Με περιορισμένες προσδοκίες ξεκίνησε η πενταμερής διάσκεψη στη Νέα Υόρκη, αλλά το παράθυρο της ελπίδας παρέμεινε ορθάνοιχτο, τουλάχιστον έτσι μας είπαν. Σχεδόν πανηγυρικά, κιόλας, ο Πρόεδρος μας είπε πως είναι η δική του διακυβέρνηση που πέτυχε βήματα προς τα εμπρός κι ας συζητείται οτιδήποτε εκτός από τη λύση του Κυπριακού: Τα ΜΟΕ, το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων, η αποναρκοθέτηση, η δημιουργία νέων επιτροπών. Πάντως, για πρώτη φορά, έφτασε από τη Νέα Υόρκη και μια δημόσια δήλωση υποτέλειας στη στρατιωτική κατοχή.
Μέσα στα πολλά για την ελπίδα και τις επόμενες συναντήσεις, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, που ήταν εκεί με άλλη ιδιότητα αλλά δεν έχει σημασία, είπε και το εξής: «Χρειάζεται η συγκατάθεση, η σύμφωνη γνώμη, η διαβούλευση με τον τουρκικό στρατό, κάτι που ισχύει, επαναλαμβάνω για το οδόφραγμα στα Κόκκινα». Δήλωσε, δηλαδή, ότι αναμένει συγκατάθεση του κατοχικού στρατού για το άνοιγμα δύο οδοφραγμάτων, που έχει προτείνει στον κατοχικό ηγέτη.
Άρα περιμένει από τον Τατάρ, να ρωτήσει τους Τούρκους αν θα δυσκολέψουμε τον στρατό τους με τα δύο αυτά «κρόσινγκ πόιντς», που λέει και ο Γάμα Γάμα του ΟΗΕ; Δεν θέλουμε να τους ξεβολέψουμε και αναμένουμε -με ανοιχτές αγκάλες- τη «σύμφωνη γνώμη» τους για να μη βασανίζονται οι κάτοικοι του Πύργου; Δεν μας έφταναν τα ΜΟΕ ως ΜΟΕ, θα αναγάγουμε τώρα και τον κατοχικό στρατό σε διαχειριστή των οδοφραγμάτων;
Τίποτα δεν μας εκπλήσσει σε αυτό τον τόπο. Εδώ και καιρό, άλλωστε, αν όχι από το 1975, έχει απαλειφθεί από τις συνομιλίες η παρουσία της κατοχής και του τουρκικού στρατού, σάμπως και αποτελεί δευτερεύουσα πτυχή της όποιας λύσης. Πλέον, προσφέρουμε και την έμμεση αναγνώριση του δικαιώματος των κατακτητών, να ρυθμίζουν την «κίνηση» από και προς τα κατεχόμενα. Όπως τότε, που «αγωνιούσαμε» για τα έργα του τουρκικού στρατού στην οδό Λήδρας, αλλά, τουλάχιστον, δεν το λέγαμε και δημόσια.
Όμως θα γινόταν κι αυτό. Έτσι κι αλλιώς, στις πενταμερείς ή άλλες διασκέψεις, δεν συζητείται ένα πρόβλημα εισβολής και κατοχής, ο εποικισμός, η γενοκτονία, η εθνοκάθαρση, ο σφετερισμός, αλλά κάτι άλλο, εντελώς άσχετο με την έγνοια των ανθρώπων. Ε, μάλλον ήρθε και η στιγμή να «θεσμοθετηθεί» ο κατοχικός στρατός ως συνομιλητής, όπως έγινε και με τον κατοχικό ηγέτη στις αρχές των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Τούτη τη φορά, θα μείνει η δήλωση υποτέλειας στη στρατιωτική κατοχή της Τουρκίας, την οποία ικετεύουμε για λίγη σημασία, στους διαδρόμους των διασκέψεων. Πώς βαστιέται τέτοιος εξευτελισμός, πενήντα και ένα χρόνια μετά την εισβολή;