Στις 6 Αυγούστου 1945: Η πρώτη ατομική βόμβα ρίχνεται στη Χιροσίμα. Το «επιχείρημα» ήταν έτοιμο και έπεισε πολλούς τότε μα και για πολλά χρόνια μετά: Πως όσοι κι αν επρόκειτο να σκοτωθούν (κι ήταν σίγουρο πως θα ήταν πάρα πολλοί) θα ήταν λιγότεροι από τα πρόσθετα θύματα αν ο πόλεμος συνεχιζόταν. «Φιλειρηνικό» δεν είναι; Κι η πολεμική «επιστήμη» βιαζόταν να δοκιμάσει το νέο της εργαλείο, το νέο (απαγορευμένο;) παιχνίδι. Τελικά, δόθηκε το ραδιενεργό «φάρμακο» για χάρη μιας αμφιλεγόμενης ειρήνης που ούτε συνέχεια είχε, ούτε διάρκεια… Πάντως, όλα έπρεπε να γίνουν με εγκρίσεις και σφραγίδες – συγυρισμένα πράγματα.
Πόσα μάθαμε από τότε; Πολλά που, όμως, δεν βοήθησαν όσο θαπρεπε, ακόμα και για λόγους αυτοσυντήρησης. Πόλεμοι που διεύρυναν τον κύκλο εργασιών της βιομηχανίας όπλων και των εμπόρων του θανάτου (μαζί και των απαραίτητων λαθρεμπόρων και μιζαδόρων) και πολλαπλασίασαν τα υπερκέρδη τους δοκιμάζοντας τις αντοχές παλαιών και νέων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, οδήγησαν σε εκατόμβες θυμάτων. Η αποικιοκρατία, σε φθίνουσα πορεία λόγω της δράσης των απελευθερωτικών κινημάτων, αναζήτησε τρόπους διασφάλισης της διατήρησής της με νέα πρόσωπα και προσωπεία. Στο μεταξύ, στο παζάρι μπήκαν τα χημικά όπλα, τα βιολογικά όπλα. Η πυρηνική απειλή παρέμεινε ενεργή σε μια ισορροπία τρόμου που τη συγκρατούσε ο ψυχρός πόλεμος. Ακόμα κι όταν … αποψύχτηκε δεν ήρθαν καλύτερες μέρες.
Όλα αυτά είχαν τους λόγους τους. Σφαίρες επιρροής, πολιτική υποταγή, οικονομική εκμετάλλευση, πετρέλαιο και άλλοι ενεργειακοί πόροι, υδάτινοι πόροι, ορυκτά, ραδιενεργά υλικά, τεχνολογική εξάρτηση… Αν οι ΗΠΑ κερδίζουν δικαιωματικά το χρυσό μετάλλιο για εισβολές και πραξικοπήματα, η Τουρκία δείχνει να διεκδικεί το αργυρό. Μέχρι που μπαίνει από την εσωτερική η Ρωσία δείχνοντας πως δεν της αρκεί το χάλκινο, ειδικά αν μετρήσουν και οι σοβιετικές της επιδόσεις… Και τι να πει η Βρετανία, κουρασμένη πια αλλά διαχρονικά προσηλωμένη στην ευρεσιτεχνία τού διαίρει και βασίλευε; Κι η Γαλλία κι η Πορτογαλία, το Βέλγιο κι η Ολλανδία μα και η Ιαπωνία έχουν κι αυτές αμαρτήματα στο «βιογραφικό» τους. Η Γερμανία που δεν ήταν μόνη στο ναζιστικό της όραμα, αναζητεί άλλους τρόπους επιβολής. Σημειώθηκε η συγγνώμη ηγετών της σε απογόνους των θυμάτων εκείνης της βαρβαρότητας αλλά αυτό δεν μπορεί να καλύψει τη συνεχιζόμενη πώληση εξοπλισμού σε επεκτακτικές χώρες και φασιστικά καθεστώτα.
Πόλεμοι, επεμβάσεις, πραξικοπήματα, συνωμοσίες… Χώρες και λαοί ταλαιπωρημένοι σε ένα μακρύ κατάλογο που δεν έχει τελειωμό (σημ.: απολογίες για όσα από αμέλεια δεν καταγράφηκαν και τα θύματα που δεν μνημονεύτηκαν)… Κορέα, Ινδοκίνα, Βιετνάμ, Αλγερία, Καμπότζη, Ινδία-Πακιστάν-Μπάγκλα Ντες, Ινδονησία, Νιγηρία, Κογκό, Aγκόλα, Μοζαμβίκη, Τανζανία-Ουγκάντα, Νότια Αφρική, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Αφγανιστάν, Φόκλαντ, Σουέζ, Κούβα, Γουατεμάλα, Αϊτή, Άγιος Δομίνικος, Νικαράγουα, Παναμάς, Χιλή, Αργεντινή, Παλαιστίνη, Ιράκ, Ιράν, Λίβανος, Γιουγκοσλαβία, Σομαλία, Σουδάν, Υεμένη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, Συρία, Κύπρος, Κουρδιστάν, Ουκρανία…
Ουκρανία, λοιπόν… Είναι σήμερα 529 οι μέρες από την εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φλεβάρη 2022 και το μακελειό συνεχίζεται. Ο σταθμός παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στη Ζαπορίζγια αποτελεί ένα σημείο αναφοράς, γεωγραφική αφετηρία μιας νέας θανατερής απειλής αν ο «αυθορμητισμός» παρανοϊκών πρωταγωνιστών περάσουν την κόκκινη γραμμή κινδύνου πάνω στην οποία ακροβατούν από καιρό. Άραγε θα χρειαστούν πάλι γραπτές οδηγίες; Θα ισχύσει το ίδιο «επιχείρημα»; Θα πρόκειται για τη θυμωμένη αντίδραση για τη μη δικαίωση του επεκτατικου οράματος ή για κίνηση σε απόγνωση; Οι διαδοχικές εκκλήσεις του ΟΗΕ και του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) απεικονίζουν τον κίνδυνο καταστροφής, ταυτόχρονα όμως και την αδυναμία των διεθνών οργανισμών για αποτροπή ενός προαναγγελθέντος απονενοημένου διαβήματος.
Τούτη τη μέρα μνήμης για το πυρηνικό ολοκαύτωμα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, οι λαοί της Ανατολικής Μεσογείου δεν δικαιούνται να αγνοούν τους κινδύνους από την επικείμενη λειτουργία και νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας. Τουρκία, Αίγυπτος, ίσως Ιορδανία, πέρα από τον υφιστάμενο (Ισραήλ). Την διαφημίζουν για ειρηνική αυτή τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Πέρα όμως από τα γνωστά προβλήματα και τους κινδύνους κατά την «κανονική» λειτουργία τέτοιων σταθμών (το λένε και οι στατιστικές), η πολιτική αστάθεια στην περιοχή, η τρομοκρατία αλλά και (στην περίπτωση του Ακκουγιού) το σεισμογενές της περιοχής είναι καθοριστικά ανησυχητικοί παράγοντες. Ήδη όλοι στην Κύπρο, πέρα από κατοχικές γραμμές, αισθανόμαστε το ραδιενεργό αεράκι που «μας έρχεται» απέναντι από τις ακτές της κατεχόμενης Κερύνειας…
