Δεν είναι τυχαίο που ο σχολικός εκφοβισμός, η βία–λεκτική, σωματική και ηλεκτρονική- ανάμεσα σε έφηβους ή ακόμα και παιδιά, εξελίσσεται σε ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα.
Έρευνες δείχνουν πως ένα ποσοστό 20% των μαθητών έχουν δεχτεί κάποιου είδους εκφοβισμό (bullying). Ακόμα κι αν το ποσοστό αυτό εμπεριέχει δόση υπερβολής ως προς το τι εντάσσεται στο φάσμα του εκφοβισμού, κανείς δεν μπορεί να πει πως το πρόβλημα δεν υπάρχει. Με το να το συζητάμε όμως, από τη μια επιτροπή της Βουλής στην άλλη, ακόμα και στη Μεταφορών (γιατί οι μαθητές βιαιοπραγούν μέσα στα λεωφορεία), δεν λύνεται το πρόβλημα. Εξάλλου, οι βουλευτές δεν αποτελούν πρότυπα άμεμπτης συμπεριφοράς. Κι ένα από εργαλεία αντιμετώπισης της παραβατικότητας αυτής, είναι η δημιουργία προτύπων. Το λένε οι ψυχολόγοι, αλλά το υπαγορεύει κι η κοινή λογική. Σε κοινωνίες που παραπαίουν, είναι αναμενόμενο πως τα προβλήματα θα μεταφέρονται προς τις πιο τρυφερές ηλικίες.
Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι να αναμασάμε σε τακτά χρονικά διαστήματα τα όσα ακούγονται στις κοινοβουλευτικές επιτροπές -Παιδείας, Μεταφορών ή όποια άλλη κρίνει πως εμπίπτει στις αρμοδιότητες της- αλλά να ληφθούν πρακτικά μέτρα. Έρευνα που γίνεται σε συνεργασία υπουργείου Παιδείας και Πανεπιστημίου Κύπρου, έδειξε πως εκεί όπου υπάρχουν ευαισθητοποιημένοι εκπαιδευτικοί και εφαρμόζουν κάποιες δράσεις καταγράφονται πολύ χαμηλότερα ποσοστά παραβατικότητας. Αυτό από μόνο του λέει πολλά. Δεν μπορεί όμως να εναπόκειται η λύση του προβλήματος στην καλή θέληση εκπαιδευτικών που θα αναλάβουν πρωτοβουλία. Το μοντέλο που εφαρμόζεται στις εν λόγω σχολικές μονάδες θα πρέπει να γενικευτεί. Θεσμοθετημένα, με την κατάλληλη κατάρτιση και τα ανάλογα εργαλεία.
Η υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε μέτρα ενδυνάμωσης των σχολείων κατά της βίας και της παραβατικότητας, αρχίζοντας μάλιστα από το νηπιαγωγείο. Ως σημαντικό μέτρο θεωρείται η εισαγωγή δράσεων από κάθε σχολείο ξεχωριστά. Πράγμα που ακούγεται πολύ καλό, πολύ δημοκρατικό. Ωστόσο, ταυτόχρονα και επικίνδυνο. Επικίνδυνο να χαθεί στη διαδρομή, αφού οι εκπαιδευτικοί είναι συνηθισμένοι να λειτουργούν σε συγκεκριμένα πλαίσια.
Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Κύπρο. Σε άλλες χώρες, ο σχολικός εκφοβισμός έχει φτάσει σε ακραία σημεία, καθώς ακόμα αυτοκτονίες αποδίδονται στο bullying. Η Γαλλία έχει εντάξει στο σχολικό πρόγραμμα μία ώρα τη βδομάδα για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση ως προς τον διαδικτυακό, κυρίως, εκφοβισμό. Η Ισπανία, έχει επίσης εντάξει ειδικά προγράμματα, τα οποία ωστόσο τυγχάνουν επίκρισης. Πολλοί πιστεύουν πως τα σχολεία δεν είναι αμερόληπτα και στην προσπάθεια τους να προστατεύσουν το όνομα τους, υποβαθμίζουν κρούσματα που παρατηρούνται (πράγμα που κι η δική μας υπουργός παραδέχτηκε πως γίνεται). Στη Νότια Κορέα, τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν και θεωρούνται υποδειγματικά εμπλέκουν όλη την τάξη γιατί σημαντικό στοιχείο είναι κι η απάθεια των θεατών.
Συγκεκριμένες δράσεις λοιπόν κι όχι μόνο συζητήσεις.
