστήματα/σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 157,5 MW (μεγαβάτ), με συνεισφορά περίπου στο 5% στην ηλεκτροπαραγωγή από συστήματα των ΑΠΕ.
Αίτημα για μηχανισμό στήριξης από την ΕΕ
Ο Σύνδεσμος Αιολικής Ενέργειας Κύπρου ζητά όπως η ίδια μεθοδολογία και ο μηχανισμός στήριξης για σκοπούς δανειοδότησης του ηλιοθερμικού πάρκου που αποφασίστηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο, εφαρμοστεί σε όλα τα υπό εξέλιξη έργα από ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά και βιομάζα).
Ο ΣΑΕΚ επικροτεί τις αποφάσεις της κυβέρνησης για στήριξη καινοτόμων τεχνολογιών από ΑΠΕ, ιδιαίτερα όταν αυτά συμμετέχουν σε Ευρωπαϊκό Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα όπως είναι ΝΕR300, όπου αυτή τη στιγμή ως χώρα είναι το μόνο έργο που βρίσκεται σε τέτοιο πρόγραμμα. Προσπαθούμε ως ΣΑΕΚ να πραγματοποιήσουμε κάτι αντίστοιχο για το πλωτό αιολικό και ένα κοινό σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στο σύντομο μέλλον, σαφώς αναμένοντας την ίδια στήριξη.
Με αφορμή την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 21/8/19 της μεθοδολογίας και του μηχανισμού στήριξης του ηλιοθερμικού πάρκου ισχύος 50MW (αν και ακόμη θα αξιολογηθούν από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), κυρίως για σκοπούς δανειοδότησης και εξασφάλισης κατά κάποιο τρόπο του ρίσκου των τραπεζών, ο Σύνδεσμος αναμένει από τους θεσμούς να εξετάσουν το ενδεχόμενο να πράξει ακριβώς το ίδιο και για τα έργα των ΑΠΕ που έχουν εγκριθεί στα δύο σχέδια του υπουργείου Ενέργειας, αλλά και για τα επόμενα έργα που αναμένονται να εγκριθούν είτε σε νέα σχέδια, είτε εκτός σχεδίων και μπορούν να συνδεθούν με το ηλεκτρικό σύστημα όπως ορίζουν οι διαχειριστές.
Επιπλέον 41,7MW από αιολικά στα δύο σχέδια του ΥΕΕΒ
Σύμφωνα με τον εκτελεστικό διευθυντή του Συνδέσμου Αιολικής Ενέργειας Κύπρου, Χρίστο Τσίγκη, στα δύο σχέδια του Υπουργείου Ενέργειας όπου το ένα έκλεισε τον Απρίλιο του 2018 και το άλλο τον Ιούνιο του 2019, έχουν αιτηθεί άλλα 41,7MW (μεγαβάτ) αιολικά, 12 μεγαβάτ στο πρώτο σχέδιο και άλλα 18MW, 4,5MW και 7,2MW στο δεύτερο σχέδιο.
